De Frontieren over
Woensdag 16 December 1908.
Antirevolutionair
23sle Jaargang N". 1407.
Orgaan
voor de Zuidliollaitdsclie en Keeuwiebe Eilanden.
IN HOC SIGNO VINCES
Holland in het jaar 1672
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
T. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrij dagmorgen 10 nnr.
Alle stakken voor de Hedactie bestemd, Advertentie» en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
Aan onze abonne's!
Voor enkele dagen kregen we het
geluk om voor een koopje een par
tijtje boeken machtig te worden, waar
we onzen lezers een dienst mede den
ken te doen.
Wij zijn namelijk daardoor in de
gelegenheid gesteld om het keurige
boeiende geschiedkundige werk,
J. POSTMUS,
geïllustreerd door JOH AN GEBHARD,
en waarvan de prijs 1,10 is, aan
onze abonné's, doch uitsluitend aan hen,
aan te bieden voor den luttelen prijs
van Zeventig Cent.
366 bladzijden, groot formaat, voor
Zeventig Cent, dat is meer dan vijf
bladzijden voor 1 Cent, behalve nog
de platen.
Voor de a. s. Feestdagen een
keurig geschenk.
Tegen inzending van postwissel a
70 Cent, waarop »De Frontieren over
ot toezending van dat bedrag in post
zegels volgt de toezendingonmiddellijk.
Voor zending per post 15 Cent
hooger.
Hef GewUzigd Unie
rapport.
(Slot.)
Drie grieven waren er tegen de
bestaande regeling van 't L O. schre
ven we in ons vorig artikeleerstens
de Gemeentezorgen, die zoo drukkend
waren als gevolg der Schoolkosten
tweedens de lotsverbetering van
openbare onderwijzers werd daardoor
belemmerdderdensvele openbare
scholen komen onder leiding van
onderwijzers, wier beginselen door de
ouders werden afgekeurd, maar toch
niet uit de Bchool konden geweerd.
Dit een en ander was nu te verhelpen
door aan alle scholen te geven vaste
en gelijke bijdragen. En daarom
en nu komt de belangrijke conclusie
daarom zou op Gemeentebesturen,
als zijnde wettelijke en permanente
colleges de verplichting moeten wor
den gelegd om in de toekomst, na een
tijdvak van overgang, dat we nu na
Kuypers verhoogde bijdragen dóórma
ken, het beheer der School op te dragen
"an een plaatselijke commissie, voor de
verkiezing waarvan aan de belanghebbende
ouders invloed zou kunnen worden toege
kend. Voor de aan hen uit te keer en
bijdrage zouden deselfde regelen moeten
gelden als voor de bijdragen aan de
bijzondere scholen.
Dit zal de lezer ook wel inzien, dat
hier waarlijk een heel andere koers
wordt ingeslagen, dan thans. En daar
om is men van Linksche zijde, 't bleek
nu weer in de Kamer, bangig voor
dit Unierapport. De bedoeling is im
mers kort en goed dezede bijzondere
School regel en de Openbare School
uitzondering.
Met bijzondere School wordt dan
niet alleen bedoeld de Christelijke
School, maar elke School, die door een
groep ouders wordt gesticht.
Men zou dus in de toekomst krijgen:
een Christelijke School, een bijzondere
liberale School; een bijzondereJood-
sche Schooleen bijzondere Remon-
strantsche School: een bijzonder So
cialistische Schooleen bijzonder
ieder vuile nu maar aan want
vrijheid, blijheid iedere groep kan
haar eigen school oprichten.
Maar dit begrijpt ieder ook, dat dan
de Openbare Overheidsschool uitzondering
wordtimmers die School blijtt alleen
in die dorpen, waar de ouders, hetzij
sommigen of Liberaal of Socialistisch,
geen eigen school willen of kunnen stichten,
omdat ze te weinig in aantal zijn. En
slechts voor die gevallen moet de
Overheid hare school handhaven en
laten bestaan.
Wordt dus ons Unierapport toege
past, dan verdwijnt de Openbare Staats
school wel niet geheel, maar toch groo-
tendeels en wordt het aantal bijzondere
scholen ver-drie-vervoudigd. En ieder
ouder kan zijn keuze doen.
Dan zijn de Openbare Scholen ook
van Socialistische onderwijzers in
meerdere mate los dan nuwant elke
groep van ouders zoekt zijn eigen
onderwijzer; en de Socialistische on
derwijzer kan dus ook slechts bij zijn
eigen geestverwanten terecht of slechts
in die Gemeente, waar de ouders zelt
geen school gesticht hadden.
