■|i| j
'It'll
mm
1
A,
H
#1 If
pi
it
Vraagbaak.
Antwoorden of uiededeelngea
Binnenland.
I..
f
I
II
ill i
Si
:li
if
i i
p
I ii
Jli1
I!
•i I" V 3
tl' J#
I a'Sr
I I
111
1 Ifi.i
|f;1
II
j;;Hj j
i
Ji t
44til
r \i
si ii i i
v tm
■Jill
kan worden aangetoond met deugdelijke cijfers uan
de pr act ijk ontleend.
We willen ons oordeel over kalimeel opschorten.
"We zullen afwachten, wat we verder te hooren
krijgen en te zien. Én dan hopen we er nader
op terug te komen.
naschrift. Dat zal niet lang meer uitgesteld
behoeven te worden, want voor een paar dagen
kregen we heel wat betrekkelijke schrifturen
onder de oogen.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst
zyn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop xe betrekking hebben.
Vragen.
358. Waarom wordt er altijd zoo gewaarschuwd
tegen voedermeel, dat een mengsel is van ver
schillende meelsoorten
359. Wat verstaat men door eene spontane
variatie
360. Bestaan er handleidingen of boeken waarin
goede raadgevingen of wenken staan voor zenuw
lijders (voor een aan te nemen leefregel).
Zoo ja, welke en hoeveel bedraagt de prijs
H. v. D.
Antwoorden en mededeelingen.
356. Kainiet en Thomasslakken mengen f Ge
rust. Doch niet te lang voor men 't uitstrooit
357. Zetmeel is eene organische stof, die onder
zekere omstandigheden tot suiker wordt. Zetmeel
kau ook aanleiding geven tot 't ontstaan van
alcohol en hieruit kau weer azijn voortkomen.
He organische stoffen kunnen onder bepaalde
omstandigheden omzetten en overgaan in heel
andere stoffen.
360. Er bestaan veel werken die over zenuwen
en zenuwlijders handelen. Of ze u echter van
dienst zullen zijn 7 Raadpleeg liever een speciaien
docter en ge zijt minder geld kwijt als u het
aanschaffen van al die boekan kost.
Mr. N. de Ridder.f
Op 6o jarigen leeftijd is Zaterdagavond
betrekkelijk plotseling overleden de heer
Mr. Nicolaas de Ridder, lid van de Tweede
Kamer voor het district Wijk bij Duurstede
en Burgemeester der gemeente Leiden.
Den voorbijgeganen zomer werd hij reeds
enkele maanden door een ernstige onge
steldheid aan zijn ziekbed gekluisterd. Doch
langzamerhand, na voor zijn gezondheid
ook eenigen tijd in Scheveningen vertoefd
te hebben, werd hij geacht weer zoo goed
als geheel hersteld te zijn. Hij was zijn
werkzaamheden weer begonnen. Woensdag
j.l. woonde hij voor de eerste maal in dit
zittingjaar der Kamer en na zijn ziekte, de
vergadering der Tweede Kamer bij. Vrijdag
d.a.v. constateerde de geneesheer pleuris,
waar Zaterdag longonsteking bij kwam.
Des middags teekende hij als Burgemeester
nog verschillende Raadsstukken des avonds
reeds overleed hij.
Mr. Th. H. de Meester.
Ia tegenstelling met het ook door ons
van de >Ned." overgenomen bericht, als
zou de toestand van het lid der Tweede
Kamer den heer Mr. Th. H. de Meester
goed vooruitgaande zijn, zegt het >Utr,
Dbl." uit vertrouwbare bron te kunnen
mededeelen, dat de patient achteruitgaat.
De infectie, die aan het linkerbeen heerschte,
is nu ook naar het rechterbeen overgeslagen.
Officieel fSedeelte.
INRICHTINGEN,
welke gevaarschade of hinder kunnen veroor-
zoïlctïi.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Ge
meente Bommelsdijk brengen ter openbare
kennis dat ter Gemeentesecretarie ter inzage ligt
een verzoek met bijlagen van Gerrit Willem de
Koning, schilder wonende te Middelharnis, om
vergunning tot het oprichten van een schilders
werkplaats in het perceel gelegen aan het Msrkt-
veld kadastraal bekend in Sectie B. No 1147.
Op Zaterdag, den 4n December 1909, des voor-
middags te 11uren, zal in het GemeeDtehui3
gelegenheid bestaan om bezwaren tegen dit ver
zoek in te brengen en deze mondeling en schrif
telijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij, die bezwaren
hebben, kunnen gedurende drie dageD, vóór het
bovengemelde tijdstip, op de Secretarie der Ge
meente kennis nemen van de ter zake ingekomen
schrifturen.
Sommelsdijk, den 20n November 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Wethouder, De Burgemeester,
W. VAN BEEK. De GRAAPE.
Plaatseiyk Atfeuws.
Sommelsdijk. De arbeiders L. de
Leeuw, F. Koote en A. Razenberg zullen
zich a.s. Maandag naar Duitschland begeven
teneinde aldaar in de kolenmijnen te gaan
werken.
Naar men zegt, bestaan er plannen
om het Rijkspolitievaariuig alhier op te
heffen en het te verplaatsen naar de Brigade
Vlissingen.
