I.
Zaterdag 19 Juni 1909.
3 zeep
1
Antirevolutionair
&4sie Jaargang N1460.
Orgaan
op mssit uitkijk.
s.
IN HOC SIGNO VINCES
ekering
iil VOOR
ier ook het
ide wonden.
s
s
SOMMELSDI.1K.
%IB«» wSsikSiesü voor Hedswiit* itlvertenïlên ew vor«J«re %.«fna!s«fs*raf1e franco toe «en«ïcw aan dlesi fiJi tare ver.
Tuin- en Landbouw.
:h.
ten in zijn eigen
||k. 2191
<v
O
c5
u
2
<35
£3
O
u
O)
3
G
05 <D
bC M
CC
3 g
f2
<35 t-*
'n
"c
.5
a
<d #a
bD
O r"
O
Sm
C3
a
<D
o*
o cc
O)
G c3
s-a
W
<x>
33 o
g
Td ^bc
*3
O O
a> o
W G
<=5
d)
f-H
Z~'s
05 <D
05 S3
£m I
I
£3
«3
B
05
05
N
05
T3
Q g
G"
G 05
O <35 *rH
(D "t2
S-« -
41
c
C3
CS
<35
05
bD
-f-3
cö
O
O
I G
G
wG
o
o a
CS3 05
9<
c5 cö
c3
CO 05
a
D
0J o
t£ -*-a
t- 2
g I
CQ
05 05
*6 nS
05
•l-H
3
<^m
O
CQ ti
a
-- 1-1 05
-s
05
O
r>
05
05
UÏ
a.
Sm
O
05
05
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per poet 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
LTTGBYKR
T. BOEKHOVEN.
Telefoon Intercom». So. 8.
Advertentiën 10 cent per regel en s/j maal. Reclames 20 per regot.
Boekaankondiging 5 Cent per regal en */s maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
a
CD G
a -
SSi
I* O iÖ
'i Hakkersweiie.
De strijd tusschen Groot- en Klein
bedrijf in 't bakkersvak is door 't wetje
Talma ontbrand. Rusteloos gaat het
Bakkerscomitee voort om de schaduw
zijden van dat wetje te laten zien;
maar ook even rusteloos is de propa
ganda der kleine bakkers en gezellen
om de invoering van de voorgestelde
Zondags- en nachtrust te verkrijgen,
't Bakkerscomitee is 't Grootbedrijf.
Een 88 firma's zijn daarin vertegen
woordigd, in wier dienst ruim 1500
gezellen zijn, ongeacht de noodhulpen,
magazijnknechts wier aantal op min
stens 3000 kan worden geschat. Voor
zitter van dat Comitee is dr. Roeters
van Lennep en secretaris is mr. B.
Blauput ten Cate. Dit Comitee geeft
uit een officieel orgaan, waarin de
afschaffing van den Zondags- en nacht
arbeid der bak-.ers openlijk bestreden
wordt. De oppositie tegen 't ontwerp
Talma, is dus nu georganiseerd. Het
Grootbedrijf spant met zijn Kapitaal
kracht alle pogingen in 't werk om
't kleinbedrijf naar zijn wil te huigen,
want dit juist wil wel de afschaffing
en het ziet er volstrekt geen nadeel
in voor de maatschappij. Het Groot
bedrijf beweert, dat de broodprijzen
zullen stijgen, wat door 't Kleinbedrijf
wordt ontkend. Het Grootbedrijf ziet
zijn winsten kleiner worden, omdat
er meer arbeiders noodig zijn zullen
het Kleinbedrijf slaat veel meer't oog
op de gewenschte Zondagsrust na
zesdaagsche vlijt en op den zegen
van 't huiselijk geluk, wanneer de
vader 's nachts in zijn gezin kan zijn.
Het Grootbedrijf houdt alleen den
financieelen kant in 't oog; 't Klein
bedrijf let meer op de zedelijke en
geestelijke voordeelen. Te meer nog
omdat de praktijk heeft bevvezen.dat
alles wat' het Grootbedrijf aanvoert
tegen 't Bakkerswetje, in de praktijk
niets beteekent. De R> Kath. Brooii-
bakkersvereeniging »Zellhelp« te Gro
ningen werkt zonder nachtarbeid.
