&Zn. mi BLAD. us. item DER, Zaterdag 13 Februari 1909. 23ste Jaargang JY'. 1424. 2 Antirevolutionair Orgaan yoor ilc KnidholInnd§rhe en Zeeirvrsclie Eilanden. lOORD, ET, IN HOC SIGNO VINCES Twee IIIaden. Stoelen. KASTEN illarnis. ik PORTOEREN, Ihilderde Hen. 2184 merende prijs. contant. iar§, UT. verschillende eeer civielen 2168 Vsrpmi. - rtzijde.) JvL 2 '93 IdenvanScho- tal reductie. Jr. fo. 19. Binnen- en [lie Effecten. landerijen betreft het yen koersen tegen zeer T. BOEKHOVEN. SOMMELSDIJK. %!!<p sfisfc&ew voor de (Redactie 8>e«<emd, Idverlenfien en verdere Administratie tranen toe te geraden aan den Uitgever. Officieel €s5e«!eeite. Hl de Pers. SftinneraEand. Ilolnieuws. A'leuw*. 'h ommelsdijk. No. 8, W. Boekhoven). iundvleescli, erhamworst. jesneden. I ens verkrijgbaar., jke prijzen. Jen. I lelharnis, dig: iten t mbooten. ets. met etui Opticien. 'TERDAM. I. - linistr alien. :V «.I IJK. Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag, Abonnementsprijs per drie maanden franco per poat 50 Cent. Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. UÏTG-EYER felctfficn fn4erc®rai.«i. So. 2. AdverteKtiën 10 cent per regel en s/j maal. Reolamea 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal. Bienstaanvragen en Bienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing, Q-roote letters en vignetten -worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan Advertentiën worden ingewaoht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. Dit nummer bestaat uit Inrichtingen, welke gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken. BURGEMEESTER en "WETHOUDERS der ge meente Sommelsdijk brengen ter openbare kennis, dat het verzoek van Gerrit Willem de Koning, schilder, wonende te Middelharnis, om in het perceel kadastraal bekend in sectie B, No. 1357 eenschilderswerkplaats te mogen op richten, door hen is toegestaan. Sommelsdijk, den 9en Februari 1909. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Wethouder, De Burgemeester, J. TIMMERMAN Mz. DE GRAAFF. Inrichtingen, welke gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken. BURGEMEESTER en WETHOUDERS der ge meente b o m m e 1 s d ij k, brengen ter openbare kennis, dat ter Gemeente-secretarie ter inzage ligt een verzoek met bijlagen van de Maatschappij tot Detailverkoop van Petroleum „De Automaat'', om vergunning tot het oprichten van een kluis tot berging van Benzine op het perceel kadastraal bekend in Sectie B, no. 1712. Op Zaterdag, den 27 Februari 1909, des voor middags te 11,30 uren, zal in het gemeentehuis, alhier gelegenheid bestaan om bezwaren tegen dit verzoek in te brengen en deze mondeling en schriftelijk toe te lichten. Zoowel de verzoeker, als zij die bezwaren heb ben, kunnen gedurende drie dagen, vóór het bovengemelde tijdstip, op de Secretarie der Ge meente kennis nemen van de ter zake ingekomen schritturen. De aandacht van belanghebbenden wordt er op gevestigd, dat volgens de bestaande jurisprudentie niet tot beroep gerechtigd zijn zij, die niet over eenkomstig art. 7 der Hinderwet op den boven- bepaalden dag voor het Gemeentebestuur zijn verschenen, teneinde hunne bezworen mondeling toe te lichten. Sommelsdijk, den 13 Februari 1909 Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Wethouder, De Burgemeester, J. TIMMERMAN Mz. DE GRAAFF. ISekemlnuikitii HET BESTUUR der polders loozende op de haven van Sommelsdijk zal trachten publiek aan te besteden op Dinsdag 16 Februari 1909, des avonds 7 ure, in het lokaal »Den Doelens te