Op nader te bepalen plaats en uur
hoopt de Christelijke Zangvereeniging
»Euphonia« op Dinsdag a.s. 30 Nov. een
uitvoering te geven.
Waar wij van deze jonge Vereeniging
veel goeds hoorden, verwachten zij een tal
rijk publiek.
Middelharnis. Maandag had de tim
mermansknecht S. v. Koppen het ongeluk
met zijn handen tusschen de zaagmachine
te geraken waar zijn beide pinken ernstig
verwond werden en geneeskundige hulp
noodzakelijk was.
Den Bommel. Door Jan Holleman in
de Achthuizen is voor de tweede maal
frambozen geplukt. Wonderlijk met zulke
koude dagen.
Donderdag j.l. sloeg een paard be
spannen voor een wagen van Th. S. op den
hol. Eenige personen mochten het genoegen
smaken het hollende dier te grijpen, zoodat
ongelukken werden voorkomen.
Mocht onze vroegere dorpsgenoot,
de heer A. P. Stolk, thans leerling aan de
Rijkskweekschool voor ond. te Haarlem in
Augustus van dit jaar slagen voor de akte
»Ieekenen« L, Oin de maand October
legde hij met gunstig gevolg examen af in
de vrije- en Ordeoefeningen der gymnastiek,
terwijl hij de vorige week de akte sSchoon-
schrijven* M. O. behaalde.
Maandagochtend ontspoorde de Tram
alhier. Naar men zegt kwam het door de
sneeuw. Ongelukken kwamen niet voor.
Maandagavond jl. werd alhier eene zang
vereeniging opgericht, waarvan naar men
verneemt als directeur zal optreden dhr.
Feenstra hoofd der Chr. School alhier,
Dirksiand. Het blijft dit jaar voor den
landbouwer tegenloopen. Hadden ze voort
durend te kaïnpen met regen thans is het
de vorst en zelfs sneeuw, die het nog te
verrichten werk belemmeren. Er is nog heel
wat te doen, eenige weken droog weer
zoude zeker welkom ziin,
De pogingen door den Heer T. Duim
van Herkingen aangewend (zie vorig blad)
teneinde de op ons Eiland gevestigde Af-
deeling der Geheelonthouders vereeniging
te versterken, zijn niet vruchteloos geweest.
Eenige uit onze Gemeente hebben zich,
ook daar bij aangesloten om mede den
strijd te voeren tegen den alcohol.
Maandagavond bracht het Mannenkoor
alhier de Heer en Mejuf. Grevenstuk bij
het vieren van hun 25 jarig Huwelijksfeest
een serenade. Eenige toepasselijke verzen
werden de feestvierenden toegezongen waar
op, de zaDgers passelijk werden getracteerd
en hartelijk dank gezegd.
llcrkingeu. Een zonderlinge doch
VOOrdeelige hip. Op de hofstede der Gebr.
Keijzer alhier doet zich meer dan eens het
geval voor dat een kip de eene dag twee
de andere daarop volgende dag een ei legt.
Ofschoon geen windeieren zijn de twee
slechts met een zeer dunne schaal overtogeri.
Dezer dagen werd door den heer
L. Warnaer Jnz. een wagenvracht suiker
bieten aan de haven gebracht, bespannen
met twee hengsten waarvan den inhoud
bieten het ongehoorde gewicht woog van
3134 Kilogram.
Belanghebbenden zij bekend gemaakt
dat door B. en W. dezer gemeente is ge
publiceerd aan de aanplakplaats het gewijzig
de artikel der Politieverordening regelende
de sluitingsuren der tapperijen des Zondags.
Stellendam. Door Johs. van Dam is
verleden week bij de garnalen een steur
gevangen, die niet minder dan 9 voet lang
was.
Tot tellers bij de a.s. volkstelling
alhier zijn benoemd de Heeren J. Kuijper
en G. Tanis te Goedereede en M. de Leeuw
alhier.
Goedereede.** Tot tellers bij de 9e
tienjaarlijksche volkstelling alhier zijn be
noemd de Heeren J. Kuijper, G. Tanis
en A, Neele alhier.
Ouddorp. Zaterdagavond had alhier bij
het rangeeren van den laatsten tram, een
zeer treurig ongeluk plaats. Zoo als ge
woonlijk, was er wederom een talrijke
menigte van volk op het station verzameld.
Bij het spelen en stoeien in de nabijheid
van de voorbijrijdende wagens, kwam de
ruim 15-jarige J. v. J. onder een der wagens
te vallen, waardoor hem beide beenen
totaal werden afgeknepen.
In volle tegenwoordigheid van geest,
werd hij van de lijn gedragen, en direct
geneeskundige hulp ontboden. Nog met de
terugkeerende tram werd het slachtoffer
naar Rotterdam vervoerd, alwaar hij den
volgenden morgen is overleden.
Moge dit diep treurige geval nu eetS
spoorslag zijn voor den Gemeenteraad en
de Tramweg-Maatschappij om totaal de
toegang voor niet belanghebbende tot het
station te verbieden.
Vrijdagavond is alhier aan den Oos
telijken hemel, een vuurbol waargenomen.
Maandag was alhier aan het strand
een massa hout aangespoeld voornamelijk
een aantal beddings. Ongeveer 350 stuks
daarvan zijn nog door de strandvonderij
alhier geborgen.
drongen dat B. en W. zullen zorg dragen te gebie
den van tijd tot tijd de mestputten op te ruimen
om niet weer te geraken in dezelfde toestanden.
