25ste Jaargang JN°. 1565.
voor fle SiiiiiSiolIasailsclie en Zeeawsehe Eilanden.
I
Woensdag 23 Juni 1910.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
I Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
1 Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
&lie sSiüfeiieEB voor «Se aSe^aaciae &«Syerf.egBt§ëBi> cib verdere &«Ifgitraistratie frasrae® toe f,e zenden aan den Uitgever.
De waarlseid In «le
politiek?
Uit «Ie Pers.
Oeas Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad ƒ7,50 zonder f 4,50 per jaar,
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
ÏÏÏTGEVEK
T. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
leleioon IntercoBKi. Mo. S.
i Advertentiën 10 cent per regel en 3/j maal, Beolames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
I! Dienstaanrragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
i
De waarheid bovenalMet hoeveel
klem wordt dit woord vaak niet uit
gesproken, zonder dat men in en door-
I ziet, dat voor de praktische politiek
nog een andere spreuk grootere be-
teekenis heeft nl. Toont zelfverlooche
ning
De waarheid bovenal. Die leus stond
in Art. 7 van de Confessie van Guide
de Bres, waar dit geformuleerd is
alzoo: »Men mag geen schrifturen,
hoe heilig zij ook geweest zijn, gelijk
stellen met de Goddelijke Schrifture,
noch de gewoonte met de waarheid
Gods, want de waarheid is bovenal.«
Natuurlijk stemt elk Christen met
die belijdenis inwant de waarheid
Gods nl. de Bijbel, de openbaring
gaat boven alle Schriftuur van welken
mensch ook.
De woorden van de Bres worden
in zoover door ieder belijder van de
Goddelijke openbaring ten volle onder
schreven maar de Bres had
hier niet de Staatkunde op 't oog, 't
was een belijdenis, die de Kerk des
Heeren aanging, en hier geldt in de
allereerste plaats. »Tot de Wet en De
Getuigenis, en zoo zij daarnaar niet
hooren, zii zullen geen dageraad zien.
En de Bres kon hier 't oog niet op de
Staatkunde hebbenkon hier niet
doelen op 't menschelijk leven, zooals
dit zich van oogenblik tot oogenblik
naar buiten openbaart, want »de waar
heids is in dien mensch niet meer te
vindenzijn verstand ligt onder de
zondezijn wil is omgebogen ten kwade
en zijn neigingen zijn van nature van
God af. Hoe zou dan in zulk zondaar
de waarheid Gods wonenzelfs bij
't wedergeboren hart is de waarheid
Gods zoo menigmaal in ongeloof en
leugen omwikkeld.
Want de waarheid is bovenalzegt
de Bres. En Gods woord, de Goddelijke
openbaring alleen is waar. God alleen
is waarheid Dus zal Hij door onder
wijzing, hen die dwalen, brengen in
't rechte spoor van waarheid en Geloof.
Maar met de Staatkunde
't staat anders dan bij de Religie.
De Staatkunde beoogt een gemeen
schappelijke actie tot welzijn van alle
ingezetenen.
De Kerk vereenigt slechts, die een
zelfde belijdenis hebbenhaar organi
satie is beperkt tot de bij haar aange
sloten belijders, die 't zelfde Gelooi
deelachtig zijndoch in den Staat
leven die belijders en de vijanden
van hen dooreen en naast elkaar als
burgers. Voor 't Staatsleven zijn ze
allen burgers en onderdanenmaar
-in 't Kerkelijke gescheiden. En nu
moet de Politieknu moet de Staats
man den weg vinden om al die inge
zetenen, hoe ook hun Geloof en Religie
zij, te kunnen aanbieden door aanwak
kering hunner eigen krachten of onder
de macht der wetwelvaartinland-
schen vrede, voorspoed en stolïelijken
vooruitgang.
De kerkelijke overtuigingen van alle
burgers moeten op den achtergrond
treden, opdat ze door gezamenlijke
actie voor allen dezelfde Staatkundige
en sociale voordeelen kunnen genieten.
Maar dan kan »de waarheid Gods«
nooit en nimmer ten volle op Staat
kundig terrein worden toegepast
slechts de Grondbeginselen van Die
waarheidde algemeene beginselen
kunnen toegepast worden en iemands
kerkelijke belijdenis moet op den ach
tergrond, om aan een medeburger,
vijand van die Confessie, ook op poli
tiek terrein recht en gerechtigheid te
doen ervaren.
De Staat is de Kerk niet. De Staat
is er voor allen de Kerk voor eenigen.
De roeping des Staat geldt iederen
burgerde Kerk bemoeit zich slechts
met haar belijders en lidmaten.
