Woensdag 24 Augustus 1910
n
I*
Antirevolutionair
25ste Jaargang N°. 1583.
Orgaan
rooi* «Ie Zniilhollandiche en Zeeuwsche Eilanden.
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Alle stukken voor de Itedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den litjrever.
Rleeleven.
Tfiai.ii-» en Laiidiiotiav.
Keuze van Pootaardappelon.
Ooftboom bemesting.
Ook nu weer.
VRAAGBAAK.
D.H. K.
lilt de Pers.
Zondagsrust.
Stuivertje-wisselen.
L. en V. zegt daarvan
£2uilenland.
PORTUGAL.
GRIEKENLAND.
KRETA.
BULGARIJE.
NOORD-AMERIKA.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
yf ïi zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad f 7,50; zonder f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
UITGEVER
Telefoon Interconia. No. 3.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en ijs maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën wordeD ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Z
ij die zich nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
In onze hedendaagsche maatschap
pelijke beweging is meeleven van ieder
hoold voor hoofd, noodzakelijk, omdat
ieder, hoofd voor hoofd in die beweging
betrokken is of wordt. Jaren achteruit
was er geen maatschappelijke actie
men zag stilzwijgend toe, hoewel ge
voelend, dat er misstanden waren nl.
lage loonen bij langen werkduur
exploitatie van vrouwen en kinderen
in fabrieken en werkplaatseneen
toenemende rijkdom naast krijtende
armoe, die zuchtte, maar geen vertroos
ter vond, naar 't woord van Jacobus,
en wier geween opklom tot den Heere
Zebaoth. Stille smart, stille verwijtin
gen tegen de onrechtvaardige rent
meesters een verborgen ballen van
de vuisten tegen tyranny en willekeur,
maar daar bleef het bij. Voor velen
was de toestand zelf houdbaar, omdat
ze, als de geduldige ezel, het juk van
kindsbeen af gedragen hadden en hun
armoe en ontbering reeds'n gewoonte,
een tweede gewoonte was geworden.
Ze voelden zicb als lastdier gedeter
mineerd of voorbeschikt en vonden
in de misstanden iets natuurlijks, dat
nimmer en nooit te wijzigen zou zijn.
Men was rustig als de visch in de fuik
men at en dronk en werkte en sliep
als de vogel in de kooi en met een
zekere apathie of gevoelloosheid be
rustte 't gros in de onmogelijkste
toestanden onder de tevreden betui
ging, dat 't nu eenmaal iemands lot
was om in zulk een sfeer van armoe
en gebondenheid te leven en verkeeren.
Maar andere tijden zijn ingetre
den. De oogen zijn voor de misstanden
geopend geworden. Men begon als
uit de schemering een nieuwen dag
te ontwaren. Blinkende stralen van
minder aanstaande ellende, van meer
voorspoed, meer genot, meer levens
vreugd begonnen te vallen op 't som
bere pad. De geest werd vaardig.
Schokken werden vernomen in Europa
van nieuw leven. Er viel licht in
sombere krotten en hokken. Trilling
van nieuw geluk roerde 't menschen-
kind tot in zijn diepste innerlijk.
En men begon mee te levenhet
nieuwe leven van socialen opgang.
De propagandisten vooreen schooner
toekomst, voor edeler bestaan vonden
geopende oogen en geneigde harten,
t Waren frissche droppelen op de
verschroeide aarde en deze dronk ze
in als met wellust, 't Waren troost
woorden in 't levenswee, 't Werd
herademing, opbeuring, een nieuw
hopen, een dorstend verlangen naar
die nieuwe toekomst.
Heel de Natie leelde die nieuwe
openbaring van menschelijkleven mee.
De Pers hielp aan die opflikkering van
betere verlangens. Het volk in alle
rangen en standen ontwaaktede
rijkdom met schrikde armoe met
nieuw ideaal.
En thans in de hedendaagsche
maatschappelijke beweging is er nie
mand, die niet direct of indirect er
bij betrokken is en verplicht is om
na te denken over de aanhangige
vraagstukken. Maar 't is dan ook
broodnoodig, dat ieder meeleeft, om
niet te een of ander tijd in verkeerde
richting meegevoerd te worden.
Er is een nieuwe toekomsteen
ander heden, 't Oude is voorbijgegaan
en zie, veel is alreeds nieuw geworden.
