tooi* «Ie Zui«lliollaii«lsclae en Zeeuwsehe Ëllanden.
Woensdag 29 Juni 1910.
Antirevolutionair
25ste Jaargang JM°. 1567.
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
mgen.
Vernieuwde aciie.
mm
Ie Dordrecht worden
I zal in de morgen-
van Veelo, te lo
Voorzitter van de
Irts zullen als spre-
jloh. Visser van Kot
uitverkiezingen de
d Kamp te Slie-
zending en het
|3e Ds. VV. T. van
onderwerp mede-
Idagsamenkomst te
1 Anken van Perni.s.
en is van de school
phouten van Bolnes.
van de overheid
IJs. VV. VV. Meijnen
ra-p Het meeleven
l werk der zending,
Irnge van Dordrecht
lreken. De dag zal
lm bidstond voorde
lede in de zaal van
I). V. zal voorgaan
Ipen.
|en de zonde, even-
haar schootkind].'
It een stoutert en
ftraks het weer sust
J. Runyan.
In Christus is onze
I van Clairveaux.
lm in zijnen rijkdom
armoede. Den rijk.
maar zijne armoede
lazarus is niet dooi
|n rijkdom zalig ge
Augustinüs.
Schaamt te zeggen'
men te denken.
Hieronymus.
i heilige trotsch
of de Heere pluk
Spurgeon.
EEN GROOT
WAAGSTUK.
I Het is een groo'
laagstuk te prediken
lant wanneer ik dei
Ixnsel beklim, om
l't even of de kerk
kervol zij, dan we,
lit zij zoo goed als
|dig is om het even
ik er zelf aan denk
niet aan denk, dai
aakt in hét gehet
ben verschil in
Ider. geval heb ik éei
|oehoorder meer dai
te zien is, één on
Ichtbaren Toehoor-
br, God in den he-
lel, dien ik wel niet
■en kan, maar die nnj
Tel ziet. Deze To< -
loorder luistert nauw -
[eurig toe, of 't waa
i, wat ik zeg, wan
ok in mijn hart.
Kierkegaard.
Gelijk wij in het
Ijdelijk leven de kos-
j'lijkste wisselbrieven
het donker niet
lullen kunnen lezen.
Joch ons van hunne
Ichtheid en waarde
lullen kunnen verze-
Jeren, zoo zal onze
■iel niets kunnen on
derscheiden van het
perk des Heiligen
teestes binnen in Ons
biizij diezelfde Geest
lus oog verlicht om
let te onderscheiden,
ll tracht men ons
Iverigens op deuitne-
pendste wijze daarbij
[te bepalen. Alleen
Jegeld de geloovigen.
nadat zij geloofd
juist daarom moet
eleg zijn om te leereu
ongeloof te worden
F. Cüsterus.
iet goud en paarlen,
id zijt gij ontsierd.
Cyprianus.
fde en wijs bestel te
[loven,
aard vergolden ziet,
almacht te gelooven,
e tranen vaak vergiet,
ozen dezes levens
lat is noodig tevens I
Rückert.
mij een rein hart,
n het binnenste van
och niet krijgen kunt,
kwelling te begeeren
t met een helder oog,
beter het te ontberen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met' Zondagsblad 75 Cent.
j> zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad f 7,50 zonder f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
iJITGEVEB
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercom». No. 8.
Advertontiën 10 cent per regel en3/, maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
iDienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
1 Advertontiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrij dagmorgen 10 uur.
Alle stuliSiesis voor «Ie ISedactie bestemd, AHverlesiliëBa en ventere Administratie tranen toe te «emlen aan «lei® Uitgever
De strijd voor de Vrije School is
nog niet uitgestreden. En zij, die van
de zijde der üpenbare-School-mannen
op Pacificatie hoopten, zien z ch zeer
bitter teleurgesteld, hoewel die te
leurstelling niet aan ons, maar aan
hun verkeerde inzichten is te wijten.
Toen de Pacificatie of vredetoestand
werd afgekondigd waren de vredes
voorwaarden niet deze, dat we afstand
deden van onze rechtmatige aanspra
ken op volkomen vrijheid van onder
wijs, maar integendeel, dat de tegen
stander erkennen zou, dat wij met
de Grondwet in onze hand, recht
hadden om op voet van volkomen
gelijkheid behandeld te worden.
