tl
24ste Jaargang N°. 1430.
mm blab.
k
Zaterdag 6 Maart 1909.
A n tirevo In
Orgaan
voor de SSnidbollandselie rn Keeuwscfie Eilanden.
r^ndsma
1
i
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
X
1 STEIJN Jr.
NSPLAAT,
straat.
3teijn Ooltgensplaat.
ijzen.
SOMMELSDIJK.
4
fl
-o
I
iV
SERViË.
.4.
I:
V
- v>
t-. A
V
P
r~-
,V p *T™f
■*cn April plaats hebben. Naar ik ver- I De milicien A. Slis is K Jen militaire j0
v •-'- i
*j?1
V,
..../-
Allermal on de fiets Hiervan sc
1 %te i
en Administraties.
eten op Binnen- en
tenlandsehe Effecten.
huizen en landerijen
leid wat betreft het
cnoten tegen koersen
Iri derden tegen zeer
2416
pandschade.
ran 33/t4 °/0 's jaars.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Intercomm. 3Vo. 2.
Advertentiën 10 CeDt por regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tof Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
lüc stukken voor «Ie Itedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te «enden aan den SJitgrever.
edeponeerd handelsmerk
m.
bij Joh r. Ballegoog.
A. C. A. Poots.
A. vao Eesteren.
L. "W. Zaaijer
A. van
I
1
o
fl
ÖD
a
<D
VI
-40 1—
O 03
X N
:ssp
03
ïtf)
J3 c3
CS
a
CU
X
Sm
<X>
O
C3
<D
r—I
-ö
O
a
•>-t a
a
:c8
,03
CU
W
x
a
m
<x>
ja
a
S3
CS
W
o
Sh
a
N
S-<
o
F—I
<8
05
ï-.
e
<L>
<D CS
•JM CU
ja p-,
ai a
bfl qj
SB
d>
CD
V-i
cd ra
O fl
O)
X
•p
a
<D
-***
CD
ÖO
a
o
CD
X
fl
o3
P"
HU
fl
O
O-i
bC
Ov
o
XI
o 03
CD .g
•rS U
a fl
05
CD
O
<D
00
CD
f-t
5 0
I "O
S -1-»
o 0
O
O
,a a
<p„ :s»
ÖD N
Wijziging der Gemeentewet.
De finantieele nood sommiger Ge
meenten heeft reeds lang pennen in
beweging gebracht; sommige gaven
oorzaken en middelen ter verbetering
aanmaar tot heden bleef 't bij kla
gen en overwegen.
Een der middelen noemde men het
heffen van hoofdelijken omslag op
buitenwonende grondeigenaren. Op
initiatief van de Gemeente Leeuwar-
deradeel werd eenige jaren geleden
reeds door tal van Friesche Gemeenten
bij de hooge regeering op dj1 heffing
aangedrongen door nl te wijzigen art.
245 der Gemeentewet. Sedert dien
werd die uitbreiding van belastingge
bied vooral in Friesland nog meer
noodig door het vertrek van tal van
landeigenaren uit die provincie naar
elderswel dus hun inkomsten trek
kend u:t uie, gronden enzmaar die
voor tal van gemeenteuitgaven, ook ten
behoeve van den grond, weinig of niets
bijdroegen. Op dat Friesche verzoek
is indertijd een ontwerp van wet ge
volgd, maar door staking van stemmen
niet aangenomen
De nood in Friesland,, maar ook in
andere Gemeenten klom; geen won
der, dat men allerwege nieuwsgierig
was, wat Minister Heemskerk voor die
benarde plaatsen doen zou. Hij, eer
tijds Wethouder van Finantiën te
Amsterdam, dat ook gedocht in moei
lijkheden zit; hij, lid der Comnissie
voor de gemeentelijke finantiën hij
wist, wat er door hee. Nederland
geklaagd en getobd werd om de balans
in evenwicht te houden.
