'EN.
,s.
Woensdag 10 November 1909.
1
shine
Antirevolutionair
Ji4sle Jaargang N". 1501.
Orgaan
voor «Ir %ui<Sliollaii«lsclir en Keeuwsclie Eilandrn.
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
Tsessb- en Laadtouw.
|j
rr*m
stoom wordt
imachine is de
'&FEILT.
(OTTERDAM.
IE PLEKLEN,
tdag GRATIS
paar der alom
Uitsluitend
|JD ZEKER.
Groote Hark 21
WrrhuSzeu.
moderne 0
[illijke en Sg
CS
[0 e» 93
bgenheden.
>011.
p tiekantoor
:anIandsohe Bsurzeu
noten.
bouwen.
traudsohade van ge-
pnkbiljetten en pe>
|kbanken.
2255
and
en.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs por drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercoum. So.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en *fs maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr.
%8Se «ifBikkess voor «Se B&esiarSie SieeleimS, IdveilpHliën en verilere Administratie franco toe te «enden aan «Sen SJitjrever.
3*
Vóór of fep óc LaMMw-OiMiiige?
We hebben jl. week in een tweetal
artikelen het woord gegeven aan de
Landbouw-Onderlinge en geven thans
geluk wij beloofden een beurt aan de
Hollandsche Algemeene.
Aan H.H. Landbouwers!
Nu vrijwel algemeen het sluiten
eener Ongevallenverzekering mede in
verband met de Wet op het Arbeids
contract 7.00 niet noodzakelijk, dan toch
zeer wenschelijk wordt geacht treedt
vanzelf de vraag op den voorgrond, of
gij vóór of tecjen aansluiting bij de
Landbouw-Onderlinge zult
zijn.
,Het zal U ongetwijfeld gemakkelij
ker vallen een besluit te nemen, wan
neer gij de verzekering der Land
bouw Onderlinge vergelijkt
met die der Hollandsche Alge
meene V e r z e k e r i n g s-B a n k
te Schiedam.
Ter vereenvoudiging volgen hier
eenige punten
Het systeem.
De Landbouw- De Hollandsche
Onderlinge heeft Algemeene heeft
het zuiver onder- het onderlinge sy-
linge systeem. steem met, vaste
premie.
Welk systeem is voor den Landbouwer
het voordeeligste?
Bij de Land- Bij de ld. A. V.
bouw- Onderlinge Bank betaalt men
komt de winst aan slechts een lage
de Landbouwers doch vaste premie
wanneer het goed en geniet tot 50 °/0
gaat Vallen de der winst,
resultaten tegeD, Eventueele ver
dan komen de ver liezen komen niet
liezen eveneens voor rekening van
voor rekening van de Landbouwers,
de Landbouwers.
Hoeveel bedraagt de premie
Bij de .Land- Bij de tlolland-
bouw- Onderlinge sche Algemeene
wordt de premie bedraagt de pre-
geschat op f 1.mie hoogstens
a f 2.per f100 slechts f 1.25 per
loon. Het kan ook f 100.loon.
meer zijn, wan
neer ongevallen
plaats vinden.
De Wet op het Arbeidscontract
(art, 1638c) verplicht U, ingeval van
ongeluk van Uw personeel, gedurende
een betrekkelijk korten tijd het volle
loon uit te keeren.
Wie voorziet in deze verplichting
Niet de Land- Wel de Hol-
bouw-Onderlinge. landsche Alge-
le. Omdat zij voor meene.
Ongevallen van le. Omdat zij voor
korter dan 10 da- Ongevallen van
gen niets uitkeert, korter dan 10 da-
2e. Omdat zij voor gen wel uitkeert,
ongevallen van 2e. Omdat zij voor
langer dan 10 da- ongevallen van
gen slechts 70 °/0 langer dan 10 da-
van het loon uit- gen het volle loon
keert. uitkeert.
Wie verzekert U geheel tegen het
risico van art. 1638x B. W.
(Wettelijke aansprakelijkheid.)
Niet de Landbouw-Onderlinge.
Wel de H. A. V. Bank.
