Woensdag 24 Augustus 1910 n I* Antirevolutionair 25ste Jaargang N°. 1583. Orgaan rooi* «Ie Zniilhollandiche en Zeeuwsche Eilanden. IN HOC SIGNO VINCES T. BOEKHOVEN, SOMMELSDIJK. Alle stukken voor de Itedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den litjrever. Rleeleven. Tfiai.ii-» en Laiidiiotiav. Keuze van Pootaardappelon. Ooftboom bemesting. Ook nu weer. VRAAGBAAK. D.H. K. lilt de Pers. Zondagsrust. Stuivertje-wisselen. L. en V. zegt daarvan £2uilenland. PORTUGAL. GRIEKENLAND. KRETA. BULGARIJE. NOORD-AMERIKA. Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent. yf ïi zonder 50 Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad f 7,50; zonder f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent. UITGEVER Telefoon Interconia. No. 3. Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en ijs maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentiën wordeD ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. Z ij die zich nu abonneeren, ont vangen de nog in deze maand verschijnende nummers gratis. In onze hedendaagsche maatschap pelijke beweging is meeleven van ieder hoold voor hoofd, noodzakelijk, omdat ieder, hoofd voor hoofd in die beweging betrokken is of wordt. Jaren achteruit was er geen maatschappelijke actie men zag stilzwijgend toe, hoewel ge voelend, dat er misstanden waren nl. lage loonen bij langen werkduur exploitatie van vrouwen en kinderen in fabrieken en werkplaatseneen toenemende rijkdom naast krijtende armoe, die zuchtte, maar geen vertroos ter vond, naar 't woord van Jacobus, en wier geween opklom tot den Heere Zebaoth. Stille smart, stille verwijtin gen tegen de onrechtvaardige rent meesters een verborgen ballen van de vuisten tegen tyranny en willekeur, maar daar bleef het bij. Voor velen was de toestand zelf houdbaar, omdat ze, als de geduldige ezel, het juk van kindsbeen af gedragen hadden en hun armoe en ontbering reeds'n gewoonte, een tweede gewoonte was geworden. Ze voelden zicb als lastdier gedeter mineerd of voorbeschikt en vonden in de misstanden iets natuurlijks, dat nimmer en nooit te wijzigen zou zijn. Men was rustig als de visch in de fuik men at en dronk en werkte en sliep als de vogel in de kooi en met een zekere apathie of gevoelloosheid be rustte 't gros in de onmogelijkste toestanden onder de tevreden betui ging, dat 't nu eenmaal iemands lot was om in zulk een sfeer van armoe en gebondenheid te leven en verkeeren. Maar andere tijden zijn ingetre den. De oogen zijn voor de misstanden geopend geworden. Men begon als uit de schemering een nieuwen dag te ontwaren. Blinkende stralen van minder aanstaande ellende, van meer voorspoed, meer genot, meer levens vreugd begonnen te vallen op 't som bere pad. De geest werd vaardig. Schokken werden vernomen in Europa van nieuw leven. Er viel licht in sombere krotten en hokken. Trilling van nieuw geluk roerde 't menschen- kind tot in zijn diepste innerlijk. En men begon mee te levenhet nieuwe leven van socialen opgang. De propagandisten vooreen schooner toekomst, voor edeler bestaan vonden geopende oogen en geneigde harten, t Waren frissche droppelen op de verschroeide aarde en deze dronk ze in als met wellust, 't Waren troost woorden in 't levenswee, 't Werd herademing, opbeuring, een nieuw hopen, een dorstend verlangen naar die nieuwe toekomst. Heel de Natie leelde die nieuwe openbaring van menschelijkleven mee. De Pers hielp aan die opflikkering van betere verlangens. Het volk in alle rangen en standen ontwaaktede rijkdom met schrikde armoe met nieuw ideaal. En thans in de hedendaagsche maatschappelijke beweging is er nie mand, die niet direct of indirect er bij betrokken is en verplicht is om na te denken over de aanhangige vraagstukken. Maar 't