s
A ntirevo Hon air
Orgaan
m
m
rzy* -^ai
s,«
nis
H
Zaterdag 10 April 1909.
2
24sie Jaargang N". 1440.
IN HOC SIGNO VINCES
vowr tie Zuitlliolland^elie en Keenw§cbe Eilanden.
Drie Bladen.
1-1
78
rteering
iclsue-
ste mo-
iii sterk
'2529
99
hj
- <-
Dezo Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
T. BOEKHOVEN.
SO MMELSDIJK.
Teleloon Intercom*/. So. S.
Advertenties 10 oent per regel en 3/j maal. Reclames 30 per regel.
Roekaankondiging 5 Cent per regel en */j maal.
Rienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr.
A88<p dukhen voor de liedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te «enden aan «ten Uitgever
Dit nummer bestaat uir.
mm blab.
officieel Gedeelte.
Herijk van Halen en Gewichten.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der ge
meente Souiiuelsdijk; Gelei op de missives
van den Minister van Landbouw, Wijverheid en
Handel van 1 November 1906, No. 10045, Afd.N
en van 8 April 1907, Np. 1448, Afd. N
Vestigen er de aandacht van belanghebben
den op
dat het thans op de maten en gewichten voor
komende goedkeuriugsmcrk „q" na 31 Augustus
1909 niet meer geldig is, en dat mitsdien vóór
1 Septerber 1909 de maten en gewichten die nog
niet van het nieuwe goedkeuringsmerk zijnde
de leter (r)Vijn voorzien, alsnog ter herijk moeten
worden aangeboden, aan het ijkkantoor le Dord
recht
dat voor dezen herijk gelegenheid zal worden
gegeven aan voormeld ijkkantoor op alle kan-
toordagen van de maand Augustus 1919, van 9
uur voormiddag tot 19 uur middag en van 1 uur
tot 3 uur namiddag;
dat aan het Ijkkantoor te Dordrecht kantoor
wordt gehouden op eiken Vrijdag en Zaterdag van
vm. 10—19 uur en nni. 1—3 uur.
dat, indien nü 31 Augustus 19U9 maten on ge
wichten worden gebruikt, die niet voorzien zijn
van het goedkeuringsmerk r, zulks, ingevolge
artikelen 29 der Wet van den 7den April 1869
(Staatsblad No. 57), VERBODEN en STRAF
BAAR ie.
Sommeisdijk, den 7n April 1909.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Wethouder, De Burgemeester,
W. VAN BEEK. DE UKAAFF.
Bekendmaking.
De BURGEMEESTER der Gemeente Ooit-
gensplaat breugt ter opeabare kennis, dat
de Raad dezer gemeente iu zijn vergadering vuu
5 dezer besloot do Schoolkinderen der Upeuburo-
en Bijzondere Scholen en Bewaarschool iu deze
Gemeente voor rekening der gemeente feestelijk
te onthalen, zoo mogelijk op den veertienden
dag nadat de heugelijke gebeurtenis in de Konink
lijke Familie heeft plaats gehad. Ook zul ia den
avond von den geboortedag of vau den duarup
volgenden dag het gemeentehuis verl okt we deu
en eveneens veertien dagen daarna geschieden.
Door het luiden der torenklok gedurende een
uur zal aan de ingezetenen mededeeling worden
gedaan Tan de geboorte van een Prius of oene
Prinses.
De ondergeteekeude ia overtuigd, dat ook de
ingezetenen dezer gi ineeute roet gruote blijdrohap
en dankbaarheid vervuld zullen zijn wanneer
het bericht omtrent den gurisligeu afloop hen
bereikt eu dat ieder hiervan zal doeu blijken,
door het uitsteken der vlaggen eu voor zooveel
mogelijk ook door het illumineeren der huizen
zoowel op deu dag zelf, als op deu veertienden
dag daarna.
Uoltgeneplaut, den 7 April 1909.
Do Burgemeester voornoemd,
JOH. VAN POTTEN.
Oproeping.