Waarom
Omdat de Com- Omdat de H. A.
missarissen der V. Bank ook in de
Landbouw Onder- hierneven ge
linge bevoegd zijn noemde gevallen
de schadeloosstel- het risico geheel
ling geheel of ten overneemt.
deele ten laste van
den Werkgever te
brengen, wanneer
'n ongeval mocht
veroorzaakt zijn
door een grove
nalatigheid, grove
onvoorzichtig heid
of roekeloosheid
van den betrokken
werkgever.
Nu strekt de Landbou w-0 n-
derlinge hare zorgen over dear
beiders weliswaar uit in verband met
eene eventueel later komende Land-
bouw-Ongevallenwet, doch ziet voorbij
de fiuantieele verplichtingen, voor den
Landbouwer zelf voortvloeiende uit de
bestaande Wet op het Arbeidscontract.
Duizenden Landbouwers, waaronder
afdeelingen der Hollandsche Mij. van
Landbouw, Friesche Mij. v. Landbouw,
enz. enz. verzekerden zich reeds bij
de H A. V. Bank, omdat hare ver
zekering zeer voordeelig is, voordeeli-
ger en veiliger dan die der Land
b o u w-0 n d e r 1 i n g e.
Zijt gij vóór of tegen de Landbouw-
Onderlinge
Tot het geven van inlichtingen ver
klaren wij ons gaarne bereid.
De Directie der
HOLLANDSCHE ALGEMEENE
VERZEKERINGS-BANK.
Schiedam.
©e positie van 't Mabinet.
Blijkens het Voorloopig Verslag op
hoofdstuk I meende de oppositie, dat
het Kabinet niet zoo krachtig was als
het scheen. Ze grondde haar meening
op de overwegingen, dat in '1909
hulptroepen waren aangerukt, die we
in '1905 mistendat onder die hulp
troepen niet kon verondersteld waren
'volkomen sympathie met 't Kabinet;
tweedens dat de Antirevol. partij zich
nooit bijster warm voor 't Kabinet
had uitgelaten; derdens dat in de Chris
telijk-Historische partij dwangverze
kering en huismanskiesrecht niet zoo
algemeen gewild warenredenen,
waarom men vermoedde, dat het getal
60 nog geen waarborg zou zijn voor
een krachtig doortasten of kunnen
doortasten der Regeering.
Wat de oppositie veronderstelt is
niet steekhoudend. Waar is 't, dat de
fractie Staalman 't Kabinet-Kuyper
in '05 heelt losgelaten en zich in '09
weer loyaal heeft in den strijd gewor
pen om 't- Kabinet Heemskerk te be
houden; maar daaruit nu af te leiden,
dat deze fractie niet met liefde dit
Kabinet steunen zal, is te veel gezegd.
De fractie Staalman bezit in de Kamer
geen enkelen vertegenwoordiger: prac
tisch, waar het dus over Kamerstem
mingen gaat, is deze fractie krachtloos.
Maar aangenomen, dat de actie van
't Kabinet niet ging in de door de
fractie gewenschte richting, dan zou
het de plicht zijn van de fractie om
andermaal als in de StaalmanDe
Vriesdagen propaganda te maken
voor eigen denkbeelden, doch zulk een
propaganda zou tot geen ander gevolg
leiden, dan öf het Kabinet zou er mee
rekening houden en dan was de kracht
van 't Kabinet nog meer versterkt öf
het zou die propaganda langs z'n
kouwe kleeren laten afdruipen en dan
zou de Nemesis of de straf zich pas
in '1913 openbaren thans zou zulk een
propaganda na den Junisteun dwaas
heid en roekeloos zijn de Staalman
fractie, ware ze althans een groep van
flinke beteekenis, kan wel tegen het
Kabinet ageeren, maar in de eerste
twee jaren niet veel; ook zij zal als
ieder ander, als ieder antirevolutionair
of ieder lid der Coalitie »geduldig«
moeten wachten, wat 't Kabinet pres
teert.
Daarom is de verantwoordelijkheid
van 't Kabinet zoo ontzettend groot.
