Iers.
voor de Zuiilliollaiulsclie en Zeeuwselie Eilanden.
I
Woensdag 16 Juni 1909.
*24sle Jaargang N°. 1459.
,at.
A n tirevo lu t ionair
Orgaan
Uitslag verkiezing District Zierikzee.
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN,
to
„Vink"
te zeep
8
luren de deze
8 ad ®0 fit.
ÏO Gram
grepen.
00
lil Zoo g
|kennen, u?
uit één
Iheid er f
i-9
a.
72.-.
voor
;baar.
O
O
era
5
stelling
218:3
tie, Bleek-
zwakte.
h t l.dO.
jpwekkend
friddel.
t 1.90.
en
lid,
tos.
3 KB AM
;eden,
elen.
LAT,
gensplaat.
inistratiën.
.innen- en
i Effecten.
landerijen
)etreft het
3n koersen
egen zeer
2416
°/0 's jaars.
Deze Courant verschijnt eiken "Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercomm. IVo. 2.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor «8e lfce«laelse bestenul, .4«iveHen9iën en verdere %«lmnnistratie tranen toe le xenden aan den Uitgever.
van
ilsriijk.
Het was ondoenlijk in ons vorig nummer de specifice uitslag van geheel ons district weer te geven en gaven
enkel Flakkee, thans hieronder een overzicht in zijn geheel.
Gekozen de Heer PATEJKJ.
Stemming
§ieinini
ug 1905.
Gemeenten.
Aantal
Kiezers.
Uitge
bracht.
Van on
waarde.
Patyn.
Ve&tel.
WiDant.
a Aantal
3 Kiezers.
Uitge
bracht.
Van on
waarde.
Patyn.
Pompe.
Vliegen.
Sommeisdijk
488
445
11
192
233
1 407
359
10
103
241
5
Miiidelitarnis
699
619
6
239
35
17
666
581
12
189
368
12
Oude Tonge
506
456
4
244
188
22 1
428
366
3
193
159
11
Nieuwe Tonge
320
310
2
97
202
9
264
256
1
58
193
4
Herkingen
137
132
34
97
1
118
111
1
25
84
1
Dirksland
429
385
7
108
250
20
391
339
6
100
221
12
Melissant
273
229
6
64
155
4
'260
232
3
57
170
2
Stellendam
300
288
2
114
168
4
260
237
3
82
151
1
Goedereede
234
199
1
152
41
5
205
171
2
122
45
2
Ouddorp
470
403
4
135
260
4
408
341
4
93
240
4
Zierikzee
1110
1056
9
670
356
15
1081
1043
5
641
378
15
Bruinisse
625
592
3
324
258
10
553
494
244
242
8
Brouwershaven
277
263
1
164
54
44 I
260
252
169
46
37
Burgh
102
101
2
63
35
i
82
80
64
15
1
Noordwelle
91
90
80
7
3 1
86
85
79
3
3
Haamstede
194
192
100
90
2 1
1 144
136
84
51
1
Üuwerkerk
150
142
1
108
14
20 I
!j 141
137
1
97
9
30
Nieuwerkerk
287
273
122
148
3 i
241
231
84
145
2
Oosterland
334
321
1
154
140
26 I
286
269
145
102
22
Dreischor
256
245
2
184
16
43 I
222
215
3
146
28
38
Noordgouwe
151
146
97
43
6
142
141
99
37
5
Renesse
146
140
117
20
3 I
147
J 46
1
120
18
7
Serooskerke
41
89
34
5
1
37
36
30
5
1
Eikerzee
414
110
58
52
1
f 100
98
52
44
2
Ellemeet
98
94
78
14
2 I
76
76
5
59
11
1
Zonnemaire
185
180
113
62
5 1
173
167
3
103
60
4
Duivendijke
117
113
49
64
1
1 103
103
1
44
57
1
Kerkvverve
129
122
50
72
I
129
127
1
53
72
2
Totaal
8263
7685
62
3944
3401
278
7410
6829
65
3335
3195
234
55.
De slag is gewonnen. De Tweede
Kamer is Rechts en blijdschap vervult
ons hart. Het Christelijk Kabinet blijft
en kan voortwerken aan wat het na
den val van het vorige Kabinet heeft
begonnen.