Maar dat nieuwe moet doorzien en
begrepen worden, 't Karakter, de
aard, t gehalte, de waarde ervau
moet berer worden ingeleefd, zal men
zich aan den schijn niet al te zeer gaan
vergapen.
Er is goud van 22, van 18van 14
karaater is doubleegoud, er is goud
van een paar gulden 't pond. En om
nu in onze hedendaagsche sociale
beweging te kunnen onderscheiden
om voor excessen of buitensporigheden
en dwalingen bewaard te blijven en
zich tegen schade te behoeden, moet
ieder ernstig meeleven den socialen
strijd onzer dagen.
Ieder burger, arbeider of wie hij zij,
diene uit zijn oogen te kijken, of de
huidige maatschappelijke actie wel in
't rechte spoor blijft. Of men niet te
ver gaat. Of de sociale verhoudingen
niet eenzijdig beschouwd worden. Of
de rechten van den arbeider te veel
die van den Middenstand niet te weinig
naar voren worden geschoven. Of 't
eene maatschappelijk deel niet al te
veel wordt bevoordeeld op kosten van
't andere deel. Of er harmonie is
tusschen plicht en rechten.
Meeleven is de plicht van allen. En
toezien. En nagaan den gang van 't
sociale leven. En indenken de nieuwe
toestanden, die we ingetreden zijn.
Want, hoofd voor hoofd, wordt thans
ieder in den strijd betrokken, 't ls
ieders belang dus na te denken over
de sociale verhoudingen.
Tot voor betrekkelijk korten tijd werden de
pootaardappelen algemeen verkregen, door uit
den oogst de knollen van een bepaalde grootte
uit te zoeken of machinaal uit te schiften en
wel van een bepaalde groottë, die aanmerkelijk
beneden de gemiddelde grootte der geoogste
knollen bleef. Ofschoon deze methode ook thans
nog de meest gebruikelijke is, begint men,
vooral onder den invloed der Rijksproefvelden,
meer en meer tot de overtuiging te komen,
dat op deze wijze niet de meest productieve
knollen worden verkregen en dat de achter
uitgang, het «afleven® van vele aardappelsoorten
aan de ondoelmatige keuze van het pootgoed
moet worden toegeschreven. De middelen welke
nu worden toegepast om door de keuze van
het pootgoed de opbrengt te verhoogen, zijn de
volgende
ie. Verwisseling van pootgoed.
Dit middel wordt velerwegen reeds van ouds
toegepast. In sommige streken bepaalt men zich
er toe nu en dan pootgoed van een' naburigen
verbouwer te betrekken, in andere daarentegen
laat men meer of minder regelmatig pootgoed
van een andere grondsoort of althans uit een
andere streek komen. Zoo laat men vaak op
het zand poters komen van de klei en verkrijgt
daarbij in den regel zeer goede resultaten. Door
proeven is intusschen gebleken, dat men door
een doelmatige sorteering van eigen pootgoed
den achteruitgang door langdurigen verbouw op
denzelfden grond deels of geheel kan tegengaan.
2e. Invoeringvannieuwesoorten.
Hoewel nieuwe soorten moeilijk ingang vinden,
zijn er in de laatste jaren toch eenige soorten
ingevoerd, welke ook in de praktijk op groote
schaal worden geteeld. De grootste verbreiding
heeft wel de Eigenheimer gekregen die nagenoeg
algemeen in Friesland en voorts op vrij groote
schaal in Zuid-Holland en Zeeland en ook elders
wordt verbouwd. Ook eenige andere nieuwe
soorten, o.a. de Bravo, worden hier en daar in
het groot geteeld, hoewel nergens algemeen.
De soorten van fabrieksaardappelen zijn bijna
alle betrekkelijk jong.
3e. Verbetering inhetras. Inde laat
ste jaren is men meer en meer tot de overtuiging
gekomen, dat de knollen van eenzelfde soort
aardappels als reproductieorgaan lang niet
gelijkwaardig zijn en dat deze waarde niet in
de eerste plaats afhangt van de grootte en den
vorm van de knol, maar dat daarbij de
eigenschappen van de moederplant de
afstamming dus een groote rol speelt. Vooral
de Rijksproefvelden hebben er veel toe bijge
dragen, deze overtuiging te vestigen en in
verschillende streken begint men er partij van
te trekken, door bij het oogsten de stammen
afzonderlijk te houden en de knollen daarvan
als pootgoed te gebruiken. In de Veenkoloniën,
Friesland, Noordholland en Zeeland zijn er
reeds vele verbouwers, die deze methode
toepassen en naar het schijnt met bemoedigende
resultaten. Het sorteeren van de stammen
geschiedt voorts ook nog in sommige streken,
waar de krulziekte veel voorkomt. Er wordt
dan zorg gedragen, dat van de zieke stammen
geen poters worden genomen.
