Eilanden.
Woensdag 19! October 1910
25sle J aargang Nfi. 1597.
A ntirevo lutionair
Til til® de Zaidhollaiiilsclie en
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
aren.
ingen,
SÖMMELSDIJK.
Alle slBikken voor «8e Ke«lactie 8>esfetsï«I, Advertenfiën e»s ver«!ere Administratie franco foe ie zenden aan «less Uitgever.
Grondwetsherziening.
fLnnd- ess Tuinbouw.
Uit «le Pers.
Buitenland.
Ier zegen mocht hij
zag hij 1000 chris-
■onil zieli verzameld,
echt werd hem ge-
846. Toen vond hij
wie hij was gerukt
Lars. Hij nam haar
ïg. Nog langen tijd
vruchten van den
Welk een blijsehap
oen ook zij tot keu-
niet volgen in zijne
Laat ons nog mel-
versiteit van Oxford
11 de Godgeleerdheid
onden gewijd werd
p (volgens ordening
uk). Tot in hoogen
in den laatstee tijd
edikanten uit zijne
en tijd dienstknecht
hij vele jaren als
aat.)
et bonte kleuren,
liet meer fleuren,
sch en veld,
vrijgesteld
even kijken
klevren prijken,
van 't arbeiïlskleed,
agen deed
st ge u redden,
koolzuur scheppen
an bloem en vrucht
uit de lucht,
ui, 't was een jagen,
lange dagen
oest gij doen
stemmig groen,
kleuren
gansch niet beuren,
zwakjes door
at ging voor,
"st begonnen
gewonnen
;edaan
rusten gaan.
st zich neigen,
lar kleuren krijgen
i reeds begeerd,
overheerd.
[noestige eiken
en prijken
den tuin
ernstig bruin
)one linden
de vinden,
lgenrijs
het stemmig grijs,
n bont gebladert,
fstgetijde nadert:
der slavernij
tr maakt ons vrij!"
wind zich hooren,
de ooren
onte kaf
boomen af
akken rukken
ui zelfs in stukken,
kleuren niet;
lij groot verdriet,
e, gele,
l zoo vele, -
grijze,
allen prijze,
bruine,
de tuinen,
roode,
ten doode,
korten tijd,
ijn blaadren kwijt".
al u gelukken!
sken rukken,
zoo bont,
langs den grond,
dan klagen
uw vlagen,
t ontvlood,
an den dood.
niet blijven,
u weer verdrijven,
weer tot lust,
aan winterrust.
;e naadren,
groen der blaadren
kleuren al,
s geven zal.
ALBERT.
;ewoonlijk den weemoe-
herfst op het gemoed
is gesteld onder den in
de herfst geeft, en de
dgroen hebben verloren,
drukken arbeid van lente
ichoone maar kort, want
:ren, bevrijd van het ar-
loomen, en dan komt de
n lezer zij even medege-
olzuur uit. de lucht op-
d der plant te zorgen.
zoovele, door ons
at Gods zegen ver-
owel als in heldere
Iroefd gemoed, wat
en somberen hemel.
>ing geen doel En
is aangelegd op het
den hemel.
dag, die ons dagen
waarop door ons
n tot het geslacht
ze komen ook wel
irmen.
en onzer jeugd zijn
na hun heengaan
LAUR1LLAND. f
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
ronder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad ƒ7,50; zonder f 4,50 per jaar
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
UITGEVER
ïelefooa Intercom»». So. S.
Adverteatiën 10 Cent per regel on 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en *j3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters eu vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Adverteiltiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Een herziening der Grondwet kan
algemeen of gedeeltelijk zijn. Bij een
algemeene haalt men verschillende
artikelen overhoop; bij een gedeelte
lijke slechts één artikel en dan tevens
die, welke met dat ééne in logisch of
redactioneel verband staat.
Het kabinet de Meester diende in
een gedeeltelijke herzieninghet wilde
het kiesrecht uitbreiden en was dus
verplicht verschillende artikelen, die
daarmee in verband staan, te wijzigen.
Maar van Oorlog, Marine, Onderwijs,
Eeredienst bleef ze al.
