r
i
van
zal zijn. Een ding kan voor den vlasboer
nog goed helpen, het lijnzaad is hoog in
prijs reeds nu betaald men te Rotterdam
aan de markt f 18per H L, om het
bewerkte vlas wordt 63 stuivers betaald
een prijs die weer aan de vroegere dure
jaren doet denken. Een goed vooruitzicht
voor de boeren om het volgend seizoen
weer een stukje land met lijnzaad te zaaien
daar de grondstoffen waarschijnlijk voer-
eerst niet goedkoop zullen worden.
ttiesneeiiSerasisS.
Verslag van het verhandelde
in de Openbare Raadsverga
dering der gemeente OUDE
TONGE gehouden op Dinsdag
den 1 November, 1910 nam.
ten 6 ure.
Tegenwoordig al de leden. Voorz. J. Mijs Dz.
Burgemeester.
Na opening der vergadering door den
Voorz. worden de notulen der vorige ver
gadering gelezen en onveranderd goedge
keurd.
1. Worden gelezen de navolgende inge
komen stukken
a. Besluit van Ged. Staten dezer provin
cie, waarbij de rekening dezer gemeente,
dj. 1909 is vastgesteld.
b. Missieve van hetzelfde college, daarbij
goedgekeurd terugzendende de verordening
regelende het O. L. Onderwijs.
c. Missive van J. G. C. de Groot te
Apeldoorn, dat hij 1 Dec. a.s. in functie
zal treden, als hoofd der O L. school alhier.
d. Procesverbaal van de opneming der
boeken en kas van den Gemeente Ontvan
ger.
De stukken sub a tot en met d worden
voor kennisgeving aangenomen.
e. Verzoekschrift van A. C. A. Poots
alhier, om te worden benoemd tot klokke
nist in de plaats van zijn overleden vader.
Met algemeene stemmen wordt tot klokke
nist benoemd de beer A. C. A. Poots.
f. Verzoekschrift van A. C. Baart alhier
om verhooging van jaarwedde als helpster
in de bewaarschool. Op voorstel van B. en
W. wordt met 6 tegen 1 stem, besloten,
de jaarwedde van Mej. A. C. Baart met
ingang van 1 Januari a s. te bepalen op f 70.
2. Is aan de 01de bespreking vloeddeuren.
De Voorz. ligt dit punt nader toe, waarna
een breedvoerige discussie ontspon, waar
aan al de leden deelnemen, en daarna inbe-
ginsel wordt besloten mede te werken tot
liet verkrijgen van vloeddeuren.
3. Worden gelezen ontwerp verordenin
gen op de heffing en invordering van be-
graafrechten. Deze ontwerpen worden alzoo
na bespreking met algemeene stemmen
vastgesteld.
4. Worden met algemeene stemmen tot
onderwijzers bij liet herhalingsonderwijs
benoemd, voor den curcus 1910/1911, de
heeren: J. G. C de Groot te Apeldoorn,
J. W. Leenhouts, 0. P. L. Hagens en M
J. Steketee alhier.
5. Wordt besloten tot liet doen van
eenige af- en overschrijvingen op de be-
grooting dj. 1910.
Daarna gaat de Raad over in geheime
zitting.
ingezonden Mgakkesi.
De copie van Ingezonden Stukken, die niet
geplaatst zijn, wordt niet teruggegeven.)
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
en Uitgever.)
Mijnheer de Redacteur, mag onderstaande
s. v.p. een plaatsje in uw veel gelezen blad. Bij
voorbaat hartelijk dank.
P.F.
Aan den Gemeenteraad van Som-
melsdijk en Nieuwe Tonge.
Het is zeker voor velen uit beider Gemeenten
een blijde lijding geweest, toen officieel bekend
werd,, dat bij Kon. Besl. van 29 Oct. als Burgem.
van S. en N. T. is benoemd, de WeiEd. Heer
J. Bouman, thans Gemeente-Secretaris te Oud-
Beijerland, wien ik dan oók persoonlijk met die
benoeming van harte heb geluk gewenscht, met
den wensch dat het hem en zijn gade daar nog
vele jaren goed moge gaai).
Dat we zijn heengaan hier in O. Beijerland,
met leedwezen zullen zien, behoeft voor ons
Oud.B. geen betoog, want in hem vonden wij
hier een man als particulier of als secretaris uit
één stuk, ja die voor arm en rijk zijn deur wijd
open houdt.
