voor «Ie Kiiidkollamlsche en Zeeiiwiselie Eilanden.
Zaterdag 12 Februari 1910
Antirevolutionair
24sle Jaargang N°. 1528.
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
li HL Landbouw
0N8 ZONDAGSBLAD.
T. BOEKHOVEN,
Iet pllnstreerd ZoMapM. per 3 min. f0.75
Zonder 0,50
Het ZoManslM ALLEEN
0.30
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent
UITGEVER
SOMMELSDIJK.
Tolefcon Infercomn. So. 2.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maai. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */8 maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
%!!e sfiafckesi voor «le Bledactie foestemd, Advertenfién en verdere Administratie franco toe te zenden aan den 8.Steever.
mi m
In aansluiting met ons vorig
bericht, melden wij dat ons geil-
lustreerd Zondagsblad D.V. op
19 en 26 Februari a.s. als gratis
bijvoegsel zal verschijnen.
Met 1 Maart wordt het geregeld
iederen Zaterdag daarbij gevoegd.
Natuurlijk kan dat alles niet voor
denzelfden prijsen wordt daarom
het abonnement van ons blad ge
wijzigd als volgt:
I! II
)l II II
Voor hen, die het Zondagsblad
er dus niet bij nemen of niet bij
kunnen nemen, zooals b.v. onze
Katholieke lezers, bl ij ft^ de prijs
f0.50.
Het Zondagsblad zal gewijd
zijn uitsluitend aan de geestelijke
belangen. Elke week wenscht de
Redacteur u te geven eene over
denking van een woord Gods uit
de Heilige Schrift, overeenkomstig
de 3 Formulieren van Eenigheid.
Behalve de kerkelijke berichten
(Godsdienstoefeningen, enz.) zullen
opgenomen worden mededeelin-
gen van den arbeid in den dienst
des Heeren tot verbreiding en
bekendmaking der Waarheid in en
buiten ons vaderland.
Wat er op gebied van Kerk,
School en V'ereeniging geschiedt op
ons eiland tot bevordering van de
geestelijke welvaart kan in dit blad
een plaats vinden.
Voorts zal het blad rijk geïllus
treerd zijn.
Wij twijfelen niet of velen onzer
lezers zoo niet allen, zullen gaarne
medewerken om deze uitgave te
steunen, wat we op hoogen prijs
hopen te stellen.
He-lang vtyke dalums.
Van 1 tot en met 14 Febr: gelegen
heid tot aangifte voor de kiezerslijst.
Voor 20 Februari: kennisgeving
aan de belastingschuldigen, die nog
niet betaald hebben, door den Rijks
ontvanger.
1 Maartlaatste betaaldag der be
lasting.
23 Maart: ter visielegging en ver
krijgbaarstelling der voorloopige kie
zerslijst en bijbehoorende lijsten.
23 Maart tot en met 15 April
gelegenheid tot reclame.
Tot 21 Aprilter visielegging en
verkrijgbaarstelling der reclames.
Voor" 15 Meidifinitieve vaststelling
der kiezerslijst
crkrulmellHg vaia
krneiit.
II. (Slot)
Wat ge bij Links ziet aan individu
alisme, ziet ge ook bij Rechts.
De Antirevolutionairen.
Uit deze is uitgegaan de Staalman-
groep.
Naast deze de Christen-Democraten
van Rotterdam.
De Christelijk Historischen, nog
maar een paar jaar geleden wat door
een fusie verbonden, maar overigens
uiteenvallend in aanhangers van Dr.
Schokking, aanhangers van dr. de Vis
ser, aanhangers van mr. Lohman.
Ziedaar nu een zes, zevental be
kwame, hoogst respectabele mannen,
die. ieder hun tarwe op hun eigen
molen brengen en die allen beweren,
dat dezelfde wind hun wieken draaien
doet.
De Roomschen, nog staande onder
de sterke discipline der Kerk, buk
kend voor een Kerkelijk Gezag, dat
wij niet kennen, strijden ook reeds in
eigen boezem met verdeeldheid. Ook
daar individualisme. Ook daar de splijt
zwam. Ook daar losweeking. Er is
een Roomscne Staatspartij, maar ook
een democratische volkspartij, ze mag
klein zijn en van niet veel kracht,
maar ze was er en is er, niet beter
te weten nog en vindt in Twente haar
'middelpunt.