Totdat pas geleden, de Minister in
de Eerste Kamer verklaarde
Om te voorzien in den finanti-
eelen noodstand der Gemeenten,
ben ik voornemens die wettelijke
maatregelen voor te stelten, wt Ike
door de geheele commissie, waar
van ik lid was, zijn aanbevolen
Derhalve een verruiming van het
belastinggebied der Gemeenten.
Het desbetreffend wetsontwerp
verkeert in een vergevorderden
staat van voorbereiding.
En 18 Febr. jl is dit wetsontwerp
verschenen met het gewenschte arti
kel erin nl. aanslag der uitwonende
eigenaren in den hoofdelijken omslag.
Er staat nl. dat art. '245 voortaan
aldus gelezen zal worden
»In de belasting naar het inkomen
wordt bijgedragen
1°. door de gewone burgerij enz
de inwoners dus.
'2°. door de 3 maander. lang daar
vertoevenden.
3°. door de personen, die geen
hoofdverblijf in de Gemeente
hebben en door mhtsperso-
nen, wegens inkomsten, die zij
hebben, hetzij uit onroerende
goederen in de Gemeente gele
gen hetzij uit eene in de Ge
meen te uitgeoefende intrekking;
hetzij uit een beroep bedrijf
dat in een kantoor, winkel
werkplaats of andere vaste
inrichting in de Gemeente wordt
uitgeoefend, hetzij a,s sociëteit.
Een Gemeente kan niet aiders dan
van deze wetswijziging voordeel genie
ten. Zoo treft men uitwonende Grond
eigenaren maatschappijen en naam-
looze vennootschappenbanken met
haar filialentramondernemingen enz.
Vanzelf zullen er aan de administratie
eenige bezwaren kleven. Een tram
rijdt door heel Flakkeeelke Gemeente
die aan haar lijn ligt, zal dus maar
een gedeelte mogen ontvangen, van
wat het trambedrijf in zijn geheel zal
moeten betalen Maar dat zal zich wel
redden.
De wet wijst ook hier den weg.
Mr. Patijn over Protectie.
Mr. Patijn vertelde te Sommelsdijk,
dat er zooveel Duitschers in 't Vrij-
handelsgezinde Engeland zich bevin
den.
Dat is waar. Maar waarvoor?
Lees de N. R. Ct. van Vrijdag 25
Febr. jl.
Duitschers in Engeland.
Er wonen in Engeland vele dui
zenden Duitschers. Onder die Duit
schers zijn er, volgens sommige
Engelschen, honderden, zoo niet
duizenden, die voor hun land als
verspieders werken, en kwam het tot
een inval van een Duitsch leger in
Engeland, door het geven van allerlei
inlichtingen den invaller groote dien
sten konden bewijzen. Afgescheiden
hiervan zouden de weerbare mannen
onder die Duitschers het leger van
den vijand versterken. Zou 't dan niet
zaak zijn ze, zoodra er oorlog tusschen
de twee landen uitbreekt, gevangen
te nemen.
Die Duitschers zijn dus spionnen;
geen mannen, die om huns broods
wil, uit armoe, hun Vaderland hebben
verlaten, zooals dit met de Hollanders
't geval is.
Integendeeldie spionnen zullen
juist de flinke lui van Duitschland
zijn, die door hun betrekking met
alterlei soort van hooge Engelsche
oomes in verbinding staan.
Een gewone arbeider komt met de
hooge legerautoriteiten enz. niet in
aanraking.
Wat dus in Engeland aan Duit
schers leeft, is niet tengevolge van
toestanden, zooals je die bij ons aan
treft.
't Tegendeel is juist. En daarmee
vervalt het heele betoog van Mr.
Patijn.
Mr. Patijn en de schoolkwestie.
Hoe staat mr. Patijn tegenover de
rechtsgelijkheid op schoolterrein. En
dan mag dat stmdpunt treurig ge
noemd worden
Als een man op den eenzamen post
verzet hij zich als een eenling tegen
rechtvaardigheid en billijkheid man-
men als mr. Van Houten en duizenden
met hem hebben het beginsel van
rechtsgelijkheid aanvaard; willen 't
ook konsekwent doorvoeren.