De Pacificatie veronderstelde niet
een toegeworpen kluifje, waarmee de
brommende hond stillekens in zijn
hok zou retireerenmaar een vast
leggen van 't feit, dat èn de Open
bare èn de Bijzondere School tegen
over elkander stonden als gelijken
beiden meewerkend aan de nationale
opvoeding van een geslacht, dat niet
aan èèn partij, maar aan allen be
hoorde.
En dit niet goed doorziende, heeft
't Liberalisme steeds gemokt, wanneer
de Subsidie voor onze Scholen hooger
werd. Ze had 't kluifje bedoeld en
daarnadaarna moesten de Christenen
niets meer vragen't was welletjes
zooer was genade bewezen en
barmhartigheid betoond met die
Scholen, maar meer dan een bedelaars
fooi mocht 't niet wordenniet 't
recht moest spreken, alleen de goe
dertierenheid zou triumfeeren voor
die Scholen. Had 't geheel aan hen
gelegen, dan was er nimmer èèn cent
losgekomen, en 't was dan ook 't
Christelijke Kabinet Mackay, dat aan
vankelijke uitkomst aanbood, maar de
drang der omstandigheden verplichtte
nu 't Liberalisme om niet al te zeer
tegen te stribbelen, mits 't dan maar
bij Mackays voorstellen bleef.
Doch de situatie is veranderd. Niet
alleen door de partijen van Rechts,
maar door de mannen van Links is
de toestand gewijzigd
Door Rechts bleef 't beginsel van
volkomen gelijkheid gepropageerd
met toenemend succes, en door Links
werd een beginsel naar voren ge
schoven onder den invloed van 't
Socialisme, dat aan de Openbare
School geen goed deed. De herinnering
van de Julianafeesten met hun soms
anti-nationale openbaringen ligt nog
versch in 't geheugen. De godsdien
stige neutraliteit, sinds 1857 in de
wet vastgelegd, bleef en de politieke
neutraliteit kwam in 1909 aan 't
woord. Wel werd van vele zijden door
vrienden der Openbare School 't on
houdbare van die politieke neutrali
teit aangetoond; aangetoond, dat er
een anti-nationaaleen anti-monar
chaal een republikeinsch streven in
lag opgeslotenmaar zelfs die oppo
sitie der voorstanders eener gods
dienstige neutraliteit, vermocht niet
de oogen te openen van duizenden
in den Lande, die dat Socialistisch
gedoe doorzagen.
De Raad van Rotterdam kwam met
baar waarschuwende circulaire tegen
de politieke drijvers in de School.
Andere Raden voelden den sollicitanten
de pols, hoe hoog de warmte voor 't
Oranjehuis en de nationale instellingen
en de Grondwettige artikelen gestegen
was. Amsterdam wijzigde eenige arti
kelen in de Schoolverordeningmaar
juist daardoor werd te meer 't oog
gevestigd op 't feit, dat de Raden
ongerust werden over den geest van
't openbaar onderwijs en doekjes zoch
ten om 't bloed te stelpen.
Zoo komt er nu een vernieuwde
actie op voor 't Vrije Onderwijs.
Geboren uit 't bewustzijn der Recht-
schen, dat er volledige vrijheid moet
zijn, maar ook, dat de Openbare School
niet is de nationale schoolin haar
geest en doel een ander streven open
baar komt, dan eertijds. Daarom dringt
krachtiger dan ooit naar voren de
schoolstrijd, maar onder een ander
vaandelnet een ander devies nl. de
Vrije School als handhaafster der
nationale ideevoor God- Nederland
en Oranje.
Dat teekent
Dinsdag 21 Juni j.l. trad de heer
Roodhuizen op voor de vereeniging
»De jonge Liberalen® te Rotterdam,
met 't oog op de herstemming.
De N. R. C. zegt in haar verslag
»Voor den aanvang der vergadering
«werd druk met socialistische lec-
«tuur gecolporteerd. Het was een
«luid venten met bladen en bro-
«chures, alsof het een sociaal-demo-
«cratische meeting gold.
Dusop een vergadering door jonge
Liberalen uitgeschreven, wordt geen
liberale lectuur verspreid, maar de
socialistische. Dit feit teekent den
toestand. Het Liberalisme in de
vangarmen van den socialist.
