iers.
Com! en Oemonlzwart. Beten en Bewapend Beten,
Di. 8. P. OFFRINGA
LAAT UW
LVAND1M,
'MlijMei
Firn VU STEUN S
CEMËNTWERKEN.
I.1. KRUIS, - lang II,
Stroosiiyders,
VAN DEE SLDUS Dl OÉ* Dffiai
Het Westlandsch Koffiehuis,
Ad ver ten tiërs.
STELLENDAM.
J. BOER voorheen A. BOER.
Voor deze Pendule
a 8.75 en die
Barometer a f8.90,
Ameling-Merkés,
sK.G. OH ct.per 'LIG.
ct. per x|2 K.G. fjjp
D. SLAGER Middelharnis,
1 MEISTER, lestiijtB 155, Mtelterais.
BETON- EN CEMENTIJZER WERKEN.
Fabriek en Magazijn
GOUDSCHEWEG168 Dl feeMt, ROTTERDAM,
L-di wel I °,,ze ^aar"emmer°^e ai,c«n
Tuin- en Szandbouw.
HuHenland.
Vilelio-Margarine.
Adres voor Winkeliers 2802
(Kunsttanden en gebitten.)
"stationsweg 17 h, ROTTERDAM.
Spreekureneiken werkdag I -3.
Voor on- en minvermogenden D10.
MAHONIE ÖOUTENK ASTEN maken
vanaf 34,—. 2417
Maakt ook SCHUIFTAFELS vanaf
f 113,5© in verschillende soorten, bij
Meubelmaker en Stoffeerder.
Nel en solietl
koopt men bij 2456
Firmanten W. VAN KASHEL en F. I). VAN STEUN ,Tr.
MIDDELHARNIS, OOLTGENSPLA AT,
Telefoon Int 19 Voorstraat.
Telegram-adres Mteija Middel harnis Telegram-adres Steijn Ooltgensplaat.
ïncasseeriug op Binnen- en Buitenland.
Bulasten zich met den aan- en verkoop vau Effecten op Binnen- en
B ai ten hiudsch e beurzen
SiRiten prolongation en Beleeningeu op Binnen- en Buitenlandse he Effecten,
Verzilveren Coupons tot de meest ooneurreerende prijzen,
Geven rsh3.t<kïb en BedryVskapitaal
Verstrekken gelden onder hypothecair verband op huizen en landerijen
tegen billijke rente en voorwaarden, inzonderheid wat betreft het
geld voor hypotheken op landerijen
Koopct? en Verkoopen alle Chèques en vreemde banknoten tegen koersen
coneurreerend tegen de Rotterdamsche.
Aduiinistrreren Gelden en onroerende goederen van derden tegen zeer
billijke conditiën.
As^ureeren op inboedel Casco, gebouwen, enz. enz. 24.16
'Verzekeren op het leven en tegen Ongelukken en brandschade.
Xeaien Golden k deposito tegen eene rentevergoeding van 3%— 4 °/0 's jaars.
Handel in;
BUIZEN, REGENWATER-, WEL-, BEER- en GIERPUTTEN,
GIERGOTEN, BROEIBAKKEN, VARKENSRAKKEN, KOE- en
PA ARDEN DRINKBAKKEN, VLOEREN r-n alle voorkomende werken.
Belast zich tevens met het stellen der Putlen.
AlLs tegen Ooneurreerende prijzen. Aanbevelend, 2450
Alle soorten Riolen, IBulzen, Putten, laaide a vaas ISegen-
bakkea ess Weiputten, enz. enz.
In de grootste verscheidenheid en vorm KSetanvlocren, Stoepen
in graniet en (Cement.
Handel in Cement. Alles onder garantie.
Vraagt prijsopgaaf bij 2643
O U N W A A BT êL HOOTtS, #o»»mei$dtfk.
