BOER
fferkès,
Dffl
orinligiiti
An tirevo
voor «te KHidkoUaniliclie en Zeenwsclie Eilanden.
GANS".
EN. -
Oude Tinge,
Woensdag 19 Januari 1910.
Orgaan
botterdam
Magazijn
^endule
n die
a f3 90,
1T0GS Msn.
esbank
deedesi,
tikelen
IN HOC SIGNO VINCES
1
riciens.
Sommslsdijk.
J
ommsisdijk."
T. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
I Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
I Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- on Vrijdagmorgen 10 uur.
1
ZIJN
2752
Bang 26.
b prijzen.
AUG 18—26
naam gedreven,
bestaande zaak.
lafores,
R ES 2924
larït, ROTTERDAM.
oo.
A 1.-.
3299
ynatsio.
ROTTERDAM
lEddcSiiarnis.
r h «a si «3 e sa
i RIN,
rERWERKEN.
LEDERWAREN,
GARETTEN,
DE COLOGNE,
>n CHOCQLAAD,
i. HIJPCEI.
es voor
is bij
en Bereiding Tan
e prijzen. 2559
ibevolen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
Teletoos Interco®m. So. 2.
I Advertenties 10 cent per regel en */j maal. Reclames 5S0 per regel.
I Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
jj ïlienstaanvrsgen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
v«»r «Sé atecla**!»*1- besfemd, Idvorletafi^a em eerdere Administratie franen tee te geniiesi aan dein ftJstgrever
De Onderwerpen op den
Partijdag.
Ten eerste: Het Militaire vraagstuk.
Ten tweede: Vei zekering tegen
[Weikeloosheid.
Ten derde De Neutrale Zone, (op
treden van Rechts en Links in de
Kamers.)
Het eerste vraagstuk is in de laatste
jaren niet van de tong geweest. Denk
om den nacht van Staal, den gevallen
Minister Denk om Minister van Rap-
pard, ook gebuiteld. Denk om het
Blijvend gedeelte, en alles wat daar
aan vast zat. Eu nu het Tweeploe-
genstelsel en de aanstaande Algemeene
Dienstplicht met Korter diensttijd.
Denk om de 3e Herhalingsoefening
en den gebleken egenzin van veieilei
zijde.
Verzekering tegen Werkeloosheid
in de steden naar het Noordsche ol
Gentsche stelsel. Allerbelangrijkst
onderwerp, dat met de rust of revolutie
in een Land in zeer liau we betrekking
staat- Werkeloosheid in de steden,
van grooten omvang, is een ramp
voor gezinnen en kan tot werkeloozen
optochten en oproer aanleiding geven.
Die vijand der nationale welvaart moei
eens onder de oogen gezien worden.
De Neutrale ZoneËr is samen
werking in de Kamers tusschen Links
en Rechts bij verschillende neutrale
zaken, als treinen-aanleg, bruggen,
telegrafie; maar er is ook een klove'
De drie onderwerpen zijn praktisch
urgentvragen van den dag en ge
wichtige strijdvragen in ons aderland
Daarom Naar den Partijdag
üParlijdag-Traiiiïaïireiï.
Ten eersteZaterdag 22 Jan. a.s.
zou de Secretaris gaarne ontvangen
een opgave van het aantal leden voor
den partijdag, maar ook ten tweede
hoeveel personen, lid of geen lid, ei
gebruik zullen maken van een te
huren tram, die half één uit Ouddorp
en Üoltgensplaat vertrekt, en 's avonds
ongeveer half 10 uur uit Middelharnis
weer naar de eindstations. Zijn er
een genoegzaam aantal passagiers, zóó
dat de onkosten gedekt worden, dan
wordt Zaterdagmiddag de tram ge
huurd.
Die met de tram van half een mee
wil op Woensdag 26 Jan., geve dit
op aan den Secret, op den avond dei-
Vergadering der piaatsel. Kiesvereen.
waar over den Partijdag gesproken
wordt of op andere wijs. En elke
piaatsel. Secr. deele dit mee aan den
Secretaris der Centrale.
liaarten verlcoopcn zooveel mogelijk
s.v.pEn let welWie naar Menneerse
komt, al is dit niet voor den Partijdag,
neme geen andere dan de te huren tram.
Beloven en doen ook. Daar moet vast
op gerekend kunnen worden, anders
was er wel een afgehuurde tram, maar
de passagiers waren (om elf
uur) deels meegegaan met de vorige.
En zoo leed de Centrale een groot
risico met haar huurtram.