Groen van Prinsterer was geen voor
stander van algemeene herziening en
de vraag is ook al eens gedaan of de
opdracht, die Minister Heemskerk aan
de geinstalleerde Herzieningscommis
sie schonk, niet te groot was, waar
uit zijn woorden viel af te leiden, dat
ze al de artikelen en hoofdstukken
onder 't mes mocht nemen. Groen
schreef in 1851 over die herziening
Wij verlangen geen «nieuwe her
ziening®, geene Grondwetsher
ziening, gelijk ze door onze vrij
zinnige codificateurs (wettenmakers)
jaren achtereen, in overeenstem
ming met den aard hunner theorieën
en mét de voorbeelden hunner ge
loofsverwanten alders, begeerd
wordt.
Geen algemeene herziening, waar
door, te midden eener alsdan onver
mijdelijke crisis, de geheeleinricbting
van den Staat aan het wankelen
gebracht wordt.
Integendeel.
Een traps- en stuksgewijze herzie
ning.
Een partieële hervorming (gedeelte
lijke) die voortstuwende en wettige
kracht der staatsregeling onderstelt
een herziening, gelijk in den zin en
geest van art. 19Ö, de Grondwet
zelve bedoelt.
Wij verlangen, dat 't gebrekkig
werk, in 1848 met overhaasting,
zonder vrijheid en rijpheid van be
raad, tot stand gehouden, niet als
afgedaan en onherroepelijk worde
beschouwd. Dat het veeleer, met
nauwgezet onderzoek, ter toetse
worde gebracht.
Afgedacht nu van 't strenge oordeel,
door Groen over de Grondwet van
1848 geveld, zijn we 't toch in zooverre
eens, dat, al zijn de tijden van 1848
en 1910 gansch verschillend, wat de
rust in Europa en Nederland betreft
dat nochtans aan partieele herziening
de voorkeur dient verleend te worden.
Geleidelijke hervorming van de
Grondwet. Voorzichtige reparatie van
't fundament des Staatskundigen
levens. Want wie met 't breekijzer
overal die fundamenten gaat onder
graven, loopt gevaar.dat muren, binten
en balken loswringen en loslaten.
Een algemeene herziening zet 't
Staatsleven oplosseschroeven en grijpt
machtig in, in de verhoudingen van
Volk en Overheid. Wie tegelijk met
't Kiesrecht ook wijzigen wil de ver
houdingen tus-'chen Hervormde Kerk
en de Staatssubsidie én daarbij nog
de verhoudingen tusschen Openbaar
Onderwijs en Rijksgeld brengt een
radicalen omkeer in allerlei levensver
houdingen, die we niet zoo voetstoots
voor onze rekening zouden durven
nemen. We noemden die driepunten
slechts, (maar er zijn er nog meer)
omdat die thans de spil zijn. waarom
t politieke leven draait. Kiesrecht,
Kerkelijke Subsidie en Sehoolsubsidie
zijn nu de twistpunten en zelfs deze
drie zouden heel wat beroering in 't
land brengen, als ze eens radicaal
werden herzien.
We zouden huiverig zijn ze alle
drie tegelijk onder 't mes te zetten,
maar achten 't wijs politiek oeleid, een
voor een ter hand te nemen. Geen
algemeene, maar een gedeeltelijke her
ziening blijft ons toelachen En dan
van die drie allereerst 't Onderwijs
vraagstuk.
Z)<3 geest in 't leger.
Er wordt geklaagd over den geest
in 't leger, pas nog openbaar gewor
den bij de manoeuvres. Een geest van
verzetvan onverschilligheid. Is het
wonder
Is 't jonge geslacht over 't alge
meen niet door dien geest aangesto
ken Kom, waar je komje hoort
klagen over 't verdwijnen van 't gezag
over verzetover praats en onver
schilligheid der jonge mannen en
vrouwen.
Knechten of dienstmeiden hoeve-
len zijn met èèn sop overgoten met
èèn aandrift bezieldlaat ie (en
die »ie« is zijn heer of haar mevrouwcc)
dit en dat; laat ie We zullen
niet invullen. Zulk [een booze geest
vaart in onze jonge menschen. Een
geest van anarchie: »laat ons hunne
banden verbreken.Want ze willen
baas, vrij zijn en de zachtste band
is ze nog te drukkend. Mijnheer moest
knecht zijn en deze de menheer.
Mevrouw moest meid wezen en de
meid mevrouw,
Met een vrijmoedigheid, die U doet
terugdeinzen, durven ze alles en nog
wat in je aangezicht te zeggen. Be
scheidenheid en voorzichtigheid zijn
weggevlucht.
