EERSTE m
Zaterdag 19 Maart 1910.
Antirevolutionair
&5sle Jaargang N°. 1538.
Orgaan
tooi* de KHidbollandicbe en Zeenwiche Eilanden.
m
IN HOCSIGNO VINCES
i
T. BOEKHOVEN.
OHS ZONDAGSBLAD.
SOMMELSDIJK. -
AHe Hf ukken voer «Ie iledactie bestemd, Advertentiën ess verdere Administratie franco toe te Kenden aan den Uitgever.
Program,
De Bijbel uit de Openbare School.
De Liberalen en 't Koningschap.
van het Koningschapin haar wezen
lijke beteekenis en kracht, door hen
ondermijnd werd.a
Ontslagen gevangenen.
OP «>55 tlli'HlJfl*.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Gent.
zo^er 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad ft,50; zonder 4,50 per jaar
Afzonderlijke nummers 5 Gent. Met Zondagsblad 7 Cent.
UXTGEYER
Telefoois Intercom». So. 3.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */8 maal.
Dien staan vragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Met dankbaarheid kunnen we
melden, dat een zeer groot aan
tal onzer lezers ons bericht deden,
dat zij gaarne ons Zondagsblad er
geregeld bij wenschten te ontvan-
gen.
Met dankbaarheid, schreven we,
want we krijgen daardoor het be
wijs, dat ons streven op prijs ge
steld wordt.
Ons Zondagsblad kost vooral
aan de talrijke gravures veel
en als iedere atonné ook het Zon
dagsblad er bij neemt, kunnen de
hooge kosten er eenigszins
uit komen.
En wat is nu n k w a r t j e in
de drie maandenBovendien krijgt
men daarvoor op het einde van 't
jaar een keurig boek, dat blijvende
i waarde heeft, vooral voor hen, die
kinderen hebben.
Omdat het grootste deel onzer
lezers zich reeds opgegeven heb
ben als abonné zenden we aan
allen (behalve die enkele
die het reeds alschreven) ons Zon
dagsblad er geregeld bij en ver
zoeken vriendelijk aan hen
die het Blad niet wenschen te
ontvangen, dit ons even te melden,
of kef aan den plaa(sel|jk«B
Agent op te geven.
Dit is de gemakkelijkste manier.
Ons streven onzen lezers aan
bevelende.
De Uitgever.
Art. 2.
IV.
Neen!
De bron van 't gezag ligt niet in den
volkswil. Ligt ook niet in het ware
volksbelang, vastgelegd in een wet.
Ligt ook niet in een vroegere geweld
daad. Ligt ook niet in een contract tus-
schenden een en ander ol tusschenVolk
en Overheid. Ligt ook niet in het
algemeen belang, dat ieder heeft bij
een rustig en ordentelijk Staats- en
Maatschapsleven.
De oorsprong of bron van alle gezag
ligt in God. Daarom gaat Ons Program
voort en zegt
Wij verwerpen het beginsel
van volkssouvereiniteit, terwijl
wij anderzijds de souvereiniteit
van Oranje eeren, als onder de
leiding Gods in onze Geschie
denis geworteld door de man
nen van 1813 in den Neder-
landschen staat tot ontwikkeling
gebracht en door de Grondwet
ais zoodanig bevestigd.
Dit slot loopt dus over hetfeit.dat
het Huis van Oranje onze Overheid
is in het Staatsleven en dus ook voor
een deel in 't geheele leven I
Ben tusschenvraag kunnen we stel
len is er op aarde altijd een Overheid
geweest, zooals er wel altijd een
ouderlijk gezag is geweest En 't
antwoord is: neen als gevolg der zonde
is de Overheid ingesteld. (Art. 36 der
Geloofsbelijdenis.)
Een andere vraagWat is de taak
der Overheid? Antwoord: recht oefe
nen en handhaven, en beschermen
wat onder eigen afzonderlijk gezag
levend, ten ondergang neigt, °en recht
op leven heeft.