liet het kweeken van nieuwe aardappelsoor
ten uit zaad houden zich nog slechts enkele
personen bezig. Behalve de heer Veenhuizen,
de leider van het Centraal Veenkoloniaal
Proefveld te Sappemeer, zijn er alleen in
Groningen, en Friesland nog eenige personen,
die het toepassen. Het zou ongetwijfeld van
groot belang kunnen zijn indien ook in de
andere centra van cultuur hiermee proeven
werden genomen. Ue resultaten, te Sappemeer
verkregen, zijn toch zeer bemoedigend te
noemen. Niet alleen is het meerendeel van de
thans in de Veenkoloniën verbouwde soorten
van het Centraal proefveld afkomstig, maar
ook de Eigenheimer, de Bravo en vele andere
uitmuntende consumtieaardappelen zijn daar
gekweekt.
C. B.
't Is niet de eerste maal, dat wij hierover
schrijven en 't zul, indien het ons gegeven mag
zjjn de pen nog te blijven voeten, allioht ook
niet de laatste utaal wezen. Want o, het duurt
sotns zoo lang, eer een eenvoudige waarheid,
klaar en helder als de dag, al is ze, zooals het
in den volksmond heet, zoo groot als een koe,
tot aller hersenen is doorgedrongen. Zoo'n waar
heid is, dateen vruohtboom, zal men er gere
geld vrucht van kunnen verwachten, ook bemest
moet worden. AIou kan het nog zeer dikwijlB
hooi en„Een jonge boom, die pas is geplant,
ja, dien moet men den eersten tijd mesten, maar
is hij eenmaal good beworteld, dan is dat niet
meer noodig, dan haalt hij met zijn uitgebreid
wortelstelsel zijn voedsel wel uit den grond".
Zoo gelooft men en dienovereenkomstig handelt
men. En als straks de boom maar matigjes
draagt en alleen in oen z.g. vruohtenjaar een
bevredigenden oogst geelt als hij versohillende
tekenen van verval, van kwijning, toont, veel
dood hout heeft en ziekte-verschijnselen zich
voordoen, dan wordt dikwijls uan allerlei
mogelijke oorzakoo. gedacht, maar niet aan de
mogelijkheid, dat de boom gebrek kan lijden.
En tooh zijn er legio vruohlboomon, een groot
aantal boomgaarden, ook in ons land, welker
geringe vruchtbaarheid of'totale onvruchtbaar
heid eenvoudig een hongerverschijnsel is. Hoe
zouden zij zich anders gedragen eu zioh dank
baar betoonan bij een geregelde, doelmatige be
mesting
Ook de ooftboom behoeft, als alle cultuur
planten, voor zijn goeden groeikalk, kali,
stikstof en pkosphorzuur. Niet één dezer stollen
kan hij missen, 'c is uit proefnemingen duidelijk
gebleken. Zulke proefnemingen nam b.v. de
bekende Duitsche deskundige Lierke. Mankeert
het in den bodem min of meer aan phosphorzuur,
dan, zoo zegt deze onderzoeker is bet
ooit zuurder eu rijpt het minder spoedigge-
heelo takken kunnen dan na een 'rijken oogsc
afsterven. Bij bemesting met phosphaten wordt
do toestand beter. De stikstof werkt vooral op den
blad- en houtgroei, en doet ook de opbrengst
toenemen. Waar Lierke eehter alleen stikstof
gaf, zonder genoegzaam kali en phosphaat, daar
nam bij een schadelijke werking waar. Inzon
derheid van de kali-aanwending zag hij uitste
kende resultaten. Terwijl bij bij 8 jarige py
ramiden van een Canada Reinette 4200 gram
en van een Witte Winteroalvil 2600 gram
oogstte, als hij de kali wegliet, gaven diezelfde
soorten met kali resp. 5060 eu 7200 gram. Bij
jonge pereboomen verkreeg hij zonder kalivbd
Olivia de Seres 780 gram, van Hardenponts 5720,
met kali3040 en 9200 gram. Bij Yiotoriaprui
men zonder kali16.8 kilo. met kali34.7, dus
ruim het dubbele. Ook kalk is zeer noodig: zij
werkt sterk op het suikergehalte van het ooft
en op de vorming van krachtig hout. Lierke
gaf als ooftboombemesting per Are (100 M2)
46 KG. petentkali, 3.5 tot 4.5 KG. super of slak,
2.5 tot 4 K.G. ohili of 23 K.G. zw. ammoniak.