't Kan ze »niks bommen«voor
»die een ander;® hij of zij kan zien
dat ie weg komt.«
Die onverschillige geest vaart rond
overal en dus ook in het leger.
Uit de maatschappij wordt die vuile
geest in het leger meegedragen en de
officieren moeten met zulke lui wer
ken.
Prsats tegen honderd-en-tien-op
Al verdienen ze al een heelen gulden
op een dag, nog praats. Al verstaan
ze hun vak maar half, toch praats
En onverschillig. Kinderen zijn baas
over hun oudersEn vele knechts
en meiden zouden het huis willen
besturen. Dat zijn toestanden van
verwildering, die we 'beleven.
Dat is geen onopgevoedheid't is
veel erger't is een zich losrukken
van gezag en machten, die God boven
ons geplaatst heeft.
Overal vindt ge die anarchie. Om
dat God vergeten wordt en dies zijn
ingestelde levensverhoudingen.
Los van God.
Los van zijn meerdere.
De mensch z'n eigen baas. Noch
God, noch meester! ziedaar de leus
van velen onzer jongeren.
Treurige toekomst, die we met zulk
een geslacht in moeten
Een geest van gezagsondermijning
en fnuiking van wettige macht
Een geest van brute onverschillig
heid, waarmee een Volk ter, onder gaat.
Zondagstreinen.
Met ingenomenheid wordt begroet
de vermindering van het aantal zon
dagstreinen.
Dat liberale bladen daarover kunnen
klagen, is ons onbegrijpelijk. Al hecht
men geen gewicht aan 't gebod Gods,
dat de Zondag is de dag der heiliging,
der afzondering, der loslating van 't
dagelijksch gedraaf en gezwoeg; dat
de Zondag den Heere gewijd behoort
te zijn toch kan men van economisch
en sociaal standpunt bezien, zulk een
vermindering toch nog van harte toe
juichen.
De goede gevolgen van Zondagsrust
aan te wijzen, is hier ten eenenmale
overbodig; ze zijn voor 't grijpen. En
de arbeiders en de arbeidersgezinnen
met hun heele reilen en zeilen, ervaren
van Zondagsrust de guustigste uitkom
sten.
Waar een rustdag in de wtek den
vader nog naar buiten brengen kan
en tot allerlei karweitje prest, daar is
de Zondag werkelijk zyn rustdag-
Meer dan eenigen dag is de Sab
bath aangewezen om lichaan en geest
te verlrisschen en te verkwikken.
En een Sabbatsrust heelt veel meer
dan een stilstand van arbeid in de
zoogenaamde wérkdagen den aard en
het karakter om met nieuwe krachten
toegerust te worden.
Wie op Zondag niet werkt rust
uit. Wie door de week niet werkt,
rust nog niet uit.
Maar afgedacht daarvande Zondag
is des menschen dag niet. 't Is'de dag
Godes eu de ineusch heelt totaal niets
op dien dag te eischenhij heeft er
absoluut geen ziggenschap over. Over
dieti Zondag is God volkomen eigenaar,
Heer eu Meester.'
En de mensch volkomen dienaar.
Marhinnal melken.
Slechts in een enkel veebedrijf wordt,
voorzoover wij weten, ten onzent het ma
chinaal melken toegepast. De meeste vee
houders hebben er waarschijnlijk nooit van
gehoord en zullen het, er van hoorende,
misschien een onmogelijkheid of dwaze
nieuwigheid achten. Toch is het noch het
een noeh het ander. Men heeft er elders
reeds zooveel ervaring mee opgedaan, dat
men de voor- en nadeelen heeft Ieeren ken
nen, terwijl de practische uitvoerbaarheid
vast staat. De voornaamste redenen, die
tot het machinaal melken hebben geleid,
zijn Ie de stijging der arbeidsloonen, ge
paard gaande met een steeds toenemend
gebrek aan werkkrachten 2e de wensche-
lijkheid van tijdsbesparing, vooral in groote
bedrijven3e de eisch melkhygiëne. De
laatste kan ongetwijfeld in niet geringe
mate dooi' het machinaal melken worden
bevorderd, daar zoodanig melken reinheid
bij het vee vereischt, de noodzakelijkheid
den veeho uder dwingt met zijn dood mate
riaal op wat betamelijker wijze om te gaan
dan hij pleegt te doen met liet levende.