Zijn propaganda op een liberale
vergadering
Och, och ze noemen zich nog voor
't oog der menschen «Jonge liberalen«
noem ze gerustvolbloed socialisten
En zoo is 'tin de liberale partij op
tal van plaatsen den socialist vereert
men, verlatend eigen vlag en vaandel.
En de toekomstige strijd in Neder
land zal er dan ook een zijn, niet meer
van Rechts tegen 't Liberalisme maar
tegen 't Socialisme, waarin 't Libera
lisme is opgenomen.
Rechts wint zetels van den liberaal
en de Socialist wint ze, en zoo
verzwakt die eens zoo machtige partij,
welke in oude dagen slechts schampere
woorden had voor 't niet-denkend deel
der natie; de kiesdistricten te zijnen
voordeele knipteonze mannen ner
gens en nooit benoemdeen in den
Schoolstrijd tijraniseerde.
Voor de kopstukken onder hen, die
de vroegere glorie gezien hebben, moet
in die aftakeling veel weemoedigs
liggen.
De nieuwe politieke aera is ingeluid
't oude is voorbijgegaan
Herbergsluiting
Ook in Melissant sluit men de
herbergen op Zondag, behoudens en
kele uren.
En zoo komt er langszamerhand
door heel Flakkee een door Christe
lijk beginsel geboden Sabbatsheiliging.
Nieuwe Tonge wacht nog op af
doende beslissing, maar ook dan zal bij
eenparig optreden het voorstel er wel
doorgaan.
Vanzelf komt in Sommelsdijk de
vraag ook weer aan de orde.
Laten eenige leden der Antir. Kiesv.
zich ermaar eens voorspannen of
eenige Geheelonthouders om namen
te krijgen op een adresdit adres
aangeboden en we twijfelen geen
oogenblik of als de zaak in den Raad
komt, gaat ze er beslist door.
Wie zijn de mannen in Sommels
dijk, die rondgaan om namen te
verzamelen? Laat men zich spoedig
opmaken, opdat nog vóór 31 Dec. van
dit jaar de herbergen gesloten zijn.
Niet rusten voordat 't doel is bereikt.
't Is tweemaal mislukt en"t waar
om kan verzwegen, maar ten derde
male zal 't gelukken.
De raad is in zijn meerderheid anti.
en van zulke mannen mag niet en
wordt ook niet anders verwacht dan
dat ze, gesteund door een krachtig
adres uit 't Volk, het Christelijk
beginsel van Zondagssluiting hoog
houden.
Zuid-Rolland. 55. 27.
Het stond voor de Statenverkiezing
in onze provincie 51 Rechts tegen 31
Links.
Nu na de herstemming 55 tegen 27
Links.
Rotterdam was weer prachtig.
Daar, eertijds brand- en glanspunt
van 't Liberalisme, krijgt 't geducht
slaag.
De kracht der groote en kleine lib.
pers is van geen beteekenis meer.
Naar liberale adviezen wordt weinig
meer geluisterd.
Eertijds kwamen de lib. grootheden
in hun sociëteit bij een staken de
hoofden bij elkaar, en wie dan door
Amicitia's gezelschap werd uitvei ko
ren, kon er vast op rekenen, dat hij
in Raad, Staten of Kamer kwam.
Hoe zijn de rollen veranderd.
De heeren zullen nog wel ter socië
teit gaanen nog wel politieke zaken
bespreken als voorheen, maar hun
woord is dat des roependen in de
woestijn.
Rotterdam was prachtig. Hulde aan
die flinke leiders daar en in de eerste
plaatsdank aaD God, die 't Libe
ralisme fnuikt en afbreekt, ook in
onze provincie.
Uit tie Pers.
De herstemmingen.
De zoo glansrijke overwinning in Z Holland
geven tal van bladen stof tot juichen.
Zoo schrijft s>De Banier? (Scheveningen)
onder het hoofdje
Zuid-Holland
Over deze provincie gaat maar één
jubel. Niet, dat er geen teleurstellingen
zijn. O, zeker. Leiden weigert nog maar
steeds een roomsch-katholiek af te vaar
digen. Dat doet pijnlijk aan.
