Zaterdag 28 October 1910.
25stc J aargang IS 1600.
1
voer ft© Bsiiilli©llii!ifls©ii€ en Zeenwichc Ët!<iiiden.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
SOMMELSDIJK.
W UITHUI*.
IJ
II
Ooze Conrant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag,
iboaaeBientsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad 7,50 zonder 4,50 per jaar,
Afzoaderlijfee KHiaasers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
UJTÜÜ2YKB
T. BOEK HO VEN.
Telefoon lH«ercosM»s. So. S.
AdrerÉentiëa 10 «ent par regal ea lii maai, Reclames SO per regel.
Boekaankondiging 5 O ent per regel en 4/j maal.
DiesigtaaiïTragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten morden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Adyertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- ea Vrijdagmorgen 10 aar.
»(ukh(ii foor «Ie il.©fSa€*lle «sesfenaiï, %«svertentfi£» ©si verdere AdtBlnlstraWe franco loe t© zenden aan den Ulïarever
ÜT1I.4F.
Straf is leed, Leed toegebracht na
vrijwillig plichtsverzuim.
En de straf is te ernstiger, naar
mate het verzuim ernstiger was Straf
is vergelding voor het verzuim. Elk
verzuim wordt gestraftis 't niet door
den aardsehen, dan door den hemel-
schen Rechter. God weet alles en al
ontglipt allerlei kwaad aan de oogen
der menschen, aan Zijn alziend oog
ontgaat niets. Al is de schijn er voor,
dat zooveel op deze aarde ongestraft
blijftdat zelfs de aardsche rechter
te licht straftde tijd komt, dat de
Rechter van hemel en aarde alle
verborgen zonden met zijn oordeel
treft. De verborgene en de openbare,
die door den aardsehen rechter niet
berecht kunnen worden.
De Goddelijke gerechtigheid spaart
niets en niemand; dat zou met Zijn
in
rechtvaardigheid en
heiligheid
flagranten strijd zijn.
Wie God niet dient ontvangt straf.
Maar 'tis niet altijd de aardsche
rechter, die mag optreden. Duizenden
zonden worden bedreven, die de rech
ter ongevonnisd laatwaar hij zich
gansch niet mee bemoeit.
Vloeken is niet strafbaar Buren
gerucht wel. Overspel is niet straf
baar, tenzij nut minderjarige kinderen
'tLoopen op een verboden voetpaadje
wel.
Hoe komt dat toch, is wel eens
gevraagd Hoe komt het, dat de
Overheid vloeken en Sabbatschenderij
en overspel en andere groote zonden
niet straft en wel vergeldt het plicht
verzuim bij luttele zaken als we boven
noemdenburengeruchtmatjes klop
pen na verboden uur; neerwerpen
van vuil.
Moord wordt gestraftmaar zede
lijke moord door slechte oeken enz.
wordt niet gestraft.
Dronkenschap wordt gestraftmaar
de kerk verwaarloozen en haar onder
mijnen door verkeerde leerstellingen
wordt niet gestraft
Diefs al van een konijntje wordt
gestraftmaar luiaards, die den tijd
stelen, gaan vrij uit.
En zoo zouden we kunnen blijven
vragenwaarom wordt 't peuterige
wel gestraft tn wat hoogst ernstig is,
als vloeken en spotten enz. blijft on
gestraft.
De oorzaak zit em in de roeping
des Staats De vraag, die beantwoord
moet worden, is dezeWelke plicht
heelt de Staat hier te vervullen
Ligt het op zijn weg als in Mozes'
dagen om den Sabbatschender te
dooden
Moet de vloeker als in den Oud
testamentischen dag gestraft worden
door de Overheid
De roeping van onzen Staatwelke
is die
Die vraag beheerscht 't antwoord
op de andere vraag
Wat moet de Overheid straffen en
hoe zwaar.
Wordt vervolgd
Conservatief.
Het mooie van den strijd tnsschen
Conservatisme en Democratie gaal|er
af,
Is die strijd dan ooit mooi geweest
Wis en zeker. Wanneer een deel des
volks vooruit wil eu een ander deel
blijft staan, is 't beslist mooi de po
gingen gade te slaan, die de Democraat
in t werk stelt om den conservatie!
een duw te geven, dat hij vooruit
moet. Die tijd is er vroeger geweest.
Maar tegenwoordig behoeft dat niet
meer. Wie is nu nog conservatief?
Natuurlijk, er zullen altijd har dloopers
blijven draven op's Heeren straten en
er valt een aardig centje door die lui
te verdienen, als ze ia hun opzichte-
lijkokleeding en met hun belletjes
allerlei geklinklank maken. Maar 't
verschil tusschen Democraten en Con
servatieven iii onze dagen is luttel.
