EMS BIAS.
tooo.
Zaterdag 19 December 1908.
Antirevolutionair
23sle Jaargang N°. 1408
Orgaan
voor de 2Kni<fIiollaii«lscIic en ^eeitwsclie Eilanden.
Hiiuwjaarwenschen
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
SOMMEESDIJK.
%Sle stukken voor «Ie Hodactie bestemd, %dvertentiësi en verdere Administratie franco toe te Kenden aan den Uitgever.
Drieërlei democratie
Door de antithese een andere
antithese.
Weer een Christelijke school.
Ï»P 5)ËI UITfAIJM.
Buitenland.
Deze Courant verschijnt eiken "Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UJTOEVEB,
Telefoon Intercom*». Aio. 3.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsrnimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
In het nummer van dit blad, hetwelk
in den morgen van 1 JANUARI as.
verschijnt, zullen, evenals vorige jaren,
gebracht aan Familie, Vrienden en
Begunstigers, opgenomen worden,
tegen den geringen prijs van slechts
25 cents, indien de advertentie 5 of
minder regels bedraagt. Elke regel
meer 5 cent.
Daar van deze wijze om elkaar
geluk te wenschen, steeds meer wordt
gebruik gemaakt, omdat het 't om
slachtige verzenden van naamkaartjes
kan vervangen, zal het ons aange
naam zijn, reeds nu de advertentiën
daarvoor te ontvangen, teneinde voor
een goede plaatsing te kunnen zorg
dragen.
DE UITGEVER.
Er is een Christen-Democratie. Een
liberale. Een Socialistische. En geboren
uit een antithese, doch zelve weer een
nieuwe antithese formeerend of gene-
reerend.
De Openbaring Gods eischt 'i geeste
lijk welvaren eens volks in de eerste
plaats; zoek eerst het Koninkrijk Gods
en alle dingen zullen u toegeworpen
worden.
Weest in geen ding bezorgd, maar
laat uwe begeerten in alles door bidden
en smeeken met dankzegging bekend
worden bij God.
Wij weten, dat alle dingen mede
werken ten goede, dengene die God
liefhebben.
Ik het mijne oogen op naar de ber
gen, vanwaar mijne hulp komen zal.
Mijne hulp is van den Heere, die
hemel en aarde gemaakt heeft. Hij
zal uwen voet niet laten wankelen, uw
bewaarder zal niet sluimeren, Zie, de
Bewaarder Israels zal niet sluimeren
noch slapen De Heere is uw Bewaar
der, de Heere is uwe Schaduw aan
uwe rechterhandde zon zal u des
daags niet steken, noch de maan des
nachts De Heere zal u bewaren van
alle kwaad, uwe ziel zal Hij bewaren.
De Heere zal uwen uitgang en ingang
bewaren van nu aan tot in eeuwigheid.
Ziedaar slechts uit de vele teksten
der H. Schrift een paar uitgekozen,
waarin de Christelijke Democratie haar
steun- en uitgangspunt vindt.
Om het Volk is 't ons te doen om
't heele volk; om 't volk in al zijn
rangen en standen om dat heele Volk
te doordringen van het besef, dat het
bij brood alleen niet bestaan kan, maar
wel bij brood en alle woord, dat uit
den mond Gods uitgaat, en dat Hij,
die dat brood geeft of onthoudt is de
Bewaarder Israels, Hij eeniglijk en
alleen.
Tran Hem moet alle hulp komen.
En wordt 't alleen van Hem verwacht,
dan zal de zon ons Land en Volk niet
«steken,noch de maan des nachts!;
dan zal Hij Land en Volk bewaren
van alle kwaad, dan zal Hij de ziel
der individueele personen, de ziel des
Volks bewaren, de ziel der Kerk bewa
ren dan z d 't zijn God Nederland
en Uranje in voorspoed één, in tegen
spoed een één in bloei, één in verdor
ring maar die verdorring zal niet
komen, want in het houden zijner
geboden ligt ook voor Gezin, School,
Kerk, Maatschap en Staat grooten loon.
De Christendemocratie grijpt het
heele Volk aan roept dat heele Volk
op tot één Geloof, één Doop, één Geest.
De Christendemocratie roept en
schreeuwt om recht en gerechtigheid
en rechtvaardigheid, die een volk ver
hoogt, maar de zonde is de schandvlek
der natiën, zoo wordt er bijgevoegd.
De Christendemocratie hoort 't ge
ween der armen en ellendigen en is de
kreet der verdrukking gekomen in de
ooren van den Heere Zebaothook zij,
de Christendemocratie beluistert hem
en ze trilt en weent met de weenen
den, doch wreekt zich niet op de
onderdrukkers, want Mij komt de
wrake toe, zegt de Heere.