We moeten op de cijfers van Zater
dag 22 Jan. staat kunnen maken. En
de Partijdaggangers moeten beslist
mee met de Huurtram,
Aan De Christen-Democraat
Onder het kopje «Toch Mogelijk«
geeft 't orgaan der Chr. Dem. (Staal
man enz.) eenige opmerkingen over
ons artikel over Coalitie en Eenheid,
en vooral legt zij er den klemtoon op'
dat we ook gaan gelooven aan de
antithese: Conservatisme of Democra
tie.
Deze opmerking berust op misver
stand. - We hebben nooit ontkend,
dat die antithese bestaatnoch ook,
dut die kan worden aanvaard in een
zekere periode, die wellicht veel dich-
ter, bij is dan menigeen öf vermoedt
ol wel wenschelijk acht.
Maar op dit oogenblik achten we de
tegenstelling van te weinig diepgaan-
deu aard, dan dat men aan die leus
houvast heeft.
Wat is tegenwoordig op politiek ter
rein nu Conservatisme en wat Demo
cratie te noemen Er is in ons oog
vervloeiing, nivelleering of gelijkma
king. Is krachtige ingenomenheid met
onze Sociale wetgeving bewijs van
democratie En schuchterheid van
aanvaarden, conservatisme Maar is
er dan niet ook onder de »democraten«
van Links en Rechts een twijfelen aan
den weg, of deze wel goed is. Ad-es:
de beweging van alle Landbouwers,
democraat of conservatief, om een ei
gen ongevallenverzekering, die zelfs
op dit oogenblik al kolossale vordering
maakt. We hebben op ons Eiland de
organisatie van een Aldeeling Flakkee
voor die Onderlinge Verzekering, bui
ten den Staat om dus, bijgewoond en
Linksche Democraten met Recbtsche
conservatieven waren 't eens, dat de
Onderlinge veel beter was dan een
Staatsproduct in de bureaux saamge-
steid.
Er is tegen de »democratie« tegen
zin gekomen en waarlijk niet alleen
bij de Conservatieven. Daarom is er
nu een toenadering tot elkaard.i,
een zich willen loswringen uit de
beklemmende omarming van vader
Staat, die duur èn onvoordeelig èn
onpraktisch te werk gaat. En nu kan
men wel blijven roepen«ik ben
democraat,maar dan moet dat toch
praktisch blijken uit sympathie voor
de huidige sociaie wetgeving
doch we vinden in alle kringen des
volks antipathiegeen antipathie
tegen de sociale verzekering zelf, (het
aantal haters is al van weinig betee-
kenis en zonder invloed), maar er is
tegenzin tegen de uitvoering.
Op 't terrein der Defensie is 't krek
zoo. Is bezuiniging en volksleger het
kenmerk van Democratie Maar dan
is a les democraat, want ieder is voor
bezuiniging en ieder, die weet, wat
men met een Volksleger bedoelt,
hecht aan zoo'ir organisatie en weer
macht zijn volle genegenheid.
Ziedaar nu twee terreinen èn Soci
ale Verzekering èn Defensie, waarop
de antithese: «democratie-conserva-
tisme« wel genoemd mag worden, doch
meer dan een frase is ze niet. Er is
geen scherpe scheidslijn tusschen de
democraten en conservatieven, als ze
op deze twee terreinen hun voet zetten,
ze loopen als buren, bij elkaar in en
uit.
Nu nog het Kiesrecht en dan zal
de Christen-Democraat toestemmen,
dat de drie hoofdaangelegenheden van
den Staat in onze dagen opgesomd
zijn, en de drie terreinen genoemd,
waarop dan zou moeten uitkomen,
wie al of niet democraat is. En dan
is alweer de praktijk, dat niet één
partij er tegenopziet om het kiezers-
aantal enorm uit te breiden en dus
den Volksinvloed geducht uit te zetten.
Slotsom in deze jaren is het ver
schil tusschen Democratie en Conser
vatisme van weinig beteekenis't is
alles »democraat«, wat aan politiek
doet; een enkeling,' die als roept in
de woestijn, uitgezonderd, staat als
echt Conseevatief te boek (v. Houten.)
Reeds daarom is met die antithese
voor de partijen thans niet aan te van
gen. Ze is als leuze luidklinkend, maar
bedrieglijkze is een frase, niets meer.
Nu is een andere partijgroepeering
openbaar van Rechts tegen Links;
60 tegen 40deze is geboren uit der
tijden nood of der Liberalen over
macht, en dus een zeer natuurlijke.
Ze wortelt in de historie, als deze
spreekt van de minderheden die dan
maar onderdrukt moeten worden, en
ze vereenigt de mannen, die de Open
baring Gods als toetssteen der Rede
erkennenis dus Christelijk Historisch
van aard en daarom te aanvaarden
door eiken antirevolutionair.