Men heeft tegenwoordig reeds melkma
chines, welke aan hooge vereischten vol
doen.
In een opstel in Ned. Tijdschr. melkhy
giëne werden onlangs de resultaten ver
meld, aan verschillende landbouwproefsta
tions verkregen. Aan dat te Wisconsin
(Amerika) loopt de ondervinding over 4
jaren. Men inolk daar met een Burrell-
Lawrence-Kennedy-apparaat een zuigma-
chine, waarbij de zuigbeweging van liet
jonge kalf wordt nageboodtst: daar echter
onafgebroken zuigen voor de koe nadeelig
is gebleken, wordt door een vernuftige vin
ding liet zuigen per minuut een 60-maal
onderbroken, zoodat alle abnormale inwer
king op speen of uier vermeden wordt.
Gelijktijdig worden 2 koeien gemolken.
De onderzoekers oordeelden, dat het ma
chinaal melken eenige verlaging in melk
en boter opbrengst ten gevolge heeft, maar
dat wat reinheid van melkwinning betreft,
de machine een vooruitgang beduidt.
Bij 't machinaal melken werd een lager
bacteriëncijfer verkregen op de gezondheid
en 't welbevinden van 't vee had het geen
merkbaar nadeeligen invloed de uier werd
er niet door geschaad.
De onderzoekers Woll en Humphrey
hebben bij een aantal veehouders navraag
gedaan naar hun bevindingen Van de 41
antwoorden, zich uitstrekkende over een
proeftijd van 1 maand tot 2 jaar, luidden
er 31 gunstig, 2 ongunstig.
Na 15 maanden werd nog eens gevraagd
toen waren van de 16 ingekomen ant
woorden 8 gunstig, en 5 ongunstig voor
de machine. De verschillende onderzoekers
verklaren eenstemmig, dat van de behan
deling der machine zeer veel afhangt, en
Woll en Humphrey concludeeren dat op dit
oogenblik 't. machinaal melken slecht aan
te bevelen is in die gevallen, waarbij de
veehouder persoonlijk toezicht houdt of
zeer vertrouwd personeel bezit, dat zeer
zorgvuldig de opgaven der fabrikanten
over behandeling van den uier, namelken
en bediening der machine opvolgt. Overi
gens worden door Prof. Hitscher, Prof.
Albert en anderen enkele geopperde bezwa
ren weerlegd, b.v. dat de koeien hardmelksch
zouden worden, niet of uiterst moeilijk
tochtig zouden zijn te krijgen, een ongun
stige werking in dit opzicht niet kon wor
den erkent.
Genoemd opstel besluit met te conclu
deeren, dat voorzoover er van de machine
zelf sprake is, het vraagstuk van het ma
chinaal als opgelost beschouwd kan wor
den, al moge een enkele technische verbe
tering, die ongetwijfeld ook binnenkort zal
aangebracht worden, nog wenschelijk zijn.
C. B.
Sprekende Cijfers.
De Vaderlandsche Bond tegen het Alco
holisme in Belgie publiceert in zijn brochure
verspreidt op den Brusselsche Tentoonstel
ling, de volgende cijfers
JaarKjks wordt in België 40 millioen
liter jenever gebruikt en meer dar. 'l mil
lioen likeuren.
Aan gedistilleerd alleen wordt per jaar
uitgegeven too millioen guldend. i.
per dag 175.000 gld. Bier en wijn zijn
dus hierbij niet meegeteld.
Er zijn in België 211617 herbergen;
99.050 verkoopen alleen bier; 112.567
bovendien Dog gedistilleerd. Er is een her
berg op 34 inwoners.
Ieder jaar zijn er 200 000 ziekte geval
len en sterven er 20.000 Belgen door alco
holgebruik.
Van de 800.000 armen zijn er 600 000
bij w;e het alcoholgebruik de hoofdschul
dige van hun armoede is.
Bij 75% der misdaden werd als oorzaak
het alcoholgebruik genoemd.
5O°/0 der zelfmoordenaars kwaaien door
overmatig alcoholgebruik tot hun noodlot
tige daad.
Voorwaar, veelzeggende cijfers. Met recht
mogen we hier vragenIs het haast ge
noeg
De bovengenoemde Bond heeft zich dan
nu ook om steun tot de Regeering gewend
teneinde het steeds wassend getal der kroe
gen te doen verminderen. In een adres aan
den koning wordt verzocht, of deze zijn
invloed wil aan wenden, om België aan
een wetgeving te helpen, waarbij de beper
king van het aantal drinkgelegenheden wordt
voorgeschreven.