Do oudergeteekende noodigt do ingezelonen
dezer gemeente die bereid ziju om mede te
weikeu tot het orgatii eeren vau feestelijkheden
na gunstigen afloop vuil de te verwachten heuge
lijke gebeurteu'H iu de Koninklijke Fuuuilie, ui",
om daartoe bijceu te komen ten gemeentehuize
in deu avond van den dag waarop het belicht
vau de geboorte van een Ptius of eene Prinses
ons bereikt eu wel legen half acht ure.
Oultgunsplua', 7 Apiil 1909.
JOH. VAN POTTEN.
Uit «Ie Pers.
„Beestachtige" werkgevers.
Onder d:t opschrift lezeti wij in de Tijd
Op de zetterij van Het Volle heeft
de ineesicrknecht den regel trachten
te handhaven, dat de werklieden op tijd
in de werkplaats moeten zijn en de zet
ter, d e »naar de meening van den chef*
niet genoeg zet, met 14 dagen opzegging
enslag willen gever. Hij heeft v;in beide
maatregelen moeten afzien, omdat de
zetters begonnen te staker.
Naar aanleid tig hiervan lezen wij in
Het Typoyrafenblad. uitgave van de
onafhankelijke Typografen Propaganda-
clut
»Is 't niet beestachtig
»Laat ieder die dit leest 't van de
daken uitschreeuwen dat op de drukke
rij Vooruitgang* de gezellen worden
verdrukt en beledigd dat hun de soci
aal democratische zuigpomp op het
lichaam word gedrukt in d'e mate dat
men er bijna onder verstikt, allemaal ter
wille van de aandeelhouders en ter
meerdere glorie van Het Volkdat an
ders niet kan beslaan.
»Schreeuwt het uit van de daken, dat
de gezellen van Het Volk moreel wor
den mishandeld op een wijze, waarvoor
de grootste geldprots van 'n uitzuiger
zich zou schameD.
»Schreeuwt het uit! Te lang reeds is
gezwegen en is de kliek, die daar heerscht
en tyranniseert, ontzien en de hand boven
het hoofd gehouden. Maar vooralmaakt
het bekend aan die organisaties, welke
op deze inrichting hun werk klaar laten
maken.
»Dat de gezellen er een paar centen
in de week meer verdienen dan op som
mige andere winkels, geeft den heerschers
daar toch geen vrijbrief om ploertig te
zijn tegen hun ondergeschikten En jdat
ze er 9 uren per dag werken is toch
geen reden om zooveel arbeid te ver
langen als op een kapitalistische werk
plaats nog niet in 10 uren wordt ge
vergd
Het Volk heeft van dat relletje niets
te zeggen.
Treuri«e cijfers.
Onder dit opschrift schrijft
Roomsch-Kathoiieke 'lyd:
de
Wie nog mocht betwijfelen, of
het Nieuw-Malthusianisme hier
te lande vorderingen maakt, zal
van dien twijfel genezen worden,
indien hij slechts onderstaand
lijstje in wil zien, ontleend aan
de dezer dagen verschenen sta-
tisiek van sterfte en geboorte in
Nederland.
h-H
oc
2 Sf
TQ a' OÖ
1895'99
Idem
1901-1904
Idem
1908
Haurle m
38.6
30 5
28
23.55
Groninger
33.6
2S.3
27
24.41
Leiden
39
34
30
29.07
A'dam
37.4
30.6
28.2
24.38
l)en Haag
39.9
29.8
28 7
28.44
Nijmegen
35.2
33 8
38
30.05
Zwolle
36.6
33.6
30 9
27.75
Rotte'd ini
38.6
36 7
35 3
32.58
Utrecht
38.2
33.7
31.5
37.75
Arnhem
38.9
31.8
28 6
26.25
Breda
37
37 2
31.8
26 63
Ti Ihurg
37
37.1
39
35.68
Den Bosch
35.9
36 7
3S.3
33.55
Maastr.
36.1
37.2
36.1
35.83
Zoo erg als in de meeste der
bovenvermelde groote gemeenten
is het op het platteland nog niet.
Toch is ook daftr het geboorte
cijfer dalend.
Over 't geheele land bedroeg
het getal levend geborenen, even
eens per 1000 inwoners
in
1S84
1880
1894
1899
1903
1906
1907
34.9
83.2
32.7
32
31 6
3024
29 90
Niet zonder bezorgheid mag men
zich afvragen, hoelang deze daling
nog zal aanhouden en welke hare
grens zal wezen. In Frankrijk,
waar het bevolkingscijfer sedert
lang stil staat, bedraagt het ge
boortecijfer ongeveer 20 p. m.