Zeker, onder de Republiek onzer
Vaderen, dacht men er anders over
toen was er èèn heerschende Kerk en
de Staat stond met al zijn reilen en
zeilen als schutsmuur rondom die
Kerktoen was de Staatsidee zeer
nauw met de belijdenis der Herv,
Kerk vereenzelvigd. Doch die tijden
zijn voorbij.
Wij hebben geen Staatskerk. Geen
Staatsgodsdienst. Eike godsdienst is in
ons Land vrij en ieder mag ambten
bekleeden
Derhalve de Kerk speelt niet meer
die rol van weleer. En de burgers
van den Staat hebben thans evenveel
rechten.
Maar omdat dit zoo is, moet elk bur
ger en elk Staatsman zijn eischen
temperen en toonen, wat men noemt
»de zelfverloochening in de politiek®
Eendracht maakt macht
door eendracht wordt 't kleine groot
en door tweedracht gaat 't levende
doodzoo reeds leerden onze vaderen
en hoeveel te meer geldt dan in onzen
tijd van separatie en versplintering
en verdeeling, die ernstige waarheid.
Zelfverloochening heeft te toonen de
Antirevolutioniar, de Chr Historische;
de Roomsch-Katholiek hun persoon
lijke getuigenis en belijdenis moet
wijken voor die welke ze alle drie
gemeen hebben. En dat gaat niet ge
makkelijk daarom moet die overtui
ging langzaam groeien. En elke Recht-
sche kiezer heeft zijn individualistische,
eigen, zelfstand ge inzichten te offeren
op 't altaar van 't gemeenschappelijk
inzicht, opdat door de drie verbonden
Partijen na wikken en wegen iets ver
kregen worde, dat men anders ten
eenenmale missen moest.
Wie vier vierden eischt, zooals zijn
beginsel dat vraagt, krijgt nietswie
twee vierden viaagt, heeft recht ze te
ontvangen en ontvangt ze ook en die
twee vierden, 't is zoo, is maar de helft
van wat hij, alleen baas zijnde be
geerde maar 't zijn toch twee vierden.
Die zelfverloochening kost strijd.
Geeft vaak. aanleiding tot verzet tegen
den toestand. Een mensch wil zijn
eigen ideeën naar voren brengen.
En hij klaagt en moppert, als een
ander idee door den nood geboren,
't zijne overvleugelt.
(Slot volgt.)
Ons laatste woord aan Vooruit.
Vooruit spartelt natuurlijk nog wat
tegen, net als de visch aan den haak.
Maar hoe meer drukte dat beestje
maakt, hoe erger 't voor hem is.
Daarom zullen we 't kort maken.
En nog slechts den lezer wijzen op
een staaltje van de onkunde van Voor
uit.
Ze schrijft over 1896, waarvan we
zeiden: »Tegen de wet op't Personeel
stemden ook (Vooruit had genoemd dr.
Kuyper plus 8 anti's) 21 Liberalen.
En wat zegt ze nu
»Dat daarbij ook liberalen waren,
doet niets ter zake.
Conservatieven zijn er in elke partij.
Ze bedoelt dus, anders heeft dat
geen zin: die 21 waren Conservatief
en met die Conservatieven stemde
Kuyper ook tegen.
Nu moet de lezer niet lachenwant
onder die 21 liberalen behooren
mr. Goeman Borgesius voorz. der
Lib. Unie en Oud-Minister.
Oud-Minister Rink Lib. Unie.
Oud-Minister Veegens vrijz. De
mocraat.
mr. Drukker Vrijz. Democr.
Heidt Vrijz. Democr., Werkmans
Candidaat.
de Kanter Lib. Unie.
Kerdijk Vrijz. Democraat of Ra
dicaal.
mr. Smeenge Lib. Unie.
Oud-Minister Tak v. Poortvliet
Democraat of Radicaal.
Oud-Minister Lely Unie Liberaal.
Om van RoessingSmidt, den Oud-
Minister en van de anderen verder
te zwijgen. Allen voorstanders van Alg.
Kiesrecht enz. enz.
Ja, ja, Conservatieven zijn er in
elke partija., zegt Vooruit. Maar hier
boven staan de kopstukken der zich
noemende democraten.
Waar Vooruit die menschen ook al
bij de Conservatieven, indeelt, begrij
pen we, dat ze met Troelstra en Scha
per dweept.
Maar bij zoo'n treurige kennis over
1896 leggen we onze pen gaarne neer.
En eindigen de discussie.
De duivel.