Ze zien 't trouwens voor oogen, dat
de rechtsgelijkheid tusschen Bijz. en
Openb. Onderwijs slechts een kwestie
van tijd meer is; dat die strooming
niet is tegen te houdendat er geen
schoolvrede komen zal en komen kan,
tenzij op den grondslag van volkomen
rechtsgelijkheid.
En toch op de Vergad der Liberale
Unie openbaarde zich mr. Patijn als
een vijand van recht en rechtvaardig
heid.
Hij. die heet Liberaal, die heet Man.
der Vrijheid, is nog voorstander, voor
vechter van den gehaten dwang. Hij
heet Liberaal, maar de ware Libera
liteit is bij hem verre tè zoeken. Hij
heet Liberaal, maar is een Anti-cleri-
caal van ff zuiverste water. Hij heet
vooruitstrevend, maar is aarts-con
servatief op dat punt.
Als Kappeine eenmaal zei, ligt hem
in ff hart: »Dan moet de minderheid
maar onderdrukt worden, want zij is
de vlieg, die de zalf des apoihekers
stinken doet.«
Hij zei op de Vergadering der Unie
dat met nadruk moest worden
opgekomen tegen heropening van
den schoolstrijd.
Deze is een van de twee grootste
donderwolken aan onzen politie
ker! hemel.
Deze vormt met protectie 't
groote concrete gevaar.
Wat betreft ons onderwijs, dat
heeft noodig een periode van rust.
Ja, ja! Meer rechtvaardigheid is
voor dezen Liberaal een donderwolk,
die verwoest en vernielt
Ja, ja! Rust wil deze strijder, want
nog meer geld voor de Christelijke
School zal nog meer doen afbrokkelen
het Openbaar onderwijs; zal nog meer
steunen de religie die geen rust
rnag hebben in Nederland voor ff hol
van haren voet.
»P iSEA US'ITMIJÜ.
Eea bedrUgelijk uithangbord
Al wordt de antirevolutionaire partij niet
met name genoemd, toch wordt zij klaarblij
kelijk bedoeld, toen onlangs een geschied
kundige van naam gewag maakte van par
tijen, die een ^bedrieglijk uithangbord^ voor
hun deur hangen en zich dus anders voor
doen, dan ze werkelijk zijn.
Dr. H. F. Colenbrander heeft vooral
veel studie gemaakt van onze geschiedenis
gedurende de laatsie helft der achttiende
en den overgang van deze in de negentiende
eeuw.
Zijn werk over den 3>Patriottentijd<r, toen
de beginselen der Revolutie wortel schoten
in ons vaderland en vrucht zet'ten, mag
een standaardwerk heeten en 't is maar
jammer, dat er zoovele publieke boekerijen
zijn, waarin het ontbreekt trouwens onze
tijd staat niet in het teeken der geschiedenis.
Enkele maanden geleden nu heeft dezelfde
schrijver een boek m 't licht gegeven over
de »Bataafsche Republiek,een treffelijk
werk, waaruit ook voor ónzen tijd heel wat
te leeren valt. Wij waarschuwen elkaar
tegenwoordig zoo vaak met een Ziet naar
Frankrijk! We mochten wel wat beter onze
eigen historie kennen en zeggen Ziet terug
naar Holland
Doch dat is nu Diet aan de orde.
In de inleiding tot dit werk, is het, dat
dr. Colenbranderzonder haar te noemen
de antirevol. partij bij de ooren neemt en
van politieke c neerlijkheid beschuldigt, een
vlag voerend, die niet de lading dekt.
Ik laat hem zelve aan 't woord
»Zoo heeft, niettegenstaande het
hers'el der nationale onafhankelijkheid,
de Fransche Revolutie in onze geschie
denis een zoo diepe insnijding gemaakt,
als misschien nergens elders, buiten
Frankrijk.
Daarmee is ieder onzer het eens.
Dat hebben wij altijd beweerd.
Groen van Prinsterer is ons daarin
voorgegaan en heeft onvermoeid aange
toond, hoe er in 1813 wel andere paarden
voor den wagen kwamen en den koetsier
een Oranje-kokarde werd op den hoed gezet,
maar hoe de koers dezelfde bleef en de
richting niet veranderde.