Komt er weinig tot stand, dan zullen
vele Staalmannianen niet kunnen
steunen in 1913,maar onder
de antirevolutionairen zullen ar dan
hoogstwaarschijnlijk ook verscheide-
nen zijn, die wachtens moe, het bijltje
van de n »houthakker« en den emmer
der water putters® neerleggenen met
weinig antipathie het veld zullen over
laten aan tegenstanders, mits die
natuurlijk in deze vierjarige periode
toonen sociaal vooruit te willen.
De Coalisie kan in 1913 springen,
als vóór 1913 door het Kabinet niet
flink wordt opgetreden en al springt
ze nieter zuilen krachten gebroken
en stemmen verloren wordenwan»
men kan toch waarlijk niet blijven
wachtenhet geduld van den meest
lijdzamen mensch raakt uitgeput en
onverschilligheid treedt in.
De IStaalmangroep heeft, na aan
schouwing van het laveeren der lin
kerzijde, in verband met de Candida
tuur in den Helder dit Kabinetgesteund
en zij blijft dat doen, totdat de onmo
gelijkheid om langer verantwoordelijk
te blijven voor een niets-doenerij, te
sterk spreekt. Maar nog eens dan
raakt er meer uit den koers. Afwachten
blijft dus de boodschap.
Dat de Friesoh-Christelijk-Histori-
schen in 1905 tegen en nu voor 't
Kabinet waren is waar maar dat juist
bewijst alleen, hoe dit Kabinet in den
smaak valt bij mannen, die in 1905
in dr. Kuyper een te geprononceerd
beginsel zagen vooropgeschoven. Ge
matigdheid ligt in den aard der Friesh-
Christelijk-Historischeu en tot heden
is 't Kabinet niet anders dan zonder
steken en stooten opgetreden, wat 't
vroegere Kabinet ook gedaan heeft,
maar door de lasteraars toen is mis
kend, waaraan helaas, Friesch C. H.
hun oor leenden. Nu schijnt het of
ze in 1905 tegen de Coalitie waren en
er nu voormaar de waarheid is, dat
ze in 1905 door den leugen beneveld
waren en door zekere banden gebonden
en door zekere lofuitingen overwel
digd maar, nu die banden losgemaakt
en de inzichten onbenevelder zijn, nu
staan ze of zijn ze op de plaats, waar
ze behooren en waar ze naar hun
aard en hart ook gaarne willen staan
ze staan nu bij Rechts omdat Liuks
hun niets aanbieden kan, dat met hun
geestelijk inzichten overeenstemt. De
steun, dien zij aan 't Kabinet zullen
verleenen, zal een milde zijn de poli
tieke toestand is daar waarborg voor
en de lessen der historie zijn door de
politici niet te vergeten, noch zullen
door hen vergeten worden zoo kort
na den val een liberaal Kabinet,
waarbij nog ministers van Oorlog als
afzonderlijke steenen uit den toch al
bouwvalligen muur uitglipten.
De positie van 't Kabinet is secuur
en blijft secuur, mits het maar niet
treuzele. We verlangen allen naar
daden.
Waarbij dan nog komt, dat de min
derheid zelt niet krachtig als oppositie
optreden kan. 't Zit niet erg goed
onder de familie en dat komt in de
Kamer nog al eens uit. Dat overigens
de Chr. Hist, niet allen vóór dwang
verzekering zijn, is waar; maar waar
in 1901 05 een getrouw »stemmen«
plaats had, is van hen niets te duchten,,
dat zij 't Kabinet 't lastig zullen maken.
Mag de Staat over iemands loon
beschikken?
In de Afdeelingen werd de opmer
king gemaakt, dat verplichte verzeke
ring daarom al te keuren was, omdat
de staat niet het recht heeft iemand
te noodzaken en te dwingen iets van
zijn loon af te staan als premie; ieder
moet zelf weten, hoe hij zijn geld be
steden wil.
