MS
LACHEN!
FRINGA
Woensdag 22 September 1909
sen
EN.
en.
An tirevo lu tionair
24s,e Jaargang N°. 1487.
Orgaan
v©or tie %iii<lliollaiifl«c!ftc en Zeeuwsielie Eilanden.
1
:dam.
Botterdam.
>mmelsdijk."
7k
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
Vereenigde Vergadering
si
iS
LLEB\
Ivan 50 cts,75c(s
lis en Drogisten
erhuizen.
en 93.
'genheden.
e Druiven
srdam.
SOMMELSDIJK.
Vlle stukken voor de Kedacfie bestemd, Advertentiën eis verdere Administratie franco toe te zenden aan den Litsrever.
Amerika viert feest.
Tuin- en Landbouw.
Vraagbaak.
Uit de Fers.
Binnenland.
tot sluiting m de zitting der Staten-Generaal.
2752
ïeleverd door
pENWIED-
)IHARKEN
2412
bhtvoeders.
met gezuiverde
Stroomatrassen
Jsen vanaf 9,oo.
ttten, 1 overtrek
een zijn om zich
|s vanaf 5o cent.
IN DER STAM,
fleisjes
2122
end
CFELT.
iatiek
Ieden
/IILLIOENEN
<LIJDERS
T
■•Six peller In
pakking! 2120
vipeller ia verkrijg-
B08 te Sommelsdijk
lisby A. G. P. DE
L. HOBBEL te Oolt-
Drogiat te Onddorp.
andarfs,
n gebitten.)
ROTTERDAM.
rkclag 13.
ogenden 9—10.
2421
leden tegen 41/, pCt.
jioo pCt. 'a jaars, ook van
ka aangevraagd worden
uur. 2182
rugbetaling van gelden
avond van 08 uur,
PPE Cz., Sommelsdijk.
roote Mark 21
oderne 0
N]ijke en gg
CM
e van 1©, f»
aolang de voor
ig-
k
r
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs por drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Inter comm. So. 2.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zjj beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Aan de oevers van den Hudson,
bij New -York. wordt een dubbel feest
gevierd, dat voor ons, Nederlanders,
niet onopgemerkt mag voorbij gaan
Ten eerste wordt herdacht, hoe in
Sept. 1808 Robert Fulton, de uitvin
der van de stoomvaart voor 'teerst
in Amerika, (na zijn proefstoomtocht
in Frankrijk op de Seine), met zijn
stoomboot den Hudson opvoer, voor
onzen handel een feit van beteekenis.
Maar tweedens en dat is nog van
grooter historisch belang, wordt her
dacht, hoe drie eeuwen geleden, in
Sept. 1609, Hendrik Hudson, een En-
gelsch zeevaarder in dienst onzer Oost-
Indische Compagnie, de naar hem ge
noemde Hudsonrivier opvoer tot het
tegenwoordige Albany.
Voor Amerika was deze laatste
ontdekkingstocht van hoog gewicht;
want hij gaf aanleiding tot Holland-
sche handelsondernemingen en neder
zettingen, in de nieuw ontdekte stre
ken. die als Nieuw Nederland met de
hoofdstad Nieuw-Amsterdam ruim 40
jaar onder beheer hebben gestaan
van de West-Indische Compagnie.
Nieuw-Nederland is later genoemd
de Staat New-York Nieuw-Amster
dam werd de hoofdstadNew-York.
Waar Amerika en Holland hier dus
beide herinneringen hebben aan den
tijd vóór 300 jaar, is 'tgeen wonder,
dat ook ons Land in die feesten mee
doet.
Ieder weet reeds, hoe eenige maan
den geleden een Hudsonschip van
stapel is geloopen op een onzer wer
ven, dat een getrouwe nabootsing
was van het vroegere van Hudson
dat schip is naar Amerika vervoerd
met een onzer groote Atlantische
vaarders en zal op de vlootrevue, bij
de talloos vele Amerikaansche schepen
een aardige herinnering zijn aan den
ouden tijd.
Het is ook bekend, dat de Burge
meester van Amsterdam aan deze
leesten zal deelnemen en andere Hol
landers reeds vertrokken zijn om er
bij tegenwoordig te wezen.