Zoowel het conservatieve bewind van
Willem J, ais het liberalisme van Thorbecke
lag op de lijn der Fransche Revolutie
volkomen waar
Doch nu gaat de schrijver voort
De nieuwe positie van ons vorstenhuis
zelve is ondenkbaar zonder haar [de
Revolutie nl.] en van de in ons land
bestaande partijen is er, Diettegenstaan
de bedrieglijke uithangborden, feitelijk
geen enkele, die tegen het eindresultaat
der jaren van revolutie en onderwer
ping reageert in verzet komt.]«
Die kunnen wij, als men zegt, in den zak
steken ^Gijlieden noemt u wel« dus
luidt de beschuldiging >anti<r-revolutio
nair en uit u in harde en felle taal tegen
die schrikkelijke Revolutie, maar de resul
taten dier Revolutie zoudt ge toch niet
graag willen missen en aan haar vruchten
doet ge u gaarne tegoed.
Als 't waar is, géén mooi bedrijf!
Het afdalen in den provisiekelder, om er
de spijzen weg te nemen, streng veroordeelen,
maar heeft een ander het eenmaal gedaan,
dan mee de lepel in de geleipot steken,
om van de zoetigheid te snoepen
Onvervalscht politiek farizeïsme
Nu is het een ietwat belachelijke zaak,
om tegen een historicus van naam op te
tornen en ik zou dat ook niet durven
besteken, als het hier gold mcê te spreken
over een betwist punt in de geschiedenis.
Maar 't gaat hier niet over feiten. Vóór
alles zijn hier de beginselen der antirev.
partij in 't geding en men kan een groot
geschiedvorscher zijn en zich toch geen goed
begrip vormen van de grondbeginselen eener
hedendaagsche partij.
En daarom ik waag het er op
Hier dook, naar me dunkt, de oude
verwarring weer op van anti en contra.
Dr. Colenbrander beweert, dat wij de
uitkomsten der Revolutie niet ongedaan
wenschen te maken en dat we daarom ons
niet »anti«-revolutionair mogen noemen.
De conclusie deugt niet.
Daarom mogen we ons niet noemen ->con-
#ro«-revolutionair.
Zulke contra-revolutionairen zijn er ge
weest. Da Costa, in 't begin van zijn strijd,
was het, En in Groen's tijd staken, nu in
Gouda, dan in Goes of op andere plaatsen,
zulke lieden het hoofd op, die Koning
Willem III den raad gaven, om met de
Grondwet zijn pijp maar aan te steken en
de volksvertegenwoordiging met 'n vrijkaart
enkele reis op 't spoor te laten brengen.
Doch dat is niet anti-revolutionair
Groen ging daar vierkant tegenin.
»Ik ben uit de school van Willem van
Oranje en niet uit die van den Spaanschen
modelkoning Filips II,zeide hij.
En zoo kras mogelijk heeft hij het uit
gesproken, dat de stormvloed der Revolutie
een vruchtbaar slib had achtergelaten, dat
de velden bedekte en dat Groen niet wou
missen. De woorden van Chantepie de la
Saussaye maakte hij tot de zijne, dat men
van de beginselen der Revolutie wèl onder
scheiden moet de orde van zaken tijdens
en tengevolge der Revolutie tot stand geko
men
Dat is toch, dunkt me, duidelijk.
Tot die nieuwe 2>orde van zaken« behoort
o.m. de eenheid van den Staat, die vóór
1795 veel te wenschen overliet; het weg
vallen van alle slagboomen voor het onder
ling verkeer der provinciën en gemeenten
de gelijkheid van alle godsdiensten voor de
Wet; de grondwettige regeeriDgafschaf
fing der pijnbank en andere smadelijke
straffen ik noem nu maar, wat in 't
eerst door ff hoofd speelt.
Op dezen weg willen we niet terug. Eu
dankbaar erkennen we, dat God door de
Revolutie de totstandkoming dezer nieuwig
heden heeft willen bespoedigen.