Dat men van Socialistische zijde dus
vierkant tegen dit Unie-rapport over
staat, is begrijpelijk, want
a. ze raken hun invloed op de volks-
jeugd kwijt-, immers de Staats
school wordt ontvolkt en de
bijzondere liberale School of
bijzondere Christelijke School
èevolkt.
b, ze moeten zelf Socialistische
Scholen stichten en dus op en
aan hun onderwijs een cachet
drukkeneen richting geven,
waardoor ze voor anderen een
waarschuwing worden om er
hun kinderen niet te zenden
terwijl nu, heden ten dage, zoo
stiekum hun leer en invloed nog
onder de kinderen van andere
richting kan worden ingedragen.
Summa: het Unie-rapport is voor
duizenden een boemanVoor de
Socialisten in de eerste plaatsmaar
voor vele Liberale ouders en dito par
tijhoofden en dito onderwijzers ook,
omdat terecht de vrees gekoesterd
wordt, dat de Staatsschool bijna ge
heel verdwijnen zaldan wordt de
concurrentie tusschen de christelijke
Scholen en de nieuw opgerichte bijzon
dere liberale Scholen nobeler en dit
komt beslist en zeker het Christelijk onder
wijs ten goedealle Christen-kinderen
komen dan op de Christelijke School
alle liberale kinderen gaan naar de
liberale Schoolde schoolgelden zijn
dan ook gelijk en dan zal men zien, hoe
klein de liefde was der ouders voor
een liberale school, waar ze nu nog
hun kinderen heen sturen om der een
ten wil.
Voorwaarts dusin de richting van
het Unie-rapport.
Tain- en Landbouw.
Vraagbaak.
Antwoorden of mededeelingen
Uit de Pers.
„Neutraal
De Bijbel als redmiddel
Nederland en Venezuela.
Plaatselijk Mïeuws.
Sommelsdijk. De jacht op klein wild,
met uitzondering van die op houtsnippen,
wordt in deze provincie gesloten op Don
derdag den 31 en December a.s. met zons
ondergang.
Middelharnis. Jl. Vrijdagmiddag voer
de stoomboot ^Middelharnis* op den Oost-
havendam, gelukkig dat het van vloed was
en het water rees, daardoor wist zij zich
na V2 uur v'ot te werken„
Den Bommel. Tot deelneming aan
het examen ter verkrijging van een bewijs
van voorgeoefendheid, hebben zich aange
meld J. Q. Jacobs, J. M. Bom en T.
Westdorp.
UITGEVER
Telefoon Intercom». Ho. 9.
of
door
De Uitgever.
NOG NOOIT VERTOOND.
Wat?
Dat men een spiksplinternieuw boekje met
ruim 450 bladzijden druks kan koopen voor 15
cent, of franoo per post, voor 22'/, centl
Zeker niet veel zaaks zoo veel letters, voor zoo
weinig geld, denkt ge.
Doch ge hebt mis gedacht, 'tls een pracht-
boekje, dat ik op 'toog heb. Een juweeltje voor
ieder, die zich boer noemt't zjj hij één of meer
H.A. bebouwt, een boomgaard bezit of eeD ooft*
tuin, of maar een heel klein lapje grond.
Zoo even bracht my de post den vijfden druk
er van. En dat, terwijl 't werkje nog geen twee
jaar geleden uitkwam. In Januari 1907 versche
nen, was spoedig de eerste oplage uitverkocht;
een tweede volgde, toen 3 en 1, achtereenvolgens
15,000 en 10,000 exemplaren en nu de 5de druk,
gelyk we zeiden. En deze geeft z'n lezers 30 pag.
kostelijke lectuur voor één cent I
Hoe dit mogelijk is?
Alleen door het enorme debiet dat schrijver
en uitgever hadden.
Wie dat zijn
De schrijver is kapelaan H. W. Roes, adviseur
van den Boerenbond te Dearne. De Bond zelve
is de uitgever.
BEMESTING VELDVRUCHTEN, GROENTE- EN
OOFTTEELT OP ZANDGROND.
Ziedaar de titel. Doch deze moet niet tenge
volge hebben, dat hij, die op kleigrond werkt,
de meening krijgt, dat er voor hem niets uit te
leeren valt.