Volgt nu het tweede punt der rioleeringskwestie
betreffende de aan deze zijde gelegen greppel der
St. Elir.abethsiraat. Hiervoor zijn vau eigenaren
twee op zegel -geplaatste stukken ingekomen
waaruit blijkt toestemming wordt verleend door
de daaraan grenzende houders van tuinen om tot
rioleering over te gaan. B. en W. stellen voor de
buizen van gemeente wege te verschaffen waarna
betrokken eigenaren verders op zich zullen nemen
den arbeid daaraan verbonden.
Hierover ontspon een zoo breedvoerige discussie,
gevoerd door de Heeren Den Boer, Mans en Van
Kempen met den Voorz. dat laatst genoemde ten
slotte zich genoodzaakt zag ten gerieve der leden
de vergadering te schorsen. Allen waren over
tuigd de toestand aldaar spoedig verbetering
eischte, maar waarom nu op kosten der gemeente
Eigenaren hebben zelf de zaak verwaarloost.
Door Den Boer werd gevraagd of niet de helft
in de kos(en (raming was f 270) door eigenaren
kon worden gedragen. De Voorz. antwoordt dat
in de eerste plaats de bewoners niet in staat zijn
dit in buur meer te betalen, en ten tweede door
B. en W. zooals het voorstel nu ter tafel ligt
hen is aangeboden en dus hiervan geen ander
voorstel willen maken. Bovendien ziet hijerdit
in, dat als op deze manier niet wordt gehandeld
er totaal nietB van komt en van zelf heel het
rioleeringsvoornemen van de baan gaat. Na nog
veel over een en ander te hebben gediscuseerd,
wat evenwel geen resultaten opleverde verlaten
de Heeren Van Kempen en Den Boer begeleid
door de hun door den Voorz. toegevoegde Heer
Witvliet de vergadering om de zaak eens in
oog&uscbouw te nemen, aangezien zij den tijd
hun gegeven te kort achten over zoo een belang
rijke zaak een besluit te nemen.
Na heropening der beraadslagingen (de Heeren
zijn weer ter vergadering gekomen) geven de
Heeren Van Kempen 'en Den Boer te kenneu
genoegzaam inet alles op de hoogte te zijn. Het
ie hun niet te doen om deze zaak tegen te werken
Het doel van B. en W. is goed. Alleen de grootte
kosten deed bij hun bezwaren oprijzen, nu echter
bij monde van den Heer Kastelein de financiën
het eenigszins toelaten en ook hij van meening
is verandert en voor zal stemmen, mede ook
daarom, als straks eventueel de straat zelve wordt
verbeterd deze riolen van groot nut kunnen zijn
zullen zij voorstemmen, alleen onder voorwaarde
van strenge controle uit te oefenen op het schoon
houden der zinkputten.
Zonder hoofdelijke stemming wordt ook daartoe
besloten.
Wordt nog eene al- en overschrijving gedaan
groot f 10 ten behoeve der Ambachtsschool en
daarna de vergadering door den Voorz. gesloten.
Gemeeitósraaff.
Verslag van het verhandelde in den
Raad der gemeente Herkingen,
op Maandag 22 Nov. 49U9,
des vm. 9,30 ure.
Atwezig de Heeren v. d. Velde en Keijzer.
De Voorz. opent de vergadering, waarna de
notulen der vorige vergadering worden gelezen,
onveranderd goedgekeurd en geteekend.
De Voorz. deelt vervolgens mede de navolgende
stukken zijn ingekomen:
le. Een missive van H.H. Ged. Staten berich
tende de ontvangst der in de vorige vergadering
gemaakte wijziging in het Reglement van Orde,
hetgeen door hun voor kennisgeving is aange
nomen.
2e. Idem eene ontvangst berichtend van de
eveneens in die vergadering gedane wijziging der
Politieverordening regelende de sluitingsuren der
tapperijen op den Zondag.
3e. Idem eene mededeelende deSvastslelling der
gemeenterekeniDg dienst 1908, sluitende met een
batig saldo groot f 569,68.
Alle deze stukken worden op voorstel van den
Voorz. voor kennisgeving aangenomen.
Daarna ;?ordt in bespreking gebracht de riolee
ring om en bij ,de schooi waarbij behoort de
greppel achter de woningen van de Wed. A. v. d.
Velde, Soeteman, Noordijk en anderen.
De Voorzitter zegt de meening te zyn toege
daan hier de gemeente het best zou kunnen
zorgdragen voor de tot standkoming, aangezien
do daar vroeger gelegen sloot gedempt schijnt
geworden te zijn ten gerieve der school. In de
notulen is hieromtrent geen nadere verklaring
te vinden. Door B. en W. is voor dit gedeelte
een raming gemaakt van de kosten daarvan groot
f 75 respectievelijk f 15 werkloon, f 10 schaalen,
drie zinkputten f 18 en drie deksels daarvoor f 24
en het restant nl, f 8 voor onvoorziene uitgaven.