We wachten nu op daden. Aan
mooie beloften heeft ons Volk niets;
de Liberalen beloofden in 1905 zooveel
fraais, dat de goegemeente er naar
luisterde met smaak, maar alles kwam
falika.it uit, totdat nu de vergelding
kwam. Neen nu geen 48-52-hi-ha-ho
nu is 't 55 Rechts en 45 Links. Voor
zoo'n mooie victorie geven we Zierikzee
op den koop aan de Liberale Partij.
Onzer is meer dan Zierikzee. We
hebben 't Kabinet, we hebben een
flinke meerderheidZierikzee is één
der minderheden. Verloren hebben we
aan Zierikzee nietswe mochten het
helaas niet winnen bij deze stembus.
Maar hooger is voor ons de beteekenis
der 55.
En dat onze A Rev partij er zoo
prachtig uitkomt, kijk, dat doet ons
hart dubbel goed. Dubbel goed, omdat
we in 1905 de grootste slagen ont
vangen hebben. Een woord van lof
voor onze Coalitiebroedets wordt hier
zeer gaarne uitgesproken, waar ze ons
trouw steunden en een onbaatzuchtig
heid openbaarden, welke 't hart ver
kwikte.
En wat Zierikzee betreftDe toe
komst zien we donker in. De strijdwijze
onzer tegenstanders is zoo afkeurings-
waardig. dat zelfs bij een betere pro
paganda onzerzijds, tegenover zuik een
actie niet op te roeien is. Waar, zoo
als in Schouwen en D. de persoon
van onzen Candidaat in den strijd
betrokken wordt op zoo'n unfaire
manier als daar geschiedde, is tegen
actie onmogelijk. Als verdachtmaking
en beleedigingen 't strijdmateriaal
worden, dan kunnen we daar tegen
protest aanteekenen, maar hetgezaaide
onkruid wast op en de leugens kunnen
worden weersproken, maar ze hebben
al vaak een weltoebereiden akker
gevonden, die al maanden te voren
was omgespit, opdat de onwaarheid
welig wortel schieten zou. Speculatie
op de domheid van een publiek, dat
onder de macht van 't Kapitaal gewil
lig bukken moet, kan in verkiezingsda
gen niet worden belet. De Strafrechter
alleen zou hier tusschen beiden moeten
treden, maar men is slim genoeg om
zijn woorden zoo te gebruiken, dat
de rechter niet tusschen beide kan
treden. De Zierikzeesche Nieuwsbode
heeft het er treurig afgebracht, 't Was
een pamflet week aan week. Een
pamflet in zijn ingez. stukken (onge-
teekend natuurlijk)in zijn hoofdarti
kelen en in heel.zijn bestrijding van
de candidatuur Vegtel. 't Was min,
zeer mini Vuil en aanstotelijk! Dat
in zulken modder de Zierikzeesche
Liberalen zich zoo gaarne wentelen
Dat ze van zulk een draf als heerlijk
voedsel smullen Of ze daar ook hoog
staan! Daar zitten ze »je echte Libe
ralen Trouwens, ze staan berucht
door heel Nederland, al uit de dagen
van Pompe-of-verzuipen.
Aan de Liberalen op Flakkee geven
we de eer, dat ze zoo niet optraden,
door den persoon van Vegtel te beklad
den Deze is gebleven buiten den strijd.