Ook voor hem wordt het een /misboek, dat men
in de lange winteravonden graag ter hand neemt,
waarin zoowel door de jongeren als door ouderen
(de laatsten niet het minst) telkens weer met
vlijt gebladerd wordt en gelezen, zelfs gestu
deerd. Want dit boek voor nog geen kwartje
franco thuis, leert z'n lezers niet alleen over be
mesting van allerhande gewassen, er staat ook
heel wat in over grondbewerking, over den tijd
van zaaien en de wijze, over zaai - en pootgoed,
over de hoeveelheid zaad, de soorteD, 't planten
en verplanten, de verzorging van de gewassen,
bestrijding van ziekten enz. enz.
Naar wij vernemen is de 6de druk al weer in
voorbereiding. Deze wordt nog wat bijgewerkt
speciaal met het oog op de kleigronden.
Het boekje van kapelaan Roes is ten volle
waard, dat het door ieder buitenman gekend
worde. M.
Tragen en Antwoorden worden kottelooi geplaatst
zjjn aet ketaelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
249. Wat is superphosphaatgips Dat is toch
niet 't zelfde als superphosphaat
250. Wat dunkt u van guano Is dat niet de
beste kunstmest?
Antwoorden en mededeelingen.
246. Hoe diep draineeren? Dat hangt vooral af
van 't polderpeil. Het maaiveld van te draineeren
land mag best een kleine meter op z'n minst
boven dat peil liggen.
247. Grondsoort invloed op voedzaamheid van
gras en klavers? Natuurlijk! En geen klein beetje
ook. De rijkste gronden gevende voedzaamste
gewassen.
248. Om tulpen en hyacinten goed in den bloei
te krijgen, moet men beginnen met fikse bollen te
nemen. Want in zulke bollen zit de bloem al
klaar. Ze moet alleen nog maar ontwikkelen.
Men poot de bollen in den tuin. Ze hadden eigen
lijk al gepoot moeten zijn. Als men nu maar
zorgt, ze wat vorstvrij te houden, is de zaak al
gezond. Voor potcultuur poot men in potten en
graait die voor 't gemak in, om ze vroeg in 't
voorjaar, als de grond vorstvrij is, voor den dag
te halen. Ook kan men de potten elders vorst
vrij bewaren, om ze, als de groene spruiten voor
den dag komen, in 't licht te breDgen. Maar
zooals we zeiden alleen flinke bollen kunnen
mooie bloemen doen verwachten.
Ook de heer Goeman Borgesius heeft
zijne opvatting over de ^neutraliteit* der
openbare school ten beste gegeven.
Waarom, zoo vroeg hij, zou de onder
wijzer zijn lessen niet met verhalen en
gelijkenissen uit de Schrift, uit het leven
van den Chrtstus mogen toelichten
Waarom zou de onderwijzer niet mogen
wijzen op Christus als dengene in wien
het complex van Christelijke deugden
als het ware was belichaamd
Een dergelijke uitlegging van de »neu-
traliteit* is zeker niet zonder bedenking.
Wanneer een onderwijzer spreekt van
Christus als van den man in wiea het
»complex van Christelijke deugden is be
lichaamd-!., handelt hij naar onze overtuiging
in strijd met de wet.
Dan ontziet hij niet wat men noemt
»de godsdienstige begrippen* van hen, die
gelooven in Christus als den Middelaar
Gods en der menschen, als den Verlosser
van zondaren.
Dan spreekt hij geheel in modernen geest.
Dan kan een dergelijke school toch zeker
niet ^neutraal* genoemd worden
Tot zoover De Vrije Westfries, en de
Hilver- en Vechtbode schrijft onder het
hoofd
Als ooit het fiasco van de openbare
school gebleken is, dan zeker wel bij het
laatste Onderwijs-debat in de Tweede
Kamer.
Men weet dat door Mr. De Savornin
Lohman verleden jaar op den »Unie«-dag
de kwestie ter sprake is gebracht van ge-
heele of betrekkelijke neutraliteit der open
bare school.
Dat iemand als Mr. De Savornin Lohman,
die door zijn ijver voor de Christelijke
school getoond heeft hoe hem een Chris
telijke opvoeding van de jeugd onzes volks
ter harte gaat, met weemoed denkt aan
het feit, dat duizenden kinderen in ons land
opgroeien, zonder met den Bijbel en het
Evangelie te worden bekend gemaakt, is
alleszrns verklaarbaar.
Maar dat mannen als Borgesius, Rood-
huyzen, Roesingh e.a. die altijd de Chris
telijke school bestreden en hun godsdienst-
looze openbare school al hun liefde
schonken, in eens komen pleiten voor de
invoering van een betrekkelijke neutraliteit
en voor vrijheid om ook op de openbare
school de Bijbelsche geschiedenis te be
handelen, ja zelfs om op den Christus als
de verpersoonlijking aller Christelijke deug
den te wijzen, zie, dat is wat vreemd.
