Zaterdag 16 April 1910.
25sle Jaargang N°. 1546.
1 Antirevolutionair
¥oor ile
Orgaan
Eilandee.
K
N
IN HOC SIGNO VINCES
011
i'SWrs
F bePwald ;ct een sHoe lief heb ik
I
w
T. BOEKHOVEN,
I
üllioen Galden
2rs verzekerd Uw
Kalfkueicn tegen
fo van het werpen
de -~r:-
rzelering
boeien iy, o/Q
2
/O
|bij H. H Agenten voor
l'laatsen L. VOGELAAR
Tonge en omliggende
XT DORS8ER. 2914
iiandstrh
lAR, Zoorflam C12-13.
lappen
16.
burg hoek Breestraat
99.
|ersfra». 6
olenstraat 45,
shaven 107.
1 volgestort
[>.000.
verleent Cre-
Jden in deposito,
aan- en verkoop
[spons, sluit beiee-
3atiê!i en verricht
^edea tot het Kaa-
2413
®V» °/o
Iptember 1909
f 4579,829.78 V,
- i 580,789,44
209,759,92
p, IHrecteur.
/AN FOREEST,
Y^ident Commissaris.
mrnis en om-tre! en
i KOOciii
5§i mvï'4
Deze Courant verschijnt. eiken Woensdag en Zaterdag,
Abonnementsprijs por drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
30
Buitenland bij TOoraitbetaling met Zondagsblad f 7,50; zonder f 4,50 per jaar
Afzonderlijke nnmmers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
V
UITGEVER
SOMMELSDIJK.
'S'eleföOffi Eïstfereoms». S». 2.
Advertenties 10 Cent per regel ©n 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groofce letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
,4ïie staikteeïi voer de liecS«aceile tteestewsd, Advertentiën en verdere AdBiiiBiisgratie frastico loe te gesmleu aan dep BJiigever.
eii,
A. VERKOU-
[af' welke alsmede
stegen woordigers
3477
te Ooltgeiisclaat.
len Magazijn
Ivan
[i 322 en 324
[ERDAM,
pVijde Kerkstraat.
fdert Anno 1885.
li.c rwsQi
IUi iildOl
de soliditeit
I pasvorm, af
|en kwaliteit
lor confectie
|sg naar maat.
|aan deze mededee-
)eg. Hij vertrok nu
volgenden morgen
Imen zien, terwijl hij
f-oeg, zoodra er iets
zich voordeed, hem
het naar hu s gaan
hei gehoorde na.
prwoi.de vrouw ver-
Irde hem zeer. En
jammer in haar
;e godsdienstige op-
.erband met de vele
<pf en die zij volgens
>or den dokier een
root belang in haar
Ie godsviuchl, scheen
in"oning, al biiter
toen dokter Van
vroeg ler deur uit
ende vtouw te gaan
e opschudding in het
en allen liepen in
stak de hoofden bij
de meesten spraken
bedenkelijker» tooD.
rordt Vervolgd.
Ons Program.
Art, 3. (IV Slot.)
Herinneren we bij dit vierde stukje
over Art. B nog eens het heele ar
tikel. Het luidde:
il Ook op Staatkundig terrein belijdt
zij nl. de A. R. partij de eeuwige
beginselen van Gods Woord zoo
evenwel, dat 't Staatsgezag noch
rechtstreeks, noch door de uitspraak
van eenige kerk, maar alleen in de
consciëntie der Overheidspersonen,
aan de ordinantiën Gods gebonden
zij.
We toonden aan, dat de Overheid
tweeërlei roeping had nl. handhaving
van recht en gerechtigheid en ver
zorging der stoffelijke belangen; dat
dat recht is uit Goden de hand
having van dat recht door de Over
heid aan dat Goddelijk recht moet
getoetst; dat de zonde storend is
tusschengetreden, zoodat de zuivere
kennis van het recht bij Overheid
noch onderdaan meer bestaatdat de
.Overheid dus zoeken moet om dat
frecht weer zuiver te leeren kennen
dat ze niet zoeken moet uitsluitend
in de natuur; in de historie: in de
ervaringbij den rechtsgeleerde bij
den filosoof'; in eigen rede of eigen
reéhtsbeselmaar dat ze zoeken moet
in Gods Woord, waarin de eeuwige
rechtsbeginselen liggen.