Toch is het bij Rechts nog niet
zoo erg als bij Links. Aker een Kabi
net van Rechts is, zooals in '88 en
1901 en thans weer, mag geconstateerd
worden, dat we 't wonderwel eens zijn.
Wroeten in eigen ingewand komt niet
veel voor. En zelfs in 't debat in de
Pers is men voorzichtig om elkaar
wederzijds niet te prikkelen. De vuile
wasch wordt dan nog en familiezoo
stilletjes, achter het huis, een eind van
den publieken weg af, te bleeken ge
legd en om te drogen gebruikt men
dan den zolder maar, als 't wat al te
ouiïg is daar op 't publieke erl.
De Rechtschen houden niet van ver
Kruimeling van kracht.
Tegen den heer Staalman zei dr.
Kuyper eens in de Kamer: «datbeen
komt wel weer in t !id.« En bij de
Kamerverkiezing in Den Heider zagen
we «dat been® weer in 't lid.
De Christelijk Historischen gingen
in 1895 bij ons vandaan, maar we
vonden elkaar weer in 1901 en in
1905 en in 1909.
Niet in 't district Ede was dit zoo,
waar ds. Rudolf onderst boven geloo-
pen werd door eeu Christeliik-Histo-
AJA
jbt
te
it
tcor
IJL Ac,
Opruiming van een partij
dr. Kuyper. En in Breukelen ging het
goed En in Wijk bij Duurstede ging
het goed.
De Christelijk Historischen zelf,
vroeger gesplitst in drieën, kwamen
tot elkaar en de Friezen met de Am
sterdammers en met deRotterdammers
zitten nu in 't Haagje bij mr. Lohman
onder dak. Ze zitten daar wel verze
kerd, en hun gemeenschappelijk pro
gramman beginselen heeft veel over
eenstemming met 't onze. Ook verschil
Op 'Flakkee kunnen we van ver
kruimeling nog niet veel gewaar wor
den.
Wel, zooals we in ons eerste artikel
schreven, is er weinig organisatie
leeft ieder op z'n eigen. Maar komt
de »nood« aan den man, dan hebben
we tot heden de splijtzwam niet ont
dekt, dan toen de heeren Staalman
en De Vries een inval deden in ons
Eiland tegen de candidatuur Vegtel.
Maar die poging is toen mislukt en
wordt waarschijnlijk nimmer herhaald.
Toch hooren we geritsel van een
Christelijk Historische Kies ver eeniging
te Stellendam.
Het oordeel over dat «Christelijk
Historisch® dier kiesvereeniging is
verschillend; dat hangt af van het
oordeel geveld over de mannen, die
die beweging leiden.
Afwachten is de boodschap. En uit
kijken, wat ds. Hoogendijk presteert.
De A. R, partij ziet met belangstelling
naar Stellendam: want verkruimeiing
van kracht is ons niet aangenaam
als ten minste daar verkruimeling
komt, want is die «Christelijk Hist.®
een vermomde liberale vcreeniging,
dan is van verkruimeiing bij ons partij-
leven geen sprake, maar dan gaat dit
de Liberale partij aan.
Hoe kan men verkruimeling haten
en tegengaan 't Door de liefde in Christus
Deze is 't cement, die tweedracht tegen
houdt. Hij de Koning, die alleen ge
diend moet worden En om Christus
wil één in liefde en saamwerking. Geen
zoeken van eigen eeieigen macht
eigen invloed
Maar de Geest van Christus werke
in ons allen, in heel Flakkee: «Vader,
dat ze één zijn, zooals Wij één zijn.®
Die Eenheid, geboren uit dezelfde
liefde voor denzellden Christus en
Zaligmaker, kan individualisme, afzon
derlijk. optreden beletten, en saam-
optrekkeu verzekeren op politiek ter
rein.
Maü' ook, daar rechtdraads tegen
over «Zij zijn heengegaan, omdat ze
van Mij niet waren.
Tegun den Christusmen ga dan
van ons, en fier ol vermomd openbare
m. n zich ais onzen tegenstander.
Vóór den Christusmaar dan ook
allen, die üem eeren als Koning van
Nederland, tot eenheid en samenwer
king geroepen.
Geen verkruimeling van kracht.
Maar samenwerking. Maar eenheid.
Maar eensgezind wedijveren in open
baring van Geref. leven en belijden
op politiek terrein.
Maar één onder de Antirevolutio
naire vlag, die in gouden letteren het
devies verkondigt: Onze halpe staat
in den Naam des Heeren!