Wenschen de heeren op de school zulk
een grondslag gelegd, dat straks onze
mannen op het publieke terrein des levens
den Bijbel als richtsnoer voor al hun
handelen beschouwen
Dat kan niet waar zijn, want dan zouden
diezelfde heeren niet zoo toornen tegen
hen, die de Heilige Schrift als Gods
geopenbaarden wil erkennen en willen doen
gelden overal.
En dat dit niet waar is blijkt ook uit
hun duidelijke verklaring, dat ze den Bijbel
zelf niet op school wenschen.
Wat wenschen ze er dan wel
Hun moderne, schijnbaar godsdienstige
ongeloofstheorie, waarbij de Bijbel niet als
Gods Woord, maar als een mooi boek
met veel goeds, maar ook met veel kwaads,
en waarin de Chtistus niet als de Heiland
van zondaren, als de Zone Gods, maar als
een braaf en deugdzaam mensch wordt
voorgesteld.
Dat is de lading, die men onder den
schoonen naam van Bijbelsche geschiedenis
en leer van Christus op de openbare school
wil invoeren.
En waarom dat alles
Ach, omdat de openbare school fiasco
heeft gemaakt.
Niettegenstaande voor oprichting en
onderhoud van Christelijke scholen nog
altijd groote offers vereischt worden en
openbaar en bijzonder onderwijs financieel
nog lang niet gelijk worden behandeld,
wordt het getal Christelijke scholen steeds
grooter.
Ons volk is gelukkig nog geen gods
dienstloos volk.
Het heeft de resultaten van een gods-
dienstlooze openbare school gezien en met
ontzetting opgemerkt hoe ongeloof en
revolutie onder de discipelen van de open
bare school welig tieren.
Zie, dat doet de droomers van de ééne
school voor heel de natie zeer.
En, lettende op den geest van een groot
deel onzes volks, dat, Gode zij dank, zijn
Christelijk karakter nog niet verloochent,
moet het opschrift»hier wordt uit den
Bijbel vertelt*, boven de openbare school
dienst doen, om de oprichting van Chris
telijke scholen tegen te houden.
Ons volk zal echter wel bedenken dat
zulk een kwakzalversmiddel tot verbetering
der openbare school evengoed fiasco zal
maken als die school zelf.
Door Harer Majesteits pantserdekschip
Gelderland is op 12 dezer in open zee,
nabij Puerto Cabell o, de Venezolaansche
kustwachter Al;x genomen, waarvan de
bemanning terstond is geland. Het vaartuig
zelf is den i4den dezer te Willemstad op
Curaipao in bewaring genomen, terwijl aan
de Venezolaansche regeering de kennisge
ving is verzonden, dat deze maatregel niet
gericht is tegen het Venezolaansche volk,
doch tegen het persoonlijk bestuur van
president Castro, en dat de Nederlandsche
regeering daartoe is overgegaan, om zich
te vrijwaren tegen herhaling van molestaties
van schepen onder Nederlandsche vlag, als
gedurende de laatste jaren herhaaldelijk zijn
voorgekomen en ten opzichte waarvan pre
sident Castro geenerlei toezegging voor de
toekomst heeft willen doen. (Stct.)
Aan den milicien G. Tieleman is een
maand verlof verleend om zijn vader in de
smederij behulpzaam te kunnen zijn.
Als deskundigen voor de opneming
der waarde van mobilair ten behoeve van
de heffing der Personeele belasting in deze
gemeente, over 1909 zijn benoemd, de
heeren T. Schilperoord en J. Zaaijer beiden
te Middelharnis.
De suikerbietencampagne kan alhier
als geëindigd beschouwd worden, althans het
laatste schip ligt onder de lading.
Maandag jl. zijn van den landbouwer
J. Nipius alhier uit het land in den Oude-
Iandschen polder onder Middelharnis een
hoeveelheid ajuin gestolen. De vermoedelijke
alhier wonende daders zijn bij de politie
bekend. Dit noemen vader en schoonzoon
»stek zoeken of juin lezen
Door den Rijksveldwachter Haaks-
man is procesverbaal opgemaakt tegen C. W.
alhier, wegens jachtwetovertreding.
-Zaterdag kwam A. Struik tot de
onaangename ontdekking, dat van hem een
rund dood in den stal lag, door over elkander
te geraken, had het eene beest het andere
geworgd.
Tot Directeur van de Chr. zang ver -
eeniging »Euphonia« is benoemd den heer
van