Zaterdag 18 December 1909.
24sle Jaargang N°. 1514.
2
voor de Znidlioiiandsclie en Zeenwsclie Eilanden
TUIS BLAD.
1
An tirevo lu tionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
Twee Bladen.
SOMMELSDIJK.
Alle stukken voor de lledactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
i oor Sluis en MSoJ.
Drankbestrijding*.
I*iaafseli|k Aleuws.
Melissant, Door den gemeenteraad is
met ingang van 1 Jan. a.s. tot gemeente
geneesheer benoemd de heer G. van
Terwisga te Utrecht.
-
-- «g---- --- ----- i --TIüKI'aasirx,i-..
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Intcreonm. No. 2.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/8 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsrnimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Dit nummer bestaat uit
De huisvrouw, die de gezondheid, het welzijn
van de haren wil behartigen, en levens de stof
felijke belangen van haar gezin in het oog wil
houden, lette bij het samenstellen van het da-
gelijkscha menu op de volgende vierdingen: 1.
Het eten z\j goed toebereid en smakelijk. 2. Het
zij voldoende voedend en er moet een behoorlijke
afwisseling in gebracht worden. 8. Er moet de
noodige tijd en zorg aan worden besteed; de
spijzen moeten warm en netjes worden voorge-
diend. 4 Alle resten moeten behoorlijk gebruikt
worden.
Een geneeskundig tijdschrift zegt, dat wanneer
men zich bezighoudt met nachtwerk, letterzetten,
boekhouden, lezen en studeeren, men zijn oogen
beschermt door nu en dau van zijn werk op te
kijken en de kamer rond te zien. Dit moet om
de 10 of 16 minuten worden herhaald. Het ver
sterkt de spieren, geeft aan de oogen rust en
bevordert den bloedsomloop. Het afwisselend
kijken naar verschillende gekleurde voorwerpen
op vlakten geeft aan de oogen afleiding.
Wilt ge een paraplu laten drogen, zet hsar dan
open met bet haudvatsel op den grond. Waarom
begrijpt ieder, maar waar iedereen niet aaD denkt,
is dat de zijde slijt als men de paraplu opgerold
In het rekje laat staan.
Boa's, kragen, moffen, enz. moet men als ze
nat geworden zijn, niet bij de kachel drogeD,
daar de haren zouden breken en het leer ïou bar
sten.
Men late de kleedingstukken in de lucht drogen
nadat de haren zijn glad gestreken. Het bont
zal zijn friech aanzien behouden, als m>n het
den volgenden dag voorzichtig uitklopt en met
een wijdgetanden kam in beide richtingen uit
kamt.
Pstroleumlampen tn stellen. Men moet geen bran
dende lamp vullen. Loop niet met een brandende
lamp door het huis, of draai de pit lager. Yul
de lamp oi het stel niet boordevol. Draai niet
de pit lager, om wat olie te besparen de bespa
ring is uiterst gering en door de verdampende
olie wordt een onaangename reuk verspreid. Wii
men goed helder licht bij minder petroleumge-
brulk, dan zorge men d« lamp goed rein te hou
den. Let bij het schoonmaken er op, dat de
luchtgaatjes niet veretopt geraken. De pit moet
goed kurkdroog in het reservoir komeneerst in
azjjn gelegd en daarna goed gedroogd, is nog
bet.r. Maak de pit dagelijks gelijk met papier,
knip haar in de 10 of 12 dagen. Bij het opsteken
moet men de lamp of stel eerst een paar minu
ten laag laten branden, voora) als de lamp pas
gevuld of de pit nieuw is. Bij den arbeid houde
men het hoofd circa K/, Meter van het licht ver
wijderd laat het links op nw werk vallen. Bij
het uitblazen draaie men eerst de pit wat lager,
en blaze dan tegen de hand of een stukje karton
dat men even schuin boven tegen het glas houdt.
Door een weinig zout in het reservoir te werpen,
wordt dit gemakkelijker gereinigdzout zou ook
de lichtkracht verhoogen een stukje kamfer ter
grootte van een erwt nog meer, 1 gram kamfer,
2 gram witte terpentijn op Liter petroleum
geeft een mooi, helder licht.