Nog maken de steden in ge
westen met overwegend roomsche
bevolking, wat het cijfer der le
vend geborenen aangaat, een goed
figuur. Ongelukkig echter is juist
daar de zuigelingensterfte zóó
ontzettend groot, dat de netto-
toeneming der bevolking, in ver
gelijking met andere steden en
gewesten, zeer gering is.
In zoover de Tijd en we voegen er
aan toe »0, Land, Land, Land, hoort
des H eeren woord
Onze Courant schrijft
Hij liet zjjo zweep zien
mr. Pieter Jelles De »zweep van Troel
stra*, die wij allang ontdekt hebben, maar
waar men links zoo boos cm worden kan,
als we er maar naar wijzen.
Toch klapt die zweep Hard en raak
Wij hebben al jaren beweerd, dat de
kleine sociaal-democratische groep in de
Kamer en in het Land, feitelijk de gansche
Linkerzijke voor zich uitdrijft.
Met de historische »zweep van Troelsra.*
Maar, o wee Dat was gemeen van ons.
Dat was oneerlijk stembusspel. Dat was
bangmakerij, met het >roode spook*. Zoo
werd eu wordt ons verweten.
Doch hoor nu mr. Troelstra zelf.
»De burgerlijke politiek, de Liberale
Unie volgt de 8. D. A. P. in alles
ze zou wel willen voorgaan, maar ze
móét volgen.*
Zoo sprak de hooldman in Planciu'.
Juist, wat wij steeds beweerden.
Zal men 't nu uit zijn mond gelooven P
Elke stem op den liberaal, is een ver
sterking van de macht van Troelstra. \Vnnt
de Liberale Unie, de machtigste partij van
l.nks, volgt de S. D. A. P. in alles.
„Feest"
is het in mijn hart, zingt mevr. Nellie Van
Kol. Na jarenlang omgedoold te hebben
in 't duister, ging de Morgenster op in haar
hart en nu belijdt ze Jezus, als haar Zalig
maker, voor allen, die hooren wilier.
Wie kan het zonder aandoening lezen
»Er is feest in mijn ziel, want de
Heiland kwam in met al Zijn liefde en
[luister.
Zijn blik hergaf mij het leven weer,
Zijn glimlach verdreef het duister*.
De hand des Heeren is nóg niet ver
kort Hij, die uit steenen Abraham kinderen
weet te verwekken, roept nóg de laaste,
opdat ze de eerste zouden zijn.
»'k Heb gelóófd en daarom zing ik*
Nellie" móét getuigen:
»Er is feest in mijn ziel, want de
Heiland kwam in. en ik kan het niet
voor mij houden
ik moet verkonden Zet open uw hart,
laat Hem binnen, ojpngen en ouden*.
Wij, menschen, zien slechts den buiten
kant, Maar daarnaar te oordeelen, kunnen
we niet anders, dan met grooie blijdschap
erkennen, dat God een goed werk in deze
afgedoolde ziel begonnen is. Hij moge het
ook volgenden
Zij het een roepstem voor ons
Hoevelen, jongen en ouden, die van der
jeugd aan leefden onder 't lieflijk geklank
des Evangelies, zoeken nog in wankelen
hun kracht Hoevelen derzulke, die nog
nooit door 't getuigenis hunner lippen hun
God hebben verheerlijkt
Onze Courante.
Binnenland.
Naar wij vernemen is de toevloed van
afgevaardigden naar de Deputatenvergade-
ring van dien aard, dat het Centraal Co
mité aan die Kiesvereenigingen, die daar
voor in de termen vielen, heeft moeten
berichten, dat niet alle afgevaardigden met
het oog op de plaatsruimte in »Tivoh*
kunnen worden toegelaten, en dat er dus
in het getal zekere beperking dient te
worden gebrach\ Aan de bedoelde Kies
vereenigingen is meegedeeld hoeveel afge
vaardigden, buiten den stemhebbende en
diens plaatsvervanger, naar verhouding van
het ledental der Kiesvereenigmg, kuunen
worden toegelaten.
