Woensdag i7 Augustus 1910.
A n fire ra lu tion air
Orgaan
voor de SRuidliollandsclie en Zeeuwsche Eilanden.
25s1" Jaargang JS°. 1581.
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
4iti
toch goed.
»ord en het
cord.
ond.
ngen.
voor lit" 5»e«8esï#tS, ^dvertenfaen eis verdere Administratie franco foe ie «enden aan de ei Uitgever.
81 nitenland.
til
v-1
1
V-
vasten arbeid be-
0 Soldaten onder
groot verlies aan
aalden de troepen
liele garde moest
aar wij geven het
voort te gaan met
'ordt vervolgd.)
zekeren dag twee
vas bestemd voor
d van hein en de
dien hij op zijne
ar te nemen,
hij aan 0111 toch
in zijne gemeente
11 0111 de werking
>t bekeering van
droeg hij op de
ere tarwe; die een
Bovendien moest
vorden.
1 verzonden, maar
1, zoodat de boer
likant ontving en
andman.
Lig man, zag den
nlioud op zichzelf
t zijn vriend wilde
de te veel met kaf
te droog waren,
de duivel bedoeld
Zondag predikte
en toen hij van
zwijn sprak, zeide
u-ten of hij zal het
alle goede gedach-
nooit zoo liooren
sds had hij opge-
og werd gebracht,
k liij behoorde te
oord door den H.
wam tot oprechte
aw godzalig leven
mr hij deze vracht
m ijver opgewekt,
■echt smaken, dat
iinering ontwaakte
cli krachtig open-
iap stelde iemand
>p te geven. Ieder
■ii een op te noe-
ok aan een oud,
niet de gewoonte
tij mocht gelooven.
lijk zien, hoe zijn
de zaken van het
le als vraaghet
1 noemen. Niemand
1. Toen gaf hij de
oord heet eeuwig-
n te zeggen welk
len was. Wederom
•d uit en eindelijk
,11 het raadsel het
let kortste woord
t maar een oogen-
bedenken, vrien-
t heden de snelle,
is, waarin wij ons
iten voorbereiden,
diepen indruk.
Ij
ïooren,
en,
migloren,
vliên
ïren, stralen.
dwalen
volken,
bevolken
iroppen
in, knoppen
angen,
ngen,
islaakt
mensch ontwaakt.
ontwaren
grond,
er jaren,
itond
effen,
fen,
■langen,
vangen,
smaken,
iken,
dichten,
cliten,
joit genoeg
1 dat Ééne vroeg.
N. Beets.
echt u aangedaan
eken zoo gij Hem
1 voorlegt, Hij zal
ouwt gij Hem uw
dooden opwekken
Tertullianus.
ods wil veranderd
'il wordt naar uw
ïw wil is verkeerd,
ihtsnoer. Biijve het
1 verkeerd, onrecht
richtsnoer gericht
Auöustinus.
tijd uws levens,
rblijd zijt tevens.
>e»« Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
zonder 50
Buitenland bij tooruitbetaimg met Zondagsblad 7,50zonder 4,50 per .;aar,
afzonderlijke naunmers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
OfTG-KVKK I
Telefoon Intercom». So. 3.
Adverteiatiëia 10 cent per regel en i/i maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/i maal.
öienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groot© lettors en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
wrije üeroepslAeuae.
S lot.
De Minister laat niet toe dat iemand
steenhouwer wordt, werkend bij een
baas, tenzij hij eerst attest van den
geneesheer erlangt, dat zijn gestel
tegen den longbedervenden arbeid
bestand is.