Minister Talma heeft zich tot haar
gewend om inlichtingen en kreeg tot
antwoord Ten eerste dat het brood
door Zelf help geleverd van goede
kwaliteit is en zwaarderdan van andere
bakkers; ten tweede: dat sedert het
in werking treden der bakkerij (9
Juni 1908) het aantal afnemers met
1()0 percent is toegenomen. Zonder uit
zondering hebben de afnemers, des
gevraagd, verklaard, dat zij zich zeer
goed kunnen blijven vereenigen, dat
de broodwaren des middags half één
bezorgd wordenten derdedat bet
bakkerspersoneel met den werktijd
van hoogstens 60 uren per weekten
zeerste is ingenomen ten vierdedat
er aanbieding is van personeel, omdat
men gaarne overdag eri niet 's nachts
noch Zondags wil werken, wat in
»Zelfhelp« dan ook niet geschiedt;
ten vijldedat de broodbakkersver-
eeniging Zelf help hoopt, dat het ont
werp afschaffing van nacht- en Zon-
dagsarbeid in de bakkerijen spoedig
wet mag worden.
Zie, waar een Bakkersvereeniging
aldus schrijft, mag toch worden gecon
stateerd, dat de afschaffing van Zon
dags- en nachtarbeid zeer goed moge
lijk is. Daar komt nog wat hij. De
patroonsvereeniging Boaz heeft een
uitgebreide enquete ingesteld over de
al of niet wenschelijkheid der afschaf
fing en alle antwoorden, die binnen
kwamen. luidden 't Is best mogelijk.
Zeker, hier en daar had men op
ondergeschikte punten een opmerking,
maar de afschaffing zeil werd niet
aangevochten, ü.a. had men bedenking
tegen het vrijlaten der kleine patroons
die vrijheid zou concurrentie in 't leven
roepen dat mocht niet worden in de
hand gewerkt, ook wilde men, dat de
Israëlietische bakkers niet op Zondag
mochten bestellen, want ook dat zou
een ernstige concurrentie worden en
zoo waren er nog een paar punten
omtrent 't beginnen v in 't werk maar
over de hoofdzaak't niet bakken 's
nachts en op Zondag, daarover was
men 't eenparig eensdat kon zeer
goed vermeden worden, zonder dat 't
brood duurder werd en de winsten te
veel afnamen.
Welnu dan, we hopen, dat de actie
van 't Grootbedrijf nutteloos zij en de
bakkers en knechts weer hun Zondag
krijgen en hun »nacht« in 't gezin
mogen doorbrengen. Het sociale leven
zal daarbij winnen en 't publiek moet
maar afstand doen van zijn versche
cadetjes enz. Op 't Platteland loopt
alles best, al hebben we Zondags geen
versch brood. En zoo moet 't in de
steden ook.
Gij zijt oud geworden.
De geschiedenis der Grieken gewaagt
er van, dat Perikles, Atheensche Stra
teeg. de bestuurder der Staatsinkom
sten, de leider der Openbare werken,
en nationale feesten slechts eenmaal
een wreed woord heeft gesproken.
Het was tot Elpinike, een vrijster der
dagen zat. Elpinike, zei hij, gij zijt
oud geworden.
Dat was wreed in de oogen van 't
Atheensche volk en de overlevering
zegt', dat een koude rilling zelfs door
Perikles voer, toen hij die noodlottige
woorden uitsprak, want zijn heer
tcherslot, het lot van Athene, van
heel Hellas kon daarvan afhangen,
omdat in die dagen om een beleedi-
gingeen vrouw aangedaan, een burger
oorlog. ja meer nog kon voortvloeien.
In Nederland bestaat zoo'n gevaar
niet. En als we tot de Liberale partij
zeggen: Ge zijt oud geworden, Elpini
ke, dan zal daar geen binnen- ot
buitenlansche oorlog uit ontstaan.
De Liberale partij in Nederland is
oud geworden hier en daar wil ze
nog wat van hare kracht openbaren,
maar de fut is er pit. De Democratie
triomfeert op haar slagveld. De nieuwe
idee is aan 't overwinnen, 't Is 't
Socialisme. Tusschen Rechts en Links
wordt de strijd in de toekomst veel
meer een strijd tegen de Socialisten.
Vrijzinnig-Democr. en Unie-Liberalen
schuiven op naar 't Socialisme en
daartegenover komt te staan de falanks
der Rechterzijde.
Elpinike. gij zijt oud geworden, 't
Conservatisme heeft afgedaan.