OBSERVATOR.
per 100 KG. met gehalte van 10 pCt. Eiwit en
32pCt. vet.
Nadat de agenda wa3 afgehandeld trad voor
deze vereeniging als spreker op den heer Pedro
Clingett vau Amsterdam, ten einde de aanwezi
gen voor te lichten over de Zuid Hollandsche
Landbouw Onderlinge.
Spreker geeft eerst uitlegging van eenige arti
kels van het arbeidscontract en wel voornamelijk
artikel 143S c, e, en z, welke achtereenvolgens spr.
zoo weiuig risico geven dat het onnoodigiszich-
zelven daarvoor te verzekeren.
Dan komt spreker tot het ontwerp landbouw
ongevallenwet, wat reeds gereed ligt om in de
Kamers behandeld te worden, en wordt dit ont
werp wet, dan zulleD de landbouwers zich voor
hun personeel moeten verzekeren tegen ongeval
len.
Daar evenwei de premie van dit ontwerp der
Wet waarschijnlijk wel wat hoog zal zijn name
lijk f 24 f 36 en f 48 per f 1Ü00 loon, geeft spre
ker in overweging de regeering voor te zijn door
te helpen aan de oprichting der Landbouw
Onderlinge welke voor kleine ongevallen zal wer
ken over de provinciën ieder voor zichzelf en
de groote ongevallen van blijvende Invaliditeit
of dood over het geheele land.
Zien wij naar België, zegt spreker, daar bedraagt
de premie van de laudbouwongevallen over de
twee jaar dat de Wet in werking is f 13 en f 17
per f 10U0 loon, waarop de rekening van f 15 per
f 1000 voor Nederland gegrondvest is. Natuurlijk
moet naderhand blijken of te veel dan wel te
weinig is gerekend.
Verder behandeld spreker nog de tarieven van
een paar verzekeringsmaatschappijen. Spreker
zegt dat deze maatschappijen slechts bij dood
300 maal het dagloon uitbetalen en bij blijvende
Invaliditeit 000 maal het dagloon. De Landbouw
Onderlinge zal evenwel uitkeeren aan de weduwe
en de iuvalide 70 pCt. van het loon levenslang,
zoodat daar wel rekening mede gehouden mag
worden.
Verder werden door verschillende personen vra
gen gedaan welke allen door den spreker werden
beantwoord, waarna de vergadering gesloten werd.
Mct open oogen.
In de gemeente Driebergen was het
maximum aantal vergunningen sinds tien
tallen jaren 8 en het aantal gemeente -
veldwachters 2.
In de Raadsvergadering, waar de be
grooting voor 1910 werd behandeld, besloot
de Gemeenteraad echter, het maximum
aantal ta brengen op 10 entevens
het aantal gemeenteveldwachters op 3
Is zulk een bedrijf anders te qualificeeren,
vraagt de Blauwe Vaan terecht, »dan als
een gemeentelijk uitlokken van wanor
delijkheden
Stmunelsdijk*. Op de hofstede van
den heer J. de Graaff onder deze gemeente
is voor een paar dagen een arend gezien.
Men noemt hem ganzen-arend, doordien hij,
naaf men beweert, veelal op ganzen jacht
maakt,
Op de vergadering der Dorpsvereeniging
MiddelharniiSommelsdijk op 14 Decbr. 1909
Werd ondersbands aanbesteed de levering van
plm. 700J KG. lijnkoek aan de HH. van Hengelen
Lensveld te Doesburg voorden prijs van f 11,2S
Middelharuis. Aan 2893 leden van
het Onderling Begrafenisfonds is één gulden
per hoofd terug betaald.
Als men nu weet dat er per jaar f 1,75
door elk lid aan Contributie betaald wort t,
kan men niet anders getuigen als dat dit
voor den werkman eeD zeer voordeeiig
f nds F.