Wij gaven de laatste jaren belangrijk grootere
hoeveelheden, ook kalk ia ruime gift (minstens
10 K.G. per Are) en wij werden er wéi voor
beloond. Wil men bij aanleg flink wat reserve
voedsel in den bodem brengen, dan beveelt
Lierke per Are aan: 30—60 KG. kalk, 20—40 KG.
kainiet (wjj geven liever patentkali) en 1530
K.G. slakkenmeel. Stikstof kunstmest geeft men
niet in groote hoeveelheid in reserve, dat zou
nadeelig werken. C. B.
Het oflicieële rapport van den betrokken
Rijkslandbouwleeraar aan zijne Excelentie den
Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel,
betreffende de Rijks-Landbouwproefveldeu geeft
ons nu onder meer ook verslag over het 3de
proefjaar van 't bovenbedoelde proefveld, hetwelk
bestond uit 3 perceelen, die in 1907 alle stalmest
ontvingen, in 1908 varkensmest en in 1909 koemest
doch waarvan perceel 2 bovendien telkens 1000
K. G. kaïniet kreeg, 3 zelfs 2000 K. G.
En nu vernemen we uit 't verslag
„Zeer duidelijk was de invloed van de kaïniet
op de hermoes te zien. Terwijl op perceel 1"
(dat geen kaïniet kreeg) „dit onkruid lustig
tierde, had het op perceel 2 overal doode punten
en was het op perceel 3 tot aan den voet toe
zwart. Dit was het vorige jaar ook zoo geweest,
waaruit blijkt, dat dit onkruid zeer taai is,
ofschoon er toch voortdurende vermindering
valt waar te nemen.
Ons dunkt, dat deze meededeeling er toe kan
bijdragen, dat meerderen beproeven of ook bij hen
het hermoes bang voor kaïniet is. Want het is
zeker, dat dit schadelijke onkruid uog iu veel te
veel weiden hoogtij viert.
Vestigden we ten vorigen jare de aandacht op
'tfeit, dat op 't proefveld ter bestrijding van
hermoes van den heer A. G. de Groot te Zoe-
termeer kaïniet goede diensten bewees, ook nu
weer kan zuiks worden herhaald,
Wie van de lezers van dit blad kan
mij een adres opgeven waar men dip
kan bekomen om schapen te dippen,
of welke middelen men hiervoor kan
aanwenden, die tot dat doel kunnen
gebezigd worden.
Twee korte berichten.
Een Engelsch studie-gezelschap bezocht
dezer dagen ons land en nu trof het ons,
te lezen dat de Zaterdagavond werd inge
nomen doGr een lezing van Henri Po lak
dat de Maandag was gewijd aan onzen
land- en tuinbouw, maar»de
Zondag was rustdag.
Een beschamend voorbeeld voor ons.
Uit Engeland moeten ze hier komen om
ons een lesje te geven in Zondagsrust
Dienzelfden Zondag werd te Middelburg
een betooging gehouden door de S. D. A. P.,
voor algemeen kiesrecht. Het terrein lag
in de onmiddelijke nabijheid der stad, doch
onder den rechtsban der gemeente
Koudekerke.
Smadelijk werd nu iu de socialistische
pers bericht, dat de achterlijke burgemeester
van dat dorpsken geweigerd had het zingen
en het maken van muziek op dat terrein
toe te laten.
In Middelburg mocht dit wèl.
Zoodra de gemeentegrens maar over
schreden was, werdea de vaandels ontrold
en blies de muziek er dapper op los
Eere dien burgemeester van Koudekerke
Mocht minister Heemskerk er zoo nog
maar heel wat benoemen in ons goede land,
die niet voor den aandrang van S* D. A. P.-ers
en vrijzinnigen wijken, maar ons christenvolk
zijn rustigen Zondag weten te waarborgen
"Voor de »boefjes« wordt veel gedaan.