Een ander zal uw taak overnemen
Gij hebt slechts te volgen. Gij wordt
geleid naar de zin der jongere, wier
krachtig bruisend bloed u meesleurt
naar de vroolijk zingende reien.
Elpinike, gij zijt oud geworden
De Nederlandsche jongelingschap,
alias de Propaeandacluhs der jonge
Liberalen, wenden zich van uw ver
schrompeld gezicht af en staren op
de Socialistische Maagd, bloemen
strooiend op het sociale pad van den
werkman, zoo het heet.
Het Socialisme leeft. Maar de Chris
telijke idee leeft ook.
Doch gij, Elpinike, gij zijt oud ge
worden
En Unie Liberaal en Vrijz.-Demo
craat begroeten het Socialisme als
pionier van een nieuwe toekomst.
Bedrogen Kiezers op Flakkee.
't Is een prachtige meerderheid in
Nederland, die de Coalitie heeft be
haald.
»Duur brood« had nergens invloed
dan op Flakkee,
Hoe de kiezers zich hebben laten
beetnemen. Zoo iets geschiedt in
andere districten niet; daar zijn de
kiezers snuggerder.
1 n 't district Ridderkerk wonen ook
duizenden arbeidersidem in Gorkum,
Enkhuizen, Amsterdam, Kampen, En
schede, Middelburg: overal stegen
daar sinds 1905, toen ook dat dure-
brood als leuze werd aangeheven door
de Liberalenoveral stegen daar onze
cijfers met honderdtallen óf we won
nen roijaal.
En op Flakkee liepen ze weer
in de val.
Overal winst! Overal lachte de ar
beider om dat praatje van duur brood.
Op Flakkee laten ze zich ten
tweeden inale beetnemen.
Zijn de kiezers op ons eilaDd dan
zoo dom 1
Wel neen! maar ze vertrouwen te
veel op de Liberale praatjes.
Ze vergeten, dat de Liberalen in
verkiezingsdagen niets en niemand
ontziendat ze er op los liegen met
een blij gezicht en naderhand lachen
ze de kiezers uit en denkenwat heb
ben we je er tusschen!
Kiezers! je bent gebruikt door de
LiberalenEn ze lachen je achter je
rug uit. Wordt toch wakker, mannen
De verkiezingen van het jaar '09
Hier en daar zie ik reeds een ontevreden
blik en lees ik de vraag in 't oog, of die
courantiers dan tusschen stemming en ber-
st-mming nergens anders aandacht voor
htbb n dan voor de stembus.
Toch hoop ik op eenige belangstelling.
Ik ga een vermakelijk geval memoreeren,
dat zich vóór den stemdag heeft afgespeeld
en vervolgens ga ik in een antirevolutionair
blad de antirevol. partij in meer dan een
district een ernstige waarschuwing geven.
Wellicht is daarvoor nog eenige aandacht
en eenig geduld beschikbaar.
Dordrecht heeft de twijfelachtige eer, een
twijfelachtig district te zijn. Hoe 't heden
staat, weet ik niet. Ik schrijf dit stuk wat
vroeger d>n gewoonlijk, want als straks de
telegrammen loskomen, zal er de eerste
dagen zooveel stof te verwerken, zoowel
2-copyc te schrijven zijn, dat een journalist
wijs doet, een rubriek, die voor 'n keer wat
vroeger klaargemaakt kan worden, met 't oog
op eigen nachtrust, wat te vervroegen
Doch ter zake. 't Heeft in Dordrecht altijd
zóó-zóó gestaan. Een kwart eeuw geleden,
toen het nog een tweevoudig district was
hoopte men het met een dubbeltal, als
Keuchenius en de Savornin Lohman al te
winnen tn toen was 't al 'n dubbeltje op
z'n kant.
Vandaar dat in Dordrecht het politieke
leven zeer goed ontwikkeld was. Herhaalde
stembusinspanniDg houdt de electorale spie
ren lenig en maakt, dat er, als 't nijpt, een
stuk werk gedaan kan worden, waar andere
districten over verbaasd staan.
't Stond 20 a 25 jaar terug al scherp.
