23ste Jaargang N°. 1427.
voor de Knidhollandiche en Meeuwscdie Eilanden
Woensdag 24 Februari 1909.
Antirevo lu
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Let op de datums.
Tuin- t'ïi ti&sïiïS>©ssw.
Officieel Gedeelte.
Plaaêsefijls, A'Eeuws.
ffi^2E®Ü2?2SaSS!3C3
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGE VER
'Teleffrcmii Intercomm. jflio. 2.
Advertentiën 10 Cent per regel en. 3/2 maal. Reclames 20 per regel,
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Diens taan vragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
öroote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
ggHHOOfflTMn W itrrTflftiiflriW
AUe sfufehen voor «Ie Keitactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te geaidew aan dew Uitgever.
I
ij die zich nu abonneerea, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
1 Maart! laatste betaaldag der
belasting.
23 Maartter visielegging en ver-
krijgbrtarstellitig der kiezerslijst en
bijbelioorende lijsten.
23 Maart tot en niet 15 Aprilge
legenheid tot reclame.
Tot 21 April: ter visielegging en
verkrijgbaarstelling der reclames.
Voor 15 Meidefinitieve vaststel
ling der kiezerslijst.
Er uit gestemd.
Met groote meerderheid zijn de Tri
buneredacteuren uit de partij gewor-
pen.
We kunnen dit besluit niet afkeuren
Zeer zeker moet er in een partij vrij
heid des woords en der kritiek zijn
nimmep mag ze aan banden gelegd
worden, maar ons dunkt dat een stel
selmatig afbrekend oordeel in geen
enkele partij op den duur kan geduld
worden.
Een partij heeft te strijden naar
buitenze gaat op winnen en vangen
uit; ze zoekt naar proselieten en
wenscht niets liever, dan dat baai-
ledental en aanhangers en medestan
ders klimme.
Die strijd naar buiten is vaak al
zwaar. Maar wat dan, als er van
binnen nog allerlei worsteling is
üp den duur kan zoo'n wroeten in
eigen ingewand niet geduld worden.
De vrijheid van kritiek heeft grenzen;
en de critici, maar ook heel de orga
nisatie heeft wel degelijk toe te zien,
dat deze grenzen niet worden over
schreden dat de vijand zijn heah
er niet over uitroepe dat deze de orga
nisatie niet bestrijdt met wapenen uit
der zoogenaamde-vrienden tuighuis.
Een andere vraag iswat wint een
partij met zulk een uitwerping en
royement van leden
Slechts dit: dat men deze leden
tegenover de wederpartij kan losma
ken, als deze zich op hen beroept.
Overigensis elke uitwerping ver
lies.
Immersook de critici hebben hun
aanhangook is in 't werk der beoor
deelaars beslist een kern van waarheid,
want leugenachtige critiek is gauw
uitgepraatook kan de partij nooit
den indruk op buitenstaan den weg
nemen, dat de vrijheid des woords
gedood wordtook belemmert het een
partij in het vinden der waarheid,
want waar geen critiek is, is het
partijleven dood en een marionetten
spel.
Of dus de S. D. A. P. van deze
uitwerping winst zal ervaren, zal de
toekomst leeren; wrevel, haat en
achteruitzetting zijn nooit factoren
voor frisschen groei en bloei. En in
de socialistische partij zit veel kwaad
zeer. Noem maar Troelstra-Gorter
Wijnkoop-Hugenholz; noem Loopuit-
Schaper; en dan nog de Tribune-
mannen zie dan hebt ge al aardig
wat onbroederlijkheid.
Onvolledig.
Vooruit neemt een hoofdartikel over
hetgeen de heer Brusse indeN. R. C.
schreef met eigen oogen gezien
te hebben Neen hetgeen hij in de
gelegenheid was:
na te vertellen van wat deskundigen
(de vrijhandelaar Van Heek) mij
meegedeeld hebben omtrent den trek
van Nederlandsche werklieden over
de oostelijke grens.
»Dat klinkt anders dan de mooie
praatjes der protectionisten« aldus
Vooruitnaar aanleiding van de mede-
deelingen van dea heer Van Heek.