Een andere vraagHoe heeft het
Huis van Oranje die souvereiniteit
over ons volk verworven Waar is
de wortel van die macht gelegd en
wanneer t
Een andere vraagIs 't Huis van
Oranje op rechtvaardige wijze aan
de regeering gekomen ot is er oudtijds
geweld gebruikt om de souvereiniteit
te verwerven
Een andere vraagHadden we in
18J3 geen nieuwe Republiek kunnen
zijn; of. kunnen worden een Repu
bliek met een President als Frankrijk
of Amerika Of met andere woorden
waren we verplicht een Oranje uit
Engeland te roepen om den troon te
bestijgen
Veel zou over een en ander te
schrijven zijn, doch we volstaan met
de woorden van Ons Program
de souvereiniteit van 't Huis
van Oranje is in onze historie
geworteld
in 1813 is Nederland een Ko
ninkrijk geworden onder een
Oranjevorst
in 1813 heeft Koning Willem I
om een grondwet gevraagd en
daarin is zijn souvereiniteit,
voor hem en zijn nakomelingen
vastgelegd.
Hoe dus 't Huis van Oranje ook
gekomen zij tot 't Koningschap dit
is en blijft de hoofdzaakDe macht
van dit Huis, van onze koningin is
uit God, Die uit 't verleden;" onder
allerlei invloeden en omstandigheden,
bij allerlei lotswisselingen onzer natie,
Oranjetelgen deed geboren worden,
aan wie Hij de macht schonk.
We gehoorzamen hen, om Gods wil
en daarin ligt ook de vaste steun van
der Antirevolutionairen trouw aan het
Stamhuis.
Is Haar gezag gebouwd slechts op
den volkswiloch, die wil is zoo wis
pelturig. Vandaag een Hosanna, mor
gen een Kruis hem En steun voor
't gezag geeft de leer van den volkswil
niet.
Is Haar gezag gebouwd op de wet
een nieuwe Volksvertegenwoordiging,
buigend voor den volkswil, kan de wet
veranderen en 't gezag ondermijnen,
Is Haar gezag gebouwd op de ver
kregen rechten in ouden tijd, na
omwenteling of na opdracht door
Staten, dan mag historisch dat gezag
vast staan en 't Christelijk zijn die
historie te eerbiedigen, maar nog
hechter is de steun aan 't gezag ver
leend door de erkentenis, dat in die
historie Gods raadsbesluit om 't Oran
jehuis de macht op te dragen naar
buiten treedt.
Is Haar gezag naar de leer der
voorstanders van Volkssouvereiniteit
en Staatsouvereiniteit, naar de leer
van Liberalen en Socialisten vastlig
gend in volkswil, in wet, in overeen
komst of verdrag, in historie, dan zijn
die gronden niet hecht genoeg om dat
gezag tegen aanslagen te beveiligen
meer nog, dan staat zelfs het Volk
in zijn rechten machteloos tegen de
Overheid Want wie het Gezag van een
Koning beknibbelt, doet het met het
zelfde recht een volkof wilt ge 't
andersals de Overheid haar gezag
van God ontvangt, is zij ook aan Hem
verantwoordelijkverantwoordelijk
voor zijn rechterstoel met wat zij met
de onderdanen doet, en welke vrijhe
den en rechten zij dat Volk geelt of
ontneemt.
Maar verantwoordelijk zijnde aan
de Wet, aan 't Volk, wordt een Over
heid gedreven van den eenen kant
naar den anderen; treedt ze nu gedwee,
dan weer gestrengnu rechtvaardig,
dan weer onrechtvaardig op.
Doch met God in rekening staande,
drijft de^Overheidsconscientie haar tot'
wijze en verstandige maatregelen, die
niets anders en steeds het heil des
Volks beoogen.
De souvereiniteit van Oranje in
onze historie geworteld in de Grond
wet vastgelegd, en de Antirev. partij
aanvaardt met 't gansche Nederland -
sche Volk die wettelijke besluiten.
Ge Antirev. pirtij eert 't Oranje
huis om 't verleden maar zou ook
eiken Gezagdrager op den troon hulde
bewijzen, omdat in onze partij niet in
de eerste plaats gevraagd wordtwelk
Stamhuis regeertmaar een Stamhuis
regeert, dat uiet zonder, maar door
Gods bestel over ons is aangesteld.
Het Gezag is in handen der Antirev.
partij veilig. En wanneer in den Staat
een spoorwegstaking uitbreekt; wan
neer Gemeenteambtenaren roekeloos
optreden tegenover 't wettig Gezag;
dan staat de Antirev. partij aan de
zijde van de handhavers van 't Gezag.
Omdat God 'dat Gezag instelde.
En de Overheid met macht be
kleedde tot straf der boozen en tot
bescherming der goeden, opdat wij
een stil en gerust leven leiden mogen.