Eens, dat s-BurgerplichU het weer ge
wonnen had, was het volk zoo ontstemd
over de middelen, die waren aangewend,
dat de heeren zich haasten aan te laten
plakken s-Burgerplicht geeft duizend gulden
aan de armen«, waar tegenover toen een
evangelisch predikant zeer ter snede liet
aanplakken »Jezus zeide, indien gij aalmoes
doet, zoo laat uw linkerhand niet weten,
wat uw rechter doet.i
Reintje van Dordt heeft blijkbaar v. èl
zijn haren verloren, maar niet zijn streken!
Want het middel, waarmee men er ditmaal
de candidaluur Kuyper bestreden heeft is
even zonderling als eenerzijds ergerlijk en
anderzijds vermakelijk
Dr. Kuyper had r.'. in Dordrecht ge
sproken en er, geüjk zijn recht en plicht
was, het liberalisme flink aangepak'. Daar
moest wat tegen gedaan worden, schenen
de heeren te begrijpen en zoo wordt er
tegen den professor in ruste een professor
in actie overgesteld.
Prof. Eerdmans kwant in Dordrecht voor
de vrijzinnigheid spreker.
Maar wie 't nu niet gelezen heeft, die
raadt in tienen niet, wat het onderwerp
was van 's mans rede 1 In allen ernst heeft
hij staan bewijzen, dat dr. Kuyper niet is
anti-revoluticnairdat hij veeleer bij de
vrijzinnigen thuis hoort, omdat hij is een
man van den »vooruilgang«.
Paradon, dwaasheid en waarheid door
één.
Enfin zoo iets prikkelt en roept tot
luisteren.
En wie in verkiezingsdagen met iets nieuws
komt, dat de hers-ns weer eens opfrischt,
die heeft daardoor reeds aanspraak op
dank
Maar de wijze, waarop prof. Eerdmans
zijn onderwerp behandelde, was nu toch
waarlijk beneden professorale waardigheid!
Het kwam toch hierop neer, dat dr.
Kuyper zich wel gereformeerd noemt maar
niet gerefoxmeexA is; dat hij het »vrome
volk«, 't welk zich vasthoudt aan de drie
1 Formulieren van Eenigheia feitelijk bedot,
wijl hij gaDsch andere dingen leert, dan in
Catechismus en Coufescie te vinden zijn.
Wij zijn in 1909 op een politieke ver
gadering
Dit alles werd dan in den breede uit
eengezet en de vele stichtelijke en theolo
gische werken van den doctor werden voor
den dag gehaald, om aan te toonen, dat
Kuyper een pseudo-gereformeerde, een
crypto calvinist is en dat de »vaderen« zich
van verontwaardiging in hun graf omkeeren
zouden, als ze hoorden, wat hij het volk
als de zuivere leer inprent.
We zijn in 1909, op een politieke ver
gadering
Achtereenvolgens werd door prof. Eerd
mans gehandeld over de weder
geboorte^ de skerkï, de leer der wonderen,
de inspiratie van de Heilige Schrift, het
gebed en de Voorzienigheid Gods
En op alle deze punten werd dr. Kuyper
onrechtzinnig bevonden!
Zeker het is vermakelijk.
Maar ergerlijk is toch ook, dat liberalen,
die niet den godsdienst in de politiek dulden,
zulk een man met zulk een rede laten op
treden, om dr. Kuyper als politiek legen-
candidaat te bestrijder.
Genoeg echter van prof. Eerdmans
Wij voor ons zeggen, dat politiek en gods
dienst wel degelijk wat met elkander te
maken hebbeD, ja onafscheidelijk aan elkan
der verbonden zijn en dat brengt me
bij ta'n tweede punt.
Juist omdat we inet allen, die de ver
schijning des Heeren Jezus hebben liefgehad,
in den wortel des geloofs één zijn, i-ischen
wij, antirevolutionairen, om den wille van
den zuiveren en onbevltkten godsdienst,
dat de kerk, zooals die gedeeld en gescheurd
in ons vaderland optreedt, buiten de politiek
blijven zal.
Daarom ontvangen wij Hervormden en
Gereformeerden, Doopsgezinden en Luther-
schen met evenveel liefde in ons antirevo
lutionair legerkamp.
Onderscheid maken we niet.
Voor dr. Kuyperdie in '87 door de
Synode uit de Ned. Herv. Kerk gezet werd,
ijveren we met dezelfden ijver als indertijd
voor ds. Talma, den predikant dezer Kerk.