Door z(jn vertrek van hier, zullen dan ook
verschillende posten open komen, zoowel in Kerk
en School als op Maatschappelijk lerrein, want
zijn Ed. was altijd trouw en ijverig op zijn post,
en steekt het vooral niet onder stoelen of banken
wanneer het geldt „de" Christelijke belangen!
Het ligt niet op mijn weg omj dezen man nu
zoo eens in alles te verheerlijken, in geen
geval I
Uok hem kleeft de zonde aan, en hij ligt van
nature onder den vloek der zonde, gelijk als alle
and're menschen, want wij allen zonder onder
scheid derven de heerlijkheid Gods, en er is
niemand die goed doet, ja zelfs niet tot een toe,
maar het is nochtans een zegen Gods als wij in
dil alles nog een gezicht mogen verkrijgen, dat
de mensch wik', maar God beschikt.
Ik hoop dat er én de gemeente Sommelsdijk
én de gemeente Nieuwe Tonge van moog getui
gen, dat ze in hem een goed Burgervader hebben
gevonden, die ten allen tijde, zoowel met
de leden van den Raad als met ieder ander
harmonieus mag samenwerken en dat het verder
aan den Zegen Gods is gelegen, behoeft geen
nadere omschrijving, alleen dit nog: Dat een
Christenvolk een Christelijke regeering wil is
een van zellsbeid, maar dat een liberaal durft
beweren, zooals ik dezer dagen las in een fel
liberaal blad, dat een regeering liberaal moet
zijn wil 't iets goeds van duur tot stand brengen,
dat is zoo liberaal als ik nog ooit geboord heb.
Ik daarentegen geloof het geheel anders, en be
treur zulk een gedachte, en zeker velen met mij.
Een echt antirevolutionair man heeft over
eenkomstig Gods Woord en ordinantiën] te
rekenen, en uit dat oogpunt beschouwd kan
alleen een Christelijke regeering zegen afwerpen.
En al deden wij alles wat wij moesten doen, dan
nog zijn wij ontrouwe dienstknechten, maar dan
hebben wij OBzen plicht niet verzuimd, en het
zal bij God in de weegschaal gaan, wiens wil
en doen altijd goed is.
Nogmaals dank ik U Mijnheer de Redacteur
voor de verleende plaatsruimte
Uw Lszer
G. VOORMIK.
Voorstander van Rechtsche Burgemeesters
Oud-Beuerland, 7 Nov, 1910.
Poslerüeii.
DEN BOMMEL.
In de maand October werden aan het
hulp- telegraafkantoor bnhandeld 126
avonds
's avonds
gesprekken, 8 telefoonoproepberichten en
158 telegrammen.
lissclierü-
MIDDELHARNIS
Van de visscherij zijn te IJmuiden binnen
gekomen s>Theodora Emerertia« st. J. v.
d Hoek, f 1900, iPriDces Juliana« sf. Jac.
v. d, Hoek f 1700.
Verhoopiii^fH
Op Woensdag 9 November 1910 des avonds
7 uur in de zaal van den heer E. J. Meijer
te Middelharnis inzet van het Huis met Erf
achter de kaai, henevens het Huis aan den
Oostdijk, te Middelharnis, kad. Seclie B. nos.
2149 en 2150, ten verzoeke van den heet
Jan Kor'.eweg Az. aldaar.
Notaris VAN BUUREN.
Zaterdag 12 Novenner inzet 1
19 11 afslag
6 uur in het logement van Akershoek te
Ouddorp van: a 8,34,00 H.A. geertiand in
het Oude Nieuwland onder Ouddorp in 6
perceelen b 1,07 96 H.A bouw- en tuin
grond aldaar in 3 perceelen.
No'aris VAN SCHOUWEN.
Zaterdag 12 November inzet, 1
II 19 11 afslag J
5 uur van a 1,08,40 H.A. bouwland te Oml-
dorp in den polder Oude Nieuwland, om
dadelijk te aanvaarden b 'A» aandeel in do
Oostdninen onder Ouddorp geheel groot,
143,71 70 H.A. in het logement van Akers-
hoek te Ouddorp.
Notaris VAN SCHOUWEN.
Op Woensdag 16 November 1910 des
avonds 7 uur 111 de zaal van den beer K.
J. Meijer te Middelharnis afslag van het huis
met erf achter de kaai henevens het huisaan
den Oostdijk, (e Middelharnis, kad. Sectie B
nos. 2149 en 2150 ton verzoeke van den
heer Jan Korteweg Az. aldaar.