Althans hebben we officieel niets daar
van gehoord. Maar schuldig staan de
Fiakkeesche Liberalen aan leugen en
bedrog. Bedrog was en is de Staats-
pensioneering en 't is wel jammer
eenerzijds, dat de Unie-Liberalen niet
geroepen werden tot een Kabinetsvor
ming want dan hadden ze voor den
dag moeten komen met hun 13 miilioen
en dan hadden ze fiasco gemaakt
en heel Nederland zou dan hun bedrog
ervaren en gezien hebben. Want de
beste manier om een bedrogen kiezers
volk de oogen te openen is de daden
van een Liberaal Kabinet. Zoo was
het tusschen '1905 en 1908 zoo zou't
geweest zijn van 1909 tot 13. Trou
wens, de oogen der kiezers gaan open:
anders zouden we nu geen55Recht-
sche mannen bezitten in de Tweede
Kamer. Leugen was hun «protectie,®
hun «duur brood.® Dat die leugens
niet genoeg ontmaskerd zijn, is de
schuld der Antirev. op Flakkee, van
wie geen voldoende actie is uitgegaan
tegen het krachtdadig optreden van
Links
Links had trouwens veel voor. Eer
stens een zittend lid. Tweedens een
zittend lid, dat zijn kiezers met contact
houdt üerdens de macht van denGeld-
zak of 't Kapitaal, die de duimschroe
ven aanzetten kan. Vierdens de beloften
van den rijksdaalder, tegenover de
stelligheid der premiebetaling En
zoodra je de menschen terecht of ten
onrechte lekker kunt maken meteen
rijksdaalder, gepresenteerd door het
kapitaalnemen ze dien aan, eerder
dan wanneer door anderen dat aanbod
wordt gedaan. Een onnoozele arbeider
die door een rijken liberalen boer
lekker gemaakt wordt met twee gulden
gelooft veeleer, dat hij die krijgen
zal, dan wanneer een arme antirev.
pachter 2 gld. 50 biedt. Ook dat is
de macht van het Kapitaal door 't
Gesproken woord, 't Kapitaal heeft
dubbele kracht en de kiezers hooren
graag ziin geklank van zilveren goud,
al liegt het dag aan dag. 't Kapitaal en
zijn woord blijft invloed oefenen, zelfs
op Herv. dominé's, die dan bij de stem
ming thuis blijven, of voortgedreven
door den klank van 't metaal, dat
Kapitaal doet hooren, de kiezers Links
bewerken. De Geldzak heeft nog zoo'n
ontzettenden invloed ook op die men
schen. Zijn stem lokt zoo schoon en
bekoort den argelooze of den karak ter-
zwakke. De Geldzak kan eiken doen
brekenwat zou hij dan het willooze
riet niet kunnen knakken, dat bij de
minste druKking reeds buigt en nijgt.
Eere dien mannen evenwel, die deu
Geldzak lager achten dan hun plicht.
Links had veel vóór in ons district.
En onze actie was sober. Zullen we
aanklagen in 't publiek ons zelf?
Unze vrienden Onze voormannen
hier De Kapitalisten onder ons Was
Mammon de schuldige Mammon, die
tiran 1 Die alle goed werk vermoordt
en alle verkiezingsactie doodt? Alle
geestdrift doolt en bluscht.
We klagen niet aan in 't publiek.
Maar dit weten we, dat op de Centr. de
plaats is om elkaar eens aan te kijken.
Moge bij een volgende Kamerver
kiezing de vrucht vati 't optreden onzer
Centrale een minder ongelukkige zijn,
dan zal daarover reeds blijdschap
heerschen in ons aller hart.
Nu is er vreugd over de 55; maar
dan, als Zierikzee eens om gaat (en
't kan om) dan is er pas reden tot
tevredenheid over den toestand der
Centrale.
Voorwaarts dus Broedersniet ver
saagd. De Heere zegende onz.e partij in
Nederland. Op Flakkee was ze nu
slachtoffer.
Voor ons Bureau.
Toen te vijf uur de Stembus gesloten was, werd
bjj ons, zooals een goed blad, dat bet belang zijner
lezers op het oog heeft, past, het bord waarop
Flakkee en Zierikzee, gemeente voor gemeente,
en het groote bord waarop alle districten van
geheel Nederland, voor ons bureau geplaatst.
Was de dag der stemming zooals wij dat ge
lukkig in Flakkee gewoon zijn kalm, toen begon
er de levendigheid weer in te komen.
Belangstellenden van allerlei richting schoolden
in kleine groepjes bijeen, welke allengs aan groeide
zóó, dat de straat schouder aan schouder was
afgeze'.
Geestverwanten en vrienden van iedere ge
meente op Flakkee kwamen belangstellend ons
Bureau vullen, zoodat ten slotte zelfs de zettery
een vergadering leek.