Wanneer nu die vlek op der Libe-
len vaandeldie vlek hunner politieke
onverdraagzaamheid jegens anders
denkenden, onder den invloed hunner
nederlagen bij de stembus en dies
onder en door hun «scha en schande®
wordt uitgewischt door een verdraag
zaamheid, die ons Christelijk beginsel
niet meer bespot of negeert of ver
bloemd dan openlijk tegenwerkt, kan
de leuze Democratie-Conservatisme
weer opgeheven worden. Hoe Dit
weten toe niet. Niemand beeft de toe
komst in zijn hand. Niemand kan
z -ggen, welke toestanden we over ee
nige jaren zullen belevenwe leven
snel, al is 't staatsraderwerk stroef;
en misschien juist door deze stroefheid
zou een actie kunnen ontslaan, die
Land en Volk in gisting bracht. Wie
vermoedde in 1902, dat 1903 met z'n
stakiug aanbruiste Daarom, we
schreven eenige weken geleden ook
en de «Christen Democraat® heeft toen
ons artikel met volkomen instemming
overgenomende verantwoordelijk
heid van dit Kabinet is zoo ontzettend
grootdoet het weinig, dan valt het,
en, zoo schreven wedan valt er
meer, dan 'raakt er meer uit den koers.
Over welke onderwerpen van poli-
tieken of socialen aard dus over eenige
jaren de strijd zal loopen, weten we
niet. Misschien over Gezagskwesties
in den Staat en in de Maatschapijij
over Machtsfeer in Kerk, Staat en
Maatschappij, die geen geld-verhou-
dingen raken, maar de zedelijke ver
houdingen van Koning en Onderdaan;
van Staat en Kerk, van Patroon en
Arbeider van Staat en Staatsambte
naar van Staat en Ambtenarenver-
eenigingenvan Staat en Militaire
tucht en straf. Enz.
Ergo De leus democratie-conser-
vatisme geeft thans geen houvast,
ziende op de praktijk.
De antithese Rechts-Links is Chris
telijk-Historisch en daarom kernge
zond.
Die Antithese houdt op te bestaan
als het Heden, der liberalen Historie
van haat en tegenwerking tegen onze
partijen, uitwischt en zij onze gelijk-
rechtigheid in stad en dorp, op alle
terrein erkeunen zalis 't niet met,
dan tegen haar zin, gedwongen door
de Wet en door onzen invloed.
Na dien tijd van politieke bekeering
kunnen andere vraagstukken aan de
orde komen waarin Democratie tegen
Conservatisme werkelijk kloven te
voorschijn roept. Maar die toekomst
is ons duister. Over een jaar of tien
weten we meer van de Constellatie
der Maatschappij, die een richting in
kan slaan, gansch niet voorzien ol
vermoed De levenstoestanden zijn te
gecompliceerd of saamgesteld, dat nu
al de horoscoop kan getrokken wor
den, wat 't na dezen wezen zal.
Nog eens de Christen-Democraat.
De «Christen-Democraat® wijdteen
ander artikel «op den bodem der zee®,
aan ons artikelDemocratie. Ze zegt
Ge moogt Democratie niet vereenzel
vigen met Sociaal-Democratie.
Dat is zooen om misverstand te
voorkomen, hadden we beter van
Sociaal-Democratie kunnen spreken.
Maar op ons standpunt, in het vorige
artikel uiteengezet, zijn we niet onjuist.
Ah er nog in ons Land van «demo
cratie® sprake is op staatkundig ter
rein, dan kennen we alleen de Sociaal-
Democratie omdat deze mannen kun
nen bieden en loven, zooveel ze willen,
want pra itisch hebben ze geen verant
woordelijkheid te dragen als leden van
een kabinet. In Frankrijk, waar deze
partij wel in 't kabinet is opgenomen,
ziet men dan ook niets sociaal
democratisch in haar optreden. Het
sociale vraagstuk is er dood als een
pier, en Briand en Vivhni zijn dood
gewone republikeinen, die niets meer
voor den werkman doen dan de gema
tigde leden van Kabinet en Kamers. In
den schoolstrijd aldaar zelfs temperen
ze zich.
Bij zoo'n toestand, denken we, als
we over Democratie in ons Land spre
ken, slechts om de Sociaal-Democratie
in hun politieken «opbod en afslag a
Democratie kost geld, zegt de Chr.
Democr.
Zeer waarmaar alles heeft zijn
grens, en ook 't belastingbetalen.
