'mem
nis.
EU BLAB.
idsmd
;keriog
ere
24ste Jaargang N°. 1474,
;eep
1
1.1»
rl
if
Antirevolutionair
Orgaan
voor lie Ziiidhollaiidsche en %eeuwüche Eilanden.
llgUS us
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
ftummG
i Oost» n Brugge
ce.
in zijn eigen
2191
l VOOH
ook het
wouden.
P
-t-3
S3
2
3
0
03
s
0
•p-a>
G S
tc
s
s jf
cs
(1? 03
be
J3 a
.2
f CD
CD
0
§•2
1 -s
SL.
0
'a, G
02 CD
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco por post 50 Cent.
fRlUcRRmd bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UJTGEYEB
SOMMELiSDIJK.
felefoon Intcreoun. Bïo. 2.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/j maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/i maal.
Dienstaanrragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
4ï!e slsifefeesi voor «Se Kedactie bestemd, Adrertentiën esn verdere. Administratie franco toe te aenden aan den Uitgever.
|le naar Frankrijk.
Alweer een nieuw Ministerie, 't Eene
is nauwelijks opgebouwd o;f 't staat
reeds afgebroken te worden, Geen
Onrustiger Eand op Staatkundig ter--
yein dan prankrijk, Geen Land, waar
de revolutionaire ideeën van wanorde
en anarchie meer ingang hebben ge
vonden dan daar, Niets is daar besten
diger dan de onbestendigheid der Ka-*
ïtineitep. Geen wonder, De Revolutie
Vap 17&Ö! was het tragische voorspel
van allerlei binnenlandsche verwik
kelingen, De volkswil, losgemaakt van
het Christelijk geloof, toonde haar
vijandschap in het telkens loswringen
van oude historische toestanden, üp
de Revolutie volgde de moord op
Koning en Koningintoen het Schrik
bewind met zijn Robespierre, die ver
moord werddaarna het Directoire,
dat werd omgeworpen door Nanojeons
optreden.
En ipjj,' de geesel Gods, de ipenschen-
slaphter, de conseryatief van frapkryk
boeide met geweldige ketenen de on
rust in zijn Land, maar tevens de
Welvaart in de andere Europeesche
Staten door rijn oorlogen en verove-
ringen.
Tot den slag bij Waterloo in 1815,
En eep nieuw KpninkryP yerreeë
met Lod'èwijk 'den aChuiSri'deh. die
Stierf m 1824; opgevolgd door Karei
X, die vluchten moest in '1830
toen Lodewijk Filips Koning werd
gie ylpchtep nqoost id *848 ,tocn
de tweede Republiek werd uitge
i roepen die vier, zegge vier jaar
leefde,
In 1852 werd Frankrijk een Keizer
rijk tot 1870 onder Lod. Napoleon;
door den Fransch-Dujtschen oqrlog
riep Gambetta op 4Sept van dit jaar
Üe BépnbljeU uit, De derde
Wat wisseling van regeeringsvorm
De volkswil niet erkennend, dat alle
macht is uit Godmaar belijdend, dat
harer was de macht om op te bouwen
en af te brekenbelijdend, dat in 't
Staatsleven met Hem niet behoeft te
worden gerekend dat het noch God.
noch meester boven zjph kepda, vpr-
Wierp èlkep vorip van regiering in
revolutionairen overmoed, dien ze moe
was. Treurige twisten en partijschap
pen verscheurden hef Land. 'tKon
nint pnders. Verkregen rephten van
adel en geestelijkheid konden zoo maar
niet, zonder haat en reactie van hen,
die ze verloren hadden, opzij gezet
worden.
De Revolutie van 1789 was een
dievegge geweest en de nazaten van
de bestolenen traden met geweld op
óm l}et optstolene terpg te eischen.
Pat is ajtijcl dé vloek oener Revolutie]
De gevolgen zijn altijdmeerdere on
rust en meerdere haat en vijandschap.
Napoleon was in 1815 verjaagd, of
de duizenden leegloopende soldaten
mordende adel en geestelijkheid
voedden de hoop om weer in 't bezit
te komen van verloren goederen en
voorrechten en Karei de tiende, de
Bourbon, had niets geleerd uit het
verleden. Ontevredenheid en wantrou
wen overall En haat tegen de Bourbons.
hf 't
Re qifde a<H werd door Karei be
gunstigd; achteruitgezet degenen, die
onder Keizer Nap. roem en eer ver
worven haddenzijn oogmerk om de
door zijn voorganger Lod. XVM ge
geven grondwet te vernietigen
het bracht alles verbittering tegen de
Bourbons, totdat in 1830 de maat vol
was door de 25 Juli 1830 verschijnende
Koninklijke verordeningen om de vrij
heid der drukpers op te heffen; de
kieswet te veranderen; de verkiezing
der aigevaardigden te stellen in han
den van een beperkt aantal kiezers.