Alles wil vooruit. De een nog meer
dan de andernatuurlijk, er zijn
altijd meesters boven- meesters
haantjes- de voorstenuitstekers-
boven- den middelmaat; om- in-den
kijker te loopen om opmerkzaamheid
te trekken als de reizigers in de
flesch of de toeristen met een blok
aan der been. Maar die fortuinzoekers
nu niet meegerekend - och, dan wil
tegenwoordig alles vooruit, 't Mooie
van den vroegeren strijd is er af. En
Minister Talma behoeft voor zijn
democratie niemand naar de oogen
te zien.
Alles hapt er in.
Dat is misschien verdacht, zegt er
een. Politiek, zegt een ander, 'tzij
zoo Maar democratie tegenover
Conservatisme is geen leus meer.
Onze lijd staat in het teeken der »lots-
verbetering*.
Sommigen achten dit een veeg teeken
en vinden elke actie* in die richting
sooaüstisch, revolutionair en weet ik wat.
Niet zelden zijn dit menschen, die zelf
geens dings gebrek hebben en bang zijn
dat zij aan die verbetering het huane
zulien moeten bijdrager). Al te ernstig
moet men hun klacht dan ook niet op-
Denien al zijn er ook weer bij aan wier
ernst en oprechtheid niemand twijfelen kan.
Ook is 't waar, dat er tal van menschen
zijn, die maar niet gelooven willen, dat
op deze zondige aarde ons lot steeds voor
velerlei veibetering zal vatbaar blijven dat
we ons ideaal niet zoo gauw zullen bereiken
of liever er als de reiziger van de verre
lichten der avondstad, waarheen hij den
weg niet weet, een heel eind van verwijderd
zullen blijven.
Toch is veler streven naar Motsverbete-
ring* ons sympathiek, omdat we zien en
ia ens hart overtuigd zijn, dat het geen
weelde is, die ze begeeren, maar dal ze
slechts streven naar een heel gewoon,
ordentelijk bestaan.
Niet geheel sympathiek isonsech'er het
adre3, dat door verschillende onderwijzers
verenigingen thans weer aan de Regeering
gezonden is,
Zij wenschen daarin o.m.
Een aanmerkelijke verhooging van 't
aanvangs-salaris
Negen 2-jaarlijksche verhoogingen van
f ioo
Bij 't behalen der hoofdakte f 200
Bij bevordering tot hoofd eener schoei
f 300
Ter verduidelijking meik ik nog op, dat
zij ook vragen gelijke minima bij eerste
benoeming en gelijke periodieke verhoo
gingen voor allen, zoowel hoofden als
niet-hoofdeD.
Laten we nu eens een kleine telsom op
zetten en in voorbeelden en cijfers nagaan,
wat hun door de onderwijzers gevraagd
wordt.
Ze wenschen een ^aanmerkelijke* ver
hooging van 't aanvangs salaris, doch achten
het niet gewenecht, tot het bepalen van
een bedrag over te gaan.
Dat moeten we dus 2>stellen*.
Welnu als we dat (het papier is
geduldig) op 700 gulden brengen, dan is
de verhooging wel „aanmerkelijke, maar
nog niet ^bespottelijk".
Volgens bovengenoemde regeling zou
dan een jongmensch van 18 jaar, die voor
't eerst in de klas komt, krijgen een trakte
ment van f 700, Dat zou wordenop 20-jarigen
leeftijd f800; op 22-jarigen leeftijd f 900,
tot het voor den gewonen onderwijzer
zonder hoofdacte op 3 6-jarigen leeftijd
f róoo zou zijn. Voor de hoofdakte zouden
al deze cijfers (behalve 't acnvangs-trakte-
ment dan) met 200 gld. worden verhoogd
en de 36-jarige dus f 1800 krijgen.
Staat hij aan 't hoofd der school, dan
komt er nogmaals f roo bij en staat hij
dus op 1900 gulden, waar dan nog voor
gehuwden (zoowel hoofden als onderwijzers)
een vrije woning of vergoeding daarvoor
bijkomt.
Aan deze salaris-actie nemen allerlei
onderwijzes-vereenigingen deel. Alleen de
bekende »Bond* staat er buiten. Maar de
„Christelijke onderwijzers" doen mee. Al
weet ieder, dat daartegen op den landdag
te Apeldoorn, in de Pmkslerweek ernstig
verzet rees.
Ik wou wel, dat men toen naar het
waarschuwend woord der minderheid had
gehoord. »Lotverbetering* blijft, ook voor
onze onderwijzers, aan de orde van den
dag. En terecht. Hun salarissen waren,
enkele jaren geleden, droevig iaag. Sinds
kwam er wel verbetering, maar wijl alles
duurder wordt, zijn ze er nog lang niet
bovenop en kan 't dus ook in de Christe
lijke onderwijzers niet gemaakt worden, dat,
ook zij hun positie trachten te verbeteren.