is dan ook broodnoodig, dat ieder meeleeft, om niet te een of ander tijd in verkeerde richting meegevoerd te worden. Er is een nieuwe toekomsteen ander heden, 't Oude is voorbijgegaan en zie, veel is alreeds nieuw geworden. Maar dat nieuwe moet doorzien en begrepen worden, 't Karakter, de aard, t gehalte, de waarde ervau moet berer worden ingeleefd, zal men zich aan den schijn niet al te zeer gaan vergapen. Er is goud van 22, van 18van 14 karaater is doubleegoud, er is goud van een paar gulden 't pond. En om nu in onze hedendaagsche sociale beweging te kunnen onderscheiden om voor excessen of buitensporigheden en dwalingen bewaard te blijven en zich tegen schade te behoeden, moet ieder ernstig meeleven den socialen strijd onzer dagen. Ieder burger, arbeider of wie hij zij, diene uit zijn oogen te kijken, of de huidige maatschappelijke actie wel in 't rechte spoor blijft. Of men niet te ver gaat. Of de sociale verhoudingen niet eenzijdig beschouwd worden. Of de rechten van den arbeider te veel die van den Middenstand niet te weinig naar voren worden geschoven. Of 't eene maatschappelijk deel niet al te veel wordt bevoordeeld op kosten van 't andere deel. Of er harmonie is tusschen plicht en rechten. Meeleven is de plicht van allen. En toezien. En nagaan den gang van 't sociale leven. En indenken de nieuwe toestanden, die we ingetreden zijn. Want, hoofd voor hoofd, wordt thans ieder in den strijd betrokken, 't ls ieders belang dus na te denken over de sociale verhoudingen. Tot voor betrekkelijk korten tijd werden de pootaardappelen algemeen verkregen, door uit den oogst de knollen van een bepaalde grootte uit te zoeken of machinaal uit te schiften en wel van een bepaalde groottë, die aanmerkelijk beneden de gemiddelde grootte der geoogste knollen bleef. Ofschoon deze methode ook thans nog de meest gebruikelijke is, begint men, vooral onder den invloed der Rijksproefvelden, meer en meer tot de overtuiging te komen, dat op deze wijze niet de meest productieve knollen worden verkregen en dat de achter uitgang, het «afleven® van vele aardappelsoorten aan de ondoelmatige keuze van het pootgoed moet worden toegeschreven. De middelen welke nu worden toegepast om door de keuze van het pootgoed de opbrengt te verhoogen, zijn de volgende ie. Verwisseling van pootgoed. Dit middel wordt velerwegen reeds van ouds toegepast. In sommige streken bepaalt men zich er toe nu en dan pootgoed van een' naburigen verbouwer te betrekken, in andere daarentegen laat men meer of minder regelmatig pootgoed van een andere grondsoort of althans uit een andere streek komen. Zoo laat men vaak op het zand poters komen van de klei en verkrijgt daarbij in den regel zeer goede resultaten. Door proeven is intusschen gebleken, dat men door een doelmatige sorteering van eigen pootgoed den achteruitgang door langdurigen verbouw op denzelfden grond deels of geheel kan tegengaan. 2e. Invoeringvannieuwesoorten. Hoewel nieuwe soorten moeilijk ingang vinden, zijn er in de laatste jaren toch eenige soorten ingevoerd, welke ook in de praktijk op groote schaal worden geteeld. De grootste verbreiding heeft wel de Eigenheimer gekregen die nagenoeg algemeen in Friesland en voorts op vrij groote schaal in Zuid-Holland en Zeeland en ook elders wordt verbouwd. Ook eenige andere nieuwe soorten, o.a. de Bravo, worden hier en daar in het groot geteeld, hoewel nergens algemeen. De soorten van fabrieksaardappelen zijn bijna alle betrekkelijk jong. 3e. Verbetering inhetras. Inde laat ste jaren is men meer en meer tot de overtuiging gekomen, dat de knollen van eenzelfde soort aardappels als reproductieorgaan lang niet gelijkwaardig zijn en dat deze waarde niet in de eerste plaats afhangt van de grootte en den vorm