Woensdag 3] Maart 1909.
34sle Jaargang NM. 1439.
voor de Xüidliollnndsclie en Zeeuwschc Eilanden,
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
f
T. BOEKHOVEN.
Tuin- en {Landbouw.
""*3
'S
- -
C -• r- mt,t'
eze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per poat 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercom™. Mo. 3.
Advertentiën 10 cent per regel en s/i maal. Iteeiamsa per regel.
*/i maal.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en -/s.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 60 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
.%ile stukken voor «Se Heitaetie Siestemö, kdverlenliën esi verdere Administratie tramm toe fe y.eaitle^ nes» tlig»,ever.
I
1 Centrale Antlrey. Kiesyereemging op Flattee.
Den 25 Febr. jl, werd op de Zuster-
centrale van Schouwen en Duiveland,
gehouden te Zierikzee, deheerVegtel
met eenparige stemmen gecandideerd.
De plaatselijke kiesvereenigingen daar,
zullen nu nog, naar 't reglement, daar
over vergaderen.
Op den weg van de Flakkeesche
Centrale ligt 't dus ook, zoo spoedig
mogelijk bijeen te komen de datum zal
binnen enkele dagen aan de kiesv.
worden opgegeven met de Agenda.
God zegene onze eenparige actie,
aldus eindigde 'tschrij ven uitZierikzee.
En dat is ook de béde van Flakkee.
Hoopvol gaan we den strijd tege
moet om 't Roer van Staat te houden
in handen van ons Rechtsch Kabinet,
maar gesterkt door een krachtige
meerderheid in de Tweede Kamer.
Rechts richt u Voorwaarts
naar de victorie, zoo 't Hem behage
Namens de Centrale,
J. v. d. WAAL, Secretaris
hel-
in
Daar gingen er weer naar Duitsch-
land.
i
Dinsdag 13 Februari jl. vergaderde
te 's Hage de Vereeniging van Neder-
landsche Arbeidsbeurzen.
Een Arbeidsbeurs is een vereeniging,
die werkloozen aan werk helpt.
Wat lazen we nu over de werkzaam
heden dier Beurzen in 't Ver Hag
Dit bv.
Aan de orde kwam vervolgens
het voorstel om een bijdrage in
de onkosten te vragen in de eerste
plaats van den Staat en de groote
Gemeenten voor de oprichting
van een Comité voor Nederland-
sche werkzoekenden in het Ruhr-
gebied.
Kr schijnen dus ontelbaar «werk
zoekende Nederlanders® in Duitsch-
lands mijnen geplaatst te kunnen wor
den die hun eigen Vaderland in
kommer en ellende moeten verlaten.
Tweede bericht:
Dank zij 't optreden van den
heer V. d. Wolf werden 398
arbeidersgezinnen te Amsterdam,
vormende 1100 personen, in
Duitïchland geplaatst en daardoor
voor broodsgebrek bewaard.
Voor broodsgebrek bewaard en
dus naar Duitschland.
't Stroomt al naar Duitschland, naar
't Land der protectie, der hooge
invoerrechten. Waarom sturen die
Arbeidsbeurzen de slachtoffers van
de werkeloosheid nooit naar Engeland,
waar ook Vrijhandel heerscht? Wel
naar Duitschland, niet naar Engeland.
Omdat in Engeland de wèrkeloosheid
ten berge gestegen is. Dat land is er
radeloos.
Wat domme heeren toch, die be
stuurders der ArbeidsbeurzenAlles
is in Duitschland duurder dan bij ons.
't Vleesch, 't spek, 't vet, 't meel, de
suiker, en alles en nog wat; althans
volgens de prijslijsten, die zoo en dan
in kranten staan. En toch de
werkloozen worden naar Duitschland
gestuurd.
Domme lui toch, die bestuurders.
jniet waar
i Ge gli m lach t, 1 ezer! en ge h ebt gel ij k
Wat baat goedkoopte, als je geen
ent verdient.
En dat is de groote fout van het
rij hand dl stelsel Dit kan, voor wie
\erk heeft soms göedkooper doen le-
^n; makr bet wijst geen weg aan
om de werkeloozen aan brood te
pendit doet de protectie
Duitschland.
En Vrijhandel èn protectie hebben
beide hun voor en tegen. Maar geze
gend stelsel, dat een werkelooze werk
verschaft, want ontvangt hij dit niet
dan kan hij en moet hij wel met
Badelock in den Gijsbrecht zeggen
Vaarwel, mijn Vaderland, gij plaagt
[mij al te zeer.