Notaris VAN BUUREN.
Woen-dag 16 November 1910, 's avon Is 6
ure afslag van Een huis, genaamd //Dorp-
zolil/l aan de Kaai, met erf en open grond te
Oude Tonge, kad. Sectie C nos. 205 en 2190
samen groot 2 aren 50 centiaren voor de
Erven L. Xnaape Ie Oude Tonge, bij van
den Bogaard Co, aldaar. Notaris VAN
ISPELEN.
idemengd Nieuws.
Fiets ongeluk.
De arbeider Westerbeek, van Ekslooer
mond (Dr.), per fiets huiswaart keereude,
kwam tusschen de tramrails te vailen.
Bewusteloos werd hij opgenomen, en is
zonder tot bewustzijn teruggekeerd te zim
aan de gevolgen overleden, een jonge
weduwe en kinderen achterlatend.
Het werk van een krankzinnige 9
Maandag had te Zuidlaarden een aller
zonderlingst voorval plaats. Toen het
zoontje van de wed. J. Dekker le
Schultingsoord, 13 a 14. jaar oud, zich
legen schemerdonker op weg begaf naar
zijn baas te Lext, en zich halve: wego
Ziuidlareu en Annen even in het bosch
begaf, trad onverwacht een man van
ach er etn boom te voorschijn en „nood
zaakte den jongen met hem verder het
bosch in te gaan. Een eind het bosch in
zijnde, dreigde hij den jongen, hem te
zullen ophangen, hetgeen bij gebrek aan
een touw met gmg. tlij vioeg den jongen
geld nitts van waarde vindende, greep hij
den jongen aan, sneed h.m alle kooopen
van zijn kleeren, de kousen aan flarden, en
bracht hem verder eenige onbeduidende
handwonaen toe, waarop hij de vlucht
nam. Of men hier met een krankzinnige,
O 7
dan wei met een bandiet te doen heeft,
weet men niet. De politie doet ijverig
oudetzoek. (»Ass, Ct.//)
Dubbele moord te Spaarndam.
Groote ontsteltenis heerscht in het anders
zoo vredige dorpje Spaarndam. Toen Maan
dagmorgen de melkboer als gewoonlijk zijn
klanten bezocht, bleek bij den gemeente
ontvanger geen gehoor te krijgen. Dat was
vreemd. En naar binnen ziende, zag hij op
den grond liet lichaam van den ontvanger
liggen, badend in het bloed. Een der buren
werd te hulp geroepen en te zamen stelde
men een onderzoek in. Op den vloer van
liet schuurtje vond men uitgestrekt liggen
van den heer W. Melchior, een man van
67 jaren, met afgesneden hals en een roo-
den zakdoek stijf om dea hals gebonden,
alsof men hem eerst had willen wurgen.
In de kamer vond men daarop naast
den stoel het lijk van de 65-jarige zuster
van den vermoorde eveneens met afgesne
den hals en met wonden aan de handen,
alsof zij eerst nog met den onverlaat
geworsteld had.
Ontzet over deze treurige ontdekking,
ijlden zij 0111 politie hulp. Weldra verscheen
deze en nu bleek, dat vermoedelijk zucht
tot diefstal aanleiding is geweest voor
den moord. De portemonnaie van den
verslagene toch was ledig en evenzoo de
kas. Hoeveel den buit van den dief is
geweest, valt moeilijk uit te maken, wijl
natuurlijk de kas eerst opgemaakt moest
worden. De eerste geruchten spraken van
f 800, later hoorde men van f 1000. In elk
geval werd beweerd, dat de buit niet heel
groot kon zijn, wijl juist de ambtenaren,
onderwijzers, enz. hun salarissen hadden
ontvangen.
Het parket te Haarlem werd dadelijk
gewaarschuwd en weldra waren de officier
van justitie c.s. ter plaatste, om een onder
zoek in te stellen en daaraan leiding te
geven. Bijna den geheelen dag zijn ze
gebleven.
Uit het verder onderzoek is gebleken,
dat de moord vermoedelijk is gepleegd in
den avond van Zaterdag, omstreeks 9 uur
wijl die bijde verslagenen, uit hoofde van
hun leeftijd en in verband met het rustige
dorpsleven steeds vroeg te bed gaan en
meestal te half tien ter rusle lagen. Nu
waren beiden echter nog geheel gekleed,
zoodat de moord geschied moet zijn vóór
half tien.