Daar deze post naar het oordeel van den raad
niet zoo heel groot is en zij zich overtuigd ge
voelen de gemeente deze zaak in het bestaande
geval voor hare rekening dient te nemen, wordt
na eenige discussie zonder hoofdelijke stemming
besloten voor en vanwege de gemeente aldaar te
rioleeren. Hiermede in verband wordt aange-
Verslag van het verhandelde in de
Openbare vergadering van den
Raad der gemeente stellendam
op Vrijdag, 49 November
des voorm. ten 9 ure.
Niet aanwezig de Heer Holleman.
Na opening der Vergadering door den Burge
meester-Voorzitter komt in nadere behandeling
het in de vorige zitting aangehouden punt
.Wijzing hefiingsbesluit inzake Hoofdelijken
Omslag".
De Voorz. doet voorlezing van een missive van
Heeren Ged. Staten in Zuid-Holland, daarbij ter
wijziging toezendende Gemeente-Begrooting voor
het dienstjaar 1910 en legt over eene nadere
progressieve heffiDgschaal, met welke men met
behoud der aanslagen over dit jaar zou geraken
tot een totaal bedrag ad f 2292,77', terwijl de
reeds overgelegde schaal een totaal ad f 2494,97
aanwijst. Hij wijst er voorts op, dat door Heeren
Ged. Staten op versterking der middelen wordt
aangedrongen met het oog op de uitkeering van
buitengewone subsidies.
De Heer Moerland oordeelt de bestaande heffing
hoog genoeg en wijst erop, dat, indien de heffing
progressief moet plaats hebben, gebleken is, men
tot een bedenkelijk hoog vermenigvuldigcjjfer
zal geraken, te meer, indien het te heffen maxi
mum moet verhoogd worden. Hij zet nogmaals
in den breede uiteen, dat de toestand alhier geen
progressieve heffing toelaat, vooral, wijl kinder
aftrek niet kan worden toegestaan, aangezien de
minder aangeslagenen daardoor a. h. w. geheel
ontlast zouden worden en dus de druk op de
aaugeslagenen nog harder zou zijn.
De Heer Van Seters vraagt den Voorz., of er
blijk moet gegeven worden van eene lioogere
heffing, waarop de Voorz. te kennen geeft, dat
nog 1 400,op de Begrooting moet gevonden
worden, waarom door Heeren Ged. Staten naar
eene progressieve heffing van den H. O. wordt
verwezen.
Met het oog op den korten tijd van degelijk
onderzoek acht de Heer Moerland het gewenscht,
den post, Hoofdelijken Omslag ongewijzigd te
houden. De invoer eener progressieve heffing kan
't volgend jaar dan nader overwogen worden.
Daarop wordt de post onder volgno. 20 ver
hoogd niet f 174,47, volgno. 22 met f400 verlaagd
en een nieuwe post ad f 72,onder volgno 27a
toegevoegd inzake de negende tienjaarlijksche
volkstelling.
De post onder volgno. 56a, aan de begrooting
toegevoegd, wordt ook op f 72,—begroot, terwijl
de posten onder volgDO. 77 en 87 worden ver
laagd met f 133,86s en de post onder volgno. -88
met f 158,33' verhoogd, zoodat de uitgaven f96,47
hooger geraamd worden.
De Voorz. geeft in overweging, den Hoofde
lijken Omslag met f 250,—, alzoo met 10% te
verhoogeD. Na breedvoerige onderlinge bespre
kingen, waarbij de Heeren Moerland en Nagtegaal
zich tegen deze verhooging verklaren en de Heer
Moerland te kennen geelt, nog liever eene be
grooting, sluitende met een nadeelig saldo, aan
Heeren Ged. Staten in te zenden, dan dat hieraan
wordt toegegeven, stelt de Voorz. voor, de buiten
gewone huishoudelijke subsidie ad f 200,met
f 250,— te verhoogen en alzoo te brengen op
f 450,—.
Daartoe wordt besloten, waarna de Gemeente
Begrooting éénparig wordt vastgesteld, welke
dienovereenkomstig ter goedkeuring aan Heeren
Ged. Staten dezer provincie zal worden iügezonden.
Wordt voorlezing gedaan van een schrjjven van
J. Quist alhier, houdende verzoek, aan hem in
huur of erfpacht af te staan een stuk gemeente
grond op 'tz.g. Weitje tot het bouwen van een
schuurtje.
Na eeuige onderlinge besprekingen wordt daarop
éénparig afwijzend beschikt.
Alsnu wordt de Openbare Zitting geschorst.
Verslag van het verhandelde in de
Openbare Vergadering van den Raad
der gemeente Goedereede, op Woens
dag 17 Nov. j.l. des nm. 3 uur.
Afwezig de heeren 0. A. Vogel en P. Troost.
Na opening der vergadering door den Voorz.
worden de notulen der vorige zitting gelezen,
goedgekeurd en onderteekend.
Wordt voorlezing gedaan van eene missive van
H.H. Ged. Staten dezer provincie, daarbij goed
gekeurd terugzendende de Raadsbesluiten tot
betaling uit den post „Onvoorziene Uitgaven",
tot af- en overschrijving van posten op de be
grooting en tot aanvulling der begrooting, alle
dieDst 1909.
Aangenomen voor kennisgeving.
Wordt voorlezing gedaan van eene missive
van H. H. Ged. Staten, daarbij ter wijzigi: g
terugzendende de gemeentebegrooting voor het
jaar 1910 en waarbij te kennen wordt gegeven,
dat de post onder volgn. 19 der Ontvangsten
kan worden verhoogd met f 359,66'/* en die onder
volgn. 21 behoort te worden verlaagd met f950.