En in 't voorioopig verslag klaagt
men daaroverklaagt men, dat de
Minister, voorstelt in casu de Overheid
begeert om de beroepskeuze aan ban
den le leggen Zoo'n nieuw begin-el
mocht niet worden voorgesteld, omdat
de Overheid treedt in de vrijheid van
't individu; bet individu mag t beroep
kiezen, dat bij wil, hoe ongezond dit
ook zij bij al.een draagt de verant
woordelijkheid en zyu lichaam de ri
sico en legt de Minister by bet ééne
bedrijf een verplichting tot keuring
op, dan mag by 't ook in andere
bedrijven doen, en zóó komt heel 't
bedrijfsleven, alle industrie alle fabri
catie enz. onder den invloed der Over
heid, die voortaan beslissen zal, of
niemand voor eenig vak mag leer en.»
Aldus de klacht 'l
Een klacht deeis gegrond, d els
overdreven.
Waarheid is, dat de Overheid uiterst
behoedzaam in dezen moet te werk
gaan want dooi' de beroepskeuze aan
banden te leggen, treft zy werkelijk
't individu, in wat dezen voor ambitie,
energie en liefde vour een zeker vak
en voorkeur, bezit. Wanneer een jou
gen lust heeft in 't steenhonwersvak.
dan is "t een harde zaak dat de Overheid
hem verbiedt dat vak te kiezen wegens
zijn bewezen zwakke gesteldheid. O .ui
moet hij dus een ander vak kiezen
dat hij niet van harte begeert. En
zoo'n gedwongen keus kan aan zyu
nieuwen werkkring albrenk doen
Waarheid is ook afgedacht van dil
speciale Wetj^ voor Steenhouwers, en
de zaak in t algemeen beschouwd
dat de Overheid over de vrijheid van
beroepskeuze haar attentie niet mag
laten gaan, omdat ze, eenmaal de
grens van vrijheidsbeperking óver zijn
de, door haar macht van Wet en
Koninklijk Besluit werkelijk te kras
kan gaan ingrijpen in 't persoonlijk
en huiselijk leven. Zij treedt bij de
vrijheidsbeperking als Vaderen Voogd
op en neemt de rechten -van den
vader uit handen, zeggendniet gij,
maar ik, Overheid, zal over Uw kind
beslissen; aan Mij, Overheid is zijn
toekomst in 't vak, zijn gezondUeid eu
langer leven overgelaten en gij, na
tuurlijke vader moogt toezien.
In theorie is er werkelijk tegen dat
■door Min. Taima vooropgestelde be
ginsel wel wat aan te merken.
Maar neemt nu de praktijk en dan
is ei \n de klacht over de aanranding
der persoonlijke vrijheid tot beroeps
keuze ook overdrijving.
EerstensAi is de Steenhouwers-
arbeid verboden (zonder kaart) daar
mee is nog belangena niet elk vrijheid
van beroepskeuzo belemmerd. Er zijn
duizenden beroepenen de Minister
kiest uit die duizenden één der aller-
slechiste, dat met den Mij nan eid en
dien in de Caissons moordend ïs voor
een jongmensch, dat nie; ijzersterk
van nestel is. En nu is 't pure over
drijving, om uit veruoa van één
beroep, dat allerslecht is al te gaan
jeremiaden en klagen over wat de
Wetgever in de toekomst met andere
»beroepen« zal zijn. Zoo na is 't nog
niet, en zoo na kuint 't nooit, dat alle
bedrijven onder overheidskeur komen,
wie al of niet daarin mag werken.
TweedensBijna al de bedrijven
en de werklieden liggen thans al onder
wettelijk toezicht, waar 't den leeftijd
en den duur van arbeid betreft Niet
iedere jongen mag zoo maar, na de
Schooi gepasseerd te hebben, in een
bedrijf stappen. En 't aantal uren dat
hij werken mag, staat vast. Wanneer
dus de Minister nog een stap in die
richting doet, en voorstelt om de
ongezonde jongens uit 't slechtste
bedrijf te houden, dan volgt hij slechts
het systeem, 't stelsel, 't beginsel, dat
al sinds 1874, (wet van Houten) bij
de regeering begon voor te zetten in
1889 in de arbeidswet van 't Kabinet
iVlackay is voortgezet en daarna door
alle Ministers is blijven gehuldigd tot
op den huidigen dag. Dat is de zoo
genoemde Sociale Wetgeving, die
rekening houdt met 't kind, de vrouw,
de knaap en allerlei voorschriften
geeft in Arbeidswet en Veiligsheidswet
enz. 't Beginsel van vrijheidsbeperking
is al oud en wordt thans door Min.