Verder vermoedt men, dat de heer Melchior
nog tijd en gelegenheid heeft gehad, na de
hem toegebrachte wonde zich naar de deur
te sleepen, 0111 zoo mogelijk hulp te krijgen.
Om het bloeden te stelpen, zou hij zicli
zelf de das 0111 den hals hebben gebonden.
Echter heeft hij zijn doel niet bereikt, en
schijnt hij voor de deur neergevallen te zijn.
Dadelijk werden de politiehonden gere-
quireerd. En alle drie aanwezige honden
begaven zich oogenblikkelijk naar dezelfde
woning, een eind' verder op den dijk en
wezen daar zekeren R. aan, een jeugdig
persoon, die daarop als vermoedelijk dader
werd gearresteerd. De aangehoudene staat
zeer ongunstig bekend en had, als hij
onder den invloed van sterken drank vaak
op het hek van de woning van den heer
Melchior zat, dikwijls woordenwisseling
met dezen gehad, omdat Melchior van die
vriendelijkheid niet gediend was. Echter
werd op liem of in de woning niets
verdachts gevonden.
De misdaad moet dus Zaterdagavond
zijn geschied, ook wijl de bedden onbesla-
pen waren en de oudjes nog gekleed
waren. Um kwart over S had tie postbode
tie beide slachtoffers nog in het keukentje
aangetroffen.
Na het vertrek van den postbode schijnt
tie lieer M. onraad te hebben gehoord 111
zijn schuur en alles duidt er op, dat hij
zich daarheen heeft begeven uit zijn keu
kentje. Hij moet daar de misdader(s) hebben
ontmoet en zich lievig hebben verzet, voor
zoover dit den ouden man mogelijk was,
wat blijkt uit de messneden, die liem in het
gelaat zijn toegebracht. De zuster schijnt
door een anderen misdadiger onmiddelijk
te zijn overrompeld.
Het schijnt den moordenaar of moorde
naars 0111 niets anders te doen geweest te
zijn, dan 0111 liet geld van de 2 kassen,
die M. onder zijn berusting had. De zakken
van beide slachtoffers bleken doorsnuffeld,
vermoedelijk 0111 de sleutels te vinden.
Melchior was vroeger zeilmaker, had zijn
koetjes op het droge, was thans nog ge
meenteontvanger en ontvanger van een
polder en leefde met zijn zuster rustigjes
voort.
Vijanden hadden die twee totaal niet, wel
tal van vrienden en vooral om hun weldoen
stonden zij bij de dorpelingen en in hun
omgeving bekend.
Zij leefden zeer eenvoudig, liun gewone
huiskamer was *ket keukentje, dat achter
de mooie kamer lag en hun gewoon vertier
zochten zij meestal in een schuurtje naast
het huis, waar de zuster haar huiselijke
bezigheden veriehte en voor haar kippetjes
zorgde, waarvan de eieren vrijwel geheel
ten goede kwamen aan de arme menschen
en waar M. zelf zoo nog wat knutselde.
De dochter van den vermoorde, die
hoofdverpleegster is in een der ziekenhuizen
te Amsterdam, had juist Maandag haar vrije'
dag dien zij steedsbij haar vader doorbracht.
De dokter van den vermoorde ging haar
tegemoet 0111 haar eenigszius op de vreeselijke
gebeurtenis voor te bereiden.
De zoon van den vermoorde woont te
Aalsmeer en kwam op het liooren der vree
selijke tijding direct per auto naar de plaats
des onheils.
Het is waarlijk geen wonder, dat geheel
Spaarndam en omgeving onder diepen in
druk van dit gruwelijk misdrijf is.
Moge de Justitie spoedig voldoende
gegevens liobben 0111 de(n) dader(s) te kunnen
straffen.
De storm in West-Europa.
Parijs ie 0 onbarmhartig geteisterd door
den verschrikkelijken storm, die een paar
dagen geledon iu geheel West-Europa
gewoed heeft. De Noordwesten-wind, die
vergezeld ging van hevige regenvlagen,
bereikte een snelheid vaD 108 kilometers
per uur. Zoowel in de stad als in de
„banliue" heeft de orkaan groote ver
woestingen aangericht en tal van onge
vallen veroorzaakt. Op vele plaatsen in
de s>ad moes»; men de hulp der brandweer
inroepen, daar de kelders onderliepen
Do Seine steeg voortdurend, gelukkig
niet zoo erg, dat daardoor direct gevaar
ontstond. In het Kanaal heeft de storm
meedogenloos huisgehouden. De stoom-
booen. die 't kust verkeer in Normandië
onderhouden, waren genoolz akr den
dienst re staken. Bij Havre weid de
vissche'sschuit „Notre Daine de Gtaco"
aan stukken geslagen. De bemanning
is g red. Te Cherbourg verlieten alle
koopvaardijschepen de reede, waar al
leen da pantserscbepen „Charles Martel"
en Bouviuia" bleven iiggen. Het voor
den houw der groote havenwerken be
stemde materiaal is zwaar beschadigd.