Deze verordeningen waren in strijd
met de grondwet en deden 27 Juli
den opstand ontbranden.
De Bourbons moesten vluchten de
Orleansen traden op als nieuwe Konin
gen, 7 Aug. '30.
Maar natuurlijk Ook die omkeering
bracht de rust niet. De verstooten
Bourbons zaten nergens stil en stook
ten overal. Evenmin zaten stil Re
famileden van Keizer Napoleon, Rn
de goedmoedige burgerkoning Lod
xviil maegi; in 1848 vluchten, alweer
Rö.o,r" pen' 'gewelddadige, om,keering,
Lodewijk, gewropht der revolutie van
1&30, hij, de barricaden-monarch van
1830, zou door een zelfde revolutie
Kroon en scepter verliezen.
De Fransche finantien kwijnden door
den oorlog met Algiers en de sommen
verslindende fortificaties, die rondom
Parijs gelegd werden door den aanleg
van spoorwegendoo^, de onvrucht
bare jarpa "45 en 46 terwijl de in
dustrie niet groeide, noch bloeide. De
politieke toestand werd ongunstig door
het verbod aan de werklieden enz.
greep diep in de volksgemoederen in.
Op- en omkoopen van stemmen der
volksvertegenwoordigers knaagde aan
de constitutioneele zeden. Ambten epj
bedieningen werden yprsjachejrd. pep-'
vorming wofQ Rh eisch,' 'Én de. rpgee.-
ring bleëi qoof. lie bankets,
reformatie werd'ep ipteep gejaagd.
SchandtQqqepjep yqp onzedelijkheid in
hqogprp kringen schrikten het volk
op. Europa wees Frankrijk met den
vinger na, En de Regeering moest
vluchten,
(Wordt vervolgd.)
De da<je\'qad van betere tij/den,.
Dp arbeiders hebben 't tegenwoordig
veel beter dan in den vroegeren tijd
Nijpende armoede was fopn onenigmaal
hun deej. Jn kommer en ellende sleep
ten ze vaak hun zorgzaam leven voort.
Spreek maar eens met oude menschen,
dan hoort ge over toestanden sproken,
cjie diep treurig waren.
't Is tegenwoordig de eeuw van den
werkman, üm hem draait alles op
sociaal terrein. Naar de welvaart van
den boer en patroon wordt weinig
gevraagdals de arbeider maar haar
boven ga$t, acht men rijn doel bereikt.
Be wetgeving mikt op den arbeider
en zijn levensbestaan om dat te ver
heffen.
En zonder of door de Wet gaat 't
hem tegenwoordig goedde uitzon
deringen en bijzondere levensomstan
digheden of oorzaken nu eens daar
gelaten.
De dageraad van betere tijden is
voor hem ontwaakt. Zie 't maar in
huisvesting, kleedij en stand.
Maar ook voor den Middenstand
daagt die dageraad. Rij heeft ook
bange dagen échter' zich en 't is nog
allesbehalve weelde. De arbeider heeft
het na rato beter dan de Middenstand
en dat komt, omdat de arbeidende
stand door de Wet en eigen organi
satie en door luid tromgebrom op de
publieke markt gehoor eisehte en
verkreeg.
De Middenstand hield zich stil
droeg als de goedige ezel zonder mor
ren alle belastingen enz. enz. en werd
slachtoffer.
Maar de dageraad gloort. Hij wordt
wakker en laat zich hooren. Schijn
baar doodgedrukt door 't Groot-
Kapitaal begint hij tegen te spartelen
en zich te weren: teekenen van ont
wakend leven en energie.
En de dag der bevrijding nadert
De Wet gaat zich met hem bemoeien
en 't publiek erkent, dat, waar de ar
beider zijn beurt gehad heeft en op
gehaald is uit Ren vroegeren jammer,
nu de Middenstandswetgeving« ook
eens voor den kleinen burgerman aan
't werk moet tijgen..
De dageraad vau een nieuwen das
blinkt.
De Middenstand organiseert zich.
Hfj laat z'Ch hooren en roert de groote
trom.
Hij gaat zich verzetten tegen te vele
sociale wetten, die den arbeider steu
nen en hem niet bat?n, maar schaden.
En uit dien strijd moet iets goeds
komen. Het evenwicht wordt hersteld.
Het gaat den arbeider goed Ge
lukkig ièo'n toestand.
Maar de Middenstand moet oak
vooruit.
En 't Groot-Kapitaal moet veeren
laten. Ook dat isgced. Want zijn macht
doodt veel geluk, dat duizenden ont
beren door zijn overmacht.