Depothouder voor Ouddorp
en omstreken de heer Pape.
bij de Groote Markt. 2192
PEEMOLENS, DORSCHMACHINES, ROS-, TREEMOLENS, GECOMBI
NEERDE DORSCHMACHINES, merk „Ideal," voorts alle soorten LAND
BOUWWERKTUIGEN levert 2412
Alsmede 1ste qualiteit WITTE MONARCH- en VERBETERDE WILHEL-
MINA ZAAITARWE, verschillende soorten VOEDER-ARTIKELEN, enz
tSSlangrflS HOTTE BI* A Si. 20 Hang 26.
Men gelieve steeds op het juiste adres HAAH 123©
te letten, daar andere zaken onder denzelfden naam gedreven,
geen gemeenschap hebben met mijne sedert 70 jaren bestaande zaak.
met 2 F&ndelabres,
IS JE ADRES 2924
Prima Wekkers a 1*—.
Keurige bergplaats voor Fietsen. -
Nette bediening. Ruime gelegenheid. Billijke prijzen.
de beste.
verplichte winkelsluiting, wettelijke beper
king van den arbeidsduur voor volwassen
mannen en evenredig schoolgeld.
Nu laten we drie van de vier met rus».
Halen nief alles tegelijk overhoop.
Maar vragen nu toch, op wat wijze men
er toe komt, om »evenredig schoolgeld*
een bakseltje te noemen van socialistisch
deeg
»Op dezelfde wijzee, zoo meent prof.
Fabius »kan men ook bepleiten evenredig
vleeschgeld en evenredig broodgeld*.
>Men laat*, roept hij uit, ieder zijn
eigendom, o ja Maar men maakt alleen,
dat de mindervermogende voor zijn geld
evenveel verkrijgt, als da rijke voor het
zijne*.
Of dit nu juist kenmerken zijn van het
socialisme, laat ik thans onbesproken, ik wil
de zaak eens van een anderen kant bekijken.
En dan begin ik met een bekentenis. Toen
ik pas begon mee te leven in de politiek.
't was in 't heetst van den schoolstrijd
heb ik tegenover de mannen van de openbare
school ook soortgelijke argumenten gebruikt.
Ik ging dan uit van de stelling, dat ieder
vader voor het onderwijs van zijn kind te
zorgen had, net zoo goed als voor brood,
vleesch, schoeisel enz. en dat hij natuurlijk
had te betalen, wat dit onderwijs koste, 'n
Pond suiker kost zooveel, 'n dag onder
wijs zooveel maak de rekening maar
op
Later ben ik overtuigd, dat deze rede
neering tcch fout gaat.
Vergelijken we het onderwijsgeld b.v.
eens met het svleeschgeld*.
Van hooren zeggen zal ook prof.^Fabius
wel weten dat een groot deel van het Ne-
derlandsqhe volk geen vleesch eet. Niet uit
vegetarische gemoedsbezwaren maar omdat
'n pond vleesch tien stuivers bost en
wat is nu nog 'n pond in een groot huis
gezin 1
Er mag Zondags cs 'n 3tukje spek op
tafel komen en bij zeer hooge uitzondering
't een of ander van een koe of varken
't telt haast niet mee.
Er is eenvoudig geen geld voor.
Ja, zelf onder de ^burgerklasse* is 'tvleesch-
gebruik geen dageüjksche gewoonte. Een
goed huisvader in die klasse zegt een
voudig Ik kan per week zooveel voor
vleesch missen, dat geef ik er voor uiten
de rest van den tijd doen we 't eenvoudig
zonder vleesch en God zijn zegen
gevende, zal 't gezin er toch wel gezond
bij b' ij ven.
Moest het nu met 't onderwijs net zoo
gaan, dan kreeg vooreerst een deel van
onze volksk nderen héél geen onderwijs. Dat
deel mag al wonder blij zijn, als het wat
in den maag krijgt.
Een ander deel zou zeer onvoldoende
onderwijs ontvangen. Het evenwicht moet
bewaard blijven en men kan niet het on
derwijs betalen cn zonder klompen of pan
talon langs 's heeren si raten wandelen.