Do Bre'oascha visschersbooten zochten
ijlings de vluchihavens op
Een aantal hooien worden vermist
men vreest, dat ze zijn verongeluk'.
UiL Londen wordt, gemeld, dat de
orkaan in het Kanaal en aan de Engelsche
ku t labjjko slachtoffers heeft gemaakt.
De passagiersbooten hadden een zeer
sto machtigen overiochl, de meeste kwa
men verscheidene uren te laat aan. De
kapireins verklaarden, dat zij in geen
jaren zulk een weer beleefd hadden.
Volgons een bericht van Lloyd uit Ply-
mou tv zijn de stoombarkassen en vier
booten van den Chileensohen kruiser
„Blanco Encalada" in de Jennicliffe-bocht
g s rand.
In de haven van Ostende vluchtten
Dinsdag tal van vreemde visschersbooten,
die door het noodweer overvallen waren.
Dit gaf aanleiding tot heftige en schan-
deljjke tooneelen. De inheemsche bevol-
ki ig viel de vreemde virsehers aan en
duw Je Luetic h.o ca woei ia zee, na zo
geplunterd te hebben. De Fransche consul
heeft naar aanleiding van dit ergerlijk
optreden een aanklacht ingediend. Waar
schijnlijk zal langs den diplomatieke»
weg genoegdoening worden gegeven.
tiland.
OOLTGENSPLAAT.
Geboren Arentje d. v. Dirk Kammeraad
én Lena Huijer. Cornells Pieter z. v. Jacob
van Nieuwaal en Arentje de Vos. Laurens
z. van Jan Neels en Jannetje Langeweg.
Maria Catharina d. v. Nicolaas van Leent
en Johanna Kerp.
Overleden Elizabeth Bereaud, oud 66 j.
Dingeman Go'otjes oud 17 mud. Maria Stoop
wed. Bartliolomeus Gootjes oud 69 jaar.
Lrentje Maria Oudzegel, oud 3 jaar.
NIEUWE TONGE.
Geboren Leenilert Marinus z. v. Gcrrit
Jan Zweerus en Lodewica Verschoor. Cor
nells z v. Nicolaas van Alphen en Adriaantje
Vreeswijk'. Johannis Cornells z. v. Adrianus
Buijs en Maria Pieternella Dorothea Jansen.
Overleden Krijntje Gebraad 53 jaar
gehuwd met Adrianus Holleman.
MELISSANT.
Geboren Machiel en Dirk (tweel.) z. van
Jan Kardux en Teuntje van der Baan.
Overleden Mattheus Visbeen 20 j. jm.
z. van Cornells en Tona van der Vliet.
ZUIDLAND.
Geboren Hendrik z. v. II. Klok en Z.
Rille. Neeltje Maria d. v. J. Muilwijk en
M. Troost. Leuntje Elsje llilletje d. v. T.
F. Luij nes en C. Paardekooper. Arij z. v.
B. Landsman en N. Zevenbergen. Jacob z.
van M. de Hoog en M. Horrewijnen. Abra
ham z. vtn A. Quale en N. van Seventer
Jannetje d. v. P. Buis en S. Goudswaard.
Overleden Arie Ilerweijer, oud 4 mud.
14 er Si e« seSiooS.
MIDDELHARNIS.
Verbeterd bericht. Voor Nolabelen der
Ned. Herv. Kerk is niet herkozen den heer
J. v. d. Baan, doch in diens plaats geko
zen den heer J. D. Sneep.
DEN BOMMEL.
j.l. Maandagavond te 6.30 is in het
lokaal van Mej. de Wed Lokker eene
besloten vergadering gehouden, met het
doel eene vereemging le vormen tot
verkiezing van Nolabelen der Ned, Herv.
Kerk.
DIRKSLAND.
De in de vorige week Donderdagavond
gehouden oogslcoliecte in de Godsdienst-
o fening bij de Gereformeerde Gemeente
alhier bracht f 187.op.