Sommelsdijk: De levering van plm. 850 Meter goed gewas schen niet al te fijne Onderhoudsgrint te leveren voor 1 Juli a.s. franco op den wal te Sommelsdijk. Betaling 1 November 1909.' Op zegel geschreven inschrijvingsbiljetten worden vóór eerstgenoemden datum ingewacht bij den Dijkgraaf dezer polders of op den avond der aanbesteding in de in bovengenoemd lokaal aanwezige bus, alsmede Het rijden van die grint naar de daarvoor bestemde plaatsen. Gegadigden vervoegen zich ten tijde en ter plaatse voorschreven en wenden zich bij den Dijkgraaf om de noodige inlichtingen. Sommelsdijk, 9 Februari 1909. Het Bestuur der polders voornoemd, De Secretaris, De Dijkgraaf, A. J. DE GRAAFF. K. DE GRAAFF. Invordering 's Rijks Directe Belastingen. De BURGEMEESTER der gemeente Oo lt- gensplaat maakt bekend: dat het kohier der personeele belasting no. 6 over het dienst jaar 1908, invorderbaar verklaard op den 8 Februari 1909, aan den Ontvanger ter invor dering is ter hand gesteld en ieder daarop voorkomende belastingschuldige verplicht is zijnen aanslag op den bij de wet bepaalden voet te voldoen. Ooltgensplaat, den 10 Febr. 1909. De Burgemeester, Joh. VAN PUTTEN. Bekendmaking;. BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente Ooltgensplaat maken bij deze bekend, dat ingevolge besluit van den heer Directeur Generaal der Posterijen en Tele- graphie met ingang van 9 Februari 1909 te Ooltgensplaat het hulptelefoonkantoor voor het algemeen zal worden opengesteld. Ooltgensplaat, den 9 Februari 1909. Burgemeester en Wethouders, De Wethouder. De Burgemeester, J. VAN NOORDT. Joh. VAN PUTTEN. „Voor goed verloren". Het harde woord is er uit. Mr. Van Houten verklaart in zijn laatsten Staatkundigen brief den schoolstrijd door het liberalisme »voor goed verloren*. Twee uitingen werden dus in deze dagen gedaan van uiterst gewichtige beteekenis. De heer Plate zeide te Charlois: »Op onderwijsgebied hebben wij een schoonen droom gehad. Doch wat wij wenschen, bleek een onbereikbaar ideaal. Maar op ons blijft de plicht rusten te zorgen voor goed onderwijs, dat niet alleen kennis geeft, maar ook opvoedt en ontwikkelt.* Zoo sprak dus de heer Plate over een onbereikbaar ideaal*dat derhalve blijk baar was prijsgegeven. En nu schrijft Mr. Van Houten in zijn brief, dat »de oppositie tegen het beginsel der lagere schoolwetgeving Mackay-Kuyper vervalt.* Voorts: »'t Is en blijft mij gruwel, met staatsgeld de Nederlandsc'ne schoolkinderen te helpen aftrekken naar het kerkgenoot schap, maar de strijd is uit*. Dan verklaart hij, dat voortaan de liberaal moet »zorgen dat alle onderwijs, het van overheidswege en in gesubsidieerde scholen gegevene beide, deugdelijk en degelijk zij. Eindelijk constateert hij, dat de school strijd door het liberalisme 2>voor goed ver loren* is. Na deze uitspraken van vrijzinnigen kant, mogen de Christelijke partijen dankbaar gedenken den arbeid door hunne voorman- men verricht, om het in meer dan een halve eeuw van harden strijd zoover te brengen. Hoewel ook nu nog waakzaamheid plicht blijft, wijl Mr. Van Houten nog spreekt over >het blijft mij een gruwel*. En bovendien wij zijn met de schoiilquaestie nog lang niet waar we moeten wezen. Hilver- en Vechtboete). Leerzame cijfers. Uit de schoolstatistiek vonden we in de bladen enkele cijfers, waarop we gaarne de aai dacht vestigen. Ziehier wat we vonden. Het aantal leerlingen der openbare scho len verminderde in 1906 met 3319 dat der bijzondere scholen vermeerderde met 13014. Dat gaat de goede kant