24ste Jaargang N°. 1449.
Woensdag 1 Mei 1909.
A n tirevo lu tionair
Orgaan
voor «Ie Kuidholland^ehe en Zeeuwsehe Eilanden,
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
ABIe bukken voor «Ie Kedaclie bestemd, A«lver8eiïitië« eo ver«8ere Administratie ïranco toe le zenden aan den Uiltarever.
Mr. PatUn aan 'l woord.
A raaffhaaii.
Tuin- en iLandbouw.
SJit «Se Pers.
ESsinfiiland.
SSuiteniaad.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco por post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f d,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Intercomm. IV0. 3.
Advertentien 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beBlaan.
Advertentiën wordeD ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nur.
In het »Vaderland« schrijft de af
gevaardigde voor ons district Zierikzee
mr. Patijn eenige artikelen over de
Eenheid van Actie, door de »Zierik-
zeesche Nieuwsboden overgenomen,
waarin wij dan ook het eerste artikel
volledig gelezen hebben.
Mr. Patijn levert daar eenige be
schouwingen, die niet in elk opzicht
de onze zijn. Eerst bespreekt hij de
hechtheid der Rechtsriie Coalitie,
waarmee we 't bijna geheel eens zijn
maar de conclusie, het besluit, dat
hij maakt, is deels onjuist. Hij schrijft
Veel verschil tusschen de toestand
toen en nu is er niet. Weliswaar
treedt het element, dal m 1905 aan
den strijd een zoo hartstochtelijk karakter
gaf, het persoonlijk regimes van Dr.
Kuj'per, minder op den voorgroni;
doch diens rol is nog allerminst af
gespeeld en wie de keuze der coali
liecandidaten in de verschillende di
stricten nagaat, komt spoedig tot de
overtuiging, dat, zoo er rechts winst
mocht zijn, deze geheel of nagenoeg
geheel ten goede zou komen juist aan
de antirev. partij, zoodat een recht-
sche overwinning vermeerdering van
Dr. Kuyper's invloed bij de coalitie,
wellicht diens wederoptreding aan het
hoofd van'iKabinet zou tengevolge heb
ben. De Deputaten-rede geeft aan die
vrees nieuw voedsel.Oen d e reden zal de
strijd, over 's Ministers Heemskerk
hoofd heen, als in 1905 gaan legen
't Kuyperianism».
De inhoud van dit citaat is dus deze
de anti's zoeken meer invloel in
de Kamer.
dr. Kuyper zal weer Premier wor
den van het Kabinet.
•t moet dus gaan in 1909 tegen
Kuj'per.
Waar is, dat de anti's meer invloed
zoeken. Dat is natuurlijk zelfs, iri
1905 zijn we verschillende districten
verloren, omdat de tegensverking der
Friesch-Christelijk Historischen hier
en daar tamelijk afbreuk deed aan
onze stemmencijfers. 't Is dus niet
meer dan billijk, dat we die verloren
districten terug krijgen. Kampen,
Enkhuizen, Gorkum, Leiden 't waren
onze districtennu zijn ze 't niet
meer. We zouden onze eere vergooien,
als we niet probeerden een zelfde
aantal nieuwe districten erbij te krij
gen. Zoo iets is plicht voor elke partij,
die zich zelf gerespecteerd wil hebben.
Maar dat heeft niets te maken met
de conclusie, die mr. Patijn maakt
nl. dat daaruit blijkt, dat dr. Kuyper
weer hoofd van 't Kabinet zal worden.
Wat na de uitspraak der stembus
gebeuren zal, weet Diemanden de
gissing van mr. Patijn dient dan nog
nergens toe, dan om nu al te gaan
stoken tegen dr. Kuyper.
Tegen Kuyper dat is de aan
geheven leus, en om die leus is 't
hem alleen te doen.
Het kiezersvolk moet, als in 1905,
opgejaagd, opgezet worden, tegen
Kuyper.
Neenniet meer de beginselen
zullen voorop; niet meer de kwestien
van den dagniet meer de vraag
van Staatspensioneering dan wel
Premiebetalingniet meer de vraag
Algemeen Kiesrecht dan wel Gezins
hoofdenkiesrechtmaar uitsluitend
en alleen: Weg met Kuyper!
Om de verdeelde liberale partijen
bijeen te houden, moet de boeman
Kuyper voor den dag gebaald.
Dan merkt het eenvoudige liberale
kiezersvolk van den tweespalt niets
dan gelooven die goede menscben,
dat 't bij Links koek en ei; dat er
eenheid isterwijl hen dan verborgen
wordt gehouden, dat Links door hare
gruwelijke verdeeldheid nu niet en
in lange jaren niet, adres aan 't Ver
leden, in staat is te regeeren.
Om hun liberale ellende te dekken,
moet Kuyper het kleed zijn.