M=ar ik heb er van 't begin af een
zwaar hoofd in gehad, toen ik las, dat ze
dit in bond met openbare onderwijzers
gingen beproeven.
Ia theorie is daar wat vóór.
Hel Rijk keert tegenwoordig voor ille
onderwijzers gelijktijdig de minima en de
verhoog ngen uit; tegenover het Rijk ver-
keeren dus alie onderwijzers in dezelfde
posi'ie en kunnen ze dus wat voorheen
onmogelijk was een gezamenlijke actie
voeten, om die positie te verbeteren.
'1 Geldt bovendien een actie, om louter
stoffelijke verbetering, zoodat in beginsel
tegen een bondgenootschappelijk samen
werken geen bezwaar bestaat.
Maar toch is dat niet ongevaarlijk
Gelijk blijkt uit dit adres.
Geen enkele poging zelfs wordt gedaan
om uit het kielzog der neutrale school
mannen te blijven. Ook zonder de samen
werking met de Christelijke onderwijzers,
hadden die van de openbare school 't
precies zoo kunnen opstellen. Het lijkt zoo
heelemaa! met op een poging onzerzijds
gedaan, om te vragen of de toepassing
der christelijke beginselen ook iets te zeggen
heeft voor de salanëering der onderwijzers.
Laat me dit even mogen aantoonen.
'k Wil op 't oogenblik niet twisten over
de vraag, of de voorgestelde salanëering
te hoog of te laag is 'k neem ze zooals
ze daar ligt.
Dan mis ik allereerst 't beginsel van
geleidelijke vooruitgang.
Met sprongen bereikt men niets.
Stel eens, dat dooreengenomen het
salaris der onderwijzers met f 300 wordt
verhoogd en die onderstelling is niet
zoo mal, gezien de cijfers dan geeft
dit voor 10,000 onderwijzers reeds een
jaarlijksche vermeerdering van 3 mill. gld.
Krijgen de onderwijzers hun zin, dan
kunnen andere ca'egorieën van ambtenaren
moeielijk worden afgewezen en zoo zou
deze verbetering ettelijke millioencn kosten.
Men voelt dat gaat niet opeens. Een ma
tiger vraag had vee! meer kans op ver
hooring gehad.
Erger nog acht ik het, dat de salarissen
van hoofd en onderwijzer bijna gelijk ge
regeld worden en de eerste als hoofd slechts
een simple too gld meer zou krijgen, dan
hij als onderwijzer ontving.
Dat past geheel in het stelsel der ge
lijkmaking, waarbij het hoofd is de on
derwijzer, aan wien de administratie is
opgedragen en die daarom een douceurtje
van 100 gld. voor ^bureau behoeften*
krijgt. Maar naar óns beginsel is dat nog
niet. 't Geeft ook een zonderlinge verhouding.
Een hoofd van 25 jaar zou bij een
minimum van 100 gld slechtst 1300
krijgen en zijn 34-jarige onderwijzer zonder
hoofdacte 1500 gld
Terwijl in de derde plaats in 't geheel
niet met de bekwaamheid gerekend wordt.
Ook dat past iu 't kader van de smoderne
vakbeweging,* maar christelijk dunkt ons
dit beginsel niet.
De minima gelijk accoord
Als ze op 18 a 19 jarigen leeftijd voor
't eerst zelfstandig een klas krijgen, zijn
de meeste onderwijzers(essen) gelijkelijk
onbekwaam. Die gelijk monniken en nonnen
kan men een gelijke kap opzetten.
Maar dan gaan ze zich ontwikkelen.
De een wordt 'n puik onderwijzer een
tweede recht goed; een derde is heel
gewoon een vierde blijft een kruk. Toch
worden voor allen dezelfde verhoogingeu
gevraagd op verdienste ot bekwaamheid
wordt niet gelet. Precies op tijd krijgen ze
allen dezelfde verhoogingen. Geen enkele
poging is gedaaD, om den kraan ook maar
iets meer te geven dan den kruk. Vau
christelijke onderwijzers hadden we ver
wacht dat ze dat tenminste hadden beproefd.
j Misschien wilden ze wel.
I Maar ze zaten vast.
Daarom hebben ze echter hun positie
1 niet versterkt. En dat spijc me.
UITKIJK.
j Haiienlaad
Het Noodweer 111 het Buitenland.