We toonden ook aan, dat't Staats
gezag niet rechtstreeks gebonden is
aan de ordinantiën Godsdat de
zonde dermate afbrekend en scheef-
trekkend optrad, dat de Overheid uit
de natuurlijken loop der dingen 't
bestel Gods niet vinden kon dat het
Woord Gods niet is een repertorium
van Wetsbepalingen, maar de gewaar
merkte oorkonde van één machtige
levensopenbaring, die een geschiedenis
van eeuwen omvat, en waar de ordi
nantiën Gods d. i. zijn eeuwige en
onveranderlijke beginselen, wel in
zijn, maar meest in vermengden vorm,
als gouderts in de mijn dat de Over
heidspersonen de H. Schrift niet
kunnen verstaan, als Gqd hen de
oogen niet opent.
We toonden ook aan, dat de kerk
hier niet mag optreden, omdat dit tot
schade van de kerk en den Staat
beide uitloopt.
En eindigen nu de bespreking van
Art. 3 met verklaring van delaats e
woorden nl.»dat 't Staatsgezag alleen
in de consciëntie der Overheidsper
sonen aan de ordinantiën Gods ge
bonden zij
Een nauwgezet geweten voor God
en menschen, dient elke Overheids
persoon te bezitten. En daarvoor is
noodig een onderzoek van Gods
Woord; een geduriglijk lezen en be-
studeeren van dit Woord; een bidden
om wijsheid en verstand, een «Geef
mij verstand met Godd'lijk licht be
straald een Wijs mij den weg door
Uwe Wef.cc
...f8 Overheidspersonen moeten
bijbellezers zijn. En ware'tzoo: kin
deren Gods, omdat de particuiiere
genade alleen in staat is het zuiverste
hcht op te vangeu, over de actie der
algemeene genade uitgegoten.
De Overheidspersonen moeten we-
•en' dat ons Land groot geweest is
ln den tijd, toen het Volk knielde
voor God dat ons Land is een Chris
telijk Land, met Christelijke zeden
en gewoontenmet een Christelijk
Staatsrecht, waarin God de Heere de
eerste plaats inneemt als Koning der
Volkeren.
De Overheidspersonen staan over
een Christelijk Volk, dat gedoopt is
in een Christelijke kerk. En van die
kerk moet glans en gloed uitgaan op
alle terrein des levens. Dan vindt de
Overheid door de kerkelijke actie
steun in de gewetens der onderdanen.
Bloeit en groeit de kerkis zij een
stad op een berg, dan treft zij de
harten des Volks, en dit is niet te
regeeren door een Overheid, die on
recht pleegtdaar zou de kerk met
al haar leden tegen protesteeren en
de Overheid zou terugdeinzen voor
zulk een machtige organisatie.
De consciëntie der Overheidsper
sonen moet geleid, geprikkeld worden
door 'tlezen van Gods Woord: door
de krachtige prediking der zuivere
waarheiddoor de resultaten der
Christelijke wetenschapdoor de
volksopinie, die zich uitspreekt in de
pers.
De Christelijke wetenschap vorscht
naar de waarheid op alle terrein
niet alleen naar de geestelijke dingen,
maar ook naar het zijn der natuur
lijke, der stoffelijke dingen.
En de Christelijke geleerden zijn
verplicht de Overheid door hun studie
den weg te wijzen. De begipselen te
leeren kennen, die ten grondslag lig
gen aan 't leven der menschen, der
dieren, der planten, der menschelijke
verhoudingen, in 't lichamelijk en
geestelijk leven der personen zelf tn
in hun verhouding tot hun naasten.
Immers er zijn noodig Gezondheids
wetten en Hinderwetten, en Woning
wetten Wetten tegen besmetting
Wetten tegen verontreiniging van ri
vieren Wetten tot afvoer van vuil enz.
Die wetten hebben op 't stoffelijk le
ven betrekking, op 't persoonlijk licha-
meiij kleven en dat van onzë naasten en
de Christelijke Wetenschap moet hier
aantoonen de beginselen, die aan zulke
wetten ten grondslag moeten leggen.