Ik ga naar vrijer stand, gij ziet mij
[nimmermeer.
Die dr. Kuyper ivas toch een
flink man.
Ah! de antithese! denkt ge. Mis!
Neen. We laten eens een Hoofd der
Openbare School spreken. Te Amster
dam. Een Oud-Liberaal, die met mr.
Blookermet jhr. mr. Smissaertmet
luit. kolenel Bosboom een Bondsver
gadering van Oud-Liberalen georga
niseerd had te Amsterdam. Dat hoofd,
de heer Zernicke zeide over de School-
zaken en de door Dr. Kuyper verhoog
de subsidies dit
Zijn er nogonverzoenlijken, die
den schoolstrijd prediken 1 Ja,
nog wel enkelen, maar niet velen.
Zelfs mr. van Houten legt er zich
bij neer en gruwt er van.
Ook hij gruwt er van, maar
niet met de grimmigheid van dien
ouden Staatsman, want
Want, en nu komt het: hij ziet
vierderlei voordeelen
Ten Eerste is 't bijzonder onderwijs
uitermate verbeterd vergeleken bij vroe
ger.
Ten Tweede is de Landsvrede er door
bevorderd.
Ten Derde is de politieke dampkring
er door opgeklaard.
Ten Vierde hebben de vrijzinnigen
er ook voordeel van gehad.
Dat zei, daar onder en tusschen
Oud-Liberalen, een Schoolhoofd der
Openbare School.
Was die dr. Kuyper dan geen flink
man, die dat alles zoo wrocht
Hoe tevreden is die mynheey Zer
nicke met dr. Kuyper. Tegen de front
makers
We zijn ook tevreden; maar nog
niet voldaan. De rechtsgelijkheid is
pas begonnen
Dr. Jan Pieter Heije.
Den eersten Maart 1908 was het 100 jaar gele
den, dat Dr. Jan Pieter Heije werd geboren. Dit
feit hoopt men in letterkundige en muzikale
kringen te herdenken.
Ziehier een paar liederen van zijn hand
MET SMACHTEND HARTE.
De zwaluw, door Gods hand gedragen,
Drijft eilig door de hooge lucht,
Gespoord door de onverwinbre zucht
Naar heldrer hemel, zoeler dagen;
Zij zweeft langs berg en oceaan
Tot waar zij 't heilig Oost ziet blinken
En wijkt ten rechten nog ten linken
Van de eenmaal afgeperkte baan.
Doe zóo ons harte naar U smachten,
o HeerI geleid zóó onzen voet;
OntBteek de zucht in ons gemoed
Naar U, naar U alléén te trachten 1
Behoed ons, wandlend aan Uw hand,
Van 'tafgebaande spoor te dwalen
Tot dat we ons koestren in de stralen
En gloed van 't Hemelsch Vaderland
Uit „Te land en ter zee":
HOUW EN TROUW.
Een man, een Man een woord, een Woord.
O fiksche leus van vroeger dagen:
Nog klopt mijn hart mat sneller slagen,
Wanneer mijn oor u klanken hoort
Een man, een Man een woord, een Woord.
Ddt was een zegel zonder breuk 1
Een handschritt, nooit nog valsch bevonden,
Een vaste borgtogt, nooit geschonden,
Een perkameDt in goeden reuk,
Dat nooit een barst had of een kreuk I
In Oost en West, in Zuid en Noord,
Werd Holland om die leus geprezen
Och 'k bid je laat het nog zoo wezen
't Zij steeds, als men van Neerland hoort
Een man, een Man een woord, een Woord I
Uit „Door velden en dreven"
LENTELIED.
De lucht is blauw, en groen het dal!
Viooltjes bloeien overal
En lelietjes van dalen;
't Is alles geur en fleur en kleur
En glans en gloed en stralen.
Wees blijde nu, gij treurend hart,
Al heeft de lente lang gemaTd,
Ze is dubbelschoon verschenen.
Geef God, de Heer, nu dank en eer
Uw winter ook vlood henen.
ZWAVELZURE-AMMONIAK.