uit. Ruirn 13000 leerlingen meer opdebijz. scholen, dat is een respectabel cijfer. Daarin verblijden we ons. Eveneens vinden we het verblijdend, dat het getal leerlingen der openbare school daalt. Ook dit is de vermelding waard. Ondanks deze vermindering van het aantal leerlingen der openbare school steeg het aantal betalende leerlingen er met 5476 en inden de gemeentebesturen f 5465,85 J/2 meer aan schoolgeld. Nu kan dit op tweeërlei wijze. De vermindering zal wel hoofdzakelijk zitten in de klasse der niet-betalende ou ders. Maar ook kan de klasse der betalende ouders hier en daar wel uitgebreid zijn. Dat vinden we goed. Voor kosteloos onderwijs zijn we hee- lemaal niet. Waar voor de bijzondere school bijna iedereen betaalt, kan dit in gelijke mate ook bij de openbare school Zoo wordt langzaam aan de toestand gezond. Getuige Moderne dwaasheden. Onze moderne tijd is opgetreden met de prediking, dat al wat den gewonen lcop der dingen te boven gaat, naar het rijk der fabelen moet worden verwezen. En zoo spotte men met eDgelen, geest verschijningen, duivelen en wat dies meer zij. Thans is het echter anders geworden. Van 't ongeloof is men vervallen tot het bijgeloof. Spriritisme, Theosophie en Boed dhistische bijgeloovigheden zijn weer aan de orde van den dag. En hoe ver dat gaat. blijkt wel uit wat ons dezer dagen uit Amerika is gemeld. In een kriDg van geleerden daar heeft zeker professor zich plechtig verbonden, dat hij na zijn d»od aan zijn vrienden ver schijnen zal en hun alle mogelijke mede- deelingen doen over het sterven en over het bestaan van den mensch na den dood. Uit een geheim dagboek, dat hij in handen van zijn familie heeft gesteld, kunnen de vrienden dan opmaken, dat zij werkelijk met zijn afgestorven geest te doen hebben. Welnu, deze professor is onlangs ge storven. "Hij is noodlottig aan zijn einde gekomen hij is verdronken. En nu ver wachten de vrienden, dat zijn geest weldra komen zal, om hun allerlei interessante mededeelingen te doen, en dat hun dan ook gezegd zal worden, wat iemand onder vindt, als hij verdrinkt. Wat zullen deze geleerde heeren teleur gesteld uitkomen. Nog nooit heeft het Spiritisme eenig geheim aangaande het leven na dit leven aan den dag gebracht. Doch tot zulke dwaasheden als de bo vengenoemde komen zelfs geleerde lieden, die het Woord der Godsopenbaring ver achten en verwerpen. Ue duivel speelt zijn spel met hen. Onder het hoofdje Dijn» ?<*n ton, schrijft de s>Graafschapper Voor enkele dagen herdachten wij in een hoofdartikel het dertigjarig bestaan der >Unieeen school met den Bijbel.< Zij heeft zich, geliik men weet, vooral doen kennen door het houden, ieder jaar opnieuw, van de alom bekende Unie- of Augustus-collecle. Op 17 Augustus 1879 werd de eerste ommegang langs de huizen van de voor standers der Christelijke School gehouden, en dit beroep op de liefde voor ons Chris telijk onderwijs bracht toen de som van f 41.000 op. Het volgend jaar steeg de collecte tot f 72.000 en zoo ging het voort tot i 8 86 toen de inzameling f 107.309.51 beliep, net hoogste bedrag dat tot nog toe is bereikt. Tengevolge van de doleantie en veel misverstand onder de vrienden trad toen de daling in. Maar van lieverlede is hierin, Gode zij dank, ,weer verandering ten goede gekomen, zoodat de laatste, de 30ste collecte, het vorige jaar 1908 gehouden, ruim 91 duizend gulden op het altaar der liefde voor de scholen met den Bijbel deed offeren. Dus bijna weer een ton. En dit na de invoering van de herziening