Als vóór vijftig jaar.
In de jongste Raadszitting van het eiland
Terschelling, kwam, naar het raadsverslag
in de N. Harl. Ct. meldt, een verzoek
schrift in behandeling van de VereenigiDg
tot stichting en onderhouden van een School
met den Bijbel, om van de gemeente een
stuk grond te koopen groot 600 vierk.
Meter ten N.W. der Machinistenschool.
Een bill.jk verzoek zou men denken.
Doch het dagelijksch Bestuur van Ter
schelling oordeelde daar anders over. Er
moest afwijzend worden beschikt, »aange-
zien het niet is gebleken, dat aan een
dergelijke school behoefte is. Voorts, dat
de oprichting van een bijzondere school,
van welke secte ook, nimmer in het belang
van het onderwijs kan zijD.t
Twee der Raadsleden, de heeren Bloem
en Dekker kwamen tegen deze meening in
verzet. De vraag of bijzonder onderwijs
goed of slecht was, had met een aanvraag
om grond niets te maker. De heer Bloem
ontzegde den voorzitter dan ook het recht
daarover te beslissen.
Toen kwam de aap uit de mouw.
In een speechje betoogde de voorzitter,
dat hij niet den schoolstrijd wilde, maar
dat een bijzondere school den finantieelen
toestand zou drukken. Vervolgens wat komt
er van een school met flinke leerkrachten
terecht, wanneer daarnaast een school ge
plaatst wordt Dat 'leidt tot versnippering,
riep hij.
En dan, en dit is heel zonderling in zijn
betoog, B. en W. moeten weten voor welk
doel de grond gevraagd wordt. Voor een
bordeel zouden zij de grond weigeren
Dit beeld, aldus de voorzitter, was niet
om een bordeel en een bijzondere school
gelijk te stellen, maar om te doen uit
komen dat het gemeentebestuur moet
toezien of een gebouw op een aangevraagd
terrein goed of slecht is.
Eu nu meenden B. en W. dat de op
richting van een Bijz. school niet in een
bestaande behoefte voorzagi Die behoefte
was er, na de verbetering der Op. school
niel.
De heer Bloem kwam hier tegen op. De
bijzondere school zal de gemeente geld
besparen, daar deze anders zelf een school
moet bouwer.
Toch werd het verzoek na de zeer
zonderlinge argumentatie van den voorzitter
met 6 tegen 5 stemmen afgewezen.
De gemeente Terschelling geeft geen
grond voor een bijzondere scheo'.
£ks>: 'im.oa.
Op t Mei 3.=. opent de Rotterd. Tram
weg-Mi'. haar dienst en voltooid daarmede
haar spoorwegnet.
Zooals men weet gaat de reis van Rot
terdam per tram naar Hellevoetsluis, daar
per boot over naar Middelharnis (hoofd)
en van daar via het station links of rechts
naar OoltgeDsplaat of Ouddorp.
Wij hebf eD de dienstregeling voor ons
liggen en wij meenen dat Flakkee met de
plannen der R. T. M. zeer tevreden mag
zijn.
Met sneltrams zonder stoppen rijdt men naar
Spijkenisse en via de tusschenstations van
daar naar Hellevoetsluis. (Duur gemiddeld
1zo). Voor de overvaart wordt een half uur
gerekend.
De reis van Middelharnis (dorp) naar
Ooltgensplaat (dorp) duurt ongeveer 45 mi
nuten met stoppen in Nieuwe- en Oude Ton-
ge, Achthuizen en Den Bommel. Van Oolt
gensplaat (dorp) naar Ooltgensplaet-steiger
wordt de dienst later geopend.
De reis van Middelharnis (dorp) naar
Ouddorp duurt 50 minuten met stoppen te
Sommeisdijk, Dirksland, Melissant, Stellen
dam en Goedereede.»
Van Rotterdam gaan verbindingen met
Fiakkee om 6.50, 9.52, 1, 4.45 en 7.zo
(de laatste slechts tot Middelharnis (dorp)
aankomst 9.50.