Die overmacht moet gefnuikt,
Ook dat is de dageraad va», betere
tijden. Harmonie mant es rijn in de
Socitas. Nipt pijnlijke tegenstelling en
brute ntaphtsoversphrijding door Ma-
W,on.
Tfy&n suitersten
Er zijn menschen, o zoo bang voor
«uitersten.Vroeger was dit aantal
veel grooter dan thans, omdat toen
het heele Nederlandsche voik. nog moe
van de roeringen u.it den Franschen
tijd op allerlei terrein de gematigdheid
en verdraagzaamheid begeerde.
Gematigd godsdienstig in de Kerk.
Gem,atigdj liberal in den Staat.
Gematigd en verdraagzaam. De bra-
ve-Hendriks-tijd. Stijl en karakter als
van 't Nut-van 't algemeen.
De Revolutionaire Fransche tijd was
te woelig en te nijpend geweest voor
natie en geldbeurs. Napoleon was in
pen uiterste van dwinglandij vervallen.
En toen hij weg was, goed en wel op
St. Helena, viel de centenaarslast van
den schouder en wenschte men te
leven niet meer in nijdige partijschap
pen als voorheen, maar broederlijk,
ontslagen als men allen was van den
slavenketen. Eensgezind in liberale
broederschap.
Broeders en zusters in dezelfde kerk
der Vaderen geen getwist meer over
godsdienstige vraagstukken. En in den
Staat alles stil; niet oproerig. De
Revolutionaire daden waren dwaas
de revolutionaire beginselen aanne-
menlijk en begeerd. En daarom o wee
die Bilderdijk en Da Costa en Groen,
»drijvers«,« die ze warep. Onruststo
kers, als ze optraden Die lieve, zoete
rust stporden ze in Kerk en Staat.
Tegenwoordig is dat al wat anders,
De liberalen werden tot uitersten
gedreven en gaan nu graag met de
Socialisten mee, En de kerk wordt
af keerig van gematigdbeden. Er is een
levende begeerte naar de zuivere pre
diking des Woords. De beginselen
worden scherper omlijnd en heftiger
bestreden.
De gematigdheid wordt niet meer
gezocht. De uiterstenniet meer
gehaat.
En de persoonlijke verhoudingen
worden er beter op, behalve bij de
gematigden en verdraagzamen, die de
«uiterstenals in ouden tijd, onuit
staanbaar vinden.
Tot'in het merg en been der
Natie.
Zoover moet hef door Gods genade
en de goede werking des Geestes, in
ons Vaderland komen, dat de Religie
tot in het merg en been der Natie
door- en indringt.
En die tijd nadert.
Het modernisme taant en het libe
rale godsdienstig-kerkelijk leven be
zwijkt. Gereformeerde prediking wordt
begeerd en gegeven en de liberalen
blijven thuis en de modernen ergeren
zich, zonder de betere toestanden te
kunnen tegenhouden.
De oude paden worden weer op
gezocht en de predikanten, die half
om half staan, trekken geen toehoor
ders meer Ze zijn niet meer begeerd
en de Gemeente verlangt, dat ze, als
ae een beroep krijgen, maar asjeblieft
weggaan of als ze oud zijn hoe eer
hoe liever hun emeritaat aanvragen.
Het volk wil geen water-en-melk-
spijs meer, maar een herderlijk optre
den op alle terrein in Gereformeerden
zin. De beginselen werken door en
men eischt, dat de Leeraar dat op
alle terrein versta. En velen verstaan
het zeer duidelijk. De Religie overal
En alle geestelijke actie van de niet-
godsdienstigen afgebroken. In Staat
en Kerk en School ze tegenstaan Do
Religie in den Gereformeerden zin
trekt weer en eer we tien jaar verder
zijn is ze in het merg en been der
Natie doordrongen. Alles wat half-
om-half staat, verdwijnt, 't Wordt
belijdenis of ontkenning; liefde of
haatsteun of verzet tegen de Religie.
V Vergallopeerd.
Na al wat 't Handelsblad over de
zaak Sweerts heeft geschreven, wordt
thans door vriend en vijand beweerd,
dat 't eerstgenoemde blad zich treurig
en duchtig heeft vergallopeerd.
Geen tegenstander van dr. Kuyper,
of hij erkent eerlijk en onomwonden,
dat èn Sweerts èn dr. Kuyper in dezen
zonder vlek of rimpel zijn.
Heel dat verband tusschen Com
missaris-aanbeveling en 't geld storten
in onze partijkas was een verzinsel.
Aldus het Vrij.z-Dem. orgaan Land
en Volk.