Na onderlinge besprekingen worden enkele
posten in ontvangst verhoogd en in'uitgaaf ver
minderd, waardoor het evenwicht in de btgroo-
ting hersteld wordt.
In verband met die wijziging wordt het besluit
genomen tot het invoeren van marktgeld, waar
door in plaats van, zooals vroeger f 0,10 per M"
van kramen enz. werd geheven, thans f 0,20 hef
fing zal plaats hebben, terwijl voor het plaatsen
van een draai- of schuitjesmolen op het Markt
plein zal verschuldigd zijn t 75 en voor het
plaatsen van een draai- of schuitjeBmolen op de
Groenmarkt f 25, waarvoor vroeger slechts f 10
geheven werd.
Dit besluit zal aan H.H. Ged. Staten dezer
provincie worden ingezonden, ten einde daarop
de Koninklijke goedkeuring te verkrijgen.
Een voorstel van het dagelijksch bestuur, om
weder eene hondenbelasting in te voeren, werd
met 3 tegen 2 stemmen, die van de heeren Joppe
en Koeteeuw, verworpen.
Daarna schorst de Voorz. de openbare verga
dering, om over te gaan tot besloten zitting ter
behandeling der aanslagen voor bet. opmaken van
het suppletoir kohier Hoofdelijke Omslag dienst
1909.
Na heropening wordt met eenparige stemmen
een suppletoir kohier H. O. vastgesteld, hetwelk
ter goedkeuring aan H.H. Ged. Staten dezer
provincie zal worden ingezonden.
Niemand meer het woord verlangende, wordt
de vergadering door den Voorz. gesloten.
Mei
jr e&ontSees r-itukken.
niet
De co pie van Ingezonden Stukken, die
geplaatst zijn, wordt niet teruggegeven.)
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
en Uitgever.)
Mijnheer de Redacteur
Toen ik Zs'erdag „Onze Eilanden" ter lezing
kreeg viel bet mij op, dat de Heer Hóssen, Di
recteur dur Ambachtsschool te Middelharnis,
tevens voorzitter van de Sportvereeniging toch
zoo'n uitnemend persoon is om da sport op het
eiland Flskkee te doen vooruitgaan. Tevens las
ik, dat bij een beroep deed op allen tot mede
werking om de Sportvereeniging te willen steu
nen. Nu vraag ik aan den Heer Hóssen omtrent
die fabelachtige geschiedenis met die postduiven,
welke moesten vliegen vau Rotterdam. Niet uit
geschreven door de Sportvereeniging, doch door
de Directie der Rotterdamsche Courant. Het doel
daarvan was om een proef te nemen in hoe
korten tijd de duiven berichten overbrachten.
Daar er dien dag olympische spelen plaats hadden.
Doch voor dat de dag dat de duiven moesten
vliegen was aangebroken, hadden wij intusschen
de duiven eerst van Zuidland, Nieuw en Oud-
Beijerland, Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam
laten vliegen. Bij dat viiegen van Rotterdam
een paar dagen voor dat de wedvlucht plaats
had, zou de Heer Hóssen de duiven zelfs nog
eens oplaten op het Beursplein te Rotterdam.
Wie Behetst echter mijn verbazing toen ik om
kwart voor elven 3 duiven thuis kreeg. Doch
juist de beste duiven, welke altyd nummer één
waren, kwamen nu een half uur later. Ik zag al
gauw dat er iets gebeurd was met de duiven,
omreden ze alle twee gebroken slagpennen had
den, wat natuurlijk het vliegen belemmerde. Dat
is het eerste, waardoor ik vermoedde dat daar
mede fraude is gepleegd. Toch liet ik mij zeiven
niet afschrikken, en gaf op dien fabelachtigen
dag nog twee van mijn beste duiven mede, welke
de vorige week van Antwerpen hadden gevlogen.
Maar nu komt voor mij (die fabelachtige geschie
denis.) De duiven werden op de stoomboot
„Onderneming" gebracht, welke 1 uur van Mid
delharnis vertrok en zoodoende om 4 uur te
Rotterdam is. Doch daar hoorde ik dat den
Heer Hóssen naar Rotterdam was gegaan met de
stoomboot van 6 uur 30. Ik vraag den Heer
Hóssen waarvoor hij juist dien dag naar Rotterdam
moeBt. Ik voor mij begrijp dat zeer goed. De
Heer Hóssen is half zeven met de stoomboot
medegegaan. De mand met duiven 1 uur met de
Onderneming. Zoodoende heelt den Heer Hóssen
nog een uur tijd gehad om het adres van den
mand te veranderen, omrede de boot om kwart
na vijf weder van Rotterdam vertrok. Zoodoende
kon die Postduivenwedvlucht niet slagen.
Ieder lezer zal het zijne er wel van begrijpen.
Doch zoodoende wordt toch die fabelwereld weer
een goede wereld. "Verder wil ik daar over niet
meer schrijven. Doch ik vraag nogmaals den
Heer Hóssenwie hém het recht heeft gegeven
om een mijn gekocht eigendom tot het zijne te
nemen.
Dankend voor uw verleende plaatsruimte.
AREND WITVLIET Az.
Middelharnis.