Van Ooltgensplaat (dorp) gaan trams
om 4.40, 7.51, 10.43, '-53, 5.38 en 8.39,
die nu Rotterdam aankomen 8.6, 11.8,
2.16, 5.30, 9.5, en 1 r.50.
Van Ouddorp gaan trams on 4.36, 7.48,
10.40, 1.50, 5.35, en 8.29.
De tarieven deelden wij vroeger mede.
Een retour Rotterdam Middelharnis
(dorp) kost f 1.60 eerste en f 1.10 tweede
klas. Men zie voor het geheele verkeer de
Reisgids die einde deze maand gratis huis
aan huis bezorgd wordt, door den uitgever
dezer Courant.
Pla&tseMjjfe JAieaws.
Sommeisdijk. Woensdagmorgen brand
de op het erf van den landbouwer U. J.
van Nieuwenhuize in den Oudlandschen
polder alhier twee klampjes stroo af, ver
tegenwoordigende een waarde van ongeveer
f 30. De brand is ontstaan door het 6 jarig
zoontje van den arbeider Koppenaal die bij
de klampen met lucifers had gespeeld.
Gelukkig dat het afgewind was, anders had
de geheele bouwschuur in vlammen opge-
gaaD.
KOKT VERSLAG der lezing van
den WelEdele Heer Th de Rot
van Rotterdam voor 't Ziekenfonds
te Middelharnis-Sommelsdijlc.
De Heer De Klerk had zoolaDg getraineerd,
zoolang gedraald met 't geven vau eenigen uit
slag op het verzoek van 't Bestuur, dat de treu
rige opkomst in de zaal Spee beslist aan hen te
wijten was; de t(jd was te laat, dat nu nog eeuig
publiek kou verwacht worden; aldus sprak de
heer Begonje, die den heer De Rot inleidde, en
over dezen spreker eenige bijzonderheden uitzijn
zeer werkzaam leven op 't gebied van Werklie
denverbond, Begrafenisvereeniging, Assurantie-
vereeniging, en die voor Genees-, Heel-en Verlos
kundige hulp, enz. enz.
De heer De Rot sprak als volgt: 't Vereni
gingsleven vindt nog niet genoeg ingang,'t helpt
niet, zegt meu. Maar de werkmansstand is gauw
uitgeput eu bij ziekte onstaat spoedig groote
armoe, 't Is een misdaad, als een werkman zich
niet verzekerd. Mag men tevreden zijn in een
treurig lot, dat meu zichzelf schopt 7 Men mag
ook niet zeggen: Bezorgd te zijn is zoude; neen 1
iaat de werkman zorgen voor den kwaden dag.
't Is waar: de werkman is vaak zijn eigen vfjand
hij is soms te onverschillig; tegen Coöperatie
ziet hij vaak op, al is ze in zijn voordeel. Ook
in Middelharnis en Sommeisdijk is '1 treurig;
veel grooter dan f4.50 per week kon de ziekte-
uitkeering zijn, indien er meer leden waren.
Men zou ook kunnen oprichten een weduwen-
pensioenfonds; een begrafenisfonds. Wat nut
sticht toch elke vereeuiging. Zonder haar was
de Ongevallenwet zelfs niet tot stand gekomen.
Er is ook behoefte aan een ouderdomspensioen.
De vraag is gedaanmoet hij premie betalen ot
moet 't Staatspensioneering zijn. Laat men een
pensioenbelasting heffen, dan kunnen rijken en
armen eruit trekken. Eu allerlei betere toestau-
den kunnen ontstaan, indien men maar vereenigde.
Politiek of geloof mogen in een vereeuiging niet
op den voorgrond staan, alle arbeiders behooren
in één vereeniging en politiek en geloof moeten
daaruit geweerd blijven. Laat men krachtig staan
voor de toekomst in eendracht, want deze maakt
macht.
Na deze algemeene opmerkingen werd de wer
king van 't Ziekenfonds zelf nog nader uiteen
gezet.
Op 16 jarigen leeftijd kan men toetreden, zoo
wel jongens als mei-jes.
Men krfjgt 80 dagen lang ondersteuning ad
3 gld. per 6 dagen, wat met een daalder per
week ktiD verhoogd worden.
Voor die te ontvangen 40 gulden betaalt men
h
k
f
jor
'■V-.r-