Sinds het jaar 1857 moest de Bij bei
uit de Openbare School geweerd.
'Neutraal zou 't ouderwijs zijn.
Zwijgen over zijn geboorte, zijn jijden
en sterven, zijn opstanding, zijn hemel
vaart, zijn zitten ter rechterhand Gods,
vanwaar hij komen zal om te oordeelen
de ouders, die wel hun knderen laten
doopen, maar voorts met de verplich
tingen, welke die Doop hen oplegt,
geen rekening wenschen te houden op
schoolterrein.
De Doop eischt, dat den kinderen ook
in de school over leven en dood over
verlossing en vervloeking, over redding
en wegstooting van 's Heeren aange
zicht gesproken wordt.
De Doop verbiedt alle neutraliteit
en zwijgen over Christus en zijn Mid-
delaarswerk, waarin ook kinderen
door genade deelen kunnen.
De Doop is zelf niet een neutraliteit
maar is een getuigen en betuigen van
zonde en belofte tot redding.
Mag dan aan een gedoopt kind neu
traal onderwijs gegeven worde. Ouders
ziet toeWat hebt gij bij den Doop
beloofd Vraag 't dan nog uwen leer-
aar Hij zal toch zeker wel de beteeke-
nis der Doopsbelofte verstaan
De Liberalen hebben de Koningin
lief! Maar de Koningin is 't Koning
schap niet.
Wat zei Groen van Prinsterer 26
Sept. 1849
»Men heeft wel eens de opmer
king gemaakt dat de liberalen in
het brengen van hulde aan den
persoon van dezen of genen Koning
zeer mild waren, terwijl de instelling
Hulde brengen aan den persoon
van Oranje is heel iets anders dan
hulde brengen aan de instelling van
't Koningschap.
In den persoon kan men eeren zijn
goedhartig karakterzijn liefde voor
den evenmensch zijn mededeelzaam
heid zijn godsdientszin zijn afkomst
en bloedverwantschapzijn helden-
natuur en sympathie voor kunst,
letteren en wetenschap enz. enz.
Maar dit alles heeft niets te maken
met het Koningschap als instelling.
Een braaf Oranjevorst kan onder
een zwak Koningschap leven; terwijl
een onhebbelijk Vorst net andersom
zich verheugen mag in een krachtig
Koningschap.
Het Koningschap is geen persoon
lijke deugd of ondeugd, maar een
Goddelijke instelling in den Staat, ten
behoeve der Natie, terwille van de
minderheden om die te beschermen
in hun vrijheden en rechten tegenover
brutale, tyranniseerende meerder
heden in Staat en Maatschappij.
Wat is nu 't liberaal beginsel Zeer
zekereeren den goeden Vorst, wat
iedere landzaat trouwens doet en
verplicht is, om zijns persoons wil,
net zooals men eiken braven werkman
eert. Maarde liberaal eert niet 't
Konin gschap als instelling Gods tot
stral der boozen en tot schut der
goeden hij eert 't Parlementarisme,
d. i. hij onderwerpt zich aan de wet
door een Kamermeerderheid gemaakt;
dus aan de macht der kiezers en hun
wet is wil. De volkssouvereiniteit
Maar in 't parlementaire stelsel is
de Overheid een overbodigheidin
dat stelsel is Nederland een republiek
plus een Koning. Groen zeieen re
publiek, waarin een Koning te veel is.
Naar aanleiding van een verhooging
van Subsidie door den Staat aan ver-
eenigingen, die zich 't lot van ontsla
gen gevangenen aantrekken, was er
de vorige dagen een debat in de Twee
de Kamer over 't lot dier menschen.
De straf begint pas, als ze de gevan
genis uit zijn: dat was de meening
van alle sprekers en is ook de over
tuiging van de ontslagenen zelf.
Hoe komen de gestraften weer in de
Maatschappij terecht Komen ze uit
de gevangenisze vinden hun gezin
soms ontredderdverwoestvergroot.
Mpeder is door armoe kinderen rijker
geworden en de eigen kinderen loopen
langs straat en weg in desolaten toe
stand.
Het huisraad is verpand verkocht.