Ammoniak is een verbinding, waarin stikstof
voorkomt, 't Is zeer geneigd om met zuren nieuwe
verbindingen te vormen. Deze noemt men ammo-
niak-zouten. Alle ammoniakzouten bevatten dus
stikstof. Zwavelzure-ammoaiak ,is al een zeer
bekend stikstofzout. 't Is een nevenproduct vau
vele lichtgasfabrieken en wordt' in den landbouw
nog al heel vaak gebruikt jtot vermeerdering van
den stibstofvoorraad in den bodem.En, het dient
gezegd, er zijn veel landlui, die van zwavelzure
ammoniak nog al mooie resultaten hadden, 't Is
een heel aanbevelenswaardige stikstofmest. Maar
direct opneembaar is bij niet.De planten kunnen
er niet aanstonds na 't uitstrooien van profiteeren
zooals dit bij chilisalpeter het geval is. Alleam-
mouiakzouten en dus ook zwavelzure ammoniak
moeten vbbr de planten er wat aan hebben, omge
zet worden in salpeterzure zouten. Bij deze om
zetting spelen de salpeterzuur-gistingsbacteriën
een uiterst gewichtige rol. Zoodat het zich licht
begrijpen laat, hoe in een bodem, die voor de
bedoelde bacteriën niet heel gunstig is, van de
omzetting van zwavelzuren ammoniak niet veel
komt en er daar dus ook niet veel resultaten
worden gezien van eene bemestiDgmet zw. amm.
Langdurige koude in 't voorjaar is ook heel kwaad
voor 't leven en werken der genoemde bacteriën.
"Veel kou weinig salpetervoming en weinig
resultaat van zwavelzuren ammoniak.
Nietwaar, het laat zich lioht begrijpen, hoe wij,
om de genoemde redenen, bij 't kiezen van een
stibstoflioudende meststof aan chilisalpeter de
voorkeur geven boven zw. amm. Bovendien heb
ben tal van bemestingsproeven ons geleerd, dat
de straks gegeven beschouwingen, van theoreii-
sehen aard, zich heelemaal aansluiten bij de
praktijk, dat ze daarmee kloppen.
Waarom we op dit een en ander de aandacht
vestigen?
Omdat 't ons bekend is, hoe nog vele boeren
in deze streken, vooral op haver met zw. amm.
werken. Wij zijn er van overtuigd, dat ze met
chilisalpeter in dezen heel vaak betere resultaten
zoude hebben, meer voordeel zouden genieten.
Waarom we dan ook meenden een goed werk te
doen, met daarop nu even te wijzen. Wie wil,
kan dan over enkele weken eens een proefveld
aauleggen, zoo maar voor zichzelf. Op den eenen
akker b.v. geeft hij, net als hij gewoon was, den
ammoniakmest. En de andere, er naast, ontvangt
voor net zooveel geld chilisalpeter. Bewerking en
verpleging van 't gewas blijven gelijk. En als
't oogsttijd is aan 't wegen en meten en ten
slotte aan 't rekenen. We twijfelen niet, of de
uitkomst van de rekening brengt aan 'o licht,
dat van de tien proefnemers er vast wel acht.
zullen zijn, die aan 't eind zullen zeggen: Zw.
amm. op haver is goed, maar chilisalpeter nog
beter.
Vraagbaak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaats
Antwoorden of mededeelingen
zjjn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
271. Is 't waar, dat een van boven losgemaakte
grond minder gauw uitdroogt dan geblokt land?
272. Drijft lealk den ammoniak ook uit stalmest
weg?
Antwoorden en mededeelingen.
268. Russische Erwten behooren evenals wikken
lupine» enz. tot de genassen, die wel eens als
groenb/mesting worden gebezigd.
269. Nu kaïuiet? Voor bieten gerust. Voor aard
appelen nam ik liever patentkali.
270. Aardvlooien Dat zijn een soort van ke
vertjes. Er zijn verschillende aardvlooigeslachten.
Officieel fjledeeSte.
Visseherij.
De staatsraad i. b. d., Commissaris der
Koningin in de provincie Zuid Holland,
Gezien het besluit van Ged. Staten van i5
Febr. 1909, no. 76
Gelet op art. n der Wet van 13 Juni 1S57
(Staatsblad no. 87)
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
bij voormeld besluit door Ged. Staten is bepaald
ie. dat de visseherij in de binnenwateren,
waaronder ook worden verstaan rivieren door
sluizen afgesloten, zal zijn gesloten van den
loden Maart aanstaande tot en met den 31 sten
Mei daaraanvolgende, met uitzondering:
a. van de visseherij naar aal en paling door
1 -
"v"
73.
middel van fuiken, aalschare, aal reepen,
aalkorven, dobbers en peuten;
b van de visseherij met de gebbe om kleine
vischjes te scheppen tot aas voor dobbers;
2e. dat het visschen met kuilnetten, waar
onder ook behooren ankerkuilen en staal-
boomen, van 1 April aanstaande tot en met
31 Mei daaraanvolgende is verboden;
3e. dat uitdrukkelijk wordt verboden Galli-
cischen- of edelkarper te vangen, vervoeren
of verkoopen, welke eene mindere iengte heeft
dan 45 centimeter, gemeten van af de punt
van den snuit tot aan het uiteinde van den
staart.