van de knol, maar dat daarbij de eigenschappen van de moederplant de afstamming dus een groote rol speelt. Vooral de Rijksproefvelden hebben er veel toe bijge dragen, deze overtuiging te vestigen en in verschillende streken begint men er partij van te trekken, door bij het oogsten de stammen afzonderlijk te houden en de knollen daarvan als pootgoed te gebruiken. In de Veenkoloniën, Friesland, Noordholland en Zeeland zijn er reeds vele verbouwers, die deze methode toepassen en naar het schijnt met bemoedigende resultaten. Het sorteeren van de stammen geschiedt voorts ook nog in sommige streken, waar de krulziekte veel voorkomt. Er wordt dan zorg gedragen, dat van de zieke stammen geen poters worden genomen. liet het kweeken van nieuwe aardappelsoor ten uit zaad houden zich nog slechts enkele personen bezig. Behalve de heer Veenhuizen, de leider van het Centraal Veenkoloniaal Proefveld te Sappemeer, zijn er alleen in Groningen, en Friesland nog eenige personen, die het toepassen. Het zou ongetwijfeld van groot belang kunnen zijn indien ook in de andere centra van cultuur hiermee proeven werden genomen. Ue resultaten, te Sappemeer verkregen, zijn toch zeer bemoedigend te noemen. Niet alleen is het meerendeel van de thans in de Veenkoloniën verbouwde soorten van het Centraal proefveld afkomstig, maar ook de Eigenheimer, de Bravo en vele andere uitmuntende consumtieaardappelen zijn daar gekweekt. C. B. 't Is niet de eerste maal, dat wij hierover schrijven en 't zul, indien het ons gegeven mag zjjn de pen nog te blijven voeten, allioht ook niet de laatste utaal wezen. Want o, het duurt sotns zoo lang, eer een eenvoudige waarheid, klaar en helder als de dag, al is ze, zooals het in den volksmond heet, zoo groot als een koe, tot aller hersenen is doorgedrongen. Zoo'n waar heid is, dateen vruohtboom, zal men er gere geld vrucht van kunnen verwachten, ook bemest moet worden. AIou kan het nog zeer dikwijlB hooi en„Een jonge boom, die pas is geplant, ja, dien moet men den eersten tijd mesten, maar is hij eenmaal good beworteld, dan is dat niet meer noodig, dan haalt hij met zijn uitgebreid wortelstelsel zijn voedsel wel uit den grond". Zoo gelooft men en dienovereenkomstig handelt men. En als straks de boom maar matigjes draagt en alleen in oen z.g. vruohtenjaar een bevredigenden oogst geelt als hij versohillende tekenen van verval, van kwijning, toont, veel dood hout heeft en ziekte-verschijnselen zich voordoen, dan wordt dikwijls uan allerlei mogelijke oorzakoo. gedacht, maar niet aan de mogelijkheid, dat de boom gebrek kan lijden. En tooh zijn er legio vruohlboomon, een groot aantal boomgaarden, ook in ons land, welker geringe vruchtbaarheid of'totale onvruchtbaar heid eenvoudig een hongerverschijnsel is. Hoe zouden zij zich anders gedragen eu zioh dank baar betoonan bij een geregelde, doelmatige be mesting Ook de ooftboom behoeft, als alle cultuur planten, voor zijn goeden groeikalk, kali, stikstof en pkosphorzuur. Niet één dezer stollen kan hij missen, 'c is uit proefnemingen duidelijk gebleken. Zulke proefnemingen nam b.v. de bekende Duitsche deskundige Lierke. Mankeert het in den bodem min of meer aan phosphorzuur, dan, zoo zegt deze onderzoeker is bet ooit zuurder eu rijpt het minder spoedigge- heelo takken kunnen dan na een 'rijken oogsc afsterven. Bij bemesting met phosphaten wordt do toestand beter. De stikstof werkt vooral op den blad- en houtgroei, en doet ook de opbrengst toenemen. Waar Lierke eehter alleen stikstof gaf, zonder genoegzaam kali en phosphaat, daar nam bij een schadelijke werking waar. Inzon derheid van de kali-aanwending zag hij uitste kende resultaten. Terwijl bij bij 8 jarige py ramiden van een Canada Reinette 4200 gram en van een