Talma in een gansch nieuwen vorm
op tafel gebrachtniet alleen de jongen
van 12 jaar mag niet in de steenhou
werij, maar hij moet er nog gezond
bij zijn.
Derdens Welke vader zal zijn kind
aan dien sloopenden arbeid wagen
Hij zal dan wel een vader of voogd
zijn, die door de Wet dit misbruiken
of deze mishandeling van zijn kind
moet worden afgeleerd of in eens
belet.
Hier is dan aanwezig verwaarloozing
van z'n kind of pupil en de Overheid
heeft 't recht, op alle terrein, tegen
verwaarloozing op te treden i waarbij
dan nog komt, wat ook in 't voorioopig
verslag ter zake is opgemerkt, dat én
't algemeen van zulke fysiek zwakke
personen ongemak heeft, omdat ze 't
werk maar Ualf goed kunnen almaken
én ook de Staat in verband met de
Zi- kte- en invaliditeitsverzekering.
Een met ander dunkt ons het be
zwaar van belemmering der vrije
beroepskeuze niet zoo ernstig, als dit
lijkt. Individuen moeten soms tegen
zich ze f en allerlei exploitatie be
schermd worden, en de gezonde kna
pen, leerlingen, en knechts hebben
van zulk een keuring geen last.
S'üif en ILandboaiw.
Behalve in een vroeger artikel door ons ver
melde inrichtingen voor Landbouwonderwijs heeft
men in ons land nog1. De Kijkszuivelschool te
Bolsward, directeur de heer W. Keestra. Aan
deze school wordt theoretisch onderricht gegeven,
met het doel grondig onderlegde zuivelbereiders
te vormen. De Schooi heelt een anderhal/jarigen
cursus, verdeeld in drre semesters, aanvangende
op 1 October en op 1 April. Aan de school kun
nen bovendien cursussen van korten duur iD
onderdeelen van de zuivelbereiding worden ge
geven. 2. Gerard Adriaan van Swieten Tuinbouw
school te Frederiksoord. Deze school, gesticht
door wijlen F. L. A. van Swieten ter herinne
ring aan zijn zoon Gerard Adriaan, beheerd door
de Maatschappij van Weldadigheid e»i gesubsi
dieerd door het Rijk, heeft ten doel theoretisch
en praktisch onderlegde tuinbazen te vormen.
Voor nadere inlichtingen wende men zich tot
den directeur, „den heer B. Bleeker. 3. Cursus
sen van Ned. Heidemaatschappij (Directeur der
Mij is de heer A. A. Neugerman te Utrecht).
De cursussen zijn in het leven geroepen ter op
leiding van deskundig personeel, en bestaan uit
2 Afdeelingen. Afd. A. heeft ten doel het vor
men van boschbazeu werkbazen en boschwachters;
afd. B. is bestemd voor opleiding tot opzichters.
Het onderwijs wordt hoofdzakelijk gegevendoor
de ambtenaren der Ned. Heide-Mij. de cursus
duurt twee jaren; des winters ontvangen de
leerlingen theoretisch onderwijs te Utrecht, de
overige maandeu van het jaar worden zij werk
zaam gesteld op de werken van de Maatschappij
of van het Staatboschbeheer. De cursussen zijn
ook toegankelijk voor niet-aaustaande amb'ena-
ren der Maatschappij of van het Staatboschbeheer.
i. JSr zyu 9 landbouw- en 4 tuinbouwwinterscho-
len; de eerste zijn gevestigd te: Groningen,
Veendam, Leeuwarden Meppel, Zutphen, Behagen,
Dordrecht, Goes en Sittard de laatste te Aalsmeer
Naaldwijk, Boskoop en Tiel, De inrichtingen heb
ben ten doel, om aankomende land- en tuinbou
wers in de gelegenheid te stellen op weinig kost
bare wijze de noodige theoretische kennis van
het land- of tuinbouwbedrijf op te doen.