Er is een geestelijk leven een hu
welijks leveneen maatschappelijk
leven, waarin allerlei levenskringen
dagelijks optreden er is een handel,
industrie, scheepvaarter is een tijd
van vrede en oorloger is een leven
van deugd eti ondeugd en de «recht
zaken# komen dagelijks voor; en de
Christelijke wetenschap moet begin
selen blootleggen voor 't gezins- en
huwelijkslevenvoor burgerlijk- en
strafrechtvoor sociale verhoudingen
en eischen.
En de Overheidspersonen dienen
met de resultaten der Christelijke
wetenschap rekening te maken.
Er is een Persde Koningin der
Aarde en de Overheid moge haar stem
niet dood verklarenintegendeel.
Zóó kan de Overheid dus in haar
geweten een diepen indruk krijgen,
van wat in een Christelijk Land moet
gebeuren.
En als ze dan nog Christelijke amb
tenaren benoemt, die buigen voor God
en Zijn Woord, dan loopt 'trad der
Regeering zooals het behoprt. Dan
belijdt de Overheid de eeuwige be
ginselen van Gods Woord; nochtans
kan ze dwalen. Wat mensch is, we
weten 'tallen, is onvolmaakt.
Maar in elk stelsel blijft dit voor
komen.
En daarom achten we, dat de A. R.
partij juist ziet, wanneer zij't Staats
gezag noch rechtstreeks, noch door
de kerk gebonden doe zijn aan Gods
ordinantiën maar gebonden aan de
gewetens der Overheid.
En wanneer dan de kerk, en de
pers, en de scholen voor Lager, Mid
delbaar en Hooger onderwijs, en de
ambtenaren in 't Volk aanblazen den
geest des eerbieds en des ontzags
de vreeze voor 't Hooge en 't Heilige,
dan is er een Christelijk Land, waarin
een zelfs niet Bij befsche Overheid
schuchter zal zijn om op te treden
tegen ordinantiën Gods.
Conflicten.
f|Overal botsen Arbeid en Kapitaal.
In Nederland leest men wekelijks van
stakingen. In Duitschland zal de
patroonsorganisatie een uitsluiting
proclameeren van duizenden arbeiders
zooals er nog nooit een geweestin
Engeland - is een reusachtige staking
van mijnarbeiders gelukkiglijk voorko
men in Frankrijk treedt <le ïtegeering
met kracht en succes op tegen de
stakers bij de Marine. Overal botsen
Arbeid en Kapitaal. En geen wonder.
Waar de Groot-industrie haar macht
openbaart, kan worsteling tnsschen de
twee factoren arbeid en kapitaal niet
uitblijven om de heel eenvoudige reden
dat de Groot-industrie in haar concur
rentie op de wereldmarkt belang heeft
bij snelle productie en goedkoope
prijzendie snelle productie eischt
steeds nieuwe machinerieëndeze
weer gespecifieerder arbeicLof arbeids-
verdeeling tot in klewiste onderdeelen
afdalend. Zoo wordt de arbeider in al
zijn vaardigheden in dienst gesteld van
't Kapitaal, en tegenover die overgave
van al zijn menschelijke krachten en
gaven in den dienst van den Industri
eel, blijft bij looadienaar, afhankelijke,
arbeider, werkman, machinedeel,
schroef, die niet mag verioopen, en
daarna, zonder ooit deel uitgemaakt
te hebben van het Bedrijf, dat hem
brood gaf, maar dat hij naar boven
werkte of trachtte te werken, als
werkman verlaat, geen stap hooger op
den maatschappelijken ladder dan toen
hij als jongeman begon. Werkman
was hij als jongeling, als man, als
vader, als grijsaard en hij sterft als
werkman, d.i, als arbeidskracht, ge
huurd voor idem zooveel, bedongen
naar den maatstaf van «vraag en
aanbodtt. En de arbeider streeft naar
hooger uurloon hij wil deel van den
buit, dien 't Groot Kapitaal verovert.
Waar deel van de winst hem ontzegd
wordt zocht hij loonsverhooging.
En zoo ontstaan onophoudelijk Con
flicten, 't Is de strijd om de dikkere
boterhamom een gemeubelde boter
ham om meer deel en lot in de
opgestapelde rijkdommenom beter
plaats aan den maatschappelijken
disch.