HERRINGEN.
De oogs'collecte, gehouden langs de
huizen, en in de N. H. Kerk heeft voor
de Diaconie opgebracht f 65.4.1, waarvoor
diakenen hunnen dank betuigen aan allen
die daaraan hebben bijgedragen. Ook aan
hen, die dit jaar, evenals vorige jaren n et
nalieten de bedeelden te bedenken met
aardappelen en poters. Vinde ook hun
voorbeeld meerdere navolging.
Belanghebbenden zij megedeeid, dat op
Donde dag a.s. ten 7 ure m de concistorie-
kaner der N. H. Kerk alhier gelegenheid
bestaat aangifte ie doen om hu: ne kin
der. n den H. Doop te zien toegediend op
a.s. Zondag.
J.l. Zondag werd de gemeente der N H
Kerk alhier meegedeeld, dat van de dit
jaar om de z maanden gehouden collecte
voor Chr. Belangen aan de volgende ver-
eenigingen is toegekend; »De Zending on
der Israel" f 1.De Ned. Zendings Ver-
eeniging f r.Het Java Comité f t.
Pastorie Bouw Langstraat f 2.Evange
lisatie op Voorne en Putten f 1.Tot
vestiging van Bijzondere Leerstoelen aan
's Rijks Universiteiten f r.50. Het Fonds
voor Noodlijdende Kerken en Personen
f 1 50. Gezamenlijk bedroeg dus de col
lecte f9
Woensdag e.k. 9 Nov. zal in de O. G.
Kerk alhier des avonds eene dankstond
worden gehouden.
STELLENDAM.
Onze dorpsgen ot K. A. de Leeuw,
ihans lijdelijk onderwijzer te Rhoon, is te
Strijen benoemd als onderwijzer.
ZUIDLAND. Aangenomen liet beroep naar
de Nod. Herv. Kerk alhier, door Dr. Ds. Kool
haas te Geuderen V Br.)
R II E N E N.
Zondag 11 werd onze nieuw beroepen predi
kant Ds. J.M. Lammers van Dirkslnnd iu zijn
dienstwerk bevestigd door Ds. Boerondana spre
ker had voor deze gelegenheid tot tekst gekozen
Jesnja 62:6a. De ernstige rede van Da. B. werd
tot het einde toe met genoegen door de talrijk
opgekomen schare gevolgd Na het voorlezen
van het formulier en hot beantwoorden der
vragen riohtte Db. B. eenige hartelijke woorden
tot zijn medebroeder, die thans met hem naar
wij hopen, eendrachtig zal samenwerken tot
bloei der Ned. Herv. G m. alhier. Op uitnoodiging
van den bevestiger zong do gemeente den
nieuwen leerraar :oe Psalm 134:3.
Des Damiddags to 3 uur hield Ds. Lammers
zijn intreerede naar aanleiding van Haudelingen
8 35. Het sohoonc kerkgebouw was overbezet.
Met smart dacht eproker terug aan zijn vorige
gemeente, alwaar hij godurende zijn aohtjarig
verblijf zooveel liefde, vriendsobap en medo-
werking moohr ondervinden. Het scheiden was
hem moeietijk gevallen en wanneer hij naar de
stem van vleesoh en bloed had geluisterd, voor
zeker zou hij voor 't beroep naar r n zo gemeente
bedankt hehbon. Doch zijn oog en hart waren
gericht op God, die houi tot deze nieuwe
werkkring geroepen had. Aan het einde van
zijn boeiende rede, die van hartelijkheid in
gloedvolle overtuiging getuigenis gaf, riohtte
spreker eenige toespraken tot de verschillende
colleges en personen en wel in do eerste p'aats
tot zijn bevestiger en medebroeder, n> onz-n
geachte u Bu gem'cs'or d j
als
jaarverslagen
noegen ook was opgegaan naar Gods huis, tot
de ringbroeders, die op èén na alle togonwoordU
waren, tot hot college vau ouderlingou, diakonen
kerkvoogden eu notabelen, (ot den organist'
vooi zanger, kost r enz.
Gezongen werden Ps. 123:1; Pe. 65 2 en 3
Gezang 99 4 en Ps. 89 8.
Wij hopen dut het Ds. Lammers gegeven
mag worden vele jaren werkzaam te zijn tot
heil van onze Nod. Herv. Gemeente.
Bheneschs Courant..
Chr. Nationaal SchooloiKlcrwijH.