En nu kan men wel zeggende
rijken moeten maar opdokken, dan
beamen we dit in zoover, dat de rij
ken meer by machte zijn om in den
zak te tasten dan een andermaar
dat de Gemeentelijke Overheid, die de
risico loopt, dat de rijkdom dorp of
stad verlaat, voorzichtig moet zijn in
haar belastingheffing van de rijken,
zal de Christen-Dem toestemmen.
Verhuizen kost bedstroo. Maar gaat
een rijke weg, dan kost het de Ge
meeDte en stroo en bed.
Tui si- esa jSLandoouw.
n
ten, Bureaux, Buf-
alsmede Rietmat-,
istoelen, Fauteuils,
2927
ed adres voor
KKËX WKSREX.
groote keuze
ENMSN
LOVIVnSRlVfiKK.
laam gratis.
irden tramkosten tweede
met twee jaar schrifte-
3173
inbevelend, 3171
in es worden in
men.2935
leden tegen 41/, pCt.
Iion pCt. 'sjaars, ook van
jka aangevraagd worden
tuur. 3301
erugbetaling van geldon
gavond van 6—8 uur,
(PPE Gz., BOMMEUSDIJK.
ÜITGEYEB
GOED ZAAIZAAD.
Het groote belaag Tan goed zaaizaad, den in
vloed daarvan op de kwantiteit en kwaliteit van
den oogst, wordt nog lang niét door alle land-en
tuinbouwers voldoende ingezien, op ue juiste
waarde gescbat.
Van welk gehalte is vaak het uitgestrooide
zaaddikwijls in meerdere of mindere mata ver
ontreinigd door onkruidzaden, of vermengd met
verkeerde zaden, b. v. rogge tusschen tarwe, gerst
in haver enz. veelal ook van onvoldoende kiein-
kracht, zooals het onderzoek aan het Proefstati
on voor de Zaadcontróie heeft geleerd.
't Schijnt soms wel, of nu door een betere
en krachtiger bemesting in de laatste jaren de
produktiviteit van den bodem aanmerkelijk is
verhoogd men daarvan alles verwacht, in de
eischen, welke aan het zaaizaad, de bodembewer
king, enz. moeten worden gesteld, meer dan vroe
ger zelfs uit hei oog verliest. Hoe het zei, méér
zorg moet beslist door velen aan hun zaad wor
den bestead zij dienen er van overtuigd te worden
dat: goed zaaizaad sterkere planten geeft, beter
bestand tegen zeikte en allerlei invloeden, zwaar
dere korrels ook en eau grooten oogst, voorts een
betere uitstoeling, zoodat minder zaaizaad noodig
is.
,Zoo gij zaait, zult gij ooggten I"
Wij willen dit niet verder gaan betoogen, maar
een illustratie geven, welke waarschijnlijk meer
overtuigingskracht bezit, dan een breed opgezet
betoog, om dan later eens te verteller, hoe men
deugdelijk zaaizaad verkrijgt bij de tnderschei-
dene cultare-.
Ik wil u vertellen van een Amerikaanschen
professor, een professor in 't zaaien, die een kltine
kwart eeuw geleden student was en, om geld te
vardientn voor zijn coleges, les gaf op de dorps
school. Zijn naam was P. G. Holten.
De ouders van de kinderenallen landbou
wers klaagden telkens over onvoldoenden oogst
ledige klossen (inais namelijk).
Hij ging na hoe hij hem helpen kon hoe hij
een nieuw denkbeeld kon hameren in de hersens
der boeren. Den volgenden dag vroeg hij aan zijn
klasse; „Hoeveel haren heeft een rattestaart?"
De een zei10 een ander 50een dorde
100. Niemand wist het.
„Hoe kunt ge te weten komen hoeveel er zijn 7"
„Het in een boek nakijkenI" meende de een.
„Een rot vangen en tellen I" zei een ander.
„Juist, dat is de eenige manier. Ga je gang!"
Dtzelfden avond werd een rattejacht gehouden
in een dorp van Michigan, en den volgenden
dag kwam ieder kind beschaamd verklareu, dat
een rattenstaart geen haren had. Zij hadden dat
nooit opgemerkt.
„Nu gaan wij andere zaken opmerken", sprak
de meester. „Jongens, brengt mij morgen ieder
een maisklos uit je ouders Bchuur 1"
Aldus geschiedde.
Aan eiken klos werd een papiertje gehecht met
den naam des eigenaars. De me-rster claiseerde
het graan naar aantal, gaafheid en zwaarte der
korrels. De kinderen, wier klossen het armelijkst
waren, vertelden dit te huis.