Conflicten voorkomen.
Hoe zijn de conflicten tusschen
Kapitaal en Arbeid te voorkomen
Door een middel slechts n.l. door de
overtuiging bij kapitalist en arbeider,
dat ze in 't Bedrijf'beide rechten heb
ben naast plichten.
Maar er zullen misschien nog tien
tallen van jaren verioopen, eer die
gemeenschappelijke idee er is. Eer er
is de algemeene gedachte, dat een
Bedrijf bestaat uit en door gelijkge
rechtigden, waarvan het eene deel,
aandeelhouders, commissarissen, di
recteuren, boekhouders, geëmployeer
den enz. heet en 't andere deel
»arbeiders«; maar hoe-verschillend in
naam, toch 't gemeenschappelijk doel
erkennenopvoeren en opbloei van
't Bedrijf.
Dat Bedrijf is aller belang.
Dat Bedrijf'is aller hope en toekomst.
Dat Bedrijf' is hun levensdoel.
Uit dat Bedrijf eten ze allen, naar
de talenten, die er in ontwikkeld
wordende directeur meer dan de
portiereen ieder naar zijn aard,
vrucht dragend voor en vrucht pluk
kend van t Bedrijf.
En als die gemeenschappelijke
overtuiging er is, dat 't zweet des
werkmans 't Bedrijf met zegen en
voordeel besproeit; dat de zorg van den
denkenden en vorschend chef daarbij
en daartoe evenwel medehielp, dan
komt er een betere arbeiders verhou
ding. Dan komt er waardeering, die
zich ook in klinkende munt uitspreekt.
Dan komt er betere winstverdeeling.
Dan kunnen de arbeiders deelgenoot
worden in zulk een bloeiende zaak.
Vanzelf: kan 't Bedrijf zich met
moeite bedruipen, dan wordt de zaak
anders. Maar de Groot-Industrie in
haar geheel lijdt niet aan verval van
krachten.
Weerstaat 't Liberalisme.
Het Arnhemsch Dagblad schreef 5
April den volgenden driester, waarmee
we 't geheel eens zijn.
De Wethoudersbenoeming.
Het gerucht, waarvan wij in ons nummer
van zó Maart melding maakten is maar
al te waar geblekeD,
De liberale raadsmeerderheid heeft
aan den kund.gen ünancieelen specialiteit
der rechterzijde, den heer Baumann, geen
plaats in het college van B. en W.
gegund zij heeft de billijke rechten der
minderheid niet willen erkennen.
De liberale heer Wisboom behaalde
geheel overeenkomstig onze voorspelling,
de overwinning. Men heeft nu wel geen
financieele specialiteit in het college van
B. en W., maar wat bekommert men
zich daarom Hoofdzaak is, dat de plaats
van den heer Cordes weer door een
liberaal w ordt bezet.
Wij hadden natuurlijk dezen uitslag
verwacht.
Het liberalisme is exlusief. Wij weten
dit uit de ervaring van meer dan een
halve eeuw, En in welk opzicht ook veran
derd, hierin is het liberalisme zich gelijk
gebleven. Zelfs in Rotterdam heeft men
nog onlangs kunnen zien, hoe ignobel de
vrijzinnigheid tegenover de Rechterzijde
optreedt.
Van het liberalisme, deze wethon-
dersbenoeming heeft het opnieuw beves
tigd moet men niet dan bij zeer hooge
uitzondering eene tegemoetkomende hou
ding verwachten.
Het best doet men dan ook van Rechts
daarop nooit of te nimmer te rekenen.
Kloek en eensgezind behoort men
onzerzijds ook bij Raadsverkiezingen op
te treden.
Het liberaie Carthago moet, in mam
van recht en billijkheid, verwoest worden
De macht der liberale coterie, die hier
een toon aangeeft, moet gebroken.
Ziedaar de taak, die op de mannest
der Rechterzijde in onze stad rust.
Zeker, de strijd zal zwaar zijn. Arnhem
staat min of meer bekend als een »bol-
werk« va^het liberalisme.