Die wraak is de lust der Sociaal-
Democraten. We hebben al zoo lang
liefgehad (zoo sprak er een) laten we
nu haten.
Die wraak barst los bij den Socialist,
wanneer hij de vuisten balt tegen de
brandkast en de villa'swanneer hij de
rijken knarsetandend in hun weelde
righeid opmerkt en gadeslaat.
Die wraak is er niet bij de Liberale
Democratie, maar haar actie staat los
van de Openbaring, los van 't geestelijk
levenlos van de ziel eens volks.
Zoek eerst het Koninkrijk Gods
dus 't geestelijke leven eens volks
voorop.
Ruim baan dus voor de Kerk
Ruim baan voor den Bijbel
Ruim baan voor eene Christelijke
School.
Ruim baan voor geestelijke vrijheid.
En de poort ontsloten voor die
allen, opdat er zij gelijkheid in voor
waarden, niet alleen, zooals het door
de Liberale Democraten alleen wordt
begeerd, om sociaal vooruit te kunnen
komenmaar opdat er zij gelijkheid
in voorwaarden om èn in den gees
telijken en daarna ook, om in den
maatschappelijken strijd te kunnen
voortvaren.
De Christendemocratie wil vrijheid,
snakt naar geestelijke vrijheid, naar
gewetensvrijheidmaar ook vraagt
om sociale rechtvaardigheidvraagt
om dezelfde sociale voorwaarden als
de rijke; vraagt om ruime kansen
voor den arme, voor den arbeider
om mensch, meer mensch, een wel
varend mensch te kunnen worden,
die door die welvaart zich geestelijk
meer ontspannen en geestelijk meer
genieten kan.
En nu ontstaat schijnbaar een nieuwe
antithese want er zijn hardloopers,
die te snel en tragen, die te langzaam
gaan op dat nieuw gebaande pad
naar de Sociale ordening, naar dat
stelsel van Betere Voorwaarden en
zoo ontmoet men de Conservatieven
en de »Democraten« zelfs in de partij
der Christen-Democratieook in die
der Liberale Democratieook in die
der Sociaal-Democratie, 't Is bij elk
de kwestieWie loopt er harder,
wie loopt er langzamer.
En zooals we zeidenZelfs in de
Democraten van alle drie soorten
alle lijnrechtstaande tegenover de
Individualistische School der Oud-
Liberalen, vindt ge die schakeering
van Hard en Langzaam; de »antithese«
van Democratie en Conservatief.
Maar ieder voelt, dat de antithese
daarom niet kloptniet houdbaar
iswant daar zit geen beginsel in. 't Is
een gradueel verschil, dat Hard en
Langzaam loopenmaar loopen is ons
aller wachtwoord in tegenoverstelling
van stilstaan, wat alleen de Oud-
Liberalen doen willen.
Daarom is wel de antithese juist
Geloof en Ongeloof
Ook juist: Openbaring en Rede.
Ook juistIndividualistische oftewel
Democratische-Sociale Ordening.
Maar onjuist; Democratie of Con
servatisme.
Dit laatste is geen antithese van
beginselen hoogstens een tegenstelling
van utiliteit, van nuttigheid en voor
zichtigheid, tenzij men met Conser
vatieven alleen bedoelt de Oud Libe
ralen dan is de antithese weer juist.
Die gelooven, haasten niet, zegt
Het Woord en in de gemeente Den
Bommel heeft men dat begrepen.
Blind in de toekomst, maar ziende
op 't gebod hebben ze ook de handen
daar aan den ploeg geslagen, doende
wat er te doen was in hope zaaiende
nooit versagend, maar 't oog op Hem
geslagen, die de harten der gevers
neigt als waterbeken.
En waren er soms donkere oogen-
blikken in hun actiewaren de met
gezellen soms geneigd de »verzenen«
op te heften en de warmte der andere
broeders te doovennochtans, de
kleine schare moedigen hield voet bij
stuk en nu nu zal men tot bouwen
overgaan.
Zoo heeft elke school en ook deze
eene historie, maar door Gods heilige
vinger geschreven en daarom zoo
belangrijk En wat een eer, dat Hij
daar menschen voor wilde gebruiken,
kleine luijden, de niet-vele-edelen en
de niet-vele rijken.
Hartelijk gelukgewenscht, broeders
met uw succes en Soli Deo Gloria.
Zoo breekt men het Neutraliteits
beginsel af.
Zoo erlangt men een positief op
bouwend opvoedingssysteem.