De heer Brusse heeft echter ook
eenige Britsche collega's gesproken en
schrijft daaromtrent
i.Ja, eenige Britsche collega's waren
»er zelfs door verlokt om de Noordzee
xover te steken en per auto een onderzoek
»van zooveel mijlen per uur in te stellen
Mn die opmerkelijke streek, waar vrij
handel en protectie slechts gescheiden
>zijn door een denkbeeldige streep. En
izij namen daar een sterke strooming
2>van Hollandsche werklieden naar het
Hand der beschermende rechten waar,
2>een overtalrijke en steeds aangroeiende
^nederzetting van „fabriekers"-gezinnen
»in die heidevlakten dicht aan de grens,
»een verwonderlijk snelle koloniseering
»en een uitdijen van gehuchten en dorpen,
»wier bevolking welhaast de getalsterkte
>van kleine steden gaat aannemen, terwijl
»over de lijn heen, waar het protectionisme
heerscht, sedert korten tijd een nijverheid
»van belang tot steeds weliger groei
»geraakt, in wier fabrieken die „slacht
offers van den Nederlandschen vrijhan-
>del" de baten van het beschermend
2. tarief gaan halen.
«Over de lijn heen, waar het protec
tionisme heerscht« is een «nijverheid
van belang tot steeds weliger groei
geraakts
Dat klinkt anders dan de mooie
praatjes der vrijhandelaars maar
dat nam Vooruit dan ook niet over.
Vervalsching of onkunde. II.
Volgens het verslag in Vooruit
deelde de heer Patijn mede
j-De Regeering heeft een tarief in den
2>geest van het tarief van den Minister
»Harte aangekondigd.i
En voorts
»Ieder bewoner van Flakkee, die in
»Juni een voorstander van de aange-
kondig de protegtieplannen stemde, zou
5>op Spr. den indruk maken van een man,
»die zijn beurs zou trekken om bij te
i>dragen in de kosten van de galg, waar-
»aan men- voornemens is, hemzelf op te
2.knoopen.«
VrageWanneer heeft de Regeering
»een tarief in den geest van het tarief
van den Minister Harte«, wanneer
®protectieplannen« aangekondigd
Vervalsching of onkunde. III.
Volgens den heer Patijn is protectie
de moeder der trusts. Hij deed, vol
gens het verslag in Vooruituitkomen
»hoe alleen bescherming het den fatii
akanten mogelijk maakt door onderlinge
aafspraak de prijzen der artikelen kunst-
amatig op te voeren. Wie de protectie
abinnen haalt, haalt de trusts binnen.
Is het trustwezen dan in Engeland
onbekend
Hoor Wibaut (Trusts en Kartellen
1903) Volgens hem is de bewering
dat trustvorming zich enkel daar sterk
zal ontwikkelen, waar hooge bescher
mende rechten de buitenlandsche
mededinging tegenhouden door het
overzicht der kartelvorming in ver
schillende landen reeds atdoend weer
legd. En zoo vervolgt hij
ahet is vooral het leit van de sterke
atrustvorming iu Engeland, in allerlei
aonbelasie artikelen, die de tastbare on
ajuistheid der bevvering nog scherper in
ahet licht heeft gesteld.
Overigens zij den heer Patijn de
lezing aangeraden van Les Trusts et
les Syndicats de producteurs van Prof.
J. Chastin ('1909), waarvan Hoofdstuk
IV speciaal aan Engeland is gewijd.
Onjuiste gevolgtrekking.
Volgens Vooruit, zaten de partij-
genooten van den heer Vegtel verlegen
met diens optreden tegenover den heer
Patijn. Ons blad althans noemde in
het verslag van den avond zijn naam
niet.
Inderdaad hebben wij wel iets van
verlegenheid bespeurd niet echter bij
de partijgenooten van hem, die ruimer
gelegenheid voor debat vroeg wel bij
de partijgenooten van hem, die dit
verzoek weigerde en dupliek niet
wenschte toe te laten.