Dinsdagmiddag had de dochter
van P. v. d. Valk het ongeluk terwijl zij
stond te werken op een trap dat de span
ning er van brak en zij zoo ernstig op den
grond viel, dat zij bewusteloos en hevig
bloedend opgenomen werd en geneeskundige
hulp direkt noodzakelijk bleek,
Naar men ons mcedeeld kwam de
koopman J. C. Albrechts, bij aankomst der
stoomboot te Rotterdam tot de ontdekking
dat \an hem een zak inhoudende 5 Kilo
Konijnenvellen verdwenen wareD. Hoe men
ook zocht ze zijn niet meer terecht ge
komen.
Donderdag ontspoorde nabij het Sta
tion de locomotief van een aankomende
tram. Zij kwam bijna in de sLot terecht.
Tetwiji de waggons van een andere loco
motief voorzien werden en wegreed, wist
men met veel hulp, na eenige uren van
inspanning, het ontspoorde lichaam weder
in de rails te zeilen. Een en ander liep
zonder ongelukken te veroorzaken af.
Volgens mededeeling, heeft den heer
W. Vermeer zijn Brcod-en Kleingoedbak-
kerij verkocht aan den heer G. van Beek
te Sommelsdijk,
Stad aan 't Haringvliet. De heeren
W. J. Donkersloot en H. C. de Ruiter te
Ooltgensplaat hebben vergunning gevraagd
en verkregen om het z.g. Hoogerhuis ge
deeltelijk af te breken, en op den voet van
het bestaande 3 nieuwe burgerwoningen op
te trekken.
Tot Voorz. der Anti-revolutionaire
kiesvereeniging «Nederland en Oranje* te
dezer plaatse is in de plaats van Ds, G.
W. H. Esselinb, benoemd de heer E. H.
de Ruiter, die zich deze benoeming heeft
laten welgcvalieD.
Bij publicatie worden zij, die wenschen
te worden opgeleid tot verzorgers van Rijks
postduiven uitgenoodtgd hiervan tusschen
1 en 20 Januari a.s. te doen blijken.
Dezer dagen vielen van den heer
A. van den Tol twee be-pannen paarden
boven elkaar in een sloot. Zonderling dat
beide paarden juist 14 dagen geleden, een
zelfden val hadden gedaan.
De heer C. J. Sterk heeft ontslag
gevraagd en verkregen als Voorz. der
Ziekenvereeniging «S'eunt elkaar*. In zijne
plaats is benoemd de heer L. van Dijk.
De» Bommel. De Zangvereeniging
«Euphonia,* alhier is Dinsdagavond jl. ont
bonden geworden. In 't geheel waren nog
20 personen lid dier vereeniging.
Door den Rijksveldwachter P.quillet
is proces-verbail opgemaakt tegen H. P, H.
wegens diefstal van een revolver.
-W. P. uit Middelharnis, die Zondag
jl. met de wagen zijn meisje bezocht, kwam
's avonds tot een ontdekking dat een paar
dendeken daaruit was verdwenen. Bij de
politie is aangifte van den diefstal gedaan.
Zondagmorgen zal in de Nederlandsch
Hervormde Kerk, eene Collecte gehouden
worden ten bate van noodlijdende Kerken in
Nederland.
Ooltgensplaat. Op de beide weeg
bruggen in en buiten deze gemeente werden
in de afgeloopen bietencompagne gewogen
op die in de kom der gemeente 7.13 1636
K.G. en op die op de Sluische haven
5412919 terwijl aan de Sluische haven
nog 838205 K.G. pulp werd gewogen.
Ook de Zierikzeesche Stoombooten
deden heden Donderdag voor het eerst het
steiger aan, terwijl de Middelburgsche boo
ten ook spoed g zullen volgen. We kunnen
dan ook heden met genoegen constateeren
dat door de beide boven genoemde Maat
schappijen en door de R. T. M, de veerschip
pers ter bediening van het steiger zijn
aangesteld, zeker wel ten genoegen van
alle ingezetenen.
B. en W. dezer gemeente brengen
bij publicatie van hen die het aangaat, in
zonderheid van de in het jaar 1891 geboren
mannelijke personen of van hun Vader, Moe
der, Voogd of Cura or, dat deatngifteen
inschrijving voor de Naiionale Militie moet
p'a ts hebben lusschen 1 JaDuari 1910 en
1 Februari 1910, doch dat daarvoor meer
speciaal zitting zal worden gehouden den
13 Januari 1910 des namiddags van 6-7,
tsr Gemeente-secretarie alhier
De alhier gehouden Jaarlijksche bosch-
jacht in de bosschen van Mr. A J. C. van
Weel werden geschoten, 8 j hazen i9ofai
zanten en 4 houtsnippen.