In 1909 werd in 't Kamerdistrict
Zuidhorn een biljet verspreid
Wederom nam de Duivel
Abraham Kuyper mee op een
hoogen berg en toonde hem al
de kiesdistricten van Nederland
en zeide tot hem: Deze alle zal
ik u geven zelfs Amsterdam III,
indien gij, nederknielende mij
zult aanbidden. En Abram Kuy
per deed naar dit woord.
Wat profanieen onbluschbaren haat f
Maar wat baatte het. Toch werd
het 66 tegen 40.
En nu bij deze Statenverkiezing
w&s 't Juffrouw Westmeijer en dr.
K%per.
Maar wat baatte het.
De liberalen krijgen klappen, dat 'f
davert.
En ze verdienen niet anders, 't Is
heel goed.
In elk district moest 't zóó gaan,
dat er geen enkele liberaal meer door
kwam.
En wie weet, wat we nog beleven,
eer we tien jaar verder zijn. In elk
geval erlangt dr. Kuyper thans weer
een nationale hulde.
Ze blaffen immers wel hard, maar
bijten niet, want de tanden zijn
stomp, En om Kuyper te treffen zijn
die tanden al te slecht.
De duizendste Chr. School.
De duizendste
En onwillekeurig leidt dit de gedach
te terug naar de circulaire van den
Ned. Herv. Kerkeraad te 's Hage op
1 Juni 1843, waarin aan de gemeente
ondersteuning gevraagd werd voor
de oprichting van een «Armenschool®
voor 700 kinderen, want zoo voegde
de Kerkeraad erbij
het raakt het belang van onze
armen-kinderen, hooger dan
hun stoffelijke welvaartde
toerusting van hunneh geest;
de vorming van hun harthun
toebereiding voor de maatschap
pij der aarde hun opkweeking
voor 't burgerschap van den
Hemel.
En die Diaconieschool is gekomen,
hoewel Breda was voorgegaan. Ze
waren de eersten. Voor de armsten
onder de armen, voor de diaconie
kinderen was een christelijke School
goed genoeg die «rijk® en «verrijkt®
waren naar Paulus woord konden 't
met de neutrale School best vinden.
En hoe heeft God gezegend.
Het aantal wies.
Door 't Kabinet Mackay kwam de
eerste Subsidie los.
En ze werd verhoogd, totdat minis
ter Kuyper een volkomen gelijkstelling
bewerkte, voor zoover de Staats-sub-
sidie betreft, tusschen Bijzonder en
openbaar onderwijs.
En 't Christenvolk bleef bouwen.
Wij zullen ons opmaken en bouwen
en God van den hemel, Die zal 't ons
doen gelukkendat woord namen ze
van Nehemia over.
Zie nu de 1000ste school in Vree
land.
Als mr. Groen zijn oogen eens kon
opslaanhij, die vurige strijder in
een lijd toen voor 't Christ, onderwijs
nergens sympathie was, omdat de
doode orthodoxie der veertiger jaren
tevredenheid preekte met de maat
schappelijke deugden van dien tijd. 't
Was de tijd van Christendom boven
geloofsverdeeldheid der «braveHendri
ken® en der verdraagzaamheid, als
men ten minste met den liberalen
stroom afzakte.
De duizendste SchoolEn nog niet
tevredenNeen, neen Geen rust, tot
dat 't laatste gedoopte kind aan de
Openbare School is ontnomen
De verkiezingen.
De ^Standaard* zegt
In Middelburg zijn onze twee aftredende
leden herkozen. Bovendien wonnen we i
liberalen zetel.
Ook goed liep het in Vlissingen, waar
ook de beide antirevolutionaire leden wer
den herkozen.
In Zierikzee werden de 3 liberalen weer
ingekozen. In Hulst haalden de liberale
candidaten in 1907 nog 1744 stemmen,
nu kwamen ze op tot 1855 terwijl de
roomsche oppositie-candidaat, die in 1907
ruim 2300 stemmen kreeg, nu op 2175
staan bleef.
En in Goes waar twee antirev. ledenen
twee liberalen aftraden, zijn de beide an
tirevolutionairen bij eerste stemming gekozen,
terwijl de twee aftredende liberalen in
herstemming komen met onze beide tegen-
candidaten, en wel met een voor ons niet
ongunstig cijfer. Oeveren kwam slechts 45
stemmen te kort of hij was er geweest.
De kans voor de herstemming staat alzoo
gunstig.
In Zuid-Holland traden van de rechter
zijde 23 Statenleden afalle deze zetels
zijn opnieuw door de onzen bezet. Daarte
genover staat dat slechts 3 liberalen hun
plaats in de Staten verzekerd zagen.