De gevolgtrekking van Vooruit is
onjuist.
Het blad schreef, dat het verslag
van de rede van den heer Patij n eerst
geplaatst werd nadat hij dezelfde
lezing ook te Ouddorp had gehouden.
>Voor sprekers en hoorders was 't
>zeker aangenamer eerst daarna het
verslag onder de oogen te krijgen.
Bij het ter perse gaan van het blad,
waarin het verslag van de rede van
den heer Patijn, was 't ons reeds
bekend, dat de heer Vegtel zijn rede
zou houden. Waar 'tnu te voorzien
was, dat veel, door hem in het debat
gezegd, ook in zijn rede zou voorkomen
gaf dit ook ons aanleiding om eerst
na de rede van den heer V egtel diens
argumenten onder de oogen van onze
lezers te brengen
WEEST STRAKS GEEEED.
Nietwaar, dat weten alle boeren, dat weten
allen, die 'tal eens gebruikten, dat Ckilisalpeter
byzonder snel werkt. Geen enkele hanöelsmest,
die in dit opzicht het salpeterzout op zijde komt.
We hebben daar al dikwijls op gewezen. En
meestal zeiden we er de oorzaak van 't verschiju-
sel_ bij. Nietwaar we weten 't wel al lang:
Ckilisalpeter heeft de stikstof (die voor alle plan
ten vast onmisbaar is)in deu juisteu vorm. En
'tzout. is daarby ook gemakkelijk oplosbaar in
het water van den grond. Heel weinig dagen na
het strooien op het land is 't al gekomen onder
't bereik der plantenworteltjes.
Weest dus zoo straks gereed. Want als natuur
maar even mild nu wordt, dan kunnen er de
plantjes reeds van profiteeren. Althans wanneer
er phosphorzuur en kali en kalk in voorraad is.
Heel vaak toch is in die omstandigheden (bij 't
tnel aanwezig zijn van phosphor, kali en kalk)
'tabsent zijn van de stikstof in den juistenvorm
de oorzaak van heel tragen groei of van vol
slagen rust.
Bij het bestellen van zijn Chilisalpeter houde
de landman daarmee steeds rekening. Al heel
vroeg in de lente behoort een enkele baal gereed
te staan, Die kan dan dienen om daar bij te
springen, waar de planten al zeer gauw haar
werk beginnen willen. Dat zijn de granen aller
eerst en dan karwij, het koolzaad en het gras.
Bij boeren, die de „kracht" al kenneü van 't
salpeterzout, daar is men dan ook vast gereed.
En, nauw krijgt men de kans, of't wordt ook
wis gewaagd. De „weierij", die men reeds vroeger
kalk en super gaf oi'Thomasslakken en ook kaïniet,
die krijgt nu ook een baaltje chili of wat minder.
Dan heeft men spoedig al mooi gras, heel donker
groen van kleur en naar het schijnt zeer sma
kelijk voor het vee en voedzaam tevens.
Wie straks gereed is, kan van 't werk van chili
op z'n wei wis profiteeren.
Komt het niet dikwijls voor, dat. men de jonge
koeien, de hokkelingen wel een beetje eerder in
de wei zou doen, als er maar een klein beetje
meer voor heit te bikken viel
Laat hij, die graag wat vroeg een beetje meer
groen in de wei wil zien, den zak met chili niet
te laat gereed dus houden. Als het maar even
kan, strooie hij den inhoud uit. Mij dunkt, 't
bestede geld zal goede rente geven. Inzonderheid,
als men wat oordeelkundig met 't salpeter op de
wei te rade gaat.
Zoo'n 60 K G. op een bunder is vast niet te
veel. Als 't vee een andere wei bezoekt,krijgt
de eerste ueer een halve baal.'En voor het hooi
land kan gerust 100 K.G. in ééns gegeven wor
den. M.
Op de keuring van Zaaigranen op 15 Februari
1909 te Rotterdam, werden o.ra. bekroond:
A. A. Mijs te Sommelsdijk, voor kleine blauwe
erwten.
