Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Woensdag 10 Februari 1909.
23sle Jaargang N". 1423.
wmw de KnidlioilaiMlN<*lir en leeuwsche Eilanden»
SOMMELSDIJK.
Schoone gevolgen.
Deze Courant verschijnt elksn "Woensdag en Zaterdag,
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent,
UITGEVER.
T. BOEKHOVEN.
(telefoon Intercom*». (No. S.
Advertentiën 10 cent por regel en J/s maal. Reclames 20 per regel.
(Boekaankondiging 5 Cent per regel ®u 4/s maal.
Dien8taanrragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsraimte die zij beslaan
Advertentien worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
stukken voor «Se Hert act ie i»e«fem«l, Advertentiën en vertier*» %«tmSnl«tratie frasieo toe te asemde» aasi slem UStyever.
meetingzaal bin-
Zeer zeker moet men als de ver
kiezingsdagen in aantocht zijn, altijd
eenigszins voorzichtig wezen, dat men
niet eik woord van den tegenstander
als zoete koek opeet of voor goede
munt aanneemt. In zulke dagen is er
wel eens een andere tooi, dan in de
gewone dagen. De witte das wordt
wel eens omgedaan en metfluweelen
vingertjes het Woord des Heeren
gebruikt, gedachtig aan het raadsel
van Simson Wat is zoeter dan honig
en wat is sterker dan een leeuw.
Voorzichtigheid blijft aanbevolen,
als de liberalen met Gods Woord
onder den arm de
nentreden.
Maar tochfeit is en blijft, dat ook
't liberalisme onder den invloed van
de krachtiger belijdenis der religie
door Rechts, niet meer zoo vijandig
staan tegenover den godsdienst als
jaren terug.
Dat grove atheïsme, die brutale
Godsontkenning heeft veelszins afge
daan de kerk stijgt in hun achting
het geestelijk hooger leven trekt hen
meer dan voorheen aan; de religie
ervaart in meerdere mate hun belang
stelling.
't Zijn de schoone gevolgen van de
actie van Rechts, dat onophoudelijk
gewezen heeft op de hooge waarde
van een godsdienstig volk
Niet, dat de liberalen de dogma's
der kerken aanvaardenniet, dat ze
den Bijbel als Gods Woord erkennen
niet, dat ze de Goddelijke openbaring
als richtsnoer zullen aanvaarden voor
het volle leven, voor het politieke
leven neen want dan waren ze van
Links in Rechts bekeerd en zoo roos
kleurig staat de zaak niet bij onze
tegenstandersmaar toch wel is ver
andering gekomen in de beoordeeling
van de religie. Ze is milder, gun
stiger, verdraagzamer dan voorheen.
Men durtt niet meer tot dien groven
spot, tot die miskenning en ontken-
ning zijn toevlucht te nemen om
daarmee als voorheen de goe-gemeente
eens te laten zien, hoe liberaal men
was.
Zoo draagt dus ook de prediking
der eertijds verfoeide kerken haar
vruchtde kloekere belijdenis der
kerkleden werkt door zelfs op den
liberaal; de propaganda der christe
lijke beginselen door heel Nederland
oefent machtigen invloed ook op de
eertijds ontkennende Rede.
Gelukkig verschijnsel, dat niet te
laag mag aangeslagen en met blijd
schap moet worden geconstateerd.
Toch blijft de kloveGods Woord
de bron of Gods Woord de bron niet!
Zijn Woord toetssteen of niet!
Daarom staan de liberalen Links, wij
Rechts.
Tmim» eis Laiuliiouw.
VAN EEN PAAR PROEFVELDEN.
Te Oud-Beijerland in Zuid-Holland werden in
1899, op lichten kleigrond, eetaardappelen ver
bouwd, die, verschillend bemest,de volgende
opbrengst gaven per H.A.
f 400 K.G. Super 1
Perceel I 160 Zwavelz.kali 1 20363 K.G.
100 Chili salpeter J
Perceel II 19040 K.G.
Perceel III onbemeit 11230 K.G.
Het verschil tussehen de opbrengsten van de
perceelen I en II is wel niet groot, maar toch
zeer duidelijk.
Een proef eveneens op lichten kleigrond te
Hontenisse iu Zeeland, gat in 1898 bij suiker
bieten het volgende.