Mijnheer de Redacteur
Nu mij van verschillende zijden, en bij her
haling inlichtingen worden gevraagd, hoe nu
toch de Onderlinge Landbouw-ongevallenverze
keringin elkaar zit men stelt mij die vraag
meermalen in myn kwaliteit als Secr. van dtn
Flakkeeschen boerenbond meen ik goed ie
doen om allen tegelijk van antwoord te dienen,
daarvoor eenige ruimte in Uw blad te verzoeken.
Te gereeder ga ik daartoe over nu binnen enkele
dagen de Flakk. boeren zullen worden gesteld
voor de vraag of ze hun loontrekkend personeel
wenschen te verzekeren en schadeloos ie stellen
tegen de gevolgen van invaliditeit en ongeluk
ken en waar men nu die risico kan overdragen
op ouderlingen grondslag en dus betaald wat
men werkelijk schuldig is zonder winst voor
aandeelhouders en buiten kijf óók zonder 't gevaar
dat men voor alles verzekerd is behalve voor
een of ander twijfelachtig geval is 't mijn
persoonlijke overtuiging dat men verstandig doet
met deze vraag toestemmend te beantwoorden,
óók om nog een andere één meer klemmende
reden. Zooals mag worden verondersteld bekend
te zijn diende Dr. Kuyper een wetsontwerp in
om de Landarbeiders te verzekeren, ten gevolge
den uitslag der generale verkiezingen in 1905 was
't Ministerie waarvan Dr. Knyper de premier en
tevens Minister van Binn. Zaken was genood
zaakt heen te gaan en kwam achter de „groene
tafal" 't Min. de Meester met als Minister voor
't ingesteld Departement van Landbouw Nijv. en
Handel Mr. J. D. Veegens, deze trok 't ontwerp
„Kuyper" in om 't gewijzigd opnieuw in te dienen,
den indruk die dit wetsontwerp in Landbouw-
kringen te weeg bracht was ongeveer als bij 't
ontwerp Kuyper ongunstig en 'twas dan
ook een opluchting toen 'tMin. de Meester zijn
biezen pakken moest en als opvolger optrad het
Ministerie Heemskerk met aan 't hoofd van 't
Departement van Landbouw Ds. A. 8. Talma,
deze was zoo beleefd en handelend met de na
latenschap zijns voorgangers zooals te doen ge
bruikelijk schijnt ook dit wetsontwerp weer
in te trekken. Echter stond bij die Koninklijke
boodschap de onuitgesproken verklaring dat 't
te avond of morgen, zij 'tin anderen vorm toch
wel weer uit de windselen zou komen, zoodat
met die voortdurende Ministerswisseiing de zaak
wel uit- doch niet afgesteld zou zijn en over den
vaderlandschea landbouw toch altoos als zweven
bleef t zwaard van „Damokles".
De tegenstand van de zijde van den land
bouw was nu niet zoozeer de onwil om zijn
dienstpersoneel te verzekeren misschien bij
sommigen óók wel doch méér bijna schreef
ik uitsluitend den haast doodelijken angst
dat de landbouw evenals de industrie zou worden
geëxploiteerd, geadministreerd, en geregeerd door
de inmiddels berucht geworden Rijksverzekerings
bank. Men dacht en menigeen zei, de landarbeiders
verzekeren dat is tot daórtoe, maar zich te krom
men ouder de administratieve, bureaucratische
wijze die de Rijksverzekeringsbank voorschrijft,
dat is niet te doen, 'n boer z'n handen staan er
niet naar om na afgezwoegde dagtaak nog eens
aan een loonlijst te gaan zitten schrijven om de
rest van de omslachtige en tot in't kinderachtige
afdalende romslomp niet te noemen. Op de ver
gadering van den Êlakk. boerenbond van 26 Juni
1907 deelde één der afgevaardigde mede dat men
een kruiwagen noodig had om 't papier aan
formulieren en andere stukken te vervoeren dat
de Rijksverzekeringsbank had gestuurd om het
weekloon te weten van ,een sluiswachter, welks
tractement bij herhaling was opgegeven als te
bedragen f 3,75 per jaar.
Nog meer staaltjes van dergelijken aard zou
den te noemen zijn, doch ik acht aan de hand
van 't verslag der „Alg. Verg. van 'tNed.Landb.
Comité van 10 Juli 19U8 voldoende weer te geven
wat in 'thart van den Nederlandsche Landbouw
voorzat bij de agitatie en de vrees voor de greep
van den Wetgever. Meteen kom ik dan op het
tijdstip waarop de geboorte der „CentraleLand
bouw-Onderlinge" aanliohte. De onmiddelijke oor
zaak dat meergenoemd Comité deze teere aange
legenheid aangreep meen ik te moeten zoeken in
een verklaring van Minister Talma op een ver
gadering te Heerenreen, waar Z.Ex. zich ongeveer
in deze voege uitliet: „Ik verwacht iets van den
landbouw, ik eerwacht niet alléén afkeuring,zooals
't geval is ten aanzien van de door mij ingediende
Ongevallenwetmaar ik verwacht van den landbouw
hulp."