Oud-Minister Staal ook Conser
vatief
Oud-Minister Staal is een persoon
lijkheid, die in het vorig Kabinet met
't Blijvend gedeelte geen »blijvende«
rol gespeeld heeft. Pas bij Jzijn optre
den brak hij het Volksleger af, dat
er geen tak aan den stam bleef. En
natuurlijk toen onrust en boosheid bij
de zoogenaamde leger-democraten.
Staal kreeg een standje van de antimi-
litainisten. Maar in 1906 was alles
omgekeerd. Staal was week geworden
door de warmte der oppositie, die
van zijn eigen partijgenooten gevoerd
werd.
En de tweede begrooting gaf den
nacht van StaalStaal was triumfator
was van een spotter met 't Volksle
ger (in 1905) geworden een voorvech
ter En de geschiedenis is verder be
kent. De Eerste Kamer stak er een
stokje voorde begrooting werd
verworpen en de heer Staal trad af.
Dat hadden era, zoo zeiden de demo
craten, die conservatieve Kamerleden
gedaan.
Conservatief was de Tweede Kamer
Conservatief de Eerste Kamer.
Zij Unieliberalen en Socialisten-en
Vrijz. Democr. waren je mannen En
dit Kabinet, is ook al conservatief.
Maar zie nu de Hand, der Eerst
Kamer bldz. 355,7 Febr. j.l. Daar zegt
de Oud Minister:
De geachte afgevaardigde (v. Lo-
ben Seis) noemde mij den wapen
heraut van deze twee militaire
Ministers (Wentholt en Kool) zoo
ais de zaken nu staan acht ik het
mij een eer hun wapenheraut te zijn.
De heer v. Loben Seis kan er zeker
van zijn, dat ik met dezelfde warm
te, waarmede ik thans deze Ministers
verdedig enz. enz.
Minister Staal, de democraat van
1906 verdedigt met warmte de Minis
ters Kool en Wentholt. Üf deze twee
Ministers dan niet democraat zijn
Niets dan stof opgejaagd.
Het Kabinet de Meester heeft onder
veel geratel en geroffel allerlei stot
opgejaagd; maar toen dit stof door de
Maartsche buien van 1908 wegdreef
en de kit zers na 't vertrek van das.
Kabinet de vraag stelden wat hebt
ge meer gedaan dan de politieke lucht
bezwaren en bezwangeren, toen moest
het beste Liberale blad erkennen»'t
Is heengegaan, zonder betreurd te zijn
veel wiekengeklepper, maar geen
meel.«
Beloofd waren een rijksinkomsten
belasting. Niets in 't Staatsblad.
Beloofd een hoogere successiebelas
ting. Niels in 't Staatsblad.
Beloofd een belasting op moussee-
rende wijnen. Niets in 't Staatsblad.
Beloofd een belasting op speelkaar
ten. Niets in 't Staatsblad.
Beloofd een Tariefherziening. Niets
in 't Staatsblad.
Beloofd een debietrechl op tabak.
Niets in 't Staatsblad.
Beloofd een accijnsverhoog op jene
ver. Niets in 't Staatsblad.
Beloofd een verlaging van den sui
keraccijns. Niets in 't Staatsblad.
Beloofd een Grondswetsherziening.
Niets in Staatsblad.
Beloofd een Ouderdomsverzekering.
Niets in 't Staatsblad.
Beloofd een reformatie van de Mi-
litiewet. Niets in ,t Staatsblad.
Noch het Departement van Binnen-
landsche zaken noch dat van Finan-
tiënnoch dat van Arbeid, noch dat
van Justitie hebben iets gepresteerd
uit eigen energie. Het was, wat er nog
goeds kwam, overschot uit het Kabi
net Kuyper. En het stof, maar ook
slechts «stof®, was van het Kabinet
de Meester.
Het ging heen zonder begeerd te
zijn. Geen monument zal ooit op z'n
graf worden opgericht.
OF mMX UITHIJü.
Zulk een boek paste mij
'k Heb in mijn jeugd ook zoo 't een
en ander geleerd van de »kennis der na
tuuren ben daardoor niet geheel onbekend
met de »leer« van evenwicht en beweging,
van warmte, magnetisme, electriciteit enz.