Perceel I 600'k.G. Super 31277 K.G. hielen
300 Chili met 5192 KG. suik
Perceel II j
600 K.G. Super
300 Chili
800 Kainiet
sin i lr£»r
33222 K.G. bieten
met 6813 K.G.
suiker.
Perceel III
600 K.G. Super
300 Chili
200 Zw. kalimagn.
35774 kg.
bieten m
6188 kg.s.
De nuttige werking van het kali op de op
brengst is hier zeer duidelijk.
Zie hier in 'tkort wat de heer Reinders
zegt over een paar proefvelden met kalimest op
kleigrond. Een uit 't betreffende verslag van den
Rijkslandbouwleeraar in Zeeland haalt' de ge
noemde schrijver aan: „Uit deze proef blijkt
duidelijk dat het aanbeveling verdient, op de
lichte gronden in Zeeuwsch-Vlaanderen proeven
met kalibemesting te nemen en waarschijnlijk
zal dan daaruit blijken, wat op dit proefveld
aangetoond is: dat naast eene bemesting met super-
phosphaat en chilisalpeter, eene kalibemesting in den
vorm van zwavelzure kali-magnesia of kainiet bij
suikerbieten voordeel geeft."
Zóó schreven al voor tien jaar bevoegde auto
riteiten. Zou 'tnu nog noodig zijn er de aandacht
op te vestigen M.
Vraagbaak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst
Antwoorden of mededeeingen
zjjn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
264. Waarom is 'tzoo slecht voor 'tland, als
men sneeuw onder werkt, 'k Las daartegen een
„ernstige" waarschuwing. Doch is er nu welzoo-
veel verschil tussehen 't dooien van sneeuw
boven of in den grond f
265. Is kalkstikstof een aanbevelenswaardige
meststof?
Antwoorden en mededeelingen.
262. Als gemiddelde samenstelling van katoen-
meel vinden we opgeteekend
Eiwitachtige stoffen 41,8 pCt.
"Vet 9,8
Stikstofvrije stoffen 15,5
263. De meest voordeelige tijd van kalven?
Dat kan dunkt me alleen de praktijk beantwoor
den. Wel lijkt me de redeneering van „sommige
veehouders" niet kwaad. Want wie in December
en Januari versche koeien heeft, die krijgt dan
veel melk en later, als het vea in de wei gaat
en al wat aan 't „afnemen" was, komen flinke
geefsters soms weer prachtig bjj. Men zegt dan
zulke koeien zijn tweemaal rersch. Laten nu de
mannen van de praktijk hierover eens een woordje
zeggen
Uit de ff'ers.
Zondagavond viering
In de »NederIander« lazen we het vol
gende
De Tooneel- en Zanguitvoering, Zondag
6 Dec. in Marssum te geven, zal ook
plaats hebben bij Fierstra te Deinum op
Donderdag io Dec. 's avonds 7 uur.
Spreker ds.W. Klaassen te Pietersbierum
Entree f 0.25. Een gehuwd paar f 0.35.
Na afloop gelegenheid om te dansen.
Kaarten te bekomen bij Sj. De Zeeen
zoover de voorraad strekt 's avonds aan
de zaal.
Een oogenblik dacht ik aan een St.
Nicolaas aardigheidmaar toen ik in de
predikbeurten van 6 Dec. den naam van
den predikant te Pietersbierum vermeld
vond, moest ik de gedachte aan scherts
laten varen. En toen, mijnheer dacht ik
»de zaak is te droevig, maar anders zou
men zeggen hoe jammer, dat die dominé
in plaats van W. geen Jan heet,«
Metterdaad is de zaak droevig.
Doch 't droevigst is wel, dat het bij
zulke exclamaties blijft.
Vooral, omdat zeer zeker deze predikant
niet de eenige is in het Hervormde Kerk
genootschap, die dergelijke dingen doet.
Meest omdat Zondag aan Zondag nog
zoovele dergelijke mannen voortgaan met
van hervormde kansels een woord te
verkondigen dat noodzakelijk dergelijke
vruchten kweekt. A. K.
Officieel f»e«!eeke.
Bekendmaking.