Er wordt bij het onderwijs rekening gehouden
met de behoeften van de provincie of streek waar,
de school ia gevestigd. De cursus op de winter-
scholen duurt twee winterhalfjaren. Nadere in
lichtingen zijn te bekomen bij H. H. Directeu
ren.
5. Eindelijk worden nog in iedere provincie
op tal van plaatsen overal waar geschikte leer
krachten en een voldoend aantal leerlingen wor
den gevonden,land-en tuinbouwwintercursussen
gehouden, waar gedurende twee achtereenvolgen
de winter-half-jaren, minsten drie avonden in
de week onderricht wordt «gegeven aan jonge
lieden van 15 jaar en ouder in de beginselen
van de land- of tuinbouwkunde. Het ouderwijs
houdt zooveel mogelijk rekening met de behoef
ten van het land-of tuinbouwbedrijf in de om
geving der plaatsen, waar de cursussen reeds
vrjj talry'k zijn, moet hun aantal nog veel grooter
worden. Overal, op het platte land, dient land
of tuinbouwonderwijs te worden gegeven. Vak
onderwijs is in den tegeuwoordigen tijd ook voor
den boer en den kweeker onmisbaarwaar de
gelegenheid daartoe niet bestaat, blijkt het gemis
uit de achterlijkheid van het bedrijf in die stre
ken. De Vakverenigingen moeten hier het initia
tief nemen: zij moeten de leerlingen opsporen
en, als 't ware dwingen om te gaanzijn
leerlingen en onderwijzers gevonden dan wende
men zich tot den Rijkslandbouwleeraar der pro
vincie en de zaak komt wel in orde.
C. B.
Uit die Pes's.
Op ten strijde
De Blijde Wereld, het or gaan der
socialistische moderne predikanten, schrijft
een lezens vaardig artikel over de dezer
dagen te 's G. avenhage gehouden Ituer
nationale Nteuw-Mahhusianistische Con
ferentie.
Ernstige bedenkingen worden daarin
tegen het verfoeilijke stelsel der Nteuw-
Malthusianen geopperd.
De schrijver toornt tegen de vergroving
en vermateriaiiseermg van het huwelijks
leven. Ook wijst hij er terecht op, dat de
afschuwelijke practijken niet het meest
worden toegepast door' hen, die met
armcfede ie kampen hebben, maar door
een deel der burgerij, dat het leven liefst
zoo makkelijk mogelijk heeft en daarom
vreest voor de zorgen en plichten van
een groot gezin.
De twee kindereu, waartoe men zijn
gezin kunstmatig beperkt, worden licht
verwend. Het worden, zegt de schrijver,
echte »broeikaskinderijes«, die later voor
den strijd van het leven te slap, te teer
zijn. Ze zijn en blijven nummer ééu in huis
en dit is voor menig kind in het latere
leven een vloek.
Ook worden de Nieuw Malthusiaanschs
middelen n et alleen gebruikt in, maar ook
buiten het huweiijk. Zij kwreken een
geslacht, dat de hartstochten niet in de
kracht Gods poogt te beheerschen, maar
dat er de slaaf van wordt.
Aati het slot van zijn betoog merkt
de socialistische schrijver op
Ook lost het Nieuw-Malthusianisme
niet het vermeende bevolkings-vraag-
stuk op, dat zeker niet zoo dringend
en ernstig is, als geleerd wordt er
is ruimte en overvloed cp de aarde
genoeg voor allen bij verstandig
gebruik daarvan maar het schept
een ander bevolkmgs-vraagstuk. In
Frankrijk, waar het Nieuw-Malthusia
nisme het meest wordt toegepast, klinkt
een noodkreet om vruchtbaarheid.