Oude Toage, Dit najaar werden plm.
13,000,000 KG. peen op de fairbanken al
hier gewogen.
Tot klerk ter secretarie te Zijpe (N.H.)
is benoemd de heer S. C. de Haas van
Dorsser alhier.
Nieuwe Touge. Tot tellers voor de
aanstaande tienjaarlijksche Volkstelling zijn
voor deze gemeente benoemd de heeren
J. P. de Wilde die met de leiding is belast,
J. Hage en D. Verweij.
Dirksland. Ter Secretarie ligt voor elk
een ter lezing een afgekondigde wijziging
der verordening omtrent de gebouwen en
zijn mede tegen betaling der kosten afschrif
ten daarvan verkrijgbaar gesteld.
Dinsdag geraakte vermoedelijk door
het niet opletten den Heer van der Stad
met zijn boodschappenwagen bijna onder de
tram. Gelukkig dat die nog bijtijds kon
stoppen, anders ware een ongeluk niet uit
gebleven.
Donderdagavond was het voor de Crist.
Zangvereeniging (Mannenkoor) een gezellig
zamenzijn. Het was 25 jaar geleden, dat
hun voorz. als zoodanig daaraan fungeerde.
In feestelijke stemming wisselde zang en ge
sprekken onder de leden elkander af; ook
de gehuwde vrouwen der leden waren daar
bij tegenwaardig.
Nadat een toepasselijke toespraak gehou
den was door een 4er leden werd den Ju
bilaris namens de Vereeniging een fraaien
stoel aangeboden, waarmede deze zich zeer
vereerd gevoelde. Door hem werd dan ook
de Vereeniging hartelijk dank gezegd voor
de vele blijken van belangstelling hem bij
deze gelegenheid betoond. Bij het eindigen
der plechtigheid werd den Jubilaris nog toe
gezongen Psalm 134 en tot sluiting Ps. 124.
Hierna ging ieder hoogst voldaan huiswaarts.
Herkingen. Bij publicatie is door B.
en W dezer gemeente bekend gemaakt dat
op Dinsdag 28 Dec. des voorm. 10 ure ge
legenheid bestaat ter gemeentesecretarie
bezwaren in te dienen, zoo deze mochten
aanwezig zijn, tegen het oprichten eener
broodbakkerij voor den heer A. W. Soete-
man en die dan mondeling toe te lichten.
Een en ander geschiedt krachtens wettelijke
voorschriften.
Naar het schijnt tracht men op ons eiland
nog te komen tot het oprichten eener
H. B. school en zijn op onze gemeente tot
op heden 22 personen als lid toegetreden.
Tot deelneming aan het in Jan a.s.
te houden onderzoek van lotelingen ter
verkrijging van bewijten van voorgeoefend
heid hebben zich aangemeld P. Keur, L.
Koole en F. van Ast.
Bij publicatie is bekend gemaakt, dat
de jacht op klein wild zal worden gesloten
op 31 Dec. a.s
Ouddorp. Dinsdagavond 21 Dec. zal
D.V. de Chr, zangv. «Looft den Heere*
Directeur de heer «A. v. d. Kemp*. eene
uitvoering geven in de Chr. school
Het programma bevat 13 nummers,
waarbij 3 samenspraken worden aangegeven
tot afwisseling. Toegangskaarten a 15 cents
verkrijgbaar bij de kosterin der Herv, kerk.
Verslag van de rede van den heer Van
Hulst gehouden voor de Landbouw-
vereeniging en »0ns balangi en
>Ouddorpa alhier in het
hotel >Akershoek<.
Na een kort woord van inleiding, gesproken
door den Voorzitter der Vereeniging «Ouddorpi
de heer C. Tanis begon de heer Van Hulst
zijne rede, met het onderwerp;
«Bemesting van bouw en weiland
Allereerst begon spreker op te helderen wat
men onder mest in het algemeen verstond.