Medewerking, steun, hulp dat was het waaraan
de Regeering behoefte had en waar ze zich niet
te groot, noch te voornaam voor achtte het te
bekenueo, er zelf om vroeg, en naar aanleiding
die verklaring was 'tde heer Dr. Bruinsma, die
in bovengenoemde vergadering zei „wij moeten
een ontwerp maken en wanneer de Regeering dien
weg op wil dan zal zij den steun ontvangen van
den Landbouw"De heer K. de Boer destijds lid der
Tweede Kamer zei o.m. „sinds bij de behandeling
„van de bestaande ongevallenwet bij Art. 10 een
„amendement werd verworpen met eene meerder-
„heid van slechts 2 stemmen, waaronder ik mij
„gelukkig reken mijn stem te mogen tellen om
„toen reeds den landbouw in de ongevallenwet
„op te nemen, sinds toen hebben de landbouw
„en de Regeering steeds getracht elkander te
„naderen, en sedert is het nog niet gelukt opeen
„behoorlijke wijze tot elkander te komen. De
„Regeering zoekt naar een vorm, waarin zij den
„landbouw de hulp bewijzen kan, die de landb.
„nog steeds zoekende is. En deze zoekt naar een
„vorm en naar een formuleering van haar wenschen
„waarin zij aan de regeering haar gevoelen ken-
„baar kan maken over de invoering van de
„ongevallenverzekering voor den landbouw", en
„verder „Wij willen de landbouw in zyn geheel
„wenscht dat aan dsn landarbeider dat gene
„geven, waarop bij even goed recht heeft als de
„industrie arbeider, n.I. een geldelijke onder
steuning in geval hem in zijn bedrijf een ongeluk
„overkomt, maar wat de landbouw niet wenscht
„wij moeten dat duidelijk aan de Regeering
„zeggen; en namens alle landbouwers, is; dat
„die omslachtige en kostbare wijze waarop de
„ongevallenverzekering voor de industrie is ge
kegeld, en waardoor de werkgevers belast worüen
„met aanzienlijke kosten, die voor een groot deel
„weggaan aan 't onderhouden vaD ambtenaren en
„voor 't voeren der administratie, ook zal worden
„gevolgd bij de ongevallenverzekering voor het
„landbouw bedrijf."
De heer R. Dojes sprak in't vervolg zijner rede
o. m.„Het is mij voor een paar jaar gebleken,
„toen een werkgever met een arbeidersvereeniging
„een vergadering had, dat die arbeidersvereeniging
„zelve van meening was, dat dit toch niet wen-
„schelijk was om voor den landbouw eenedege-
„lijke ongevallenverzekering te krijgen, als men
„voor de iudustie had, omdat ook hun bekend
„waren de groote bedragen, die voor dit doel
„gestort moesten worden, waarvan dan zoo weinig
„terecht kwam in de zakken der arbeiders." Ik
zou kunnen voortgaan met citeeren uit die ver
gadering waar ten slotte op voorstel van den hr.
8. C. Korteweg een besluit werd genomen, dat
de moeder kan worden genoemd van de sinds
kort geboren Centr. Landb. Onderlinge."
In 't kort meen ik thans duidelyk te hebben
gemaakt wat de landbouw te wachten stond
en vergeten wij het niet staat, wanneer de
landbouwers zoo in het klein ais in het groot
bedrijf niet schouder aan schouder de slagen
zullen marqueeren die onverbiddelijk, niet eens
over langenrtijd op haar zullen neer komen.'De
eenige weg om zijn lijf te bergen is, de regeering
vóór izijn. Zjj moeten als één man zich aaneen
sluiten en 't der overheid toonen, dat zij niet
onwillig zyn om hun loontrekkend dienstperso
neel te verzekeren; maar volstrekt niet gediend
zijn van die dure, lastige, omslachtige wijze
waarop een heirleger Staatsambtsnaren die affaire
zullen oontröleeren en administreeren.
Rest mij thans nog in ruwe schets uiteen te
zetten wat de Centr. Landb. Onderlinge eischt
en geeit als ook hoe ze in elkaar zit en werkt.