Witte Winteroalvil 2600 gram oogstte, als hij de kali wegliet, gaven diezelfde soorten met kali resp. 5060 eu 7200 gram. Bij jonge pereboomen verkreeg hij zonder kalivbd Olivia de Seres 780 gram, van Hardenponts 5720, met kali3040 en 9200 gram. Bij Yiotoriaprui men zonder kali16.8 kilo. met kali34.7, dus ruim het dubbele. Ook kalk is zeer noodig: zij werkt sterk op het suikergehalte van het ooft en op de vorming van krachtig hout. Lierke gaf als ooftboombemesting per Are (100 M2) 46 KG. petentkali, 3.5 tot 4.5 KG. super of slak, 2.5 tot 4 K.G. ohili of 23 K.G. zw. ammoniak. Wij gaven de laatste jaren belangrijk grootere hoeveelheden, ook kalk ia ruime gift (minstens 10 K.G. per Are) en wij werden er wéi voor beloond. Wil men bij aanleg flink wat reserve voedsel in den bodem brengen, dan beveelt Lierke per Are aan: 30—60 KG. kalk, 20—40 KG. kainiet (wjj geven liever patentkali) en 1530 K.G. slakkenmeel. Stikstof kunstmest geeft men niet in groote hoeveelheid in reserve, dat zou nadeelig werken. C. B. Het oflicieële rapport van den betrokken Rijkslandbouwleeraar aan zijne Excelentie den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, betreffende de Rijks-Landbouwproefveldeu geeft ons nu onder meer ook verslag over het 3de proefjaar van 't bovenbedoelde proefveld, hetwelk bestond uit 3 perceelen, die in 1907 alle stalmest ontvingen, in 1908 varkensmest en in 1909 koemest doch waarvan perceel 2 bovendien telkens 1000 K. G. kaïniet kreeg, 3 zelfs 2000 K. G. En nu vernemen we uit 't verslag „Zeer duidelijk was de invloed van de kaïniet op de hermoes te zien. Terwijl op perceel 1" (dat geen kaïniet kreeg) „dit onkruid lustig tierde, had het op perceel 2 overal doode punten en was het op perceel 3 tot aan den voet toe zwart. Dit was het vorige jaar ook zoo geweest, waaruit blijkt, dat dit onkruid zeer taai is, ofschoon er toch voortdurende vermindering valt waar te nemen. Ons dunkt, dat deze meededeeling er toe kan bijdragen, dat meerderen beproeven of ook bij hen het hermoes bang voor kaïniet is. Want het is zeker, dat dit schadelijke onkruid uog iu veel te veel weiden hoogtij viert. Vestigden we ten vorigen jare de aandacht op 'tfeit, dat op 't proefveld ter bestrijding van hermoes van den heer A. G. de Groot te Zoe- termeer kaïniet goede diensten bewees, ook nu weer kan zuiks worden herhaald, Wie van de lezers van dit blad kan mij een adres opgeven waar men dip kan bekomen om schapen te dippen, of welke middelen men hiervoor kan aanwenden, die tot dat doel kunnen gebezigd worden. Twee korte berichten. Een Engelsch studie-gezelschap bezocht dezer dagen ons land en nu trof het ons, te lezen dat de Zaterdagavond werd inge nomen doGr een lezing van Henri Po lak dat de Maandag was gewijd aan onzen land- en tuinbouw, maar»de Zondag was rustdag. Een beschamend voorbeeld voor ons. Uit Engeland moeten ze hier komen om ons een lesje te geven in Zondagsrust Dienzelfden Zondag werd te Middelburg een betooging gehouden door de S. D. A. P., voor algemeen kiesrecht. Het terrein lag in de onmiddelijke nabijheid der stad, doch onder den rechtsban der gemeente Koudekerke. Smadelijk werd nu iu de socialistische pers bericht, dat de achterlijke burgemeester van dat dorpsken geweigerd had het zingen en het maken van muziek op dat terrein toe te laten. In Middelburg mocht dit wèl. Zoodra de gemeentegrens maar over schreden was, werdea de vaandels ontrold en blies de muziek er dapper op los Eere dien burgemeester van Koudekerke Mocht minister Heemskerk er zoo nog maar heel wat benoemen in ons goede land, die niet voor den aandrang van S* D. A. P.