A. A- Mijs te Sommelsdijk, voor kroonerwten.
M. Nieuwenhuizen te Sommelsdijk, voor Zomer-
gerst.
A. Struijk te Middelbarnis, voor Royal Jubilee
haver.
J. A. Nieuwenhuizen te Melissant, voor Strübe's
haver.
J. Lodder Cz. te Goedereede, voor Ligowobaver.
New Market
haver.
J. C. Lodder te Ouddorp, voor kleine blauwe
erwten.
Jac. JBaremlregt te Heinenoord, voor kroonerwten.
W raagSf&afe.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst
Antwoorden of mededeeliugen
zijn inefc betzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vrag
en.
268. Wat zijn Russische Erwten?
269. Nu nog kaïniet zaaien?
270. Wat zijn aardvlooien eigenlijk?
Antivoorden en mededeelingen.
266. Geven schelpen kalk aan de bodem? Op
pervlakkig zou men „ja!" zeggen. Doch de prak
tijk schijnt te zeggen: „niet voel." Er zijn streken
waar men met oesters den grond bemest o.a. op
Wieringen en Texel. En daar zijn stukken land,
waar, 10 jaar daarna, nog heel wat heele schelpen
te vinden zijn. Die schijnen dus althans op
weiland weinig te veranderen.
267. Guano te duur? We gaven daarover al
eens een opstelletje. Stikstof, phosphorzuur-kali
kan men goedkooper bekomen dan in guano.
Bekendmaking.
DIJKGRAAF en GEZWORENEN van de polders
Oost- en Westplaat, Flakkee, brengen bij deze ter
kennis aan belanghebbende' ingelanden dezer
polders, dat de lijst van stemgerechtigde Ingelan-
en de rekeningen over bet dienstjaar 1900 door
hen zijn opgenomen en opgemaakt en dat dezelf
de vanaf heden tot en met den (5 Maart 1909 ter
iDzage zullen leggen ten kantore van den Secr.
dier polders.
Middelharnis, 20 Febr. 1909.
Het Bestuur voornoemd,
De Secretaris, De Voorzitter,
C. J. H. v. d. BROEK. K. J. DE GRAAFF.
Soiiuiieisdijk. Van binnen en van
buiten nat. Donderdagavond tusschen
9 en io ure, schrok een paard bespannen
voor een rijtuig van een vrachtrijder uit
deze gemeente, even voorbij de boerderij
van den landbouwer L. van Rossuin aan
't zoogenaamde Dirkslaudsche Korteweegje,
voor een uit de sloot krutpend levend wezen
Een onderzoek hiernaar door den koetsier
I
en den in het rijtuig zittende reiziger inge
steld, bleek dat het een mensch was en
wel de landDouwer H. G. v. d. B. die te
veel Schiedamsch vocht genoten had. Geheel
nat en bemodderd vervolgde hij, zonder iets
te zeggen zijn weg.
Door de Rijkspolitie is procesverbaal
opgemaakt tegen P. S. en A. K. beiden
wonende te Middelharnis, wegens (net zich
bevinden in het jachtveld buiten openbare
wegen en voetpaden met een kunstlicht)
jachtwetovertreding.
Thans is het officieel dat alhier een
Postkantoor zal gesticht worden, althans de.
Raad heeft Maandag in zijn vergadering
voor rekening van de Gemeente, het huis
van den heer Van Dorsser daarvoor aan
gekocht.