„Wat weergn's weet de meesters vanTurksche
tarwe? Laat hij je rekenen onderwijzen zeiden
vele ouders.
Maar zij, die zoo spraken, merkten niet dat
meester bezig was hun vermenigvuldigen te
ieeren.
Drie korrels van eiken klos werden gezaaid
in kleine bakken Elk kind moest, voor de school
begon, onder 's meesters toezicht voor zijn drie
korrels zorgen, ze water geven, en den bak wie-
de n.
Wat een triomf voor de jongens, uitwierdikke
gave korrels de beste halmen en klossen ontspro
ten 1 Van die werd het tweede jaar gezaaid.
De ouders toonden nu de grootste belangstel
ling. Het drong tot hun hersens door, dat men
den oogst niet alleen verbeteren kon door diep
ploegen en wetenschappelijk mesten, maar ook
door bet zaaizaad te verbeteren.
Zaaizaad kan niet te goed, te zorgvuldig uit
gekozen zijn, zei de een den ander na in het
kleine dorp van Dsona.
Meester Holden werd professor oi Agriculture
Holden van de Illionisstate Hoogere Lsntlbouw-
school. Nu doceerde hij de groote les aan de
boeren van H. Enois, en toen hun oogsten be
wondering wekten in Jowa en Missonri, werd
het geheim der oogsten algemeen eigendom en
volgde groote vermeerdering van den nationalen
rijkdom.
Bij Bloomington in Illionis spreidt zich de
25000 are groote boerderij van Gebroeders Funk
de grootste boerderij van dien staat, (een arie
is 0.4 H. A. oi 40 arie). maïsveld alleen was
20,000 arie, dus achtduizend bunderB, groot. Prof
holden ging er heen. "Wat is de gemiddelde op-
brenst?, vroeg hij. „40 tot 50 buchels per are."
Dat is te weinig. En hij, de man der theorie,
leerde den mannen der praclijk hoe hun zaai-
korrels te kiezen en hoe die mat zorg te poten.
Op een veld van 20 000 ares heeft een vermeer-
derde opbrengst van 5 buchels psr are groote
beteekenis. 't Is een fortuintje. De gebroeders
Funk gingen naar professor Holden en vroegen
hem: „Word directeur van ouze boerderij. Hij
nam 't aan. En er waren weldra ares, die 70
(zegge zeventig!) buchels opbrachten!
Nu nog iets echt Amerikaansch 1 De directeu
ren van den [Illinois spoorweg begrepen, dat groo-
ter oogst meer goederenwagens eischte en meer
winst voor het beteekende. Za boden proffessor
Holden een extra trein den maistrein aan
om alom den boeren te ieeren, hoe ze zaaien
moesten. En uit den „speciaal" doceerde hij den
landbouwers alom aan eik station en toonde hij
hun het ware zaaigraan en de ware methode
van planten.
Dank) zjj Prof. Holden is de opbrengst overal
in de Republiek met millioenen en millioenen
buchels vermeerderd. De staat erkende de wijze
waarop hij 's lands rijkdom had verhoogd en
huldigde zijn verdiensten.
En als nu onze lezers, voor zoover ze land-en
tuinbouwers zijn, uit deze ware eu stichtelijke
gebeurtenis willen Ieeren, dat ze slechts het al
lerbeste zaad moeten zaaien en ook dien overeen
komstig willen handelen, dan is dit verhaal niet
voor niets neergeschreven en kan de les van Pro
fessor Holden ook hun tot zegen zijn.
OBSERVATOR.
Denkt om de Kiezerslijst van 1910.
We zullen de Kiezerslijst noodig hebben
dit jaar voor de Provinciale Staten.
De dagen om voor die lijst te zorgen
zijn er weerwe binden al onze vrienden
op 't hart om wel ter dege asn het brengen
van nieuwe kiezers op de lijst hun volle
aandacht te wijden.
Drukken we daarom, als naar gewoonte,
de vereischten af, die de wet aan de kiezers
stelt.
Letten we allereerst op de belastingkie
zers.
Belastingkiezer is hij, die over het laatste
dienstjaar al zijn aanslagen in de Rijksbe
lastingen heeft voldaan. Die belastingen
zijnPersoneele belasting, Grondbelasting,
Vermogensbelasting en Bedrijfsbelasting.
Deze aanslagen behoeven niet te loopen
o er een vol dienstjaar; men moet eenvou
dig de verschuldigde belasting op tijd hebben
betaald.
Belastingkiezers behoeven zich niet aan
te gevenzij worden ambtshalve op de
kiezerslijsten gebracht.