Gaat de daling in geboorten voort als
in de laatste jaren, dan pleegt de
Fransche natie zelfmoord. In ons eigen
land profiteeien de kerkelijke partijen
het meest van hel Nii uw-Malthusianis-
mc.
In deze kringen worden de meeste
kinderen geborendaar wordt een
vruchtbare propaganda gedreven in
den letierlijken zin N.-Holland zal
binnen twee geslachten overwegend
Roomsch zijn geworden, niet door de
vestiging van Roomsche gezinnen uit
andere provinciën en den overgaDg
van Protestanten tot de Roomsche
kerk, maar door de talrijke geboorten
van Ro msche en sterke beperking
der geboorten van andersgezinden, die
zelfs op het platteland valt waar te
nemen. Hier dreigt een groot gevaar,
dat gewoonlijk voorbijgezien wordt.
Heigeen hierover N. Holland gezegd
wordt, kunnen wij bevestigen.
Id deze provincie, »het paradijs van
het modernisme«, is de beperking der
geboorten buitengewoon sterk. Ons zijn
dorpen bekend, waarin nog wel huwelijken
worden gesloten, maar bijna geen kinderen
worden geboren. Het zoogenaamd »Pro-
testantsche« deel der bevolking pleegt
metterdaad Zelfmoord. De Roomsch-
Katholieken daarentegen kunnen zich
verheugen in een gestadigen groei.
De »anti papisten« schetteren nog al
eens legen »Rome«. Zij zeggen zoozeer
Rome's invloed te vrezen en verzetten
zich daarom tegen de politieke samen
werking van geloovige Protestanten en
Roomsch-Katholieken
Een onvruchtbare actieeen ijdel
pogen
Laten zij hun averrechische bestrijding
van >Rome< maar staken en liever met
kracht ijveren voor de doorwerking der
goede beginselen onder de zoogenaamd
»Protestantsche« massa. Laten zij liever
al hun kracht concentreereu in den strijd
tegen een vijand, die met name in som
mige streken het niet-Roomsche deel
onzer bevolking dreigt uit te moorden.
Wat men ook van »Rome« mogen
zeggen, het verfoeilijke Nieuw-Malthusi
anisme tracht zij van haar erf met alle
macht te weren.
Zij e." in den strijd tegen dezen vijand
tusschen Roomschen en Protestanten
een edeie wedijver.
Onze geheele volksgemeenschap zal
door dien wedstrijd versterkt en gezegend
worden
(Arnhemsch Dagblad.)
Kleine gezinnen.
In De Nederlander schreef dezer dagen
een inzender
>Is het wijs, is het billijk, is het edel,
is het Christelijk, dat in onze Christelijke
maatschappij, althans op veterlei gebied,
bij opengevallen vacatures en betrekkin
gen, van sollicitanten bijna uitsluitend zij
in aanmerking komen, die kunnen bogen
op het kleinste gezin
Dat de wereld onbarmhartig is, wie
zal het ontkennen, maar mogen Chr.
Vereenigingen of corporaties ook naar
dezen maatstaf handelen
Daarmee is een wondeplek geraakt, zegt
het Fr. Dagbl.
Zoo gaat het maar al te vaak.
De ouders met het groote gezin hebben
natuurlijk toch al zooveel moeite om fat
soenlijk docr de wereld te komen,, Hun
zorg ïsf er alle morgen.
Maar de maatschappij doet daar nog
vaak het hare bij.
Dat een huisbaas een gezin met veel
kinderen afwijst, dal een dienstbode vooral
liefst in een klein gezin zich verhuurt, nu,
't is te begrijpen, al is het de vraag, of
het in elk opzicht verstandig is.
Doch er is zooveel.
Hier wordt een dominee niet beroe
pen (al zal geen mensch het met zooveel
woorden zeggen) omdat ie al zeven kin
deren heeft en er hm nog wel ze
ven bij kan krijgen.