In Gorkum bleef onze candidaat met
'n veel te groot aantal stemmen in de
minderheid.
Maar als provincie genomen, kunnen
we niets dan juichen.
Op Zuid-Holland zag aller oog.
Konden de vrijzinnigen hier bres schie
ten in onze wallen, dan gingen ze met
vernieuwden moed op 1913 aan.
De Staten van Zuid-Holland beslissen
over de samenstelling der Eerste Kamer.
En juist Zuid-Holland koos weer klaar
en duidelijk rechts.
Bij de eerste stemming zagen we al
onze leden herkozen, en nu bij de her
stemming wonnen we er nog vier zetels
bij, terwijl ook in Dordrecht de anti-rev.
met prachtige cijfers uit de bus kwam;
cijfers die profetie voor 'n betere toekomst
zijn.
Maar de glorie licht weer op Rotter
dam,. Daar bezitten ze 't geheim vaD
goede stembus-aktie.
In Rotterdam I werden gekozen de
anti-rev. J. Valk en de tooinsch-kath.
Hoogeweegen. De laatste is er op 't
kantje af gekomen 43 stemmen meer
dan Spiekmanmaar hij is er.
En in Rotterdam V haalde de roomsch-
kath. Van den Vijver 421 meer dan Mees,
den meestgestemden liberaal.
Hierover verheugen we ons zeer. Er
blijkt uit, dat men onzerzijds niet alleen
trouw van de roomsch-kath. vraagt maar
ook trouw betoond.
De »Maasbode« schrijft over de Rotterdam-
sche overwinning.
De triumf van het christelijk beginsel
verleden week zoo schitterend binnen
onze stad ingezet, heeft zich op den
avond van Zaterdag heerlijk voltrokken.
Zoo ooit, dan heeft de coalitie op den
dag van Zaterdag een hechtheid en een
kracht getoond, welke van beteekenis zal
zijn voor de toekomst, niet alleen voor
onze stad maar voor heel ons vaderland.
Drie zetels winst heeft de coalitie bij
deze herstemming te boeken, drie zetels,
waarvan er twee zijn toegekomen aan
Roomsch-Katholieken.
Dit laatste feit' geett niet alleen de
beteekenis aan van een stoffelijke winst,
maar duidt vooral op de moreele betee
kenis van deze merkwaardige verkiezings
dag.
Rotterdam, de tweede stad des rijks,
heeft thans twee Provinciale Staten-zetels
verworven voor Roomsch-Katholieken,
gewonnen niet alleen door eigen krachten
maar ook door de broederlijke trouw der
coalitiegenooten, de Antirevolutionairen
en Christelijk-Historischen.
Dat is het heugelijke feit, het merk
waardig gebeuren in deze dagen van
ongewone beroering, waarin alle mensche-
lijke hartstochten in werking werden
gesteld om de christelijke partijen van
elkaar te doen vervreemden.
Rotterdam, het christelijk Rotterdam,
dat Vrijdag met luide stem heeft gespro
ken, heeft heel Nederland het schitterend
voorbeeld gegeven van politieke trouw en
eerlijkheid. Waar alles heeft samenge
spannen om het christelijk volk te vertroe
belen, heeft Rotterdam met onbevangen
zin recht doen wedervaren aan zijn
Roomsch-Katholieke burgerschap.
In deze plechtige ure past ons geen
leedvermaak over het verslagen liberalisme,
noch over het afslaan van de opdringende
macht der sociaal-democratie, welke hier
in haar populairste mannen werd getroffen
maar alleen moet ons hier een woord
van hulde en dank van het hart voor de
trouwe maatschap ons in deze dagen
door de christelijke coalitiegenooten be
toond.
Rotterdam geeft thans nu een zuiver
beeld van de coalitiepartij, een navol-
gingswaardig model voor heel het vader
land van wat er door onderlinge samen
werking, door wederzijdsche trouw, en
eerlijke waardeering door de christelijke
partijen in Nederland valt te bereiken,
In dezen zin zal het heugelijke gebeuren
binnen deze stad zijn weerslag doen gelden
op heel het vaderland en mag men aan
de andere zijde erkennen, dat de jongste
Statenverkiezingen in het teeken staan der
duurzame hechtheid der christelijke coalitie,
dan mogen wij met rechtmatigen trots en
fier bewustzijn daaraan toevoegen, dat
Rotterdam in deze schitterend is voor
gegaan.