Deze kennisgeving zal, in plano gedrukt,
worden afgekondigd en aangeplakt waar zulks
te doen gebruikelijk is, alsmede in het Pro
vinciaal blad en in de Nederlandsche Staats
courant worden geplaatst.
's Gravenhage den I7den Febr. 1909.
De Staatsraad i. b. d. Commissaris
der Koningin voornoemd,
- 1 PATIJN.
Bekendmaking
Kerkvoogden der Herv. Kerk maken bekend
dat de Rekening dezer administratie over
het dienstjaar 1908, en de Staat van Begrooting
voor het jaar 1909 gedurende acht dagen ter
bezichtiging van de stemgerechtigde leden is
nedergelegd in de Kerkekamer, en wel van
's morgens 9 tot 12 ure.
Sommelsdijk, 27 Febr. 1909.
Kerkvoogden voornoemd,
De Boekhouder, De Voorzitter,
F. C. ARMSTRONG. C. J. MOSTERDIJK.
Plaatselijk Meuws.
Sommelsdijk. Door de rijksveldwach
ters Haaksman en Van Es is procesverbaal
opgemaakt tegen de gebroeders D. en M.
B. uit Stellendam wegens jachtwetovertre
ding.
De nachtwaker K. Zaaijer alhier, zal
binnen enkele dagen van uniformkleeding
worden voorzien.
Maandag had ten huize van J. Troost
Sr. een familietwist plaats waarbij de oude
Koba zoodanig met een hard voorwerp
op haar arm werd geslagen, dat daardoor
een aderbreuk ontstond. Geneeskundige
hulp moest tot het stelpen van 't bloed
worden ingeroepen.
Aan de oproeping om deel te nemen
aan de schietoefeningen, tot verhooging 's
Lands weerkracht, heeft zich in deze gemeen
te slechts één persoon aangemeld.
Aliddelharuis. J.l. Vrijdag was P. T.
genoodzaakt geneeskundige hulp in te
roepen, om reden hij zich met fietsrijden
bloedend aan zijn hoofd had verwond.
Zondagmiddag had de zoon van
Revers het ongeluk met het z g. balkje
loopen in de kaai te tuimelen. Door toege
schoten hulp was hij weldra op de kant,
en kon hij na een al te frisch bad, met
een nat pak naar huis.
Maandagavond had den ouden man,
P. K., het ongeluk zoodanig te vallen, dat
men hem in zijn woning moest brengen daar
hij zich ernstig had bezeerd.
Den Bommel. Ook in deze gemeente
circuleert een lijst om bijdragen voor het
Nationaal Huldeblijk bij de te verwachten
heugelijke gebeurtenis.
Het dochtertje van A. van Z. had
het ongeluk zoodanig op de kachel te val
len dat zij zich ernstig bezeerde en genees
kundige hulp tmoest worden ingeroepen.
Donderdagavond jl. hield mej, Lo-
kerse in het cafe van de weduwe C. Lokker
alhier een lezing over het onderzoek naar
het vaderschap in verhand met gevange
nissen, krankzinnigen-gestichten en huizen
van ontucht.
Een talrijk publiek was aanwezig en
hoorde aandachtig de bekende rede aan.
De lotelingen der lichting 1909 J.
M. Bom en B. Kornet zullen in Mei wor
den opgeroepen om bij de Militie te wor
den ingelijfd.
Door den Burgemeester is een ge
meenteraadsvergadering uitgeschreven tegen
Donderdag 4 Maart a s. des vm. 10 ure.
De eventueel te houden Schietoefe
ningen zullen dit jaar worden gehouden van
Mei tot September.
OoltgenspEaat, Het mes. Zondag
morgen omstreeks half twaalf kregen de
jongelingen T. v, D. en J. S. om eene
nietsbeteekenende oorzaak twist. Spoedig
was men handgemeen en werd het mes
getrokken en J. S. zoodanig aan zijn pols
verwond, dat hij hevig bloedend van uit
den Boomgaardspad zich begaf naar de
woning van Dr. Hers, welke hem verbond.