En dat is goed. Al kleven aan onze
Kinderwetten ongetwijfeld gebreken, we zijn
er vele landen mee vóór.
Maar men moet die jonge misdadigers
toch alsjeblieft niet gaan verheerlijken
Daarvoor bestaat beslist gevaar.
Vele menschen toch gaan uit van de
meening, dat de mensch van nature niet
boos is, maar goed, zoodat zijn leven eigen
lijk het juiste, goede, ware leven is.
Alleen onze maatschappij kan niet
toelaten, dat ieder maar'leeft, zooals zijn
hart het hem ingeeft en zoo moeten die
»boefjes« leeren, hun daden wat te wijzigen,
opdat ze anderen niet hinderen.
Van schuld en zonde wil men hierbij niet
weten.
Nu is er in Den Haag een observatie-
huis* voor boefjes, waar ze om zoo te
zeggen in eerste behandeling genomen wor
den. Een medewerkster van het Het
Vaderland is daar es gaan kijken.
»[Ze] is gewoonweg opgetogen over
die »boefjes«. Zij vond ze zóó leuk, dat
zij eens aan een stoombootonderneming
wil vragen, den jongens een gratis uit
stapje te presenteeren. En zij gevoelt lust,
om »boefje«, dien heerlijken rakkerd,
eens flink te knuffelen.
Wel ik zou zeggen als ze wat
wachten wil en dan niet te oud of te
spichtig is naar boefje's zin laat ze
'm dan trouwen Dan kan ze'm knuffelen
naar hartelust
Maar is 't niet ongelukkig, dat ook in
gewoon-vrij zinnige hersens deugd en on
deugd zoo bedenkelijk aan 't stuivertje-
wisselen gaan
Onze Couranti
Uit Lissabon worde geseind, dat het
geheele land de aanstaande verkiezingen
met de grootste spanning tegemoet ziet,
hoofdzakelijk wegens de haast koortsashti-
ge actie der republikeinsche partij.
De republikeinen stellen zich in iedar
kiesdistrict te weer en zjjn overtuigd,
dat zij een meerderheid in de Cortes
zullen behalen. Ook de politici van andere
partijen geven toe, dat de republikeinen
aanzienlijke winsten zullen kannen boe
ken. Veel republikeinshe candidaten zijn
officier bij het leger of bij de vloot.
De verkoop van eenige Duitsche oor
logsschepen aan Turkije kan voor Grie
kenland met het oog op zijn weerbaar
heid minder aangename gevolgen hebben.
De invloed der nieuwe Turksche
strijdkrachten zal zich vooral doen gel
den in de Aegeïsche Zee, omdat de
numeriek grootere sterkte der Grieksche
vloot nu opgehouden heeft te bestaan.
De veiligheid, welke Griekenland tot nu
toe op Fnboea, op de Cycladen en in
den Peloponnesus meende te bezitten,
steunde op Griekenland's overmacht over
Turkije ter zee. De verdeeling der
Grieksche troepen in vredestijd was
daarnaar ook geregeld.
Nu door de versterking der Turksche
vloot, kunnen ook de vroeger veilig gele
gen deelen van Griekenland aangevallen
worden. De strategische toestand is daar
door geheel veranderd.
De vjjandige stemming tusschen Mo
hammedanen en Christenen op Kreta
wordt met den dag grooter, wat wijst
op aanstaande nieuwe moeilijkheden. De
Mohammedanen pleegden op verschillende
plaatsen daden van geweld. Te Kandia
staken de Mohammedanen het huis in
brand van een Cristen, die in de vlam
men omkwam. Ook hadden wraaknemin
gen daartegenover op Mohammedanen
plaatsop hen werden moordaanslagen
gepleegd.
Tusschen de Turksche en de Bulgaar-
sche regeering is een overeenkomst om
trent de regeling der bekende vluchtelin
gen-kwestie getroffen. De Porte waar
borgt zonder voorbehoud den terugkeer
der vluchtelingen naar Macedonië en
treft maatregelen om verdere mishande
lingen te voorkomen. Naar in officieele
kringen te Sofia verluidt, moet Engeland
in deze aangelegenheid de rol van be
middelaar vervuld en de overeenkomst
tot stand gebracht hebben.
De politieke toestand in de Vereenigde
Staten schijnt thans tot den staat van
crisis te zijn genaderd. De meeningsge-
schillen tusschen Taft en Roosevelt wor-