Daar wordt een onderwijzer niet be
noemd, omd t hij zulk een ^huishouwen
met krnders« heeft, en de boeren liever een
meester en een jutfrouw hebben die hun vrijen
tijd es gezellig kunnen komen praten.
Ginds zet men rondweg in Christelijke
advertenties, dat verlangd wordt een echt
paar zonder kinderen, of met een klein
gezin of zoo iets.
Het is de verkeerde weg.
Aan een groot gezin heeft God zege
ningen verbonden. Ook voor den arbeid.
Zij, die voor een groot gezin zorgen moe
ten, vader en moeder beiden worden door
den drang der noodzakelijkheid getraind tot
inspanning van al hun krachten.
Dat is ook wat waard in 't werk.
Wat God als een zegen geelt, mogen
menschen niet als een gebrek in rekening
brengen.
De Graafschapper.
BELGIË.
Het officieel program van het bezoek
van den Duitscben keizer aan Brussel is
thans vas'gesteld. De keizer en de kei
zerin komen den 17en October te Brus
sel aan. Op 18 October wordt de wereld
tentoonstelling bezocht. Den volgenden
dag zal het keizerlijk echtpaar de beziens
waardigheden der stad bezichtigen. Op
20 October heeft het vertrek der hooge
gasten plaats.
SPANJE.
In een interview verklaarde de
Spaansche premier, Canalejas, dat hij
met wijs beleid, maar met vasten wil
het overwicht van liet burgerlijk gezag
zal doen gelden.
Betreffende het conflict met het Vati-
caan zeide Canalejas, dat hij al zijn
krachten zal inspannen om een verzoe
ning tot stand te breDgeu, maar dat hij
blijft vasthouden aan het „Cadenas-wr ts-
ontwerp". (Dit omwerp beoogt de beper
king der geestelijke orden.)
BUSLANS).
De Finsche Landdag is tegen 14
Sep'ember voor twee maanden bijeen
geroepen, ter behandeling van de grond
slagen voor de verkiezingen van Einsche
afgevaardigden voor de Rtiksdoema, voor
de verkiezingen zelfs en voorts voor do
beraadslaging over de wettelijke gelijk
stelling van in Finland wonende Rus
sische onderdanen met Fiasehe burgers
en regeling van schadevergoeding iu
plaats van persoonlijken dienstplicht.
NOORD-AMERIKA.
William J. Gay nor, de burgemeester van
New-York, die pas in November van het
vorige jaar werd gekozen, maar ondanks
zijn kort bestuur reeds buitengewoon veel
voor de bondshoofdstad had gedaan, werd
Maandag, door een ontslagen gemeeutebe-
arnUe zwaar verwond, toen hij op het punt
stond een vacantiereis te beginnen.
Toen burgemeester Gayuor aau boord
van de "Ivaiser Wilhelm der Grosse» op
het vertrek van dat schip stond te wachten
eu met een paar viieuden sprak, werd bij
door een langen, zwareu kerel op den
schouder geklopt. Gayuor nam hier geen
notice van eu wijde zich uaar zijn hut
begeven.
Plotseling haalde de man een revolver
te voorschijn en loste snel achter elkaar
vier schoten op den burgemees er, waarbij
hij uitriep »Nu heb ik je Je hebt me
het brood uit den mond gestolen
Het eerste schot trof, de diie anderen
misten. De kog-t drong eerst door de ooi lel
en vervolgens in den hals. Burgemeester
Gaynor stortte achterover op het dek. Vóór
Gallagher kon vluchten, werd hij door een
reusachtigen konstabel met geweld tegen
het dek gekwakt en daar vastgehouden,
totandere poliae-ageuteu kwamen toesnellen
om hem te binden.
De dokt/ rs van den zwaar gewonden
burgemeester van New-York, Gaynor, zijn
I
f
KJfö
i