Doch er is meer. In Rotterdam, voorheen
een vrijzinnig bolwerk, kon geen enkele
vrijzinnige het bij eerste stemming halen er
werden daar slechts twee leden gekozen, en
die twee behooren tot de rechterzijde. Voor
alle overige plaatsen moet herstemd worden.
Eb herstemd, volstrekt niet zonder kans
voor de onzen.
Zoo werden in Rotterdam 1 twee liberalen
uitgeworpen, de heeren Visser en Muller;®
onze mannen komen met twee socialisten in
herstemming, waardoor hun kans om gekozen
te worden vanzelf niet onbelangrijk rijst.
In den Haag, waar men beter had kunnen
stemmen, werd ook geen enkele' vrijzinnige
gekozen en kwamen de rechtsche candidaten j
met vrij belangrijke cijfers uit de bus. In
Leiden trad een antirevolutionair af en een
liberaal. De antirevolutionair werd gekozen,
de liberaal bracht het slechts tot herstemming
men had daar beide rechtsche candidaten
in ééns moeten kiezen. Opmerking verdient
het voorts, hoe hecht de coalitie in Delft
gebleken is Mr. Van der Velde werd met
nog grooter stemmencijfer gekozen dan de
andere antirevolutionaire candidaat. Een
woord van hulde aan onze bondgenooten.
Over het geheel zijn de 51 zetels, die we
in Zuid-Holland bezaten, behouden gebleven,
de kans om hun aantal vermeerderd te zien
bij de herstemming is lang niet uitgesloten
alzoo reden tot ooimoedigen dank.
In Overijssel ging het ons eveneens naar
wenschen liep 't met de Liberalen zoo
ongeveer als in Zuid-Hoiland.
In het district Ommen, waar tusschen
twee rechtsche candidaten de herstemming
loopt, winnen we één zetel, zcodat de
meerderheid in de Staten voor de rechter
zijde niet slechts behouden bleef, doch
versterkt werd. In het district Enschede
viel een van de aftredende liberalen bij eerste
stemming uit.
Elf rechtsche leden traden af, twaalf ko
men nu in hun plaats. Bij de herstemmingen
kan het cijfer der rechtsch egroepen wellicht
nog beter worden.
Het stond in Overijssel 25 rechts tegen
22 linksde rechterzijde beschikt nu reeds
over 26 plaatsen de liberalen zullen moeten
offeren aan de >clericialen« of aan de so
cialisten.
In de Provincie Groningen zijn slechts
drie vrijzinnigen bij eerste stemming gekozen
over alle andere zetels moet worden herstemd.
Bij die herstemmingen zijn de onzen voor
tal van plaatsen betrokken den moed er
iu houden en goed blijven werken dan
schieten we ook in deze Noordelijke provincie
goed op.
In Drenthe werden de vrijzinnigen her
kozen.
Dit korte overzicht doet zien, dat de dag
van gister inderdaad een goede dag voor
de Coalitie en voor het Kabinet is geweest.
Er is reden om met moed de toekomst in
te gaan en te juichen over wat werd ver
kregen.
De Maasbode schreef over de uitslag.
Bij de stembusstrijd van Woensdag heeft
het wonderlijke Rotterdam wederom ver
rassing bereid.
De dèoacle van het liberalisme is vol
komen geweest. De N. R. Crt. mag haar
historisch woord van >misère over heel de
linie* wel tot een vast cliché laten staan.
In de vijf Statendistricten van Rotter
dam traden acht leden af, waaronder
»slechts twee* tot de rechterzijde behoor
den.
Deze twee van de rechterzijde, de heeren
Gerritson en Bosch zijn Woensdag onmid-
delijk met overweldigende meerderheid ge
kozen verklaard. Van de zes aftredende
vrijzinnigen, waarvan er twee zich niet weer
herkiesbaar stelden, heeft 't geen enkele
bij de eerste stemming kunnen winnen.
Erger nog, in district I zijn de twee af
tredende vrijzinnigen onmiddelijk uitgewor
pen.
Zelfs de Rotterdamsche grootmogend
heden, de heeren Plate en de Jong hebben
't in het sterkste vrijzinnige district niet
bij de eerste stemming kunnen winnen.
De N. R. Crt. mocht al erkennen, dat
er voor de vrijzinnigen in onze stad niet
veel te winnen viel, zij was zich ook be
wust, dat er voor hen, >veel, heel veel zelfs
als men niet slechts telt, maar ook weegt,
te verliezen* was.
En de vrijzinnigen in onze stad hebben
gisteren veel verloren zoowel in getal als
in gewicht.
En dat ondanks dat »der coalitie te