Alphabetische lijst van de in deze gemeente
gevestigde eigenaars of beheerders
van paarden.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der ge
meente Middelharnis brengen ter algemeene
tennis, dat de ingevolge art. 17 van het Kon.
Besluit van 16 Dec. 1902 (Stbl. No. 222) opge
maakte alphabet sche lijst bevattende de namen
der in deze gemeente metterwoon gevestigde
eigenaren of beheerders van één ot meer ter
vordering aan te bieden paarden, gedurende de
maand Februari voor een ieder op de Secretarie
dezer gemeente t»r inzage is nedergelegd.
Middelharnis, 4 Februari 1909.
Burgemeester en W thouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester
NIJGH. ULBO J. MIJS.
Gemeenteraadsvergadering.
De BURGEMEESTER der gemeente O o 11-
gensplaat naakt bekend, dat eene openbare
vergadering van den Raad is belegd tegen Don
derdag 11 Februari 1909, des namiddags ten 2 ure.
Afgekondigd en aangeplakt te Ooltgensdlaat
den 8 Februari 1909.
De Burgemeester,
Joh. VAN PUTTEN.
B*g&ai§e!|!k Meaiws.
Sonuneisdijk. De storm van Vrijdag
heeft hier nog al schade aangericht. Bij
C. Buijs werd een groot gat in het rieten
dak der schuur geslagen, terwijl bij de
Erven Zeedijk aan de eene zijde der schuur
het dak werd afgerukt. Verders moesten
het tal van schoorsteenen, pannen en ramen
enz, ontgelden. Zoo werd in de boven
woning van het hoofd der school, twee
ramen verbrijzeld, tij J. C. Smit een schoor
steen van het dak gerukt, terwijl van het
dak van J Vogel een 'heele partij pannen
met kracht door het alkoofraam bij C. Joppe
werd gesmeten, waardoor een mand met
eieren werd verbrijzeld.
JMiddeiharnis. Door den storm van
jl. Vrijdagmiddag is bij S. Pille een stuk
van de schoorsteen afgewaaid en bij de
familie Slis op de Kaai ook een stuk van
de schoorsteen, welke in een raam bij de
Wed Visser terecht kwam. Op het Zand
pad werd een boom ontworteld, terwijl op
het Spui twee booinen aan elkaar verbonden
moesten worden. Ook in verschillende ge
bouwen werden ruiten ingedrukt.
Vrijdagmiddag had B. de Korte het
ongeluk, terwijl hij op een ladder eenige
werkzaamheden had te verrichten, deze
onderuit gleed, zoodanig te vallen, dat hij
zijn pols ernstig bezeerde. Na geneeskun
dige hulp te hebben ingeroepen, bleek het
dat zijn pols was gekneusd.
Door den feilen N.-W. storm van
jl. Vrijdag kwam de stoomboot z-Middel-
harnis« bij het binnenkomen in de buiten
haven op den Oostelijken dam terecht.
Nadat het water gevallen was konden de
passagiers de boot verlaten. Zaterdagmorgen
met hoog water is de »MiddeIharnis« met
behulp van de Koningin Wilhelmina»! van
Den Bommel, vlot gekomen, en was om
kwart voor vijt in de Kaai, zoodat hij weer
de dienst kon waarnemen. Aan den dam
was eenige averij,
Den Bom mei. J. T. had het ongeluk
zoodanig zijn hand te klemmen dat hij zich
ernstig bezeerde en geneeskundige hulp
moest worden ingeroepen.
In verband met den diefstal gepleegd
onder Melissant bij de wed. Segers is men
bij een der verdachten genaamd W, in
zijn tuin aan het zoeken gegaan onder
toezicht van den gemeenteveldwachter
Hoevenagel en heeft men een bedrag van
pl.m. f 4300 opgegraven. Een mooi bewijs
dus voor de Justitie in deze duistere zaak.
H. G. had het ongeluk met een
stukje ijzer zoodanig een zijner oogen te
kwetsen, dat geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen.
Ooltgensplaat. Tijdens den geweldigen
storm die j.l. Vrijdag ook in onze omge
ving woedde werden verschillende schoor
steenen omver geworpen en van verschil
lende daken vele pannen. Het water, tot
een tamelijke hoogte opgedreven, bracht
nog al eenige schade aan den Dorpsdijk
van het nieuw aangebrachte stuk voor de
tramlijn. Gelukkig zijn echter geen persoon
lijke ongelukken te betreuren bij het vallen
der schoorsteenen of der pannen.