Zoo wekt men geen twijfelzucht in
de harten der jeugdigen, maar zeker
heid, maar waarheid, maar standvas
tigheid.
Zoo wordt 't Geloof behouden.
Zoo de Jeugd beveiligd tegen Libe
ralisme en Socialisme.
Zoo de Religie geplant en gefun
deerd en bevestigd.
't Gaat goed zoo.
Want ook van Melissant hoorden
we goede berichten.
Weg met die Neutraliteit
'k Had juist Het Volk gelezen.
Het sociaal-democratisch hoofdorgaan.
En 'k was het er van harte mee eens
Vaak overkomt me dit niet en de datum,
als het gebeurt, mag wel met een wit krijtje
aan den balk geteekend worden.
Niemand schrikke er echter van.
Geen ketter kan 't zoo bont maken, of
hij zegt nog wel eens een wijs en waar
woord. Waarom wou dit dan een socialist
niet kunnen overkomen Te meer, wijl
Het Volk zijn wijs en waar woord slechts
»in commissies zei en het vaderschap dezer
wijsheid en waarheid heelemaal niet aan
Het Volk toekomt, maar aan een onver-
valschten ^bourgeois*, die zoover ik weet
geen rood draadje aan 't lijf heeft, zoodat
ons socialistisch dagblad slechts de eer heeft
op dezes mans brochure gewezen te hebben
en ons er enkele brokstukken uit te hebben
voorgelegd.
Interessante dingen overigens
De menschen houden tegenwoordig veel
van een sHaagschen roman.t Kort geleden
is er weer een nieuwe uitgekomen onder
't boven-opschrift »Van kussen en tranen.
'k Heb er zoo es in geneusd en wat zou ik
graag die Haagsche jongelui door 'n paar
Friesche of Geldersche landarbeiders met
flinke knokkels es laten opstofielen
Maar dit is nu ^Haagsche werkelijkheids
Titel»Onze dure bureaucratie.
Onderwerp Een kijkje in de ambtenaren
wereld aan onze ministeriën.
Men zegt zoo wel eens van 'n boeiend
verhaal, dat niemand het zonder droge
oogen lezen kan. Nu, je oogen blijven wél
droog bij deze brochureMaar ik zet het
iemand, om ze te lezen en dan de vuisten
niet in elkaar te -klemmen van kwaadheid
over zóó roekelooze verspilling van 's lands
geld
Dat zijn nu es geen praatjes.
De schrijver zelf is oud-ambtenaar en
heeft dat bureaucratisch leventje mee ge
maakt hij spreekt dus uit eigen ervaring.
En de uitgever is niemand minder dan
Martinus Nijhoff, »je« officieele uitgever,
die gerust niet meehelpen zal, om sklets-
praatjes in het land te verbreiden.
En nu enkele bijzonderheden.
De schrijver, de heer Schorel, heeft het
eerst over den arbeid aan de ministeriën
zelf en hij noemt dien geestdoadend en
tijdroovend in de hoogste mate; ware
molentjes draaierij dat woord is van mij.
»Er zijn ministeriën,i zegt hij, »waar de
behandeling van de meeste stukken zich
tot niet veel anders dan tot de doorzending
naar een andere autoriteit bepaalt.
Voorts wordt er veel overgeschreven.
Riem na riem met inkt beklad.
't Kleinste zaakje vaak onder groote
vellen folio begraven.
En wat overgeschreven is, moet weer
zorgvuldig met het oorspronkelijke verge
leken worden, of er geen schrijffouten in
zijn. Nauwkeurig is bepaald, dat dit ver
gelijkend onderzoek moet geschieden, door
iemand, die 'n trapje hooger staat op den
ambtelijken ladder, dan de schrijver.
Duf, dof, doodsch is er het leven.
Zich moe werken doen de heeren niet.
Onlangs heeft in de kranten een lijstje van
*>werkuren« gestaan, dat wel op onderdeelen,
maar niet in hoofdzaak is weersproken en
waaruit blijkt, dat de zes-urige arbeidsdag
al 'n heele zware is, ook al behoeven die
zes uren dan ook niet vol te worden »ge-
werkt,*
Geen wonder, dat de heeren vaak bezig
heid zoeken en dat kleine ruzietjes en
allerlei afgunstjes en rangverschillen zijn aan
de orde van den dag.
En dat niet alleen onder de kleintjes,*
maar ook onder de j.grooten« onder de
eersten na den minister Staat een Secretaris-
Generaal in rang boven een Administrateur
of een Directeur-Generaal, ja dan neen?