De storm, tegen dr. Kuyper opge
stoken, velde eigen intrigiteit; velde
ot deed sehade aan de rechtschapen
heid van een orgaan als 't Handels
blad, dat toch waarlijk geen propa-
gandablaadje is als van een of ander
eilandje van Nederland.
Het groote Amsterdamsehe pers
orgaan heeft van zijn goede reputatie
ingeboet en de kleine keffertjes, die
het nablaften, staan natuurlijk met
een verlegen gezicht en weten zich
niet te verontschuldigen. Ze schreven
maar na zonder eens af te wachten
of de waarheid niet bezig was den
leugen te achterhalen.
Dr. Kuyper komt ongedeerd uit den
strijd.
En 't Handelsblad haalt bakzeil.
Ome Jongelingen en onze
Nominee's op FlakJcee.
Groot is de verantwoordelijkheid
van onze leeraars en kerkeraden.
De kinderen gaan van de dagschool
afnaar 't land of vak en niets dan
de huiselijke opvoeding steunt hen in
hun godsdienstig leven plus de enkele
catechisatiën in den winter.
Dan komt de Jongelingsleeftijd. Waar
is dan de band, die hen in het gods
dienstig spoor houdt.
Ze gaan trouwen en wat is de gods
dienstige grond, waarop ze staan?
Wat kennis bezitten ze dan? Welk
is hun fundament van leven en leer
Zekereen Geref. prediking is uit
stekend fllinke catechisatiën zijn uit
stekend een godsdienstige opvoeding
thuis is uitstekend en de waarde van
dit alles in geen woorden uit te
drukken.
Maar de Jongelingsvereeniging is
een middelpunt voor hen, die hun kost
baren tijd willen volkomen besteden en
dorsten naar meerdere ontwikkeling.
Leeraren op Flakkee, zijt Gij er U
niet van bewust, dat een Jongelings-
vereen. en een Jongedver. noodzakelijk
is? Ze zijn een steun des gezins, der
kerk, der samenleving.
Kome de dag eens spoedig, dat er
eens een J. V. of Jonged vereeniging
verrijze, waar nu nog braakland is.
Leeraren, verstaat uwe roeping in
in deze.
Ulül &J3'rfiIJ84.
2186
rd handelsmerk
v. Ballegoog.
A. Poots.
in Eestoren.
Zaaijor
2445
e-
0
0
P T3
•1—
OS
CD
O
P
•r-l
03
03
"es
<13
a; *o
<13 «ph
3
O T3
O
N s
JZ3 «3
-#-3 <D
TD
Hoe meer het Handelsblad over deze
kwestie schrijft, hoe minder het gelukt
zijn armoede aan argumenten te beman
telen.
Het derde jaarverslag van Gereformeerd
Schoolverband* ligt voor me en tot mijn
blijdschap merkte ik daaruit, dat dit sver-
band« vooruit gaat, zoodat reeds meer dan
2oo scholen daarbij zijn aangesloten.
Toch is het nog weinig bekend en wordt
er niet veel over gesproken in 't openbaar,
terwijl het ook niet veel van zich doet
sprekeD.
Dat laatste vind ik geen kwaad teeken.
Als schreeuwerige levenmaker is deze
jongste spruit in de huishouding van ons
christelijk onderwijs niet ter wereld gekomen.
En ook bij den opgroei, kent hij z'n plaats
en houdt zich bescheiden onderaan de tafel.
Het treft b.v. bij 't doorbladeren van dit
verslag en bij de lezing van wat er op de
jaarvergadering te Zwolle is besproken, dat
dit ^schoolverband* niet doet, of het er al
is, of het alles al weet, maar eerlijk erkent,
dat het in vele opzichten nog tastende en
zoekende is, om den goeden weg te vinden.
Verband is hetgeen >verbond«.
Blijkbaar is hier gedacht aan ^kerkver
band,*
De gereformeerde kerken in ons laDd en
daarbuiten treden, als men weet, onderling
in een zeker verband*, dat rechteD geeft
en ook verplichtingen meebrengt. Dit ver
band komt classikaal, provinciaal en natio
naal tot openbaring naar buiten, maar mag
nooit zóó worden gelegd, dat de »soeve-
reiniteit in eigen kring* van eenige kerk,
wordt gekrenkt.
Iets dergelijks wil ook, als ik 't goed be
grijp, het »gereformeerdschoolverband*.
Het is in zekeren zin in de plaats ge
komen van de vroegere vereeniging voor
gereformeerd schoolonderwijs, die opgeheven
is. Maar het »verband« is toch weer iets
geheel anders. Die vereeniging* bestond
uit Meden*, die zich over 't gar.sche land
verspreid vondencontributies betaalden
'k weet nog, hoe 'k in de Paaschvacantie