'k Weet nog van caiorian, atomen, Kilo
grammeters en paardekrachten
Maar al ligt m'n »jeugd<r niet zoo héél
ver achter me 'k wil toch best erken
nen, dat ik niet meer bij ben. Dat gaat zoo
in 't leven. Vooreerst zijn er zoovele be
langrijke zaken, die de aandacht vragen en
dan daarbij is de ïkennis der natuur« de
laatste tien jaren zoo voortuitgegaaDj dat er
voor iemand, die er maar alleen wat in
liefhebberen kon en over honderd andere
zaken z'n aandacht moest verdeelen, ook
werkelijk geen bijhouden aan was.
Ik had daar weieens 't land aan.
Ja, ik wist uit de kranten zoo iets,
van de nieuwste toepassingen der spectraal-
analyse van de X of Böntgen-stralen, van
het radium enz, maar die kennis is uiter
aard oppervlakkig.
Doch daar kreeg ik dit boek.
De titel is ^wetenschappelijke denkbeel
den van onzen tijd«. 't Is uit het Engelsch
vertaalt en 't beloofd in z'n voorrede, dat
het iedereen, die een behoorlijke dosis
gezond verstand heeft, ook al heeft ie nooit
opzettelijk iets aan de natuurkunde gedaan,
een idee geven zal van de laatste onder
zoekingen en vondster op dit terrein.
Me dacht dat kon ik wagen
Met mijn kennis van vroeger had ik dan
toch altijd een voorsprong op wie er hee-
lemaal niets van wist.
En zoo ben ik dan aan 't lezen gegaan.
In zeldzame vrije kwartiertjes en in dubbel
zeldzame vrije uren.
Tegengevallen is me dat niet.
Wel zal, wie nu nooit wat aan Natuur
kunde deed, hier en daar z'n vinger es
opsteken, om een vraag te doen of ook
diepe rimpels van niet- begrijpen-trekken.
Maar toch zal ook hij bij ernstig nadenken er
wel komen, al is het lang geen orgelspe
len met één vinger, en zonder kennis van
muziek, zoo als ze dat tegenwoordig met 'n
harmonola of koralion doen
Maar nu iels over dat boek.
Of liever, naar aanleiding van dat boek
iets over de Wetenschappelijke denkbeel
den van onze tijd,« met name op 't gebied
der Natuurkunde.
Voorin wordt de lezer gewaarschuwd
om toch niet hier en daar es 'n hoofdstuk
uit te pikken dat hij graag lezen wil, maar
om bij bladzij één te beginnen en dan ge.
regeld voort te gaan, omdat gedurig het
volgende op het voorgaande is gebouwd,
Een zeer billijke wensch.
Maar ik heb met menige lezeres dit ge
meen, dat ik het bladeren niet laten kan en
zelf in een populair wetenschappelijk boek
op de laatste bladzijden neus om te
zien, of ze elkaar wel krijgen I
En zietdaar trof me iets.
Aan 't eind van dat dikke boek, waar
in werkelijk veel nieuws wordt behandeld,
erkent de schrijver
>We zijn er ten volle van overtuigd, dat
er nog zeer veel bestaat, waaromtrent wij
weinig of niets weten.
En dan Iaat hij met cursieve letters het
woord van een wijze uit de zestiende eeuw
»De eerste stap tot kennis iste weten,
dat wij onwetend zijn.*
Zie, dat vond ik nu nog eens echt
wetenschappelijk.
Dat klonk me nu net in de oorea, als
het oude BijbelwoordWij zijn van gis
teren en weten niets.
Er zijn vele menschen die op het terrein
der natuurkundige wetenschap heel in de
vertte een klokje hebben hooren luiden,
maar volstrekt niet weten waar de klepel
hangt. Toch redeneeren zij er maarfrisch
op los en als ge hen zoo hoort, dan is
het, alsof er geen raadsel meer in hemel
noch op aarde is overgebleven. Alles we
ten zij uit te leggen. Op elke pot past 'n
deksel. En ze lachen om de idee, dat er
boven de schepping een Schepper zou
sta^n en boven de wetten der natuur een
Wetgever
En toch wat een hopelooze verwar
ring van denkbeelden, als ge zoo de ver
schillende geleerden eens hoort, ook van
onzen tijd.
k Moest er soms om glimlachen.
Zoo heeft het boek, dat ik straks noem
de, ook een hoofdstuk over den ouderdom
der aarde.
Eerst wordt daar opgemerkt, dat de
bijbelsche tijdrekening te krap is en de
aarde ongetwijfeld meer dan óooo jaren
oud moet zijn. Nu dat zullen we maar
laten voor wat het isIn elk geval ziet