Dat zou ,n ouhoudbaren toestand zijn.
Dat kan geen overheid dulden.
Het wél-wezen, ja zelf het bestaan van
een volk, zijn nauw verbonden aan goed
onderwijs. Dat de overheid b.v. zoo laDg
het vak- en technisch onderwijs verwaarloosd
heeft, is een der oorzaken, waarvan we in
de felle concuientie met de buiienlandsche
nijverheid niet steeds een schitterend figuur
maken.
De overheid zou dus toch uit den aard
harer roeping, verplicht zijn aan te vullen
wat er aan 't onderwijs ontbrak Ging ze
nu geheel kosteloos onderwijs geven uit de
belasting te betalen, ja, dan zou ik daar
een socialistisch luchtje aan ruiken Maar
wat ter wereld is er tegen, als je wenscht
dat eerst de ouders zullen doen wat ze kun
nen, eer zijzelve aanvullend bijspringt
En hoe kan dat billijker en eenvoudiger
geregeld worden, dan door het heffen van
proportioneel schoolgeld
't is me waarlijk onmogelijk, hier de bacil
van het socilisme te ontdekkenEn voor
loopig durf ik onze mannen nogwel aanraden
tot een evenredige schoolgeldheffing mee
te werken en ook voor de bijzondere school
in deze richting een billijke verdeeling van
lasten te zoeken. UITKIJK.
Sojakoeken.
In den Uateten tijd zijn ook ln Europa de Soja-
boonen en de daaruit bereide Soja-koeken ala
veevoeder meer op den voorgrond getreden. Ook
in ona land wordt er de aandacht op gevestigd
ala op een zeer eiwitrijk krachtvoeder, dat, zoowel
wat betreft de voedingswaarde ala uit een econo
misch oogpunt, boven de gewone lijnkoeken aou
zijn te verkiezeD. Daar dit artikel aan de meesten
onzer lezers nog onbekend zal zijn, is het zeker
niet ongewenscht om daarover eens een en ander
mede te deelen,
Soja Moench is de naam van een plantenge
slacht uit de familie der Vlinderbloemigen (Pa-
pilionaclao). Hot heeft slechts ééu soort, Soja
hispida Moench Dolichus Soja L. een éénjarige,
in China en Japan thuisbehoorende, maar thans
ook in geheel Zuid-Azië gekweekte plant. Deze
heeft een Bteng«l ter lengte van 1 Ned. el.lang-
gesteelde, drietallige bladeren en kleine tot tros
sen vereenigde bloemaD. De saamgedrukte, ruig
harige peulen bevatten 8 tot 5 nierwormige, witte
of bruine zaden, die zeer smakelijk zijn en vooral
tot het bereiden van de pikante saus dienen, die
welke ouder den naam van Soja algemeen bekend
is.
De zaden bevatten circa 12. 71 pCt. water, 32.18
pCt. stikstof bevattende bestanddeelen, 14.03 pCt.
vetstoffen, 31.97 pCt. stikstofvrije extractstoffen,
4,40 pCt. ruwe vezelen en 4.71 pCt. aacb. Ver
geleken bij andere peulvruchten, bezitten ce een
zeer hooge voedingswaardekenmerkend is bij
deze vrucht het aanzienlijk vetgehalte.
Tot nog toe bleef het echter een bezwaar vol
doende afnemers te vinden voor de Soja-olie;
men had gehoopt dit vrijkomend bestanddeel te
kunDen bezigen bij de zeep fabricage. De vele
stearine, welke deze olie schijnt te bevatten,
maakt haar echter voor deze tak van industrie
minder geschikt,
Is eenmaal een behoorlijk afzetgebied voor deze
olie gevonden, dan gaan de Soja-boonen als kunst
matig veevoeder, naar allen schijn, een goede
toekomst tegemoet.