Het antwoord daarop was, om in den grond
die stoffen te brengen waardoor veroorzaakt
wordt, dat de gewassen bij haar groei die stof
fen zouden hebben, noodig voor hare volkomen
ontwikkeling.
Zooals alle levende wezens, heeft de plant
voeding noodig. Wat het voedingsvraagstuk is
voor mensch en dier, is ook het vraagstuk voor
de plant. Wij hebben dus te zorgen, dat de
bemesting zoo volledig zij, opdat er geen stof
fen in ontbreken, die voor de plant tot haar
opbouw, noodzakelijk zijn.
We hebben in de allereerste plaats te zorgen
dat wij de grond die bebouwt wordt, goed
kennen. Want de gesteldheid der grondsoor
ten, zooals van «klei-zand* en veengrondenis
zooveel verschillend.
Zijn deze gronden geschikt tot verbouw, dan
moeten zij bevatten «stikstof*, «phosphorzuur*
«kali* en kalk*. Wil mijn bemesting volledig
zijn, dan moet zij ook die genoemde stoffen
bevatten.
De natuur of stalmest bevat al deze stoffen,
daarom noemen wij haar eene volledige mest
stof. Nog altoos gaat op eene boerderij zooveel
mest te loor door wegvloeiing in vorm van gier.
Die gier is juist direct opneembaar voor de
plant. Volledig is zij niet, hoofdzakelijk bevat
zij stikstof en kali. De noodige phosphorzuur
ontbreekt. Wil men dus zorgen, dat de gier
goed werkt, dan hebben we er nog phosphor
zuur aan toe te voegen-. Want juist de phos
phorzuur is het die zoo sterk medewerkt tot
het aanzetten der korrel
Ontbreekt het dus aan de volledige stalmest,
dan hebben wij zorg te dragen, dat we een
volledige kunstbemesting aanwenden, in het
begin toen de kunstmest nog maar pas in den
handel was, werden zoogenaamde mestmengsels
in den handel gebracht. Doch deze mengsels
waren in het gebruik te duur. Wij kunnen
zelf beter afzonderlijk de meststoffen aankno
pen, en haar mengen zooals het behoort.
Men moet altijd met kunstmest oordeelkun
dig te werk gaan. Het geheele veld moet men
onderstrooien, niet zooals wel eens gebeurd is
onder of bij den pootaardappel een goede
hoeveelheid kunstmest, waardoor het wortel
gestel niet wordt ontwikkeld. Het bemestings-
vraagstuk dient men dus goed to begijpen. Op
weiland moet men anders mesten dan op
hooiland of bouwland.
Op het weiland blijft altijd een groot deel
natuurmest over, wat in het geheel niet het
geval is bij hooiland.
Hoofdzakelijk «kalk« en »Phosphorzuur« wor
den aan het weiland onttrokken, doordat deze
stoffen zijn opgenomen tot den opbouw van
het dierlijk lichaam.
De meststoffen die in den grond aanwezig
zijn of worden gebracht, moeten zijn in eene
voor de plant opneembare vorm.
Hooiland moet men hoofdzakelijk bemesten
met slakkenmeel en kaïniet.
Ook stikstofmest kan men daarop met goed
gevolg aanwenden. Wanneer op weiland pltos-
phorzure meststoffen worden aangebracht, dan
ontwikkelen zich de vlinderbloemige gewassen,
die op hun beurt weer het vermogen bezitten
om stikstof uit de lucht te verzamelen en in
den bodem te brengen.
Voor het bouwland moet de bemesting zoo
veel mogelijk volledig zijn. Vooral rekening
moet gehouden worden, welke verbouwd zijn
in de vorige jaren. Dan eischt dat men aan
den grond terug geeft wat de planten hebben
ontrokken. Een halve bemesting werkt altijd
nadeelig, daarom moet de toediening zoo veel
mogelijk volledig zijn.
Hierna gaf spreker de wenk om zich meer
op de verbouw van voederbieten toe te leggen,
daar deze al meer marktwaarde beginnen te
krijgen.