Middelharnis.* Met groot genoegen
maken wij hier melding van eene zeldzame
hoogst aangename verrassing, aan behoef-
tigen zoowel van het Burgerlijk Armbestuur,
als van de Nederl. Hervormde, Gerefor
meerde en Roomsch Katholieke diakonie-
besturen ten deel gevallen. Ieder van hen
ontving j.l. Vrijdag door tusschenkomst van
ds. J. G. Braining alhier voor ieder bedeelde
een rijksdaalder als extra gift bij de gewone
wekelijksche bedeeling, geheel overeenkom
stig den aan ZEw. uitgesproken wensch
van een edelen menschenvriend, die ,niet
genoemd mocht worden. Iedere wees van
het Burgerlijk- en van het Geref. Weeshuis,
kreeg dien dag van denzelfdcn persoon eene
flinke extra gift voor den spaarpot, terwijl
tevens de weesouders óók goed bedacht
zijn. Bovendien zijn alle weezen nog heerlijk
geïracteerd door een extra daartoe ver
strekte. giit van dezelfden gever. Door de
goede zorgen van den weesvader in het
Geref. Weeshuis is het ontvangen bedrag
op een voor iedere wees bestemd spaar
boekje van de Rijkspostspaarbank geplaatst
juist cp Zaterdag j.l„, als den blijden herin-
neringsdag. Namens alle genoemde bevoor
rechten zij den edelen, milden gever hartelijk
dank toegebracht, met den welgeroeenden
wensch, dat het hem èn de zijnen onder
Gods zegen iu allen opzichte moge welgaan.
Nader verneemt men dat ook van de
weezen van het Burgerweeshuis het bedrag
op de Spaarbank is geplaatst.
Bij -de Godsd;enstoefeniug in de
Nederl. Herv. Kerk alhier, is voor de ker
kelijke administratie gecollecteerd de belang
rijke gift van honderd gulden. Den onbe
kenden, ruilden gever zij daarvoor dank
gebracht
Zaterdag ontstond een schoorsteen
brand bij de Wed. J. Brom, welke men
spoedig met water en zout wist te. biusschen.
Den 9den Maart zal het 40 jaar
geleden zijn, dat P. Breeman, als timmerman
in dienst trad bij de h.h. Slis.
Zondagavond had J. K, het ODgeluk
pabij het Geref, Weeshuis, dat zijn hit in
de sloot terecht kwam. Nadat men de
strengen afgesneden had, wist men de kar
op het droge te houden en na veel moeite
slaagde men er in het dier op den kant te
krijgen.
Vreemd bezoek. Maandagmorgen
stapten twee koeien de gang m bij den
beurtschipper G. Zoon. Na eerst nog een
boodschap verricht te hebben in 't huis,
gingen zij de achterdeur weer uit zonder
schade veroorzaakt te hebben.
Zondagmorgen kwam de landbouwer
P. K. tot de onaangename ontdekking dat
van hem een rund door in den stal lag.
J. v. Sliedrecht welke als milicien in
den werkelijken dienst is en als vrijwilliger
wilde over-teekenen is ais zoodanig afge
keurd.
Stasi aan 'i Haringvliet. Het dames-
comité voor het huldeblijk voor H. M.
de Koningin, is gevormd uit de dames
Mevr. Polhuijs Buenk, Mevr. Esse!ink-Fi-
lippo, Mevr. Van Toorenenbergen-Van den
Heuvel, Mej Van der Sterre-Hoboken en
Mej, Voogd-Sandifort.
Bij de publieke verhuring van land
werden o a eenige stukjes verhuurd tegen
eene jaarlijksche pachtsom van honderd
veertig gulden.
Bij het rooien der boomen rondom
de Nederl. Herv. Kerk, werden zoo hier
en daar gedeelten van meuscbengeraamten
gevonden. Waarschijnlijk is op de plaats
waar thans de boomen stonden, de begraaf
plaats geweest,
Bij den storm is laatst de schuur van
den landbouwer Holleman omgewaaid
Bij het laden van ajuin op den steiger
had K. V. bij het dragen van een mud,
onderuit te schuiven en alzoo in het Haring
vliet te vallen Door de spoedig toege
schoten hulp van de knechts van den motor
van Gouinare, werd hij van een wissen
dood gered.
Het 3-jarig kind van den heer v. d. S.,
stak al spelende een stuk papier in het
theelichtje aan, en wierp het in de gordijnen.
Spoedig stonden deze in lichte laaie. Door
spoedig toegeschoten hulp werd erger voor
komen.
Naar wij vernemen zal in den polder
Nieuwe Stad eene boeren-hofstede worden
gebouwd voor en ten behoeve van deu heer
J. van Gurp Cz. uit Den Haag,