Een ieder onzer doet dat, de Chr. Gere
formeerde zoogoed als de Luthersche, we
kunnen door Gods goedheid geen kerkelijke
clubjes in onre partij. Op onzen jongs en
Deputaten-dag zijn er zelfs hoofdzakelijk
mannen, die tot de Ned. Herv. Kerk be-
hooren, in ons Centraal Comké benoemd.
Maar nu is er één fout begaar.
En 't is goed, om dit eens te zeggen.
In meer dan éèn district hebben de anti
revolutionairen er voor gezorgd, dat de
kiezers toch vooral zouden weten De man,
voor wien we ditmaal uw stem vragen, iet
er opis hervormd.
Voorzoover ik kon nagaan, is dat niet
officiéél geschied door de besturen der
kiesvereen'gingen, maar onze mannen hebben
toch hier en daar een dergelijke publicatie
bevorderd, zoodat de kiezers het vooral
ook te lezen kregen, dat déze caudidaat
hervormd predikant, gene ouderling, een
derde pres. kerkvoogd is.
Dat nu dunkt ons niet recht.
Daardoor geeft men indirect onze tegen
standers b.". in Ede het recht, er op te
wijzen, dat de heer Rudolph een »dolee-
rendee dominee is en geeft mep den liberalen
in Rotterdam flat. om er den nadruk op
te leggen, dat mijnheer De Klerk een trouw
lid is der Ned. Herv. Kerk.
Dat alles vertroebelt de wateren.'
De heer Duijmaer van Ticist is ons
even lief als de heer Van der Moleneven
lief als de heer Hofstede omdat ze
flinke, degelijke antirevolutionairen zijn en
't is ons, politiek gesproken, volmaakt het
zelfde, wie er hervormd of doopsgezind of
gereformeerd is.
Zeker, niet alle kiezers staan zo#.
Maar toch is dit het juiste standpunf.
En nu moeten wij desnoods wél met de
zwakheid der kiezers, bij de keuze van den
candidaat eenigs. ins rekening houden, maar
wij moeten blijven staan op het eenig goede
standpunt en de kiezers tot ons opheffen.
Al verloren we op een gegeven oogen-
blik een paar honderd stemmen.
Op den duur is dit verlies winst.
UITKIJK.
Kijksseriimfnrlcliüng.
Blijkbaar zijn vele veehouders nog niet bekend
met de verschillende werkzaamheden dezer in
richting, die tot stRDd gekomen ia om den vee
stapel en het landbouwbedr,'f ter zijde te staan.
Iedere veehouder kan zich wenden tot de inrich
ting om raad, waar het vermoeden bestaat, dat
eeue onbekende oorzaak tot het ontstaan van
ziekten ot afwijkingen bij zijn vee aanleiding
geelt.
Het ligt voor de hand, dat in vele gevallen
het onderzoek geschiedt in verband met opgaven
of mededeelingen van den veearts, die vooraf
door den veehouder werd geraadpleegd. Ter
genezing of' ter voorkoming van besmettelijke
veeziekten worden tbans aan de inrichting 16
verschillende soorten van serum bereid, o.a. serum
tegen
het miltvuur bjj alie dieren, de vlekziekte der
varkens, de borstziekte der varkens, de sterfte
der keiveren (twee soorten van diarrhee en
longontsteking), het besmettelijk verwerpen, de
klem of stijfkramp bij alle dieren, den goedaar
diger! droes der paarden, de nierziekten (de wrong
en de gewone uierontsteking), de voaetcholera,
de ziekte van Klein bij de vogels, de tuberculose,
bot mond- en klauwzeer en het houtvuur der
rundereD.
Enkele der genoemde sera, o. a. het serum tegen
de tuberculose en tegen het houtvuur worden
nog slechts voor proefnemingen gebruikt.
Aan de Rijksseruminriohting is ook opgericht
een laboratorium voor wateronderzoek, omdat
het reeds lang gebleken was, dat op vele boerde
rijen het water, dat a s drinkwater gehruikt wordt
oi om de melkvaten te reinigen, veel te wensoben
overlaat. Daarom kan iedere veehouder voor het
water, dat op zijn erf aanwezig is, de hulp der
Rijksseruminriohting inroepen. Op verlangen
wordt hem een monsterflesch in een kist toege
zonden, wtlke fleseh de belanghebbende met
water moet vullen en in de kistterugzenden aan
de Rijksseruminriohting, alwaar het w ater schei
kundig en bacteriologisch wordt onderzocht. Na
afloop van het onderzoek ontvangt de aanvrager