Opmerking verdient nog hetgeen de Vice-Consul
Engelbrecht te Hamburg bericht omtrent mede-
deelingan over Soja-koeken in het orgaan der
Zweedsche Landbouwvereenigingwij ontleenen
daaraan het volgende
ln den laatsten tijd zijn zoowel in Zweden ala
in Denemarken groote hoeveelheden Sojakoeken
ingevoerd. Eiwit en vet kosten in Soja koeken
Blechls 17 18 ets. per procent of ongeveer even
veel, als waarmede tegenwoordig de voedings
waarde van grondnotenkoeken, tot dusver de
goedkoopste soort veekoeken, wordt betaald,
zoodat Soja-koeken tot het goedkoopste kracht-
voeder behooren. In den laatsten tijd zijn echter
tegen het gebruik van Soja-koeken voor Melkvee
ernstige bedenkingen gerezen. Bij een onderzoek
van Zweedsche botermonsters isnl gebleken,dat
de boter van runderen met Soja-koeken gevoe
derd, een bijsmaak heeft. £ij voeding van 1 K O.
per rund en per dag kon de boter wegens den
bijsmaak niet tot de prima kwaliteit worden
gerekend en zelfs wanneer sieGhts'/j KG. gegeven
werd, was het twijfelachtig, of de boter als prima
exportboter kan worden beschouwd.
Soja-boonen zijn betrekkelijk arm aan olioby
het persen kan slechts 10 a 11 pUt. worden ver
kregen, waardoor ternauwernood de onkosten
worden gedekt. Terwijl de voederkoeken ia het
algemeen bij-producten der oliefabricage zijn,
leveren bij de verwerking van Soja-boonen de
koeken het hoofdproduct. Zij bevatten dienten
gevolge meer, olie en juist hieraan wordt de
bijsmaak van d« boter toegeschreven. Teneinde
te voorkomen, dat de Zweedache boter in het
algemeen en de exportboter in het bijzonder
onder deze omstandigheden lijdt, of wellicht
gevaar loopt van de Engelsche markt te worden
verdrongen, wordt het wenschelijk geacht groote
voorzichtigheid bij de voedering met Soja-koeken
in acht te nemen, totdat men meer ervaring tea
opzichte van de doeltreffendheid van deze vos-
derstof heeft opgedaan.
Tegen het gebruik van dsze koeken voor iuest-
vee zijn tot dusver geen bedenkingen vernomen.
In dit opzicht worden zoowel van praktische als
theoretische zijde proeven genomen, waarvan de
defiuitieve resultaten nog niet bekend zijn.
Het zou zeer gewenscht zijn,dat proeven werden
genomen ter bepaling van den invloed van Soja-
koeken op botervet. Hierbij zou ook een verge
lijking dienen te werden gemaakt tusschen de
in Azië geperste koeken, welke goedkooper zijn,
doch dikwijls yeel schimmel bevatten, en die,
welke in Europa worden vervaardigd.
Het verdient de aandacht dat meel van geëx
traheerde Soja-boonen slechts 2 pCt. vet bevat,
terwijl in de koeken 7 pCt. aanwezig is.
Wanneer dus de bijsmaak, welke in Zwsden in
de boter is geconstateerd, werkelijk aan het vet
gehalte der koeken moet worden toegeschrevon,
dan zou het doelmatiger ziju, voor melkvee het
minder vet bevattende meel te gebruiken.
Naar vice-consul Engelbrecht nog mededeelt,
worden te Hamburg geen Soja-koeken vervaardigd
doch wordt dit produkt uit Engeland geïmpor
teerd.
Ook uit Mantsjoerjje worden koeken aangevoerd
doch deze komen veelal beschimmeld aan. In
Duitschland kunnen de oliefabrieken, volgens
inlichtingen van deskundige z(jde, geen Soja-
boonen vorwerken, daar de fabricage bij een
invoerrecht van 40 Mark per ton niet rendeert.
Kr worden echter pogingen aangewend, ten einde
verlaging van het invoerrecht te verkrijgen.
Wanneer deze slagen, zou ook in Duitschland
met het verwerken van Soja-boonen een begin
kunnen worden gemaakt.