Daarom zijn we niet »contra«-revolutio-
nair.
Een omwenteling in tegenovergestelden
zin en al evenmin een geleidelijke terugkeer
tot het oude régime, begeeren wij niet.
te
Dus tóch een s>bedrieglijk uithangbord,*
In geenen deele Zie als daar iemand
is, die van de genade Gods in Christus
afkeerig is, maar wiens wandel sierlijk en
wiens geheele doen de somma is van vele
burgerlijke deugden, dan erkennen we dit
met waardeering. Ja, dan wekken ze soms
onszelf en auderen op, om ons zoo door
iemand te laten bt^cha-en! Maar alp dan
de vraag komt, of we met zoo iemand ook
zouden willeD ruilen, dan, driewerf neen
En wel omdat »de wortel der zaak« niet
in hem gevonden wordt.
Zoo is 't nu ook hier.
De »wortek der Fransche Revolutie
deugt niet.
En als dan mannen gelijk dr. Colenbran
der ons toevoegen, dat we dan toch ondanks
onzen naam, maar stillekens vrede hebben
met het feit dat sinds 1848, toen de lijn
van 1795 werd doorgetrokken, de wil des
volks toch eigenlijk de hoogste wet is in
Nederland en dat wij, als ons de stembus
meê was, even kalmpjes die volkswil in
wetten gaan omzetten, als onze tegenstanders
dit doen dan heeft hij het toch met
zijn groote geleerdheid in de kennis onzer
beginselen niet ver geVacht
Niet de wil des volks niet de wil der
meerderheidniet de wil eener bepaalde
klasse niet de wil van enkel geboren 2. re
genten 1zelfs niet de wil van vorstpf vorstin,
willen wij in toepassing zien gebraotV
Maar alleen de wil van God. i
En dat kan óók in de meest democrati*a
republiek. De staatstwwt heeft daar
heel klein beetje mee te maken. En daarom
kunnen wij dankbaar zijn voor de verbete-
ringen in den staatsvorm, die de Revolutie (j
ons bracht, terwijl we toch de grondgedachf
dezer Revolutie de losmaking van Go>
en Zijn Woord, met de meeste krac
bestrijden.
Ons uithangbord blijft dus aan z'n stang
UITKIJK.
SSuiteniafMl.
Er werden de laatste dagen wel weer
argitatieverschijnselen waargenomen bij
het „publiek," als gevolg van den le
vendiger toon in de pers en van meer
troepenversterking aan de grenzen maar
in Weenen trekt men zich er niet-veel
van aan. Geen enkel incident deed zich'
trouwens aan de grens voor, en compli
caties worden niet meer verwacht.
Oostenrijk moet men weten
heett bij de 200.000 man op de been
en zou dus tamelijk gerust kunnen zijn,
indien de Serviërs het al wagend aan
vallend op te treden 1
Volgens een correspondentie uit Bel-
grado^ is het Servische leger uitstekend
voorzien van bommen, van dezelfde
soort als die, welke in den Rnssiscb-
Japanseben oorlog door de JapaDneezet
werden gebruikt. Bij da infanterie heefl
men op elke twee soldaten er één, dit
5 werpbommen draagt, wier werkings-F
sfeer zich tot 54 meier uitstrekt. Hun
gewicht bedraagt 2l/2 pond.
De cavalerie en artillerie zijn eveneens
uitgerust met een enorme hoeveelheid I
bommen met regelbare ontploffiDgs- V
richting, die tot een afstand van 270
meters geworpen kunnen worden en van
een toestelletje in parachutevorm voor
zien zijn, waardoor ze in verticale rich- ,'g
ting vallen. V
In t algemeen worden vijf soorten in
bommen gebruikt, waarvan vier met
dynamiet geladen zijn, en de vijfde, ia.'n?
ovalen vorm gemaakt, geladen ia met
een explosie-stof, wier samenstelling
geheim gehouden wordt. De bommen
worden op zes verschillende plaatsen in
het land verv^sdigt, Thar|^a Gef go
A
V,
(l
.hei
t
3D
ie
L
A
V