Van Zaterdag 18 Sept. tot 9 Oct.
zullen de leesten duren.
Niet om de feesten zijn de volgende
dagen voor Amerika en Nederland
belangwekkend, maar omdat we uit
die dagen van 1609 zulke nationale
herinneringen bezitten aan wat Hol
land groot maakte.
Toen was Holland, in zijn machti
gen invloed, een Staat van beteekenis,
die inwerkte op Amerika. Een Airie
rikaansch geschiedschrijver heeft het
volgende gezegd De overwinnende
vlag van Hol and was de voorbode
van beschaafd leven langs de oevers
van de groote rivier van New-York.
De erfelijke eigenschappen van de
eerste kolonisten hebben altijd een
gelukkigen invloed uitgeoefend op het
lot van onze zoo gemengde samen
leving. En vele der edelste karakter
trekken van de Holiandsche pioniers
zijn in onze bevolking tot op dezen
dag bewaard gebleven onbedorven
door het langdurige overwicht van het
roode kruis van St. George en slechts
te schitterender ontwikkeld door het
kruisen der verschillende rassen, die
weldra het aanlokkelijke land tot hun
woonplaats kozen.
Zij, nl de emigranten van voor drie
eeuwen, brachten met Z°ich mee de
zeer geavanceerde vrijheidsbegrippen,
de hoog moreele beginselen en de
huiselijke deugden van hun vaderland.
Zij brachten over hun kerk en hun
scholen, hun dominees en hun school
meesters Zij brachten mee hun groote
Statenbijbels met koperen sloten en
lieten ze na als erfstukken in hun ge
slachten. Zij gaven de namen, die hun
dierbaar waren geweest in hun vader
land, aan de nieuwe woonplaatsen,
die zij zich kozen tusschen de rood
huiden in de wouden. Geboren in
een land, waar de eerste lessen der
kindsheid warenzelfstandigheid en
onvermoeide arbeid, brachten zij met
zich mede in de wildernis, hun erfe
lijke gewoonten van vlijt en arbeid
zaamheid, om het loon van nijveren
arbeid te gewinnen
Amerika viert zijn Hudsonfeest.
Maar Holland viert in gedachten
dat leest mee.
Met historische banden zijn we aan
die plaatsen der feestelijkheden ge
bonden. Geen aanzienlijker afstam
ming is in Amerika denkbaar, schrijft
mej. Kuyper, dan te zijn van Oud-
Hoilandsche familie. En vooral die
nakomelingen zijn het, wien we de
hand reiken mogen.
TER WAARSCHUWING
van hen die pootaardappelen uit Groot-Brittanje
zouden willen betrekken, sebryft dr. J. 3. L. van
Rijn, de consulent van Friesland voor Landbouw
zaken in Engeland, een stukje in 'tFriesch
Weekblad".
Ons dunkt, dat 't z'n nut hebben kan, dit
stukje hier te laten volgen. Het luidt
„Met het oog op den aankoop van poot-aard
appelen in Engeland, acht ik noodig te waar
schuwen tegen den invoer van aardappelen af
komstig van streken waar de ziekte bekend
onder den naam van „Black Scab" voorkomt.
Deze ziekte, voroorzaakt door een zwam, de
ehrysophlictis endobiotica, is wel niet nieuw,
maar heeft in den laatsten tijd veel van zich
doen hooren en is door het Ministerie van Land
bouw alhier geplaatst op de lijst van ziekten,
die moeten worden aangegeven op straffe van
boete van 10 pond sterling. Het schijnt dat de
ziekte zich wel is waar in hoofdzaak alleen ver
toont op kleine bedrijven, maar het gevaar
schijnt toch zoo groot te zyn, dat de regeering
van de kanaal-eiland en het noodig geoordeeld
heeft, den invoer van aardappelen uit Groot-
brittannië te verbieden. Een akker waarop deze
ziekte voorkomt blijft voor verschillende jaren
onbruikbaar voor aardappelcultuur.
Ik moet derhalve ten sterkste aanraden
aldus besluit dr. Van Rijn z'n waarschuwing
om bij den aankoop van poot-aardappelen uit
Groot-Brittannië, een schriftelijke verklaring te
eischen, dat de akkers waarvan de aardappelen
afkomstig waren, niet zyn aangetast door de
bovengenoemde ziekten."