Aan de kusten der Baltische zee woedde
een hevige storm, die nu en dan overging
in een orkaan en groote verwoestingen
aanrichtte. In' de buurt van Riga werden
drie zeilschepen op de kust geworpen een
gedeelte der bemanning kwam om. Het
aantal schepen dat averij geleden heeft is
groot
De zware storm, die gisteren op de
Noorp-Europeesche zeeën woedde, heeft
heel wat ongelukken veroorzaakt. Bij
Leenstrup, aan de N.O. kust van Jutland-
is gestrand het te Dantzig thuis behoo-
rendn stoomschip Sophie.De reddings
booten konden het vaartuig door de woeste
zee niet bereiken. In den voormiddag
slaagde men er echter in, 7 man van de
equipage te redden. Van de reddingsboot
verdronk de bootsman, terwijl cok de rest
van de equipage den dood in de golven
vond. Op de hoogte van Sheringham
verging het stoomschip //Heath field,» uit
Glasgow. De uit 18 koppen bestaande
bemanning trachtte zich in de booten te
redden Twee kwamen te Ely aan land
men gelooft dat de 16 overige verdronken
zijn.
Uit Fishguard wordt gemeld, dat de
reddingboot uit St. Davids in de Ramsey
Sond, waarheen zij gegaan was om de
bemanning van een aldaar gestranden
schoener te redden, omgeslageu isdrie
mannen verdronken.
De Engelsche bladen bevatten berichten
over verschillende scheepsrampen tengevolge
van den hevige storm, die aan de En
gelsche kust heeft gewoed. Ter hoogte
van Hartlepool is een Londensche boot
vergaan, waarbij vermoedelijk de geheele
bemanning, twintig koppen sterk, is om
gekomen. Zes lijkeji zijn reeds aangespoeld.
Bij Leysdown is een scheepje vergaan,
waarbij de kapitein, zijn vrouw en kind
verdronken. Nog tal vsn andere vaartuigen
hebben schipbreuk geleden, maar in de
meeste gevallen waren hier geen verliezen
van mensehenlevens te betreuren onder
de visscbersvloot echter heeft de storm
duchtig huisgehouden en hier zijn ook
nog verschillende opvarenden verdronken.
Het is dan ook een lange lijst van
rampen die de E-igelsche bladen geven.
Het onweder, dat zich over Cuba ont
lastte, heeft verscheidene millioenen dollars
schade aangericht.
Duizenden boêren uit de drie oostelij
ke provincies zijn zonder dak.
Tengevolge van de vernieling van de
pisangboomen en van het koren zal het
waai schijn ijk noodig zijn, hulp te vragen
uit het buitenland.
Over een vierkante mijl staat de resi-
dentiewijk van Havana onder water.
Men schat, dat de tabaksoogst niet
boven 10 °/0 van de normale opbrengst
zal gaan.
De suiker heeft miuder geleden.
FRANKRIJK.
De spoorwegstaking iu Frankrijk is nu
iu werkelijkheid geëindigd.
Het stakings-comite besloot met alge-
meeue stemmen, dat de arbeid op 18
October op alle lijnen zou worden hervat.
De werklieden meldden daarop zich weer
iu menigte aaD.
Toch zijn er nog enkele .plaatsen waar
de stakers besloten de staking door te
zetteu, ondanks de beslni'en van het
nationale syndicaat.
Administratieve en militaire straften
zullen echter worden toegepast voor hen,
die weigerachtig blijven en die zich niet
op den bepaalden tijd op hun post bevinden.
Alle personentreinen loopen wederom
geregeld.
En zoo is, dank zij de krachtige maat
regelen der Regeering, inzonderheid van
den m-nister-president, den ex-socialist
Briand, een einde gekomen aan deze'/mis
dadige woeling.'/
Briands besliste houding heeft natuurlijk
de woede opgewekt der revolutionaice
arbeiders en hem worden heel wat ver
wijtingen gedaan.
Het Volk ten onzent noemt het op
treden van Briand een wandaad en zucht
"het schijnt wel altijd waar te zijn, dat
renegaten steeds de ergsten zijn.»
Maar als Mr. Troelstra in Erackrijk
minister ware geweest, zou hij anders
hebben kunnen doen
Eu hier in 1903 onder Dr. Kuyper èn
nu weer in Frankrijk onder Briand blijkt
het, dat een regeering niet anders kan,
dan den wetsovertreder ten slotte met
geweld te keer te gaan en zij het dan ook
op krasse wijze eerbied te eischen voor de
wet.
SPANJE.
De vrees, dat de Portugeesche revolutie
een weerklank zou vinden in bet geheele
Iberische schiereiland en misschien ook de
Spaansche republikeinen zou aansporen,
om hun kans te wagen, behoeft niet langer
te bestaan.
Het Spaansche republicanisme blijkt
niet sterk genoeg te zijn. Het Spaansche
volk is in overweldigende meerderheid
zoo niet monarchistisch, dan toch zeker
Alfousistisch gezind. Op het oogenblik
bestaat er geen reden, waarom men tegen
koning en'regeering te keer zou gaan.
Bovendieu is het Spaansche leger absoluut
trouw aan de monarchie.
De groote kwestie in Spanje is de
kerkt-lijke. Naar scheiding van Kerk en
Staat wordt door velen vurig verlangd.