Te Utrecht is het 5o-j'arig bestaan herdacht
de Ver. voor Chr. Nat. Schoolonderwijs Aan fï
eigenlijke feestvergaderinggingde48tealgemeen,
vergadering vooral, welke geleid werd door Prnf
Dr. .1. Woltjer. u°rirof.
De vergadering herkoos bij acclamatie de he.
ren Prof. Dr. J. Woiljer en M. liremer
leden der hoofdcommissie; de
werden goedgekeurd.
Te 2 uur had de eigenlijke feestvergaderinv
plaats, welke eveneens geleid werd door Prof
vVoltjer. Onder de talrijke auuwezigeu merkt-11
wij op Dr. A. Kuyper, Minister van Staat Mr
Th. Heemskerk, Minister-President, de Eerst»
Kamerleden J. O. de Marez Oyens (oud-Minisnó
en H. Waller, het Tweede Kamerlij Van Hoov
straten, het oud lid van Ged. Staten van Utrecht
Mr. Van Beeck Calkoen, Prof. Rutgers en anderen
Van Prof. Bavinck, Minister De Waal Malefiir
baron Schimmelpenninck van der Oye en
De Savornin Lohrnau waren berichten vau ver'
hindering ingekomen.
Dr. Kuyper en Minister Heemskerk werden
met daverend applaus door de vergaderine
begroet. Dr. Kuyper eu Minister Heemskerk
drukten elkander hartelijk de hand.
Prof. Woltjer sprak hierna de feestrede uit.
Daarna was het woord aan degenen, die dó
Vereen, wenschten te complimenteeren.
Minister Heemskerk was allereerst aan het
woord.
Z.Exe. sprak ongeveer als volgtHet zij mii
vergund U, mijnheer de Voorzitter, hulde te
brengen voor het welsprekend en belangrijk
openingswoord. Toen ik de uitnoodiging vau het
hoo.'dbestuur mocht ontvangen, roes dadelijk de
hoop dat ditmaal niets zich zou voordoen
waardoor ik verhinderd zou zijn aan uwuitnutn
diging gevolg te geven. Gaarne toch nam ik deze
uitnoodiging aan. Ze deed mij herinneren aan
jeugdiger leven, toen ik zelf lid van de hoofd
commissie dezer Vereeniging was, zij het dan
ook een bescheiden lid. Éu ik ben niet teleur-
gesteld in mijn verwachting hier weer bekende
gezichten uit dieu goedeu ouden tijd terug te
zien.
Ik kom hier niet zoozeer krachtens mjj'n ambt
maar eigenly k ais oud-vriend en oud-medewerker'
Maar ik mag mij verheugen, dat cr ook in mijn
ambt niets is, dat my zou moeten beletten
hartelijke woorden van gelukwensch tot deze
Vereeniging te spreken, en ook deze Vereenigine
toe te weoschen, dat zij nog lang in het belang
van het vaderland moge werkzaam zün ju
vroeger dagen heerschte min of meer bewust de
stelling in regeringskringen, dal het bijzonder
onderwijs geduld mocht, maar eigenlijk in aard
en wezen minder moest geacht dun het openbaar
onderwijs.
In dat opzicht zijn de tyden veranderd. De
iinancieele steun door de wet-Mackuy, later door
de wet-Kuyper, toont de belangstelling van d "I
Regeering iu dat onderwijs. Maar met dien'finah-
cieelen steun is ook moreelen steun gepaard ge
gaan, met de erkenning, dat hel Chr. onderwijs
niet behoefde achtergesteld te worden by bet
openbaar onderwije, ja dat het in aard en wezen
gelijk was. De regeering kan persoonlijk voorliefde
gevoelen voor het openbaar of bijzonder ouder
wijs maar uit het oogpunt der landsregeeriug is
het gelijkwaardig gesteld.
Ook uit dieu hooide kau spr. zich iu den bloei
der Ver. verheugen.
Er wordt fluautieele steun geboden door de
Regeering. Daarin zijn de tijden voor de Cbr.
school veranderd. Thans behoeft niet meer die I
zware strijd om het bestaan te geschied 11 als in I
vroeger jaren. Maar spr. wil niet zeggen, dat 9
er niet meer zooveel inspanning noodig is, om I
het Chr. onderwijs iu stand te houden. Het oog I
moet niet alleen gevestigd op het geld, maar het I
beginsel moet de ziel zyu, van wat de voorstau- I
ders drijft.