Theoretische vraag, zal men zeggenNeen,
de heer Schorel leert dit wel anders Heeft
de Secretaris-Generaal het recht de anderen
te ontbieden, als hij ze spreken wil, of
moet hij naar hen toegaan En dan
gebeurt het, dat mijnheer de Secretaris-
Generaal het vertikt en dat mijnheer de
Directeur-Generaal het vertikt, net precies
als de twee bokken, die elkaar op 't von
dertje tegenkwamen Totdat mijnheer de
Minister er aan te pas komt, om »deze
groote kinderen duidelijk te maken, wat
ieders plicht is* 1
Er is op 't oogenblik een wetsontwerp
aanhangig, om de heeren aan de ministeriën
tractementsverhooging te geven. Op zich
zelf te begrijpen 't leven wordt duurdet
en alle tractementen gaan wat de hoogte
in. Maar, zegt de heer Schorel, laten de
Kamers nu es zorgen, dat de paarden, die
de haver verdienen, die krijgen
Want dat moet soms raar gaan.
Naar 't oordeel van den schrijver.
De grooten slokken eerst uit den hoorn
des overvloeds en 't restje is voor de
kleinen. Wie in de gunst staat, krijgt op
slag wie niet, die blijft wat hij is, 't Is
gebeurd, dat iemand bij den minister klagen
kwamExcellentie nu ben ik weer ge
passeerd Ir »Ja was 't antwoord 't
spijt me wel, maar je rapport luidt, dat
je onbetrouwbaar bent in 't cijferen
»Maar, Excellentie cijferwerk heb ik nooit,
dus dat kan niet waar zijn >Hm!< was
't antwoord 3>ik kan er niets aan doen
ik moet zien door de oogen van anderen
Een hoofdeigenschap heeft de bureaucra
tie Zij zet zich altijd uit 1 Dat is haar
glorie, steeds nieuwe baantjes voort te
brengen van klerk tot kommies en adjunct,
en weet ik al watZij is van een onuit
puttelijke vruchtbaarheid en heeft deze
groote natuurdrift met al het geschapene
gemeenDe zorg voor de instandhouding
en uitbreiding der soort
Duf, dof, doodsch is haar leven
Leest de vermakelijke schets van den
schrijver
»De Departementsgebruiken schijnen
te willen, dat men aan uiterlijke ken
merken den rang kan onderkennen van
hem, bij wien men komt. Zoo zitten bv.
in den regel lagere ambtenaren in een
kamer zonder kleed. Een tweede klerk
krijgt dan onder zijn lessenaar een kleedje,
ongeveer even breed als zijn stoel. De
eerste klerk heeft een kleedje, dat bree
der is dan zijn stoelde adjunct-commies
heeft nog een breeder kleedjede com
mies klimt tot een kleed, dat aan weers
zijden van den lessenaar uitsteekt; en
de hoofdcommies heeft pas recht op een
gespijkerd kleed of een zeil, dat de ge-
heele oppervlakte der kamer beslaat.*
Een hiërarchie in kleedjes
Wat zullen wij nu zeggen?
Wèg met den ganschen stoethaspel
Ganschelijk nietwe kunnen het zonder die
ambtenaren niet, al laten ze ons ook drie
maanden wachten op een stuk van zes
regels schrifts
Wat dan verbetering eischen
ach, laat een zoutzak eens stijf staan
Maar laten we toch in elk geval zorgen,
dat we niet verder verambtenaard worden
't is nu al mooi zoode goeden
niet te na gesproken, die machteloos staan
tegenover den algemeenen sleur I
En laat de Tweede Kamer es dat
zou een subleem idéé zijn een »enquette«
openen inzake de ambtenaren aan de mi
nisteriën Naar hun werktijd, salaris, pro
motie, onderlinge verhouding, bureaukleed
jes Dat zou de kneppel in 't
hoenderhok zijn
UITKIJK.
ENGELAND.
We hebben eenige dagen geleden
melding gemaakt van dr. Martin's be
schouwingen over 't gebruik van lucht
schepen in oorlogstijd. Een goede vloot
van Zeppelins zou aan Duitschland een
machtigen voorsprong op zijn vijanden
bezorgen ja, Martin beweerde zelfs, dat
Roberts enkel daarom een millioen sol
daten wilde, omdat hij den inval van
een Duitsch leger uit de lucht vreesde.
En daartegen hielp de sterke vloot van
Engeland niets.
't Behoort alles nog tot het rijk der
fantasie, maar 't is toch opmerkelijk, dat
men in „deskundige kringen" aan het
werkelijkheid-worden, en dat binnen
korten tijd, wel terdege gelooft.
Pas weer heeft R. P. Hearne een boek