der Schoolwet in 1905 door het Ministerie - Kuyper. Men zal zich herinneren, dat vier jaren geleden door de >frontmakers« beweerd werd, dat het ons slechts xom de centeD* te doen was. Bij het inwerking treden der nieuwe wet zou het wel spoedig openbaar worden, hoe flauwtjes onze liefde is De laatste Unie- of Augustus-collecten hebben evenwel onze wederpartijders op heerlijke wijze beschaamd Ook de laatste Unie-collecte heeft we derom het bewijs geleverd, dat de liefde bij ons volk voor de Christelijke school nog niet tot op vriespunt is gedaald. De opbrengst van bijna een ton, doet op klinkende wijze zieD, dat niet de Open bare, maar de Christelijke school, Ac ware volksschool is, waaraan een groot deel der Datie is gehecht. De openbare school is aan ons volk slechts vastgehecht en heeft daarom geen wortelen in ons volksleven geschoten. Het zou onmogelijk zijn om jaarlijks voor haar bij de natie een tonne gouds uit eigen porteuionaie los te krijgen. Laten onze vrijzinnige heeren het maar eens probeeren en zij zullen ervaren, hoe diep de liefde voor de zoogenaamde »neu- trale* school zit. Hoe dit evenwel zij, wij zijn dankbaar voor de opbrengst der jongste collecte. Wij hopen, dat de hefde voor onze scholen nog bij voortduring moge groeien, tot een zegen van land en volk Men verneemt, dat in den laatsten tijd maatregelen in voorbereiding zijn om, met het oog op de blijde verwachting van H. M. de Koningin, einde Maart of begin April een toestand te doen intreden ten gevolge waarvan het Hoofd van den Staat tijdelijk Haar regeertaak zou neerleggen om deze alsdan door een regentschap te laten waarnemen totdat H. M. weer in staat zal zijn het bewind te aanvaarden. Sommelsdijk. Door Burgemeester en Wethouders alhier, is wegens bereikten ouderdom bij de brandweer eervol ontslagen de heer C. Korteweg, assistent brandmeester bij spuit no. 3 en in diens plaats benoemd de heer K. Korteweg Cz. Bij Kon. Besluit is benoemd tot leeraar aan de Rijkslandbouwschool te Dor drecht, de heer M. W. V. van Bijlevelt. Kort Verslag der Lezing van den WelEd. Heer H. Ch. Veg tel in de Zondagschool op 11 Febr. 1909, over 'f onderwerp r> Vrijhandel of Bescherming Na opening met psalmgezang en gebed door den Voorz. sprak de heer V. het volgende: De reden van mijn optreden thans is U bekend; mr. Patijn trad hier pas op met 't onderwerp Vrijhandel of Bescherming en door welke omstan digheden dan ook ontbrak mij de gelegenheid mijn meening daaromtrent breedvoerig uiteen te zetten. Daarvoor ben ik nu hier. Ts het waar, dat er een ontwerp-tarief bekend is? Een nogal verderfelijk ontwerp zooals men 't doet voorko men Minister Kolkman heeft er in de Eerste Kamer anders over gesprokenhij zei, dat hij, warmeer het hem gegeven zou zijn een tarief samen te stellen, dan zoodanig tarief zou maken, dat de schatkist er wel bij zou varen en voorts moesten de Kamers dan pas beoordeelen, of het al dan niet protectionistisch was. Is er in ons land Vrijhandel? Neen. Eenzijdige Vrije Invoer. Wel zyn er zware accijnsen en ons Tarief is be schermend. Wat is Vrijhandel Geen belem mering van den invoer; maar bij hoeveel ofhoe- vreinig percent is er dan Vrijhandel? Bij 5 pet., 6 pet., 10 pet., 25 pet. Wat is Vrijhandel Dit Internationale Vrijhandel d. i, een tusschen de volken volkomen vrij verkeer. Kan dat nu? Neen. Alle landen hebben protectie, uitgezonderd En geland en ons Land, en dus kan er geen Intern. Vrije handel zijn. Er is geen internationale vrij heid meer om te verkoopen