Meldden vij in het laatste blad dat
bij bekkenslag werd bekend gemaakt dat
Mej. N. Lokerse heden (Maandag) zoude
optreden, j.l. Vrijdag werd wederom op
dezelfde wijze de burgerij kondt gedaan,
dat zij Vrijdagavond te 7 uur bij Van
Kempen op zoude treden, hetgeen dan ook
geschiedde. Voor een goedgevulde zaal
hield zij eene improvisatie over het onder
zoek naar het Vaderschap in verband met
Krankzinnigen-gestichten, Gevangenissen en
huizen van ontucht. Na de pauze behan
delde zij daarbij ook het volgens haar ver
dervende kwaad genaamd Nieuw-Mahhusia-
nisme.
Waar Mej. Lokerse op verschillende
plaatsen reeds heeft gesproken of nog zal
spreken en het verslag harer rede reeds in
dit blad is geplaatst achten wij het over
bodig dezelve weder te geven.
Volgens circulaire thans rondgestuurd
door de Vereeniging »Van Ongenoegen
vrij« is zij in haar plan veranderd om op
Donderdag 11 Febr. a.s. eene zanguitvoering
te geven in het Zondagschoollokaal der
Ned, Herv. Kerk alhier en zal dit nu
plaats vinden op Woensdag 10 Febr. a.s.
des avonds ten 7 uur op dezelfde plaats
Oude Tonge. Ter algemeene kennis
is gebracht, dat de lijst van beheerders
van ter vordering aan te bieden paarden
gedurende de maand Maart ter secretarie
ter visie ligt.
De lijsten van Ingelanden van den
Magdalenapolder liggen gedurende 14 dagen
ter secretarie ter inzage.
In deze gemeente is een comité
gevormd, bestaande uit de jongedames
F. v. Schouwen, J. Vreeswijk, L. Kosten,
A. C. de Korte en A. Pulleman, tot het
bijeenbrengen van gelden voor het aan te
bieden huldeblijk aan H. M. de Koningin
ter gelegenheid van de a.s. heugelijke
gebeurtenis.
Nieuwe Tonge. Zaterdagavond is door
de gemeenteveldwachter J. Hage proces
verbaal opgemaakt tegen de onderwijzer R.
uit Sommelsdijk wegens het venten met
blaadjes zonder toestemming van de Bur
gemeester.
Hedenmiddag kwam een familielid per
fiets (door onze gemeente) van de Wed.
Segers om bij zijn tante te gaan zeggen,
dat in een tuintje grenzende aan de woning
van een der verdachte een blikken doosje
is opgedolven bevattende de som van f 4360.
Dirksland.* De Christelijke Zangver-
eeDiging »De Oefeningalhier zal hare
uitvoering niet geven op Donderdagavond 11
Februari (zooals door de Part. Correspon
dent j.l. gemeld is) maar op Vrijdagavond
12 Februari a s.
Aanstaande Zaterdag 13 Februari
hoopt D. V. de weduwe Brouwer alhier,
die tevens de oudste ingezetene der gemeente
is, haar 95ste verjaardag te vieren. Moge
dezen dag voor die oude en hare kinderen
niet onopgemerkt voorbijgaan.
P. v. D. had het ongeluk bij eenige
bezigheden te vallen, waardoor hij zich zoo
inwendig bezeerde, dat hij eenige rust moet
houden.
Iferkingen. Het hevige stormweer van
Vrijdag j.l. heeft ook alhier ernstige gevolgen
gehad. O.a. de voerman H. C. Bruggeman
die de Gemeente Sommelsdijk had bezocht
werd met den wagen dwars op den dijk
gezet en leed belangrijke schade aan de
kap daarvan. De landbouwer v. d. Linde
van Dirksland geraakte met zijn karos tegen
den grond. Met een ander, Poldermans
geheeten, ging het niet beter. Ook diens
wagerikap werd in stukken gescheurd. Een
kleine jongen welke zou gaan zien naar den
hoogen waterstand n.I, P. Hoogerwerf woei
tot aan zijn middel in het zeewater en
wat wel het ergste is brak een dochtertje
van J. v. d. W. haar been. Zij werd door
een rukwind van den dijk gestort met zoo
een ongelukkig gevolg.