We hadden even als altijd gezorgd, en kosten
noch moeite ontzien, om gelijk dat in de groote
gemeente van ons land geschied, onze mede bur
gers nog den zelfden avond met den uitslag van
geheel Nederland dank zij de telegraaf en telefoon,
bekend te maken voor de uitnemende wijze waarop
de administratie van het Telegraafkantoor te Mid-
delharnis ons van dienst was, past ons allereerst
een woord van dank.
Toen de eerste telegrammen van Flakkee wer
den genoteerd, zagen we uit de dicht op een
gepakte menigte Vriend en tegenstander, zelfs
onzen „concurrent,* gewapend met potlood en
papier, de lijst bijhouden.
Kpoedig was dan ook Zierikzee bekend. Vroo-
lijkheid bij onzen tegenstander, en teleurste.iing
bij ODze vrienden; was op veler gelaat te lezen.
Langzamerhand komt district, na district binnen
en allengs wordt de nederlaag van Zierikzee ver
geten en ruimschoots vergoed, door Kampen,
Enkhuizen, Amsterdam VII en VIII, Enschedé
en Gorinohem.
Te ongeveer 10 uur zijn nlle districten bekend
en het Soli-Deo Gioria, was dan ook onze uit
roep.
Met 55 Rechts en 10 Links en 35 herstemmingen
waarvan waarschijnlijk nog enkelen de onzen
worden, is dan ook de nederlaag vau 1905 vol
komen gewroken.
1905 toen verslagenheid doch berusting, thans
gejuich.
O, we herinneren nog goed dat bemoedigende
versje zoo schoon door een „BartTan de Veluwe"
vertolkt als hij destijds zong:,
Rust mijn ziel, de Heere zal zorgen,
Schoon de Vijand triomfeert:
Op den nacht volge weer een morgen,
Halleluja 1 God regeert.
Ja de nacht verdween de morgen Is
aangebroken.
Gode zij dankt
Al dien tijdi tot dat het laatste bekend was,
hebben de schouder aan schouder gepakte menigte
met bewonderingswaardige kalmte en gespannen
aandacht den uitslag gevolgd, wat ons lust geeft
op dezen weg voort te gaan om, met de Her
stemmingen, aanstaanden Woensdag, die niet min
der van waarde zijn, weer op onze post te wezen.
Be uitslag te Rotterdam.
Was de stemming ietwat gedrukt, toen Rotter
dam de rechtsche candidaten alle in herstemming
gebracht had, zonder bij eerste stemming een
zetel te veroveren, de cyfers, waarmede wij uit
komen waren tot verblijdend, en geven moed
voor den strijd op 23 Juni. In V scheelde het
slechts enkele stemmen, of Mr. A. de Jong was
dadelijk gekozen. Hoe de heer Do Klerk het
stemmencijfer, dat hij haalde, in II beri-ikte, zal
aanstonds wel blijken uit de strooibiljetten, en
practijken die publiek gemaakt worden. Doch de
feeststemming kwam, toen berichten van gewon
nen districten binnen kwamen.
Reeds vroeg bewoog zich de menigte in Rot
terdams stratenhet Beursplein was natuurlijk
het punt van attractie, waarheen de menigte
stroomde, 't Was er weldra zoo vol, d3t de
politie tuoeite had de orde te bewaren. De trams
konden er haast niet doorkomen, en van een
enkele lijn moest de richting gewijzigd worden.
't Was een goede gedachte van het Bondsbe-
stuur der Antirev. Kiesv. de kiezers van Chr.
huize in de gelegenheid te stellen elkander te
ontmoeten in de Groote zaal van het Verkoop-
locaal. Deze wa» dan ook weldra tot in de uiterste
hoeken gevuld. En toen deoverwinningstelegram-
men kwameu stegen dank en jubelloonen uit de
opeengepakte menigte op, afgewisseld door het
zingen van Volksliederen het gezang werd be
geleid door een orkest op het podium. Hoe
plechtig klonk het „Geloofd zij God met diepst
ontzag," en het „Gij zijt hun roem de kracht van
hunne kracht," staande aangeheven, en zoo har
telijk uit de blijde stemming der ziele tot God
opgezonden. Want de voorz. Mr. A. de Jong
wees er terecht op, dat de eere toekomt aan den
Heere, Die ons heden zoo rijke dankensstof gaf.