Spr. rekent het zich een groot voorrecht zoo- I
veel bekende strijde s te zien. Maar een figuur I
mist hij, Feringa, die zoo lang de ziel is geweest I
van Chr. Nationaal, (applaus).
Wat Spr. zoo getroffen heeft is, dat de ver.
nog steeds haar oude statuteu heeft. Merkwaar-
dig, dat door alle moeilijke tijden heen nog I
steeds diezelfde statuten zijn blijven bestaan 9
waarin wordt uitgedrukt, dat Gods Woord I
grondslag is der ver. en dat de ver. niet ot I
anti-kerkelijk, maar ook niet op een kerkistich I
standpunt slaat en is blijven staan, ludien deze I
ver. niet zoo bovenmatig veel omvang heeft, ligt 1
dit zeker niet aan den grondslag, maar meer j
aan het ontstaan van andere vereenigingen.
Niettemin is duidelijk door u uitgesproken, boe H
gewichtige taak Chr. Nat. nog in de toekomst 9
heeft.
Ik zal net doen of ik de critiek op de stelliDg I
van den rijksinspecteur niet heb gehoord (gelach) I
Maar zoover in het verder heb gehoord zal door I
u gestreeld worden naar g estelijke aanraking I
tusschen de scholen onderling tot verh lderiug I
ook van het inzicht, in de wijze waarop de be- I
ginselen moeten worden toegepast. Ikwileimii- I
gen met mijn beate wenscheu uit te spreken voor I
de toekomst der Ver. eu de bij haar aangesloten I
scholen.
De strijd is wel auders geworden dan vroeger.
Maar de strijd is gebleven bij alle verandering
der tijden. Voor dien strijd is dagelijks meer
geloofskracht noodig. Indien wij aan ons zelf
zijn overgelaten, moeten wij onderliggen. Alleen
door met God zullen wij triomfeeren. Ik wensch
dat dat vertrouwen op God het deel moge zijn
van aUe medewerkers, en dat de Vereeniging
nog lange jaren moge bestaan tot heil van volk
en vaderland. (Applaus).
Prof. Dr. Rutgers dankte voor de specials
uitnoodiging welke hij zeker gekregen heeft als
oudste lid der hoofdcommissie. Als oudste lid,
althans niemand zal kunnnen zeggen, dat hij lan
ger lid is dan hij want Spr. is van de oprich
ting af lid. (Gelach.)
Bij zijn toetreding was hij predikant in de
Ned. Herv. Kerk, doch niet een derzulken,over
wien Groen te klagen had gelach Spr. heeftsteeds
met warme sympathie Groen gesteuud in zijn
streven.
Herinnerend aan vroegere tyden, wijst Spr. op
de veranderiDgen welke hebben plaats gehad.
Vroeger waren de zalen te klein voor de verga
deringen der Ver. Thans is dit anders geworden.
Doch bpr. zal zich daarover niet bedroeven, ook
niet over den achteruitgang in ledental. Immers
er zijn zooveel redenen voor en een der voor
naamste is wel dat er zooveel Chr. Vereenigin
gen zijn, mede te danken aan het werk der Ver-
Sinds 40 jaren is er een geslacht gekweekt, dat
de Chr. belangen op hst hart draagt. Dat is de
kroon op het werk de Ver., de zegen, door God
haar geschonken.
De betrekkelijk kleine opkomst bedroeve dan
ook niet, maar stemme tot dank aan God.
Spr. hoopte dat God nog lange jaren het werk
der vereeniging zou zegeneE.
De hoer W ij n b e e k sprak vervolgens namen'
de Unie van Chr. onderwijzers en onderwijze
ressen in Nederland en de Overzeesche bezit
tingen.
De heer Brandts sprak namens de Unie van
Chr. onderwijzers en de heer Klein nametisden
Schoolraad.
Hierna vroeg D r. Kuyper het woord, die
met daverend applaus werd begroet.
Dr. Kuyper begon met te zeggen, dat al wa'
de opkomst riet zoo groot, wij niet knorrig tuue-
ten zijn over degenen, die wegbleveD, maar
veeleer moesten roemen in degenen, die opkwa
men. Het is waar zoo vervolgde Spr. Christelijk
Nationaal takelt af, maar wanneer een moeder
haar gouden huwelijksfeest viert dan is die vrouw
persoonlik in W-e j- me 0:1 r-.teekenis ook
rrindfr g worden, Eu zij 1 omrit dan 0,1 haar f"e'j
in dn zoons en dochters wien zij hel leven Ine"
CS 't