De gevangene ontmoet z'n huisge-
nooten in vervalEn dan zal hij werk
gaan zoeken. Bij wien Wie wil zulk
een hebben Een dief! Een oneerbare
Een rooverEen dronkaard 1 Een
leugenaar en meineedige 1 Wie wil
hem in dienst nemen
Waar is zijn getuigschrift van goed
zedelijk gedrag? Burgemeester geeft
het niet; kan het niet geven. Hij kan
in zachter termen aanduiden, maar 't
arrest is niet ongedaan te maken.
Wie wil zulk een man met zoon
rood pospoort hebben als knecht?
Ongelukkigewaar moet ge heen
Antwoordterug naar de gevange
nis daar is brood daar slaapplaats,
daar beschutting.
Treurig is het lot vaak van ontslagen
vevangenen.
Hun straf begint pas, als ze in de
gevangenis hun straf ontvangen heb
ben.
Daar werd me onlaDgs een krant toe
gestuurd, die blijkens den inhoud in den
titel in de eerste plaats bestemd is voor
bouwkundigen, architecten, aannemers e.d.g.
Wat ik ermee doen moest was me dan
ook eerst niet helder, want verder dan het
in-elkaar-knutselen van een kippenloop
heb ik het in de architectuur nooit kunnen
brengen. En dit weekblad - dat zag ik wel -
mikte letterlijk en figuurlijk hooger dan
een kippenloop.
Maar 't werd mij dra duidelijk.
Ik vond een artikel over woningbouw en
woningtoestanden in Amsterdam en met
name over de behuizing van wat men noemt
den ^gezeten werkman*, die van f 2.50
tot f 3.75 per week verwoont. En onmid
dellijk kwam de gedachte bij me op, om
hier een en ander van mee te deelen in
mijn rubriek die dan toch voor een groot
deel onder de oogen van plattelandsbewo
ners komt.
Ruim zijn die woningen niet.
De grond in een groote stad is verba
zend duur en als een bouwondernemer
tegen hoogen prijs een lapje grond be
machtigd heeft, dan zit hij met liniaal en
potlood uit te teekenen en te berekenen
hoeveel woningen hij er met schik uit
maken kan. Elke woning meer is ook zoo
veel huur meer en daardoor wordt den
huurder per centimeter toegemeten
Dan trof het me hoe ongezond die wo
ningen vaak zijn.
Hierover zijn de geleerden het tegen
woordig wel eens. dat de zon voor ons
lichaamlijk welzijn even noodig is als brood.
Een gezonde wonrng moet op haar tijd
van den voet tot den nok goed door de
zon worden bestraald om zoo te zeggen
een zonnebad hebben. En een gezonde
kamer moet, zoodra 't wat zomeren gaat
als t ware met zonnelicht schoongespoeld
worden, anders wordt je duf en muf, en
een ware kweekplaats van bacteriën, die
het op 's menschen leven toeleggen, een
duffe zonlooze kamer is> voor velen, die
aanleg hebben tot tuberculose en al wat
daarmee in verband staat, de oorzaak van
hun ondergang.
Op dit punt is 't in de arbeiderswijken
maar treurig gesteld.
Ik zwijg nu nog van da donkere, som
bere, licht- en luchtarme alkoven, waar
men als er 's nachts geslapen is, hoestend
en proestend uit wegvlucht vanwege de
onzuivere atmosfeer.
Maar ook de gansche bouwtrant, de
hooge huizen, de richting der straten alles
is van dien aard, dat een zonnige kamer
een uitzondering is en dat in de meeste
vertrekken slechts des morgens en des
avonds wat afgewerkt* zonnelicht komt,
terwijl het grootste gedeelte der muurvlakte
eenvoudig nooit door de zon wordt ge
stoofd.
Ik sprak daar van de ^alkoven*.
Die alkoven*, ^kabinetjes* en andere
miniatuur- slaapplaatsen zijn gewoonlijk van
dien aard, dat men er een of twee ledi
kanten zetten kan en juist dan net kan
omkeeren bij 't uit- en aankleeden. En toch
zijn de bewoners genoodzaakt in die on-
fnsche bedorven atmosfeer het derde ge
deelte van hun leven door te brengen.
Waar dan nog bijkomt dat de groote-
stads-woningen eenvoudig niet rekeuen
met talrijke gezinnen. Zoodra er meer dan
twee of drie kinderen zijn dan wordt het
's nachts een opproppen en wegstoppen
naast en boven elkander, tot groote schade
van gezondheid en zedelijkheid.
Natuurlijk kan de stads arbeider geen
huis-alleen krijgeD.