Daarna «-prak hij nog een enkel woord over
de bemesting in het algemeen. De minder snel
oplossende meststoffen dienen goed in den grond
gewerkt te worden, zooals slakkenmeel welke
niet aflost in water maar wel in koolzuurhou
dend water.
Op het einde der rede welk wij hier uit den
aard der zaak maar hebben aangestipt, werden
door eenige landbouwers nog eenige vragen
gesteld, die tot bevrediging werden beantwoord.
fweiïieeiileraaaS.
Verslag van het verhandelde in den
Baad der gemeente Ooltgensplaat,
op Maandag 13 Dec. 1909,
des nm. 2 ure.
Aanwezig alle leden. De Voorz. den EdelAchtb.
Heer J. G. van Putten opende de vergadering en
steld aan de orde het lezen der nolulen van de
vorige vergadering, welke onveranderd worden
vastgesteld.
Aan de orde zijn ingekomen stukken.
Voor kennisgeving worden aangenomen
a. Procesverbaal van opname van boeken en
kas van .de Gemeente-ontvanger op 8 Dec. jl.
In kas was op dien datum f 1939,62. Alles was
in orde bevonden.
b. Procesverbaal opname boeken en kas van
den Administrateur van het Groot Algemeen
Armbestuur op 22 Sept. jl. In kas was op dien
datum f 759,15Alles werd ook daar in orde
bevonden.
c. Eene missive hb. Ged. Staten goedkeurend
terugzendende de rekening der Gemeentelijke
Openbare Bewaarschool over 1908.
Ook is door hh. Ged. Staten teruggezonden de
gemeenterekeuing over 1908 wel goedgekeurd,
doch met eene opmerking dat men vauhetRijk
voor 851 urvn herhaliugsonderwijs vergoeding
heeft ontvangen en uit de rekening blijkt dat
slechts 348 uren zijn uitbetaald. Het juiste van
deze opmerking wordt door den Voorz. erkend.
Bij bet ingestelde onderzoek is gebleken dat de
Onderwijzers elk 3 uur te weinig hebben ontvan
gen. Besloten wordt dit te vinden uit de post van
onvoorziene uitgaven over 1909.
Ook is van hb. Ged. Staten terug ontvangen
de begrooting 1910 der Bewaar- en die der Gemeen
teschool, de eerste goedkeurend de tweede echter
niet, slechts met eene opmerking. Deze wordt
op advies van hh. Ged. Staten met algemeene
stemmen gewijzigd.
Door den Voorz. wordt voorlezing gedaan van
een adres van Mej. de Wed. M. Metaal, iuhou-
dende het verzoek van den Raad tot toekenning
van een pensioentje.
Het - advies van B. en W. is hierop afwijzend
te beschikken. Ernslig is dit verzoek overwogen
en het doet B. en W. leed hiertoe te moeten
adviseeren, maar hoewel Metaal 28 jaar de
gemeente als veldwachter heett gediend en men
veel voor zijne weduwe voelt, durven zij er niet
toe overgaan, want zoo gauw wordt dit geval
als regel beschouwd. AU uitzondering zou dit
nog gaan, maar dit is niet zeker en de Weduwe
Metaal is toch nog niet geheel zonder middelen
van bestaan, zij heeft een winkeltje en haar zoon
nog bij haar inwonende, verdient als havenmees
ter op de Sluische haven ook nog aardig wat.
Na eenige discusie wordt hiertoe dan ook
besloten. Met algemeene stemmen wordt thans
aangenomen het door B. en W. ingediende straten
plan. Door de Gezondheidscommissie te Middel
harnis werd hieromtrent zeer gunstig geadviseerd.
De Heeren Van Weet en Van Prooijen stemmen
over deze zaak niet mede, omreden deze belang
bfj dit plan kunnen hebben, daar hunne eigen
dommen in dit plan begrepen zijn.
De vergadering woidt gesloten en men gaat in
een geheime zitting over.
Na heropening komt aan de orde het punt
der agenda nl. de bespreking over de stichting
der Steenkolen gasfabriek, in de vorige vergadering
reeds ter sprake gebracht,
-