Met het oog op de mededeelingen van den Heer
Engelbrecht is het zeker raadzaam te achten, niet
met invoer op groote schaal van Sojakoeken te
beginnen, alvorens doorproeven is vastgesteld,of
de in Zweden geconstateerde nadeelige werking
op de boter bestaat en in welken graad.
C. B.
BELGIË.
Be operatie van Koning Leopold
werd door de geueesheereu noodig geoor
deeld. Ofschoon ten prooi aan de afschuwe
lijkste pij-en, legde hij den grootsten moed
aan den dag. Tot den Ministsr-president
Beernaart zou hij Maandag gezegd heb
ben "Is. geloof, dat ik thans de groote reis
ga oudernemeu".
Dank zij de hem toegediende morphine-
inspuitiug kon de koning den nacht daarop
toch een weinig slapen. In den morgeu
van Dinsdag 14 December werd hij over
gebracht naar een aan de ziekenkamer
grenzend talon, dat in operatiekamer ver
anderd en geheel gedesinfecteerd waj. Om
10 uur is de operatie gedaan door dr.de
Page, professor im de Brusselche univer
siteit, geassisteerd door 4 doktoren.
De operatie bestond in het tot stand
brengen van een verbinding tusschen den
grooten darm en het einde van de rectum
ten einde de opstructie in de ingewanden
te doen ophouden. Zij is goed gelukt en
geeft goede hoop. Volgens de duktoren
kwam de koning om 11 5 weer bij kennis
en informeerde) naar de resultaten der ope
ratie. De koning was zeer voldaan.
In den uamiddag heeft de koning een
weinig met water verdunde wijn kunnen
drinken. Het zal nu nog de vraag zijn,
of de koning lijdende was aan een inwen
dige verstopping of aan een verlamming van
de ingewanden. Indien er enkel sprake is
van een verstopping, bestaat1 er alle hoop
op herstelin geval van verlamming is
«en nieuwe verstopping mogelijk.
He,t Bulletin van 6 u. 25 m. 's avonds
luidde
Temperatuur 36,9 toestand bevredigend.
De dokter verklaarde, dat, gezien de tem
peratuur en indien zich geen onvoorziene
omstandigheden voordoen, gedurende den
nacht geen complication te vreezen zij".
In de wandelgangen van het parlement
wordt de hoop gekoeste-d, dat de koning
van zijn ziekte genezen zal. In de omgeviug
des konings is men echter minder gerust.
(Zie telegrammen.
ENGELAND.
De verkiezingsstrijd is thans begon
nen en goed ook. De unionisten hebben
zich niet lang latei wachten, toen ze
zagen dat de liberalen zich tot den
veldtocht gereed maakten. Hun voorstel
tot heffing van invo9rrech;en wijk; weinig
af van het voorstel door Chamberlain
indertijd verdedigd. Naiuurlijk gaat de
liberale pers geweldig te keer. De„ Weetm.
Gazette" Z3gtde rijken zullen ontlast
worden, maar de armen belast.
Hoe men echter ook roept het pro
tectionisme in Engeland wint veld. En als
de unionisten winnen, zal Engeland van
De beste. De goedkoopste.
ISoiüI en Tandarts,
3176
Politoeren van alle meubelennet en billijk.
handelsstelsel veranderen. Hierin zit
voor een groot deel de beteokenis van
deu politieken strijd. Met buitengewone
kracht treden de liberalen echter op.
De meeste ministers nemen aan den
veldtocht deel en spreken eiken avond.
Min'ster Churchill bewerkt Lancashire,
dat beschouwd wordt uls het meest be
langrijke staalkundige centrum in Enge
land, omdat daar hei eorsr gestemd zal
worden en de uhalag van de verkiezingen
in dit district vermoedolijk van invloed
zul zijn op do sterami ïgeti i;i andere
districten. Bovendien is Lancashire van
bijzondere bofeekenis, omdat hei wordt
beschouwd als oen bolwerk van den vrij
handel.