Maar toch wees de uitslag der jongste
Kamerverkiezing duidelijk, dat Rechts al
meer aan invloed wint. Er zijn dan ook
waarlijk in ons vaderland wel sterkere
vestingen gesloopt.
Worde er onzerzijds maar steeds met
bezielenden ijver gewerkt
Kloek en eensgezind diene onze
Partij bij Raadsverkiezingen op te
treden, en geen onzer mannen late
zich door de vleiende lip bepraten.
Waar de liberaal kanhoudt bij alles
wat Rechts staat, uit zijn omgeving
sluit hij onze mannen overal uit.
Dwaas, die naar de vleiende lip
uistert en niet uit eigen oogen kijkt.
i?P OtiA' UITS4SJM.
't Was, geloof ik, de nijverige secretaris*
van Unie en Schoolraad, de heer Derksen
die er in de Paaschweek de christelijke Pers
een zacht verwijt van maakte, dat ze zich
zooveel minder dan vroege bezighoudt met
de zaak v n het chrwcPji» r.do wits en al
wat daarmee >n eröand -taa:.
Misschien is de klacht billijk.
Actie wekt altijd reactie.
'k Herinner me heel goed den tijd, toen
de 2>schoolstrijd« de politiek beheerschte
en elk nieuw opgericht persorgaan van onze
zijde, dadelijk zijn plaats in de rij innam,
om dien strijd mee te hzlpen strijden.
Toen moesten we ons niet zelden ver
dedigen tegen het verwijt, dat we ons
aanstelden als een schoolwetpartij als een
partij die alles op een kaart zetteals
politici, die niet hooger keken dan de nok
eener bijzondere school en niet verder dan
't hek van haar speelplaats.
Die tijd ligt ver achter ons.
Toen eenmaal de scherpe prikkel van
den schoolstrijd was weggenomen en men
aan de Linkerzijde er niet meer aan dacht,
ons goed recht (e betwisten toen het maar
een kwestie van tijd werd, dat openbaar en
bijzonder onderwijs gehéél als gelijkwaardig
zou worden behandeld .ja, toen ging
onze Pers zich bij voorkeur met andere
onderwerpen bezig E uden.
Maar dreigde er gevaar, zooals in 1905
bij den aanval der s>frontmakers,« dan kende
onze Pers toch haar plicht en stond zij op
de bres.
Dan hanteerde zij het zwaard.
Misschien is de klacht gewettigd, dat
in onze Pers meer naar de troffel gegre
pen moest worden, om den verderen op
bouw van het christelijk onderwijs te helpen
bevorderen al zouden misschien onze
paedagogen zeggenSchoenmaker-poli
ticus houd u bij uw leest
Hoe dit zij, er is thans een onderwerp,
dat met ons christelijk onderwijs in verband
staat en waarvan ik even de aandacht durf
vragen èn van onze onderwijzers èn van
den veel ruimeren kr ng van hen, die be
langstellen ,in ons christelijk onderwijs en
in onze christelijke pers.
Want het punt in kwestie raakt deze
beide.
Ziehier, wat de zaak ia.
In de Pinksterweek hopen onze christe
lijke onderwijzers te Apeldoorn hun jaar-
lijksche vergadering te houden en nu ik
dit toch memoreer, maak ik van de gele
genheid gebruik, om onze schoolbesturen
op te wekken, die 2 a 3 dagen onze
onderwijzers vrij te geven, speciaal voor
't bezoeken dezer vergadering. En kan daarbij
nog een reispenning gevoegd worden
veel gefortuneerden tellen we onder onze
onderwijzers nog nietzooveel te beter
Want waarlijk, zulk een jaarlijksche ver-
frissching in den kring der broederen komt
hun school, hun werk en dus tenslotte
ook ónze kinderen ten goede
D c h dit tusschen haakjes.
Op die algemeene vergadering zal ook
een voorstel in behandeling komen van
't Hoofdbestuur, 't weik bedoeld het op
richten door de Vereeniging van een eigeu
weekblad, waarin dan de leden over chris
telijk ondierwijs christelijke opvoeding met
elkander van gedachten kunnen wisselen.
Voor dat weekblad is voorloopig al een
uitgever gevonden en de onkosten zullen
I
1
V
fl