Om hun Verdeeldheid weg te ban
nen, moet dr. Kuyper het cement
zijn, dat ze bijeenhoudt. Andere een
heidsband, dan die negatieve leus,
hebben ze niet.
Dat en dat alleen is de toeleg.
De kiezers worden geblinddoekt.
En tot hun sociaal nadeel. Ten koste
van hun toekomst.
Tegen Kuyper tegen de clerica-
lendat wordt weer de leus. Niet
omdat Kuyper zoo'n boeman was in
zijn regceringsdagen, maar omdat
alles wat Liberaal is toch een forschen
klank zal moeten uitschreeuwen bij
de stembus, anders wordt het niet
beluisterd.
En die klank, na zooveel ophitsing
in 1905; na zooveel leugens in 1905
is geen andere voor een Liberaal,
danTegen Kuyper.
Die naam spitst het Liberale oor
doet het oog gloeiende naam ont
vonkt de strijdlust.
Maar één ding wordt vergeten door
de LiberalenNa 1905 trad ,een
Liberaal Kabinet op en wat heeft het
gebracht? Zie, ook liberale kiezers
hebben nog verstand en oogen en
oorenen wat ze gezien hebben van
de politieke daden der Liberale Mi
nisters sinds Kuyper heen moest, is
zoo onbeteekenend, dat de leuze
»tegen Kuypera geen vat meer heb
ben zal op de kiezers.
Ook de kiezers worden door scha
en schande wijs en de ophitsing tegen
een bepaald persoon krijgt ten slotte
een gansch andere wending.
De kiezers willen daden zien.
Waar zijn de daden der Liberalen
na 19Ü5
Ze zijn er niet. 't Was tobben en
't zal met hen tobben blijven.
De Kiezers worden dus gewaar
schuwd
Laat U niet andermaal misleiden.
tfragon eo Awtwoortien worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of nsededeelingeu
zjjn met hotxelfde nuramer gemerkt al» de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
296. Welk verschil is er tiyschen steenkalk
en schelpkalk
297. Hoeveel phosphorzuur zit er in Thoinas-
slakkenineel
Antwoorden en mededcelingen.
294. 't Boekje over Bemesting van Kapelaan
Koes, door den geachten vrager bedoeld, i« ver
schenen. Uitgever is de Boerenbond te Deurnc.
295. Uilen, nuttige vogels? Stellig! 't Zijn
echte muizenverdeigers.
kainiet of patentkali?
Pat zijn stellig da meest algemeen gebruikelijke
kalimssistoffeu. In 't onlangs door ons besproken
boekje van Kapelaan Koes iezen we aldus:
„Gij gaat naar het pakhuis ot naar een han
delaar en zegt: ik kom kali te kort.
Dan zal ruen u vragen, wat wilt gij hebben
kaïniet of patentkali
Doch wat moet nu uw antwoord zijn Ge staat j
verlegen? Welnu, laten we u dan een weinig j
helpen.
Z.)0 ge 't eeDS met een kalibomesting op aard
appelen wilt beproeven, neem dan beslist pa
tentkali. In kaïoiet zitten behalve kalium ook
nog stoiïsn, die voor aardappelen niet schijnen
te deugcD. Ook op bet zetmeelgehalte er van
oefenen ze geen gunstigen invloed uit. Alzoo,
voor aaidappelen patent kali. Met patentkaii
werke men ook in tuinen en boomgaardcD. Eu
verder bij granen, als men in den herfst ver
zuimde kaïuiet uit te strooien.
Waar men vroegtijdig z'n kalimest uitstrooide
daar kan men gerust kaïniet nemen (behalve
bij aardappels, die volgens veler ervaring patent
kali moeten hebbeD.)
En verder geve men liever kaïniet aan wortel
en knolgewassen. Die schijnen er nog wel zoo
dankbaar voor te zijn als voor andere kalimest
stoffen. Doch men verstrekke ook hier de kaïoiet
liefst eenigen tjjd vöördat 't zaad aan den grond
wordt toevertrouwd.
Met deze enkele grepen kan wellicht menigeen
nu zelf 't antwoord geven op de vraag: „Kaïniet
of Patentkalie 7"
Prinses Juliana.
Vorst van Bülow merkte aan een ver
slaggever van de Telegraaf op, dat het
Nederlandsche volk zijn geschiedenis lief
heeft.
En zoo is het.
Toen bekend werd, dat de Vorstelijke
ouders hun eerstgeborene Juliana Louise
Emma Marie Wilhelmina noemden, en de
prinses bij haar eersten naam zou genoemd
worden, vond men dat op den eersten klank
vreemd. Men had gerekend op een jongen
Willem of een jonge Wilhelmina.