Nederland is overal belemmerd in zijn productie, en dus in zijn wel vaart. De Regeeringsverslagen spreken hier boek- deelen, b.v. over aarden buizen, tegels, lijm, stijfsel, goud, lederbereiding enz.allerlei jam merklachten over de nadeelen van den vrijen invoer. Het afzetgebied wordt door dien invoer kleiner en dat is dus een enorme schade voor de industrie. Hier in Nederland is geen Vrij handel, maar eenzijdige vrije invoer. Pierson heeft zich ODgunstig uitgelaten over den vrijhan del minder winst en lagere arbeidsprys. Gaat 't tegenwoordig in de richting van Vrijhandel in Europa? 'tWordt beweerd, 't Is niet zoo. Prof. Treub denkt er heel anders op; volgens hem krijgt een gansoh andere economische richting dan die van Vrijhandel de overhand. In Austra lië en Amerika is 't socialisme zelfs voor protec tie. In Het Volk is door mr. Troeistra erkend, dat bij zich nooit in beginsel voor of tegen vrij handel heeft uitgelaten en Marx was wel vrij handelaar, maar om te kunnen verhaasten de socials revolutie. Was Nederland vóór 1862 een land van bescherming en na dien tijd van vrij handel? Geenszins. Na '62 kreeg men alleen verlaging van invoerrechten en als dat dan vrijhandel was, dan bleek die kwijniDg mee te brengen, getuige wat prof. Beavijon e.a. klaag den over de melaise. Was er, naar men beweert door de bescherming haast een Staatsbankroet ontstaan, door het verlaagde tarief was er dan melaise en geen welvaart. De liberalen zijn voor een fiseaal tarief d. i. voor invoerrechten op goe deren, die men hier niet kan maken. De volle invoerrechten komen dus op de goederen. Maar bij de beschermende rechten is dat niet zoo. Slechts een deel ervan en dan zal de onderlinge concurentie en de uitzet van het afzetgebied de prijzen weinig doen stijgen. De praktijk is hier gansch anders dan de theorie. De trust? Zijn die zoo onrustbarend voor Ne derland Prof. Treub vond, dat door de Vrij- -i handelaars deze zaak zeer wordt overdreven dit gevaar is niet zoo groot en kan niet zoo groot zijn, omdat de ontwikkeling der Nijverheid en 't Kapitaalbezit niet zoo enorm is als noodzakelijk is voor een trustvorming. Kan er b.v. een Schoen trust ontstaan? Ze zijn nu reeds belast, waarom dan nu reeds geen trust. Invoerrechten kunnen leiden tot export, die weer onmogelijk is*dan bij betrekkelijk lage prijzen. Is 't in Duitschland zooveel duurder leven dan in Nederland? 't Is daar juist andersom. Allerlei getuigen kunnen bevestigen, dat 't in Nederland vee! duurder is dan in Duitschland. En waarby komt: zeer hoog zijn de ioonen in Duitschland, wat dus, stel 'twas er duurder, den arbeider in een „duurder" levensonderhoud niet schaadt. De liberalen willen een belasting naar draag kracht, zeggen ze. Maar mr. Pafyn stemde steeds vóór de Staatsbegrooting met hare millioenen van accijnsen. Werken die dan „naar draagkracht." Zijn invoerrechten schade ijk voor de scheeps timmerwerven Men zij hier in zijn oordesl zeer voorzichtig. Jammer blijft het, dat er in Engeland schepen worden gebouwd, die men zoo gaarne hier had zien loopen van de werven. De Vrij handelaars moeten erkennen, dat Dnitschiands industrie bloeit, waar de protectie heerscht; ganscb dus in strijd met de voorspelling van mr. Van Houten, die in 1879 beweerde, dat Duitsch land op de wereldmarkt beslist en zeker fiasco zou maken. Och, och! Wie nagaat het verwar mingsoppervlak der stoomketels in Pruisen en Nederland moet den vourranggevenaan Pruisen. Met de inlagen der Spaarbanken is 't hetzelfde; met den