-ers en vrijzinnigen wijken, maar ons christenvolk zijn rustigen Zondag weten te waarborgen "Voor de »boefjes« wordt veel gedaan. En dat is goed. Al kleven aan onze Kinderwetten ongetwijfeld gebreken, we zijn er vele landen mee vóór. Maar men moet die jonge misdadigers toch alsjeblieft niet gaan verheerlijken Daarvoor bestaat beslist gevaar. Vele menschen toch gaan uit van de meening, dat de mensch van nature niet boos is, maar goed, zoodat zijn leven eigen lijk het juiste, goede, ware leven is. Alleen onze maatschappij kan niet toelaten, dat ieder maar'leeft, zooals zijn hart het hem ingeeft en zoo moeten die »boefjes« leeren, hun daden wat te wijzigen, opdat ze anderen niet hinderen. Van schuld en zonde wil men hierbij niet weten. Nu is er in Den Haag een observatie- huis* voor boefjes, waar ze om zoo te zeggen in eerste behandeling genomen wor den. Een medewerkster van het Het Vaderland is daar es gaan kijken. »[Ze] is gewoonweg opgetogen over die »boefjes«. Zij vond ze zóó leuk, dat zij eens aan een stoombootonderneming wil vragen, den jongens een gratis uit stapje te presenteeren. En zij gevoelt lust, om »boefje«, dien heerlijken rakkerd, eens flink te knuffelen. Wel ik zou zeggen als ze wat wachten wil en dan niet te oud of te spichtig is naar boefje's zin laat ze 'm dan trouwen Dan kan ze'm knuffelen naar hartelust Maar is 't niet ongelukkig, dat ook in gewoon-vrij zinnige hersens deugd en on deugd zoo bedenkelijk aan 't stuivertje- wisselen gaan Onze Couranti Uit Lissabon worde geseind, dat het geheele land de aanstaande verkiezingen met de grootste spanning tegemoet ziet, hoofdzakelijk wegens de haast koortsashti- ge actie der republikeinsche partij. De republikeinen stellen zich in iedar kiesdistrict te weer en zjjn overtuigd, dat zij een meerderheid in de Cortes zullen behalen. Ook de politici van andere partijen geven toe, dat de republikeinen aanzienlijke winsten zullen kannen boe ken. Veel republikeinshe candidaten zijn officier bij het leger of bij de vloot. De verkoop van eenige Duitsche oor logsschepen aan Turkije kan voor Grie kenland met het oog op zijn weerbaar heid minder aangename gevolgen hebben. De invloed der nieuwe Turksche strijdkrachten zal zich vooral doen gel den in de Aegeïsche Zee, omdat de numeriek grootere sterkte der Grieksche vloot nu opgehouden heeft te bestaan. De veiligheid, welke Griekenland tot nu toe op Fnboea, op de Cycladen en in den Peloponnesus meende te bezitten, steunde op Griekenland's overmacht over Turkije ter zee. De verdeeling der Grieksche troepen in vredestijd was daarnaar ook geregeld. Nu door de versterking der Turksche vloot, kunnen ook de vroeger veilig gele gen deelen van Griekenland aangevallen worden. De strategische toestand is daar door geheel veranderd. De vjjandige stemming tusschen Mo hammedanen en Christenen op Kreta wordt met den dag grooter, wat wijst op aanstaande nieuwe moeilijkheden. De Mohammedanen pleegden op verschillende plaatsen daden van geweld. Te Kandia staken de Mohammedanen het huis in brand van een Cristen, die in de vlam men omkwam. Ook hadden wraaknemin gen daartegenover op Mohammedanen plaatsop hen werden moordaanslagen gepleegd. Tusschen de Turksche en de Bulgaar- sche regeering is een overeenkomst om trent de regeling der bekende vluchtelin gen-kwestie getroffen. De Porte waar borgt zonder voorbehoud den terugkeer der vluchtelingen naar Macedonië en treft maatregelen om verdere mishande lingen te voorkomen. Naar in officieele kringen te Sofia verluidt, moet Engeland in deze aangelegenheid de rol van be middelaar vervuld en de overeenkomst tot stand gebracht hebben. De politieke toestand in de Vereenigde Staten schijnt thans tot den staat van crisis te zijn genaderd. De meeningsge- schillen tusschen Taft en Roosevelt wor-

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1910 | | pagina 1