In 't algemeen is dit waar. De Staat
bemoeit zich slechts bij verwaarloozing
van finantiën onder zekere voorwaar
den met iemands uitgaven en zet hem
dan onder curateele. Overigens laat
de Staat iemand volkomen vrij, hoe
hij zijn uitgaven regelen wil. Wie zich
tot den bedelstaf brengen wil door
drinken, dobbelen en speculeeren enz.
hij ga zijn gang.
Maar bij de premiebetaling is
er toch iets anders in 't spel. Terwdie
van den arbeider zelf moet de Staat
dwingend optreden en de premie alge
meen maken. Zoodra een groep arbei
ders geen premie behoeft te betalen,
omdat ze niet willen, is de werkgever
beslist geneigd zulke arbeiders aan
zich te verbinden. Ze kosten hem geen
cent aan verzekering. En aan de markt
zullen blijven staan juist de flinke
mannen, die voor hun ouden dag zorgen
willen. Neen, nog erger: zelfs die zorg
zame mannen zullen van toekomstzorg
afzien, wetende, dat ze bij een patroon
niet terecht kunnen als ze verzekering
eischen.
Waren alle arbeiders verzekerings-
gezind, allen bij machte, dan zou geen
enkele patroon op goedkoopere werk
krachten rekenen kunnen; want, aller
eisch zou zijnwij willen bij u arbeiden
alleen op conditie van assurantie voor
onzen ouden dag; maar zoo is't niet
in de arbeiderskringen: er zijn er van
allerlei aard en karakter. En daarom
om de goedwillende arbeiders te be
schermen tegen de onverschilligen,
wien 't van den ouden dag niets scheien
kan, moet de verzekering algemeen
zijn. Zijn eenmaal de loonen zoo hoog
dat een arbeider zijn heeie premie
alleen kan betalen en den werkgever
niet meer noodig heeft om ook een
deel te betalen, dan wordt de zaak
anders. Dan heeft de werkgever geen
keuze meer uit zorgeloozen en zorg-
zamen. Dan staat de arbeider voor
eigen rekening. Maar nu staat de
arbeider nog afhankelijk en de werk
gever helpt hem in premiebetaling.
Doch door die hulp leert hij sparen.
En dat leeren sparen is het begin van
een zelfstandig optreden om de heele
premie zelf en alleen uit hooger loon
te contribueeren.
Sociale icelvaart.
Het is een der fouten van het So
cialistische beginsel, dat het de vlag
der sociale welvaart, alleen opgevat
in materialistischen geest, te hoog in
top hijscht. Sociale welvaart omvat niet
alleen eten en drinken en werken en
rusten en geld voor schouwburgbezoek
of voor prettige reisjes op den eersten
Meidag of een lollige kiesrecht betoo
ging in Rotterdam dan elders, zooals
dit de Socialisten gewoon zijn, maar
't beteekent ook vrijmaken van geeste
lijke banden.
Het is en blijft de onvergankelijke
eere van het Kabinet Mackay, dat 't
niet alleen een Arbeidswet gegeven
heeft om de sociale welvaart te bevor
deren, maar ook subsidies heeft ge
schonken aan Cristelijke Scholen. Bij
dit laatste is de geestelijke zijde van die
sociale welvaart in 't spel. En die is
niet minder in waardij dan de stoffe
lijke kant.
Een Christen heeft behoefte zoogoed
als ieder aan goede verdienste voor
zijn gezinaan werk en gematigde
werktijdenaan waardeering van zijn
mensch-zijn maar wanneer de maat
schappij hem daarenboven nog schenkt
de gelegenheid om zich uit te leven
naar zijn beginselen om in de opvoe
ding zijner kinderen Gods eisch tot
zijn recht te laten komen; om de op
voeding de richting te doen nemen,
die hij voor de toekomst van zijn kind,
voor de toekomst der Kerk, voor de
toekomst der Maatschappij en van
den Staat noodzakelijk acht; dan is de
verdienste van zulk een wet, die daar
toe de gelegenheid biedt, niet in woor
den uit te drukken. Afgedacht nog van
de financieele draagkracht der ouders.