Vragen en Antwoorden worden koeteloon geplaatst
Antwoorden of mededeelingen
zyn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
327. Wat is een mes-egge?
338. Waartoe dient voederkalk?
339. Zou het voor het lichaam schadelyk zijn
zoo men het goede gedeelte van een aardappel
eet welke aangetast is door de ziekte?
Antwoorden en mededeelingen.
Ï35. Onderwijs'aan landbouwcursus gratis?
Men mag een matig schoolgeld heffen zeggende
voorwaarden voor 't verleenen van Rijkssubsidien,
Maar nimmer mag dit een beletsel wezen voor
'taan den cursus deelnemen. Dat wil zeggen:
als betalen beztvaar oplevert, moet men de leer
ling voor half geld of gratis toeiateD.
336. Stamrozen zijn rozenboompjes, ontstaan
door 't enten van knopjes op stammetjes. De
stammetjes zijn „wild", de knoppen of stekjes
zijn van gekweekte soorten. Al naar geënt is op
op een hooge of lage stam heeft men hoog- en
laagstammen.
Zondagsrust.
Men klaagt wel eens over onzen »ach-
terstand* op menig gebied, o.a. op dat
der wetgeving. En niet altijd ten onrechte.
Ons ontbreekt bijvoorbeeld nog steeds
een goede wet op de Zondagsrust, die
gehandhaafd wordt.' In het »Centrum«
-wordt er door A. Kellenaers Jz. op gewe
zen, dat bijna alle Europeesche landen
uitstekende Zondagswetten hebben. In
Rusland is een wettelijke rusttijd van 24
uur voor de Zon- en feestdagen. In Noor
wegen is de Zondagsrust verplichtend van
's Zaterdagsavonds 6 uur tot 's Zondags
avonds 10 uur. In Zweden wordt alle werk,
niet noodzakelijk geoordeeld, gestraft, wan
neer het geschiedt des Zondags tusschen
6 uur 's Zondagsmorgens en 9 uur 's avonds.
In Roemenië moeten de nijverheids- en
handelshuizen des Zondags 6 uur gesloten
zijn. Zoo heeft men wetten op de Zondags
rust in Zwitserland, Oostenrijk, Duitschland,
Spanje en Frankrijk,
Er is echter geen volk, dat de beteekenis
van den Zondagsrust beter begrijpt dan het
Engelsche. De schrijver in het »Centrum«
vertelt
Een paar jaar geleden vertoefde ik op
een Zondag in de grootste Schotsche stad
Glasgow, eene zeer industrierijke plaats
met kolossale werven en een millioen inwo
ners 1
Daar lag op Zondag letterlijk alles stil.
De eenige persoon, die ik daar bezig zag
was demelkboer. Gij kunt de langste
straten van Glasgow, waar honderden win
kelpaleizen en magazijnen elkander afwisse
len, op Zondag doorloopen, gij zult er
alles gesloten zien, en zou iemand het wagen
op Zondag te openen, hij ware voor altijd
zijn crediet kwijt en de wetgever zou hem
spoedig op de hielen zitten.
Het gaat in Glasgow met de Zondagsrust
zelfs zoover, dat alle drankgelegenheden
(waaronder er vele door de gemeente zelf
worden geëxploiteerd) gedurende den Zon
dag gesloten of slechts enkele uren geopend
zijn. In de hotels kan men echter terecht,
Aan de werven, waar door de week de
drukte ontzaglijk is, waar de zwaarste arbeid
ter wereld, het zoogenaamde kettingmaken
plaats grijpt, iets wat een reusachtig
maar van anderen kant ook een afzichtelijk
schouwspel oplevert, wordt des Zondags
slechts de allernoodzakelijkste arbeid ge
daan Van de tienduizenden arbeiders die
hier werken, kan men er des Zondags nau
welijks enkelen voor de vuurovens terug
vinden. O, nergens komt meer het contrast
uit tusschen den Zondag en den werkdag
't Is alsof uit die reusachtige werven in
alle majesteit eene stem tot u klinkt»Des
Zondags werkt men niet, de Zondag is de
dag van God, geen mensch sla schendend
de hand aan dien dag, die den Heer toe
behoort.*
Ook in ons land wordt de Zondag in
sommiger bedrijf geëerbiedigd, maar hoe
staat het bijv. met het winkelbedrijf?