Van een en ander is door de gemeente
politie proces-verbaal opgemaakt.
Nieuwe Tonge. 'Woensdagavond zal
er in de zaal van het Weeshuis een spreek
beurt gehouden worden door j, de Berg
uit Oude Tonge, voor de leden van de
^Arbeiders belangen
Oude Tonge. De loleliagen J. Kosten
C. P. van Noord en M. M. van St. Anne-
land zullen in September a s. worden inge
lijfd.
Ter algemeene kennis is gebracht
dat het visschen in de binnenwateren van
af 1 s Maart tot 3 1 Mei a.s. zal zijn ge
sloten. Zie voor bijzonderheden publicatie.!
Veertiende Jaarverslag van de
Vereeniging Schoolfonds voor
Schipperskinderen in Zuid Hol-
land.v, gevestigd te Oude Tonge,
uitgebracht in de Algcmeene Ver
gadering op 25 Februari 1909,
gehouden te Oude Tonge, ten huize
van den heer W. Kanter s.^y
Na het verscheiden van het jaar 1908 mogen
de leden, begunstigers en belangstellenden in onze
Vereeniging, wederom aanspraak maken 6111 iets
te vernemen, omtrent hetgeen in het afgeloopen
jaar is verricht, waaraan het Bestuur gaarne vol
doet.
Met gerustheid ging het Bestunr bet nieuwe
jaar tegemoet, omdat het de Vereeniging tot nog
toe gelukt was, met de telkens inkomende gelden,
haar taak te volbrengen. Het laaiste gedeelte
van het jaar 1908 kou zij echter niet aan de vele
ingekomen aanvragen voldoen, wegens gebrek
aan gelden. Toch zal het Bestuur moed houden,
al moge de toekomst niet zonder zorg zijn.
Einde 1907 genoten 26 kinderen ondersteuning,
terwijl in den loop van het jaar 1908,17 kinderen
voor ondersteuning werden aangenomen en Skin
deren werden afgeschreven, zoodat op ultimo
1908 door de Vereeniging werden ondersteund
40 kinderen, waarvan 32 kinderen de openbare
school en 8 kinderen de bizondere schooi bezoe
ken, als: te Oude Tonge 12, Nieuwe Tonge 2,
Herkingen 4, Den Bommel 4, Htad aan 't Haring
vliet 2, Papendrecht 5 en te Noordeloos, Oolt-
gensplaat, Ouddorp, P.otterdam, Brouwershaven,
Wemeldinge, Sommelsdijk, Middelharnis, Slie-
drecht, Alfen a. d. Rijn, allen l en te Lokeren
in België ook 1; of wel 26 jongens en 14 meisjes,
die van verschillenden godsdienst zijn.
Met blijdschap erkennen wij, dat de Vereeniging
werd gesteund door de Staat der Nederlanden,
door verschillende instellingen; met gaven van
verschillende menschen-vrienden, die onbekend
wenschen te blijven en de contributiën van leden,
zooals uit de ontvangst blijkt.
Over het jaar 1908 is ontvangen
Van den Staat der Nederlanden de sub
sidie, na aftrek der mandaten
Van de commissie voor de Rijnvaart te
Rotterdam
Van het Schoolfonds voorSchipperskin-
deren „Schuttevaér" te Amsterdam,
uit te betalen ondersteuning
Van gehouden collecten volgens intee-
kenlijsten en uit busjes
Contributiën
Feestgave van de afdeeling Rotterdam
van „Scbuttevaêr"
Uit de Rijkspostspaarbank te Amster
dam voor loopende uitgaven gehcht
Hierbij gevoegd saldo rekening 1907
Samen
Waartegen de volgende uitgaven:
Het bedrag der ondersteuningen, porto's 1921.97
Kosten van beheer20 17
In de Rijkspostspaarbank belegd tot
kweeken van rente v 1403.10
Samen f 3345,54
\A
F 'v;
Blijft voor saldo 42,74
De bezittingen der Vereeniging bestonden op
31 December 190S uit:
Kas saldo f 42 74
Op de Rijkspostspaarbank voor loopend»
uitgaven b 313,9^
En voor vast fonds op de Rijkspostspaar
bank 216 51
Op den 1 Januari 1908 was bestemd voor loo
pende uitgaven
Het bedrag in de Rijkspostspaarbank ad f 667,19
Saldo kas