Elk mensch, maar ook de Maatschap
pij bestaat uit ziel en lichaam. Aan
't lichaam te arbeiden is noodzakelijk,
maar aan de ziel te arbeiden dringend
noodzakelijk, hoogste eisch en plicht.
Omdat ze 't kostbaarst is.
Ook voor de Maatschappij geldt het
Zoekt eerst het Koninkrijk der heme-
en allerlei stoffelijke welvaart zal u
toevloeien. De verdiensten der Chris
telijke Kabinetten zit em niet 't minst
in het bevorderen der geestelijke wel
vaart.
BEMESTINGSLEER.
(Vooral voor ouderen).
IV.
Gebonden stikstof was aan de orde, nietwaar?
En hij, die m'n vorige opstelletjes goed heeft
gelezen en er ook wat van onthield, die snapt
al, dat gebonden stikstof het tegengestelde is van
vrije stikstof. Ook weet'hy reeds, dat gebonden
stikstof best heel andere eigenschappen bezitten
kan dau vrije luchtstikstof.
Laat ik nu eens een voorbeeld van gebonden
stikstof geven. En dan wil ik beginnen met er
eentje te noemen, die ge in de praktijk, in 't
bedrijf dus, wel eens hebt ontmoet. Vliegende
geest nl. of ammoniak. Ge kent toch wel am
moniak? Dat scherp riekende gas, dat in paar-
destallen zoo vaak de lucht verontreinigt, dat
ge ook gewaarworden kunt, als ge in den mest
put een wagen staat te laden, wijl het dan soms
in vrij groote hoeveelheden ontsnappen kan en
u de tranen in de oogen doet komen.
Zien doet ge 't niet. Buiken zooveel te beter.
Ammoniak is dus een gas net als de vrije stik
stof in de lucht, Doch de reuk alleen reeds ver
raadt u, dat ammoniak heel wat anders is, dan
de vrije stikstof.
Ammoniak is een voorbeeld van gebonden
stikstof. En 't is gebonden stikstof, die de aan
dacht van onze boeren zeer waard is. Het feit,
dat ammoniak in Btaimest wordt aangetroffen
wijst er ons reeds op.
Het ammoniakgas is echter geen goede mest
stof. Zulke scherpe stoffen deugen niet voor onze
planten. Ze zouden er heelemaal niet tegen
kunnen. En bovendien werd 't ook een heele toer
voor ons, om het gas in den grond te krijgen.
Het zou de lucht eer ingaan. Gelukkig voor den
boer zijn er heel wat middelen om dat gas, het
ammoniakgas nog meer te binden. Daar is voor
eerst het water. Water neemt gemakkelijk vrij
veel ammoniakgas in zich op. Toch geeft het
ook wel vrij gemakkelijk dat gas af. „Zoo ge
wonnen, zoo geronnen", zegt het spreekwoord.
En dat geldt ook van ammoniak in water.
Een andere vorm waarin gebonden ammoniak
voorkomt is de zoogenaamde vliegende geest,
die we, bij apotheker of drogist kunnen koopen.
't Lijkt wel wat op gewoon zout. Doch ruik er
eens aan? Ge merkt dadelijk de ammoniaklucht.
Deze stof bevat dus ook 't ammoniakgas, al is ze
er ook al niet heel vast in gebonden. Met een
wetenschappelijken naam heet deze verbinding
koolzure ammoniak. Ze bestaat dus uit kool
zuur en ammoniak. Als die stof dus uiteen valt
ontstaan er twee gassen voor in de plaats, nl.
koolzuur en ammoniak. Ieder zal nu wel be
grijpen, waarom ik zei, dat in koolzure ammoniak
de stikstof ook al niet heel vast gebonden is.
Als we een stukje van de stof een weinig ver
warmen vervliegt 't zóó. Wat dunkt u, is de
naam vliegende geest ook niet aardig?
W raag baak.
Vragen én Antwoorden worden kostelooe geplaatBt.
f Antwoorden of mededeelngen
zjjn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
354. Kan men kalk onderploegen
355. Bestaat er geen werkje, waarin een en
ander wordt meegedeeld over veebeoordeelirg
w
f;" .1
I
I
i a
t in
18