Maar toen men in de naamgeving de
vereering zag voor de vrome Juliana van
Stolberg en van Louise de Coligny, tegelijk
met de liefde voor de beide Moeders, loen
had het volk er niet alleen vrede mede,
maar juichte het den nieuwen namen toe.
Het verleden verbonden aan het hedeD.
Voor de vrome Juliana een gedenkleeken.
Prins Willem, den Vader des vaderland ia
de veruoemmg van zijn moeder gehuldigd.
Louise de Coligny, als dochter van den
dapperen Hugenoot daarnevens.
De naamgeving toont eerbied voor het
voorgeslacht en stemt tot eerbied.
Neuie de jonge Juliana de Vrouwen wier
naam zij draagt tot voorbeeld
Gehoorzaam aan dien God, door wien
de Koningen regeeren, zal zij machtig wor
den in eere en 2al zij ons volk ten zegen
kunnen zijp.
liet vaderlandache lied.
Bij heugelijke gebeurtenissen en feestelijke
gelegenheden blijkt ten duidelijkste, dat de
vaderlaodsche liedereu niet gekend worden.
Het Wilhelmus* pakt, het »Oranje boven*
overstemd alles. »In naam van OraDje*
zingt de kleinste jongen, maar den schat
van oud-vaderlandsche liederen, die Neder
land bezit, kent de schare niet. Onze
volksopvoeding heeft daarin niet voorzien.
En loch, wat spreekt het oud-vaderland-
sche lied tot het hart, gegrepen als het is
uit de ziel des volks. Geen liederen, die
het Nederlandsch gemoed meer bevredigend
die langer stand houden, die dieper in
grijpen.
Voor de Chr. school ligt hier een wijd
arbeidsveld. De Chr. Zangvereenigingen
moeten er in voorgaan. De Oranjevereni
ging geve een gepaste bundel uit.
Niet alleen aan psalmen en geestelijke
liederen heeft ons volk behoefte. Luchthartige
straatdeunen moeten gemeden, maar pak
kende liederen uit oude en nieuwe tijd, die
da gesch'edeuis doen herleven en in hun
zangerigheid tot zingen opwekken, moeten
geleerd.
Het volk aan de zee heeft zijn eigen
nationaal gezang, de tyihmus der bar en
volgend. Het heeft zijn vroolijk, opwekkend
lied, ook zijn stemmige harmonieën. Laten
wij dien nationalen schat niet verwaarloozeu,
maar ons volk wedergeven. >Leidenaar.<
Felle hunt.
Een fel-ami-clerica!e Brief zond de
grijze liberale staatsman Mr. van Houten,
dezer dagen de weteld in.
Het doel der »Papro Kuyperiaansche
stembus-coalitie* insinueert hij is
slechts het >bemachiigen der politieke
macht bij benoemingen, en geld voor
Kerken eo Scholer.c
De priesters en predikanten, spot hij,
hebben voor hun arbeid als verkiezings
agenten zeker wel wat verdiend.
Uit dezen brief proeft men weer den
feilen ouden anti-clericaal. den man die
het eens tegenover een journalist uitsprak
dogma's, priesters, dominé's, rabbi's, ze
moesten allemaal weg.
Hoog staat dergelijk geschrijf echter
niet.
VolgeDS Mr. van Hou!en bedoelt de
Rechterzijde dus niet het belang van het
gansche vaderland te bevorderen. Och neen,
't is die sbooze clerialen* alleen >geld«
en om >baanijes< te doen.
Is het met droef, dat zelfs een staats
man als Van Houten zich niet ontziet, het
karakter zijner politieke tegenstanders aaD
te randen.
De haat tegen de Christelijke beginselen
is fel I (»Vrije Westvries.«)
Gerechtvaardigd.
3.De Bode,* het orgaan van eene tal
rijke groep openbare onderwijzers, neemt
telkens Nieuw-Malthusiaansche advertentien
op.
De redactie, daarover ondervraagd, ver
klaarde daartegen niets te zullen doeD. Dat
lag niet op haar weg.
Een inzender, zich noemende Johan Pont
is met die verklaring niet tevreden. Hij
schrijft
ilk vind, dat de redactie zich wel
degelijk inzake Nieu v-Mahhusiaansche
advertentien moet uitspreken. Mij er
gerde het geweldig, telkens als ik
zoo'n advertentie onder de oogen
kreeg.
Het toelaten er van getuigt van
overgroote zeer te laken onverschil
ligheid omtrent deze zaak. Ja erger,
zoo er een hevige afkeer bestond,
zou reeds lang in de advertentie ko
lommen plaats geweigeid zijn*
En verder zegt deze inzender
>'k Zie bij onderwijzers toch al
zoo groote banaliteit, lafie en minne
gedragingen ten opzichte van sexueele
verhoudingen, misselijke dubbelzin
nigheden, bij onderwijzers, opvoeders
in Christelijke deugden.