Alhoewel een goede wetgeving in dezen
zeer zeker iets kan uitwerken, gelooven we
toch dat, willen onze zuidelijke naburen
blijvende resultaten zien, «ij den strijd wat
radicaler moeten aanpakkeD.
De strijd tegen den alcohol wil daar
slechts zeggen strijd tegen sterke dranken.
En de Vaderlandsche Bond vraagt van
zijn leden eigenlijk niets meer dan de denk-
betlden van den Bond le helpen verbrei
den (het zich onthouden (van sterke dran
ken) wordt den leden alleen aangeraden.
Weascht men er ernstig naar testieven
deze droeve cijfers belangrijk te doen ver
mindereu, dan zal men ook daar moeien
beginnen met het krachtigste eneenig afdoend
m-ddelpergooiiiijke onthouding van
alle alcoholhoudende draohcii.
A. J. H. V.
De Leidenaar)
PORTUGAL.
Koning Manuel is ontkomen en in
veiligheid. Uit Gibraltar is een depêche
van hem ontvangen, dat bij met de
koningin-moeder en den hertog van
Oporto aldaar is aangekomen. Hij be
vindt zich in volkomen welstand. De
vorst rept geen woord, róch over de
revolutie noen omtrent zijn voornemen.
Volgens de laa s e omvangen berich
ten ia geheel Lissabon rustig. Het nieu
we regime wordt overal welwillend door
de bevolking ontvaugen. Te Porto werd
de republiek geproclameerd zonder dat
één incident piaais vond. In 't gekeele
land heerscht rust eu de orde is ver
zekerd.
De commandanten van da verschillen
de garnizoenen hebben zich voor de re
publiek verklaard.
Te Lissabon zijn de banken weer ge
opend het fiuantieei verkeer is weer
ongeveer normaalde douanekantoren
en de handelshuizen zijn weer geopend.
Op bevel van den militairen gouver
neur van Lissabon werd het politiekorps
afgedankt op 'c oogenblik, dat de revo
lutie uitbrak. De poliiieburaux werden
door hei; voik vernield. De rood en
groene vlag van de Portugeesche re
publiek wappert van het hotel waar
seahor Magalhaes Lima, de officieels
vertegenwoordiger van da rebubliekein-
sche partij in Portugal verblijf houdt.
Een Portugeescb uitgewekene, te Pa
rijs woonachtig en correspondent van
een groot republikeinsch dagblad te Lis-
stbon, sprak over verschillende plaanen
der republikeinsche, nu regeerende partij
betreffende de economische opheffing van
het verarmde land. O.ui. bracht bij het
plan ter sprake van Lisaaboa een vrij
haven te maken, waartegen Engeland
waarschijnlijk echter bezwaren zal ma
ken. Hij verklaarde, dat in de kringen
der republikeinen een sterke neiging
bestaat, om tot verkoop van het Aziati
sche koloniaal bezit over te gaan. De
voornaamste Portugeesche bezittingen
zijn Macao, Goa (westkus; van Berma-
nië), het eilandje Diu (in de golf van
Oman, bij do zuidkust van het schier
eiland Gudjarat) en Portugeesch Timor.
De andere helft van Timor behoort
Nederland toe, zoodat hst ons geen on
verschillige zaak is, als den een of den
anderen dag Duitschland, de Vereenig-
de Siaten of Japan Portugal op Timor
vervangen zou.
Het denkbeeld aangaande den verkoop
der Aziatische bezittingen moet Biet be
schouwd worden a's een plan der nieuwe
regeering, maar wel, dat er voor dit
denkbeeld een stroomiog bestaat in de
republikeinsche partij, die de opbrengst
van den verk-iop der nu weinig of Diets
opbrengende kolooien zou willen beste
den tot de economische opheffing van
het moederland.
Het huis Braganza is dus gevalleD.
De laatste koning, een jonge man vau
nauwelijks 21 jaar, gevlucht. Europa
telt een republiek meer. De historie
wreekt zich op een vorstenhuis, dat ge
durende de laatste tientallen van jaren
zwak, egoïst en weinig eerbaar over
Portugal geregeerd heeft.
Het huis Braganza zat nu juist 270
jaar op den troon.