veestapel idem. Pruisen is in alles veel meer vooruitgegaan dan Nederland. Is er bloei in Nederland Niemand ontkent het. Maar opmerkelijk: voornameiijk is dat in de beschermde bedrijven en tweedens is die na 1895 werkelijkheid geworden na de wet-Boel. Is er in Duitschland meer werkeloosheid dan by ons, zooals gezegd wordt? Men bewijze dit dan met Statistieken, maar de Nederlanders gaan voort naar Duitschland te trekken. Heeft Flakkee niets dan scha te erlangen van een aanstaand tarief. Ieder heeft belang bij de welvaart van 't heele Land. We hebben te veel werklieden, die de prijzen duurder maken en deze konden in nieuwe industrieën arbeid vinden. Trouwenswijlen het Liberale Kamerlid Kerkwijk was protechionist en daar rijmen niet te bout in zijn oordeeL over Flakkee'sondergang. Goed voor beeld doet goed volgen. Het Kamerlid de Boer was tegen invoerrechten, omdat de industrie daardoor zou gaan bloeien en dan aan den Landbouw krachtig zou onttrekken, waardoor de arbeidersloonen zouden gaan stijgen. En hoe is de praktijk der vrijhandelaars in den loop der jaren geweest Heeft men na 1895 de tarieven verlaagd? Geenzins Minister Pierson en Minister de Meester hebben wetsvoorstellen ingedaan tot verhooging van eenige tariefposten. Mr. Patijn stemde voor een subsidie voor de Braziliaanscha lijnen en nu acht hij dit wel een open vraag, of die subsidie eigenlijk wel protectie is, maar daaruit blijkt ook, dat de vrijhandelaars zelf niet weten, wat ze wel onder vry handel moeten verstaan Waarom is bescherming noodig, in 't belang der nationale welvaart. De eerste vraag is: Hoe komt men aan arbeid? En hoe moet ze worden beloond. Eerst is de mensch producent, daarna concument. En wie dat in 't oog houdt, laat zich niet meer door schijnargumenten der vrijhandelaars be dotten. Deze flinke rede werd met een flink applaus gesloten, waarna er gelegenheid werd geschonken tot debat, wat er niet was. Slechts werd een vraag gesteld door den heer Van der Waal, of vóór eenige jaren, toen door de speculanten in graan de broodpryzen enorm stegen, ook door de vrijhandeiaars ach en wee geroepen is over dien armen arbeider, die toen zooveel meer moest betalen, waarna de heer Vegtel antwoorde dat de geldspeculatie een gevolg kan zijn van vrij handel. Men durft zijn geld niet te beleggen in de industrie; 't word daarom een „geldhandel". Dat de vrijhandelaars ach en wee geroepen hadden toen voor eenige jaren de broodprijzen stegen, had ook hij niet vernomen. Ten slotte wees hij op een nog andere speculatie. Een politieke 1 Men speculeert op verkiezingsdagen op de onnoozele kiezers. Maar wat mr. Treub te Steen wyk zei, zegt hij ookKiezers, past op uw neuzen. Daarna werd de uitstekende geslaagde vergade ring met dankzegging gesloten. Middelharnis. Dinsdagavond toen de Gebr. Zeedijk hun paard voor de wagen gespannen had kwamen zij tot de ontdek king dat er een kwajongensstreek uas uitgehaald want er lag een spion in hun rijtuig. Een voorbijganger was zoo goed het- bij de nachtwakers te bezorgen zoo dat het voorwerp den volgenden dag in handen van den eigenaar kwam. Heden, Vrijdagmorgen, had de pos- teljon Breeman het ongeluk met de route MiddelharnisHavenhoofd dat zijn paard achler de kaai door de gladheid [tegen den grond viel. Met de hulp van tramlijnwer- kers die daar juist aanwezig waren stond het paard weldra overeind en liep dit inci dent zonder ongelukken te veroorzaken af, II r»-» f? -

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1909 | | pagina 3