Dezer dagen schijnt onzen inwoner
Jb. Br. het mikpunt te zijn der jongelui
dezer gemeente. Kort geleden bezocht men
hem in den avond op verdachte wijze doch
gingen aan den haal toen Br. licht zou
aansteken. Deze week werd op het onver
wachts iets tegen de deur geslingerd, waar
van, wat te begrijpen is, hevig schrikken
het gevolg was. Op de kousen trok Br.,
bijgestaan door de inmiddels ontboden
politie er op uit de dader(s) te ontdekken.
De politie kreeg deze in 't visier en het
kostte naar wij vernamen, heel wat moeite
uit diens handen te blijven. Door het strui
kelen der politie kreeg de onbekende voor
sprong en gelukte het hem, al is het dat
hij eens of meermalen tot aan den hals
door het water moest, te ontkomen.
Terwijl de dochter van J. C. K.
alhier Zondag j.l. iets van de kachel zou halen
viel deze met een daarop staande ketel
kokende soep tegen haar in op den vloer.
Gelukkig had deze de tegenwoordigheid van
geest gelijktijdig met den val zich zijdelings
te laten vallen zoodat geen letsel haar
overkwam. Wonderlijk genoeg liep dit met
een morsige troep af en 's middags natuur
lijk geen soep.
In haar vergadering van Vrijdag 5
Febr. j.l. heeft de Raad dezer gemeente zich
in beginsel voor eene eventueele lot stand-
koming eener waterleiding verklaard en de
voorwaarden tot aansluiting daarvan aan
genomen, zoodat indien het zoover mocht
komen dat de plannen worden verwezelijkt
in een groote behoefte zou zijn voorzien.
Stellendam.** Tengevolge van den hoo
gen waterstand van jl. Vrijdag is aan den
tramdijk langs den Oosthavendam groote
schade berokkend. Door den hoogen vloed
is een belangrijke val in den dijk ontstaan.
De staten model no. 75, houdende
opgaaf van de uitkomst der schatting van
de belastbare opbrengst der gebouwde en
ongebouwde eigendommen zijn vanaf 1
Februari jl tot 4 Maart a s. ter visie gelegd.
Goedereede. In de laatste dagen is de
ajuinhandel alhier in vollen gang. Groote
hoeveelheden worden naar Rotterdam ver
scheept. Men besteedt f 4,75 de 60 kilo.
V oor de Zeemilitie hebben zich alhier
twee lotelingen aangemeld, t.w. Jan de Keij-
zer en Louwerens Troost.
L.l. Vrijdag is tengevolge van den
hevigen N. W. stormwind het water opge
zweept tot eene hoogte van 2.35 M -j-
N. A. P. Een boom is ontworteld, terwijl
van een gebouw een schoorsteen is afgesla
gen. Persoonlijke ongelukken hadden niet
plaats.
Degenen, die over het jaar 190S iets
van het Rijk, de Provincie of Gemeente
te vorderen hebben, dienen hunne nota's
voor den 30 Juni a.s. in te zenden.
Ouddorp.* Onze vroegere dorpsgenoot
G. W. Caron, is benoemd tot particulier
secretaris bij het Ministerie van Landbouw,
afdeeling arbeid.
5pijkenissc. Een sterke Westen tot
N. W. wind loeide reeds, den geheelen
Vrijdagmorgen over ons dorp doch groeide
's middags aan tot een geweldigen storm.
Vooral boomen en schoorsteenen werden
omvergeworpenverschillende boerderijen
kregen groote bressen in de rieten daken.
Zekere van Gstaande op een aak in de
haven werd buiten boord geslingerd, doch
wist zich zelve te redden. De boekhandelaar
A. V. bevond zich met hit en kapkar aan
den dijk van hier naar Geervliet, en werd
door een windstoot finaal omgegooid, zoo
dat hij heel wat materiéele schade bekwam.
Ook |den broodslijter A. M. overkwam
dergelijk geval. De wind rukte met zoo'n
geweld aan den kap van diens kar, dat
dit beschuttend deel der wagen een eind
wegvloog op de vleugelen des winds, dat
hij niet meer te vinden was,
niettegenstaande