De juichtonen en het voorlezen der telegram
men, die binnenkwamen, werden afgewisseld door
korte toespraken o. n. van den Voorz., van de
heeren Ds van den Berg van Feijenoord, Dr.
van Staveren, Jhr. Mr. van Asch van Wijck,
Van Warmenhoven, Van Mechelen e. n. Toen
Ommen binnenkwam spontaan gejuich, waaraan
geen einde scheen te komen. Telegrammen wer
den gezonden aan Dr. Kuypar en aan het Mini
sterie. Eindelijk was de totaaluitslag bekend die
we hier niet behoeven te noemen. „De Heere
heeft groote dingen bij ons gedaan, dies zijn wij
verblijd.
Ds. Van den Berg sloot met dankzegging. Doch
toen het lokaal leegstroomde, kwam de Heer
Van der Molen, afgevaardigde in fcliedrecbt nog
de zoal binnen. Velen terug: spreken, spreken
klonk het door de zaal. Zo dat onk de Heer Van
der Melen nog een hartelijk woord sprak tot de
feestvierenden, die maar niet weg wilden. De
Heer van'der Molen, die ook een toon vau blijd
schap deed hooren, wees ook op den ernst der
taak, die nu op de schouders der Rechtsche par
tijen gelegd was.
In blyde stemming keerde naen huiswaarts
voor het middernachtelijk uur was er de stilte
van den nacht.
De Verkiezingsavond te Amsterdam.
De Antirev. te Amsterdam waren voor een
goed deel in den Werkenden Stand vereenigd.
't Was er mudvol. Onze mannen waren er, maar
onze vrouwen ook. Alles was bezet. De gangpaden
opgepropt; het podium vol. De galerij „tot aan
den zolder," zooais Prof. Anema zei. „De Stan
daard" had op het podium een paar flinke bor
den laten zetten en deed daarop den uitslag
lezen.
Toen we om 7 uur in de zaal kwamen waren
er reeds menschenen te acht uur was er geen
doorkomen meer aan. De zaak zette voor ons
goed iD. Reeds had men in Amsterdam'VII feest
gevierd voor de keuze van den heer Middelberg
in het gebouw Excelsior waren de „mannen van
VII" samen, en onbeschrijfelijk was de geestdrift,
toen bleek dat de heer Middelberg gekozen was.
De heer Middelberg werd gehaald, in de verga
dering, door den wakkeren voorz. in VII, den
heer Jac. van Oversteeg hartelijk toegesproken en
de gekozene sprak zijn blijdschap over de zege
praal uit.
Dat was een goed begin.
Nauwelijks waren we in don Werkenden Stand
of daar komt het bericht dat de heer de Vlugt
in Amsterdam VIII gekozen is. Groote geest
drift; 'l is meer dan we hadden durven hopen.
En toen bleek dat de stand in It, in VI en in
IX mede niet onbevredigend was, toen was de
stemming er in.
De Bondsvoorzitter, Prof. Anema. was reeds
vroeg ter vergadering; en na hem kwam, onder
warm applaus, Mr. de Vriesde Wethouder voor
het onderwij-. Er verschenen intuischen telkens
overwinningsberichten. Enschede lokte een storm
van toejuichingen; Kampen niet minder. Uit
Enkhuizen komt een telegram: „Hoogstwaar
schijnlijk gewonnen"; als de vergadering het
hoort breekt ze in geestdrift los.
De organist slaat dan toon aan van ons geliefd
Wilhelmus-, met groote geestdrift klinkt het:
Wilhelmus van Nassauwe.
Het blijft gaan van de eene overwinning naar
de andere. De cijfers links en rechtsch komen
al meer te verschillen; we zijn rechtsch boven
de veertig; er moeten er nog 11 bij om de meer
derheid te halen. De menschen verdringen zich,
roepen om cijfers, die worden voorgelezen.
Groot is de geestdrift.
Uit de vergadering 'komt het verzoek te zingen
Welzalig Hij, die al zijn kracht'
Sn hulp alléén van U verwacht;