Vooraf mag ik nog wel melden dat de groote
landbouwmaatschappy en de handen ineen hebben
geslagen en benoemd een „permanent Comité tot
„bestudeering en voorbereiding eener onderlinge
„ongevallenverzekering voor den landbouw" een
groepje mannen wier namen te noemen mij niet
noodig schijnt en in betrekkelijk korten tijd
hebben die menschen een voorstel ontworpen,
dat naar deskundigen beweren meesterlijk in
elkaar zitdat kon ook wel niet anders wilde
men niet op staanden voet fiasco lijden, want
vergeten wij 't niet; niet alléén moest men de
regeering een stuk werk voorleggen waar zij niets
op san te merken had: dat zij als voorbeeld
nemen kon, óók de Staten Generaal moest zoo
noodig schaakmat worden gezet. De naam der ver
eeniging is eigenlijk „Nederlandsche Landbouwver-
eeniging tot het onderling dragen van het Bedrijfs
risico", kortheidshalve wordt ze genoemd Centrale
Landbouw Onderlinge", deze Centrale is gevestigd
in Amsterdam, als onderafdeelingen zal ik ze
maar noemen heeft men voor elke Provincie
van Groningen tot Limburg nog een Provin
ciale Centrale, wij leven dus onder „de Zuid-
Holl. Landb. Onderlingewelke is gevestigd in
den Haag. Mijns inziens is dat prachtig begrepen
door 't comité zooals nu zal worden duidelyk
gemaakt. Elke Provincie draagt de risico, der
ongevallen die daarin voorvallen en waarvan den
duur de 2 maanden niet overschrijdt, breekt
iemand een arm of been of kneust of klemt hy
zich dat hij zijn werkzaamheden niet kan voort
zetten, doch is dat binnen 60 dagen hersteld dan
wordt dat geleden door „de Prov. Onderlingeis
't een heel ernstig geval een breuk waar door
een amputatie noodig word, zoodat de werkman
levenslang ongelukkig en invaliede blijft, óf heeft
een ongeval den dood tengevolge zoodat de na
gelaten betrekkingen d.i. vrouw en kinderen
en wie voorts méér door die man werden onder
houden broodeloos zijn althans in hoogst treurige
en kommervolle omstandigheden achterblijven
dan valt dat onder en wordt gedragen door de
Centrale Onderlinged.w. z. daar betalen alle
Provinciën dus 't heele Rijk aan meé. Ik zei
dat, dat prachtig begrepen was en dat stemt
ieder mij toe, die de kaart van 'tland kent en
eenigzins bekend is met de cultiveering van den
bodem en de eigenaardigheid van de bedrijven
in die streken, de Provincie Groningen met zijn
grootbedrijf en zijn veelal door stoom gedreven
machinerieën, moet zijn kleine ongevallen zelf
opknappen en die zullen allicht menigvuldiger
zyn dan in Noord-Brabant met zyn hei en zand
streken waar 't bedrijf op meer bescheiden schaal
en met primietiever werktuigen wordt uitge
oefend. Zoo ook Noord-Holland met zijn water
wegen ten behoeve van 't bedrijf waar men zijn
kce'en gaat melken met een boot ea ook zelfe
't vee met een „hole" in de wei brengt, de stier
heen roeit en zijn hooi naar huis vaart, mag niet
op een lijn worden geplaatst met Drenthe waar
water iets zeldzaams is en bezem en bijen boeren
schier zonder werktuigen althans zonder gevaar
lijke de kost winnen. Nog zou een en ander
kunnen gezegd van de vergaderingen enz. doch
dat is iets heel gewoona, elke Provincie heeft
zijn vertegenwoordiger bij de Centrale en ik zou
ook dat stilzwijgend voorbijgaan ware 't niet dat ik
nog even wou aanstippen dat Flakkee dat al heel
best treft omdat als Provinciaal vertegenwoor
diger optreedt een oud Flakkeër n.I. de heer
S. C. Korteweg te 'sHage ik geloof nu niet dat
hij andere streken zal verwaarloozen maar dat
ons eiland hem nó aan het hart ligt daarvoor
zou ik borg durven blijveD.
Ziedaar de zaak in schets.
Wat zal nu 't antwoord zijn dat de boerenstand
in al zijn schakeeriDgen op de dringende vraag
om medewerking, op 't verzoek van Minister
Talma om hulp: geven zal? De kat uit den boom
kijken? Ik vertrouw op wat ik hiervoor Het gaan
dat nu in geen geval de „zuinigheid" de „wijsheid"
zal bedriegen en dat elke boer zijn Aanvraag
formulier dat hij van de Secretaris der land-
bouwvereeniging in zijn dorp zal, of reeds heeft
ontvangen zal invullen ten einde 1 December de
organisatie in Flakkee krachtig ter hand te kun
nen nemen en per 1 Jan. 1910 te kunnen zeggen
ziezoo Flakkee is klaar 1
Ik zou nu nog kunnen vertellen wat er wordt
betaald bij ongevallen doch die cijfers weet ik
misschien Diet goed genoeg om ze in de krant
te zetten. Gij kunt dat informeeren by Uw tim
merman of metselaar, 'tis net als bij de indus-
trieele ongevallenwet van 1901, behalve 2 dingen
le. Ongevallen die binnen 10 dagen hersteld
zijn worden niet betaald, dat is om 't knoeien
tegen te gaan dat bij de bestaande ongevallen
wet veelvuldig schijnt voor te komen.
Er zijn van die sjappen die zich ziek melden
alléén om 'n paar dagen vrij af te hebben, een
spreker hoorde ik onlangs beweren, dat in som'
r
in denzeif
Sinds r
van hoog
heelen bo
verbond
daaraan 0
dan is de
ruimschoo
Dankeni
Mlddc
zijn te I
besommii
«Burgeme
zToekom;
«Hendrik
«Middelh
«Luctor e
«Paul Kr
«Prinses
Op Wo
7 uur in
zet vun
168 roed
land tuss
erschen
Sommelsc
In twee
Heer T.1
VAN BI
Op W
7 uur
Afslag v
(10 gem.
bouwlant
Oud Kra
stein te
57 eri 5
verzoeke
Schiedair
Donde
Donde
aavond
te Stelle
en erven
land in
de erve
Notaris
Dond
Bas, te
gaf jhr.
uit Lo
kamer, I
hij reet
Hij veril
twee
waarde
de juw
groote
gekeert
Van K
De qu
vrouw
de be
afgespi
ODgedc
de oor
dan kt
kamer
die nf
den d
hem I
niet
meer
oplicht
met h
naar
juist
De b<
inmidt
veren,
der pi
De
ijverig
houde
- t \r
KT".."
v