Min. Talma heeft nu een pogiög aange
wend om in 't bezit te komen van juiste
gegevens omtrent den toestand in de ver
schillende deelen van ons land. Laten onze
organisaties krachtig medewerken, opdat die
gegevens zoo juist mogelijk worden.
Wij houden ons er van overtuigd, dat
een overzicht over al den Zondagsarbeid
in ons land verricht, ons zeer diep zou
treffen en de noodzakelijkheid van wettelijke
maatregelen en goede toepassing daarvan
duidelijk zou maken.
Hier is inderdaad wettelijke voorziening
hoog noodig.
Omdat Overheid en volk niet staan voor
iets dat slechts wenschelijk, maar dat bovenal
hooge plicht is.
(N. Pr. Gr. Ct)
Onder het opschrift.
Schande
zet S. in Vraag en Aanbod het volgende
artikeltje, dat wij met instemming overne
men.
Zit men des namiddags om circa vijf uur
in den trein van Rotterdam naar den Haag,
dan is bijna ieder reiziger verdiept in een
zoo juist verschenen dagblad en kijkt naar
de beursnoteeringen van de Amerikaansche
fondsen en bij voorkeur de Steels. In
de gesprekken, die gevoerd worden, heeft
het beursdoffelspel nagenoeg de hoofdtoon
het is schering en inslag.
Komt men bij de geldbezitters vragen
om deelname in kapitaal van deze of die
nationale onderneming dan word bijna zon
der uitzondering een weigerend antwoord
gegeven.
Dit nu is »schande«.
Schatten gelds worden er gewonnen in
de Amerikaansche fondsen en nog
grooter schatten zijn en worden er verloren.
Dagelijks wordt het ondervonden, dat
onze landbouw onze nijverheid voorbij ge
streefd worden door het buitenland, insge
lijks komt men daarover zuchten en klagen
maar gedaan wordt er niets om verbe
tering in den toestand te brengen.
Wij lezen dan wel in de bagbladen, dat
er te Havre in Frankrijk een congres ge
houden zal worden over de toepassing van
den electromotor in den lanbouw wij lezen
ieder oogenblik over de enorme voordee-
len, die de electrische arbeidsoverbrenging
voor het platteland en vooral voor deu
landbouw met zich brengt.
Komt men echter om kapitaal vragen
ten behoeve van een plattelandscentrale,
voor een onderneming, waarvan het afzet
gebied vastligt, en bij wier welslagen ieder
inwoner belang heeft en wier bloei ieder
inwoner kan bevorderen, door den stroom
voor bewegingsdoeleinden toe te passen
of als lichtbron te gebruiken, dan is d a a r-
v o o r geen geld te vinden voor zulk een
zaak heeft men een groote mate van be
hoedzaamheid en wantrouwen in het wel
slagen.
Voor de instellingen van Amerika het
land der onbegrensde mogelijkheden der
gewaagde ondernemingen, heeft men alles
over, daarvoor heeft men geen achterdocht,
maar werpt er zijn geld heen met volle
handen om zelden daarvan iets terug
te zien.,
Is het geen schande, dat zelfs bloeiende
industriën hier te lande moeten gebruik
maken van een duur kassierscrediet, om
dat het Nederlandsche publiek liever dob
belt en ten slotte verliest dan het eigen
en algemeen welzijn te bevorderen door
deel te nemen in nationale ondernemingen
van algemeen nut
Wat helpt de groote werkzaamheid van
een Ministerie van Handel, wat helpt het,
of door de regeering afgevaardigden wor
den gezonden naar leerrijke congressen,
zooals dat te Havre, wat nut hebben we
van de groote toewijding onzer ambtenaren
als Neerland volks bezocht is door speel
zucht, als wij niet meer doen, zooals onze
voorvaderen deden nl. door eigen werkkracht,
eigen ondernemingsgeest bezit verwerven,
maar den kost willen verdienen door onder
een kopje thee in de courant te kijken of
er gewonnen of verloren is!