Minister Churchill *p-e-:kr er tien
dagen lang elke,n dag, vaak zélfs eenige
malen per dag.
Ook Lloyd George, de man van 'i bud
get, is al druk aan het «preken, natuur
lijk allermeest in zijn eigen dismie'. Hij
ia een Welsh -man op en top en die van
Weles dragen hom op de handen.
Donderdag in een school ïe Carnarvon
sprekende, had aan het eind een nogal
dramatische scène plaats, want de minister
barstte in tranen uit en was niet in staat
zjjn rede gehoel to vervolgen, zóó was
hij onder den indruk van de hartelijke
bijvalsboiuigingen.
Toch is dit alles nog maar lokaal ge-
schermuisel. De grooie troepsnschouwing
de revue die voor héél het land als't
ware toongevend is had in de Albert
Hall te Landen plaats. En daar was
natunrlijk alles vereeoigd, wat de libe
ralen aan intellectueele en politieke
kracht en mogendheid voor het front
kunnen brongen, met den president-mi-
nisier in het midden als cfe spreker van
den avond.
De groote Albert Hall in Westend kan
10.000 personen bevatten en tienmaal
zooveel aanvragen om plaatsen waren
ingekomen. Wie een loegangsbewjjs kon
bemachtigen, was dus wel gelukkig. Hij
kreeg op het podium te aanschouwen een
grooie schare van hoofd-onder-aanvoer
ders in deu komenden strijdminister
Churchill zou zijn veldtocht door Lan
cashire afbreken en minister LioyJ
George uit Walis terug komen, zoodat
de heer Asquith omgev! n was door bijna
het geheele kabinet; 24 man! Yoorts
waren daar 215 liberale parlementsleden
en honderd liberale candidaten gezeten.
Een overweldigenden aanblik moet
dat overvolie podium geboden hebben.
Volgens de telegrammen was de geest
drift niet om te beschrijven. Toen As
quith en Lloyd George samen versche
nen, stonden alle aanwezigen op en
juichten eenigen tijd als razender.
De premier las zijn redevoering voor.
JU ij sprak buitengewoon warm en brachi
zijn gehoor voortdurend in opwinding.
Een geweldig gejuich vplgde op de ver
klaring, dat de liberalen de Lords nimmer
weer zullen vertrouwen, nog het bewind
aanvaarden, zonder algebeele afschaffing
van het veto-recht der Lords.
Na een klein uur te hebben gesproken,
eindigde Asquith met te zeggen, dat deze
historische strijd niet gezocht is, maar
dat do liberalen hem als mannen zullen
aanvaarden.
'5
CredietenHypotheken, Effecten, Assurantiën en Administration.
middelharnis. A. BSMJMiEKfü.
MP rink- en Broederbakken
Groote keuze in bekleed en onbe
kleed Mandwerk, Serre-Meubelen,
Hielen stoelen, BAg stoelen, Tfaeeta-
tafels, M*ortemanleauoc, Bleis- en
88rasefam(snden, MBIoemenlaJels enz.
Groote keuze complete Ameuble
menten in alle Stijlen en Prijzen.
Salon-Ameublementen vanaf f 9ö.
Massief eiken Huiskamer-
Ameublement 135.
Pitch pine Slaapkamer-A meu
blement. 115.—.
van solide Linnenkasten, Bureaux, Buf
fels, TafelsSpiegelsalsmede Rietmat-,
Weener- en K ussenstoelenFauteuils,
Canapésenz. enz. 2927
Solide bewerking. Vo konten garantie. Lage prijzen.
Telefoon 5169.
het naar de eiacbeu dos tijds (volgens de wot bepaald) ingerichte Logement
voorzien van een Ic klas Biljart, uit de beroemde tabriek van Cuijck, wordt
bij deze beleefd bij het publiek aanbevolen.
SO Koeren vise fasti ar kt SO, SI O TTE3 Si SI AM
2e huis vanaf Spoorviadukt. 2554
Aanbevelend, F. ÊGOSOAS.