Terecht merkt het >Fr. Dagbl.c hierbij
op, dat zulke openlijke mededeelingen, om
trent de zedelijke levensopvatting van vele
onderwijzers, en dat in een blad, aan de
behartiging van het Openbaar onderwijs
gewijd, schitterend onzen strijd voor het
Chr. onderwijs verklaart en rechtvaardigt.
Maar ook wordt het zoo verklaarbaar
waarom zoovele vrijzinnigen in hunne liefde
voor de Openb. School beginnen te ver
flauwen.
Groote verbetering.
Algemeen werd verleden jaar geklaagd
over de late uitbetaling der Rijksbijdrage
aan de bijzondere scholen. Het liep toen
zelfs voor vele scholen tot in de tweede
helft van Juli.
Thans is er vergeleken met het vorig
jaar, een groote vooruitgang. Reeds half
April hebben onderscheidene schoolbestu
ren de betalingsmandaten ontvangen.
Men ziet hieruit, dat het wel eer kciïl,
en dat de late betaling door ambtenaars-
traagheid onnoodig verergerd werd.
De beterschap, die thans te constateeren
valt, is zonder twijfel aan Minister Heems
kerk te dankert. Hiervoor zij aan Zijne Exel-
lentie dank gebrach».
Het blijft nog wel een bezwaar, dat de
schoolbesturen toch nog vijf vierendeels
jaars moeten voorschieten, maar dit kan
alleen door wetswijziging verholpen worden.
(St. Ct.)
De blijde Gebeurtenis.
Heden, Maandagmorgen, is het onder
staand bulletin uitgegeven
's-Gravenhage 10 Mei, 1909.
De toestand van H. M. de Koningin
e.n van Prinses Juliana is in alle op
zichten zoo geheel bevredigend, dat
vanaf heden, buitengewone omstan
digheden voorbehouden, geen berichten
meer in de sStaatscourant* zullen
verschijnen.
Prof. Dr. KOUWER.
Dr. ROESSINCH.
Vrijdagavond werd door de Christ.
Bestuurderbond te Dordrecht eene verga
dering gehouden ten einde te bespreken het
onderwerp >Staatspeniioneering of Ver
plichte Verzekering*.
Nadat het onderwerp was iDgeleid en
besproken, nam de vergadering met alge-
mcene stemming de volgende motie aan
De Chr. Bestuurdersbond te Dord
recht, vergaderd 7 Mei 1909.
Gezien de propaganda, die in den
laatsten tijd het geheele land door
wordt gemaakt voor Staatspensioneering
(penstoueering door en geheel op kosten
van den Staat).
Uitgaande van het beginsel, dat in
eene goed geordende samenleving
gelijk ieder ander behoort te kunnen
leven van zijn eigen inkomsten de
arbeiders in hun loon zooveel behooren
te vinden, dat zij daarvan met hun
gezin hun geheele leven door kunnen
leveD.
Overwegende dat de Staatspensio
neering met dit beginsel geen rekening
houdt, maar eiken arbeider beschouwt
als een armlastige, die op zijn ouden
dag geheel of bijna geheel heeft te
leven van hetgeen anderen voor hem
bij eikander brachten.
Overwegende voorts, dat de zorg
voor invaliden dringender voorziening
behoeft aan die voor ouden van dagen
en de eerste door de voorstanders
der Staatspensioneering blijkbaar over
het hoofd werd gezien, althans op
den achtergrond gedrongen.
Verwerpt het stelsel der Staatspen
sioneering.
Verklaart voor te staan wettelijk
verplichte invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering.
Besluit
op bevorder ng van de spoedige
totstandkoming van het laatste bij de
Regeering aan te dringen, en
door ruime publicatie dezer motie
alle vak- en werkliedenvereenigingen
inzonderheid de christelijkeuit
Ie noodigen zich in gelijken geest uit
te spreken.
TURKIJE.
Naar Etigelsche correspondenten weten
te vertellen, vindt men op Juldiz Kiosk
steeds meer schatten. Ruien twee tnilüoen
pond in geld en bankpapier, benevens
kostbare edelgesteenten, heeft men nu
vergaard. Groote sommen gelds waren
in reistasschen gepakt, gereed om bij
een overhaast vertrek mee te nemen.
Elke kamer van het paleis, die Abdoel
Ilamid gebruikte, had een voor kogels
ondoordringbaar scherm en een rc k met
geweren en revolvers.
Volgens de New-Yoik Herald heeft
de Bank van Engeland geweigerd de
deposito's van Abdoel Hamid aan de
Jong-Tursohe regeering uit te betalen.
Ook de Fransche, Duitsche en Italiaan-
sehe banken volgen dit voorbeeld, De