Vroeger wilde men Neerland ontwoe-
kere aan het spel der zee, nu wil men
hebbeneen zee van geld door woeker
of dobbelspel.
Room en Vruchten.
Vierentachtig leden, wèl geteld I Daar
keken we toch vreemd van op.
De afdeeling Rotterdamvan de Ver-
eeniging 2> Volksonderwijs* telt vierentachtig
leden en haalt alzoo bij lange na de honderd
niet.
Rotterdam, met z'n honderdduizenden
Wij kennen dorpen van 2 en 3 duizend
zielen, waar de christelijke schoolvereeniging
méér dan 84 leden telt. En in de tweede
stad des Rijks kan de vereeniging der
bekende *frontmakers,* die het »Leve
uitroepen voor de Openbare School het
niet tot honderd brengen.
Ja, de secretaris moest klagen, dat het
ledental der afdeeling »steeds achteruitgaat.*
'k Zou zoo zeggen, dat moet dan niet lang
meer duren, of Volksonderwijs* krijgt een
afdeeling met negatieve leden Van vier
en-tachtig kan in een stad als Rotterdam
niet zoo véél meer af
Alles en alles bij elkaar brengen die
warme, vrienden van 't Openbare onderwijs
in heel Rotterdam bijeen volgens den
Penningmeester de kolossale som van
202 gulden en 49 cents.
Ja, ja't Is zoo duidelijk te merken
aan wélke school de natie ^gehecht* is en
wat ze voor die school niet over heeft
Aan de vruchten kent men toch maar den
boom.
Onze Oost.
Ten bevOijze dat Gouverneur Idenburg
voorheen in Indië zich zijn geloof niet
schaamde, nemen wij op wat onlangs de
>Banier« van Scheveningen bevatte
Enkele jaren geleden kwamen te Ba
tavia geregeld eenige Gereformeerde belij
ders bijeen, om te samen godsdienstoefe
ningen te houden. Een predikant was er
niet en daarom nam één der broeders den
dienst waar. Die voorganger was
kapitein Idenburg. Hij sprak een stichtelijk
woord.
ïMaar welk een woord
>Dat moet ge hooren van hen, die de
bijeenkomsten bijwoonden.
>Hoe hartelijk en heerlijk, hoe waar en
warm kan de bescheiden en toch vrijmoedige
kapitein het Woord brengen.
>Niemand van de toen aanwezigen zal
wellicht vermoed hebben, dat deze »oefe-
naar* na weinig jaren het hoogste gezag
over Indie zou oefenen.*
van de beide Kamers
OP
Zaterdag den 18en September 1909,
Geopend te 3 uren.)
De heerSehimmelpenninck
van der Oye bekleedt den voorzit-
tersstoel.
De Voorzitter laat door den
Griffier van de Eerste Kamer voorlezen
een Koninklijk besluit van 8 Sept. 1909
no. 87, waarbij de Minister van Bin-
nenlandsche Zaken wordt gemachtigd,
heden, te drie uren des namiddags,
zich te begeven naar de vergadering
van de Staten-Generaal, teneinde in
een vereenigde vergadering der beide
Kamers de zitting in naam van H. M.
de Koningin te sluiten.
De Voorzitter benoemt eene
commissie bestaande uit de beeren
Van Velzen, Smeenge, Dolk, Van
Lamsweerde. Van Vuuren en Van der
Voort Van Zijp, die den Minister in
het gebouw der Tweede Kamer zal
ontvangen en uitleiden.
Kort daarna treedt de Minister,
voorafgegaan door de Commissie, de
vergaderzaal binnen.
De heer Heemskerk, Minister
van Binnenlandsche Zaken, neemt
plaats achter de ministerstafel en
houdt de volgende rede:
Mijne heerenl
Het heeft Hare Majesteit de Koningin
behaagd mij op te dragen de zitting van
de Staten-Generaal in Haren naam te
sluiteD.
Dank zij Uwe medewerking kwamen in
het afgeloopen zittingsjaar onderscheidene
wettelijke maatregelen tot stand.
Eene voorziening werd getroffen in het
regentschap, ingeval van troonopvolging
tijdens de minderjarigheid van den troon
opvolger en de voogdij over den minder
jarigen Koning werd geregeld.
ij
ij
1