Dat deze weerslag zich zal doen ge
voelen, bleek reeds uit de talrijke tele
grammen en telefonische informaties die
op den avond van Vrijdag op ons bureau
binnenkwamen uit alle oorden des lands.
Op Rotterdam was aller belangstelling
gevestigt, en wij twijfelen niet of bij het
vernemen der glorieuze overwinning is
uit heel het christelijk Nederland een kloek
bravo opgegaan voor de christen-strijders
van onze stad.
En de ^Rotterdammer?
Dat vreemde Rotterdam, waarover zoo
velen geen hoogte kunnen krijgen, brengt
de volledige victorie.
In Rotterdam I zijn de beide rechtsche
candidaten gekozen de beide sociaal-
demoraten zijn gevallen.
Al scheelde het weinig
Wie in de Kamer-atmosfeer verkeert,
en de felle uitingen van harstocht daar
aanschouwt, kan zich moeilijk indenken,
dat de vrijzinnigen niet als één man
zouden overloopen op de sociaal-demo
craten. Allerminst kan men zich dan
voorstellen, dat er liberalen overgaan op
de Christelijke ^candidaten in stee van op
de socialisten.
En toch is in Rotterdam I thans be
wezen, dat inderdaad verschillende liberalen
geweigerd hebben hun stem uit te bren
gen op de sociaal-democraten, ja, dat
sommigen hunner op de rechtsche can
didaten moeten hebben gestemd.
Onze overwinning in Rotterdam I
we zien geen reden om dat te verbloemen
is ten deele te danken aan de ont-
houdings adviezen gegeven door de
Nieuwe Rotterdamsche Courant en
door de Nieuwe Courant.
Gelukkig bedanken nog verschillende
liberalen voor de eer van voor den rooden
strijdwagen te worden aangespannen.
Nog eens, wie Kamerlucht inademt
kan met vreugde getuigen, dat buiten de
Kamer, in de meer kalme maatschappelijke
saamleving, leve vrijzinnigen er voor
terugschrikken met de sociaal-democraten
gemeene zaak te maken.
Te dien aanzien waardeeren wij, dat ook
in en onder vrijzinnigen, elementen van
antirevolutonair beleid worden aangetrof
fen.
Inzonderheid verblijdt ons uiteraard
de verkiezing van Mr. Hoogewegen. Het
is voor antirevolutionairen die leiding
geven steeds een allerverdrietigst verschijn
sel, dat de roomsch-katholiek in stern-
menaantal achterblijft. Nu echter Mr.
Hoogewegen nog 43 stemmen boven den
heer Spiekman komt, en dus toch is
gekozen, zijn we tamelijk content.
In Rotterdam III mocht het niet
gelukken er den roomsch-katholiek te
brengen. De uitslag van het allereerste
stemdistrict die loskwam was daaromtrent
reeds beslissend. Het district is overwe
gend vrijzinnig, gelijk bij vernieuwing
werd bewezen. Toch is volharden de
boodschap. Geen enkele burcht is on
overwinlijk.
Op Rotterdam V gingen we vast.
Dat de heer Van der Vijver, de sympatieke
roomsch-katholiek, er zou komen leed
geen twijfel.
Met Mr. Hoogewegen gaat dus ook hij
nu naar de Staten.
Wij gunnen het den roomschen, die
zoovele jaren meehielpen om aan antire
volutionaire en christelijk-historische
candidaten een overwinning te bezorgen,
van ganscher harte.
Laat ons nu maar niet te lang turen op
de inderdaad afschrikwekkende cijfers van
Leiden en Gorichem.
Laat ons maar niet te lang jammeren
over de Dordtsche achteloosheid.
Rotterdam heeft, gevolgd door Den
Haag, op den dag van Vrijdag de eer
der Christelijke partijen in Zuid-Holland
gehandhaafd.
Wij willen hopen, dat onze overwin
ningen de rechtsche mannen in Amsterdam
zullen bezielen, om Dinsdag met leeuwen
moed den strijd bij de herstemmingen te
voeren.
Het staat er onzes inziens niet best,
maar met reuzeninspanning is er wellicht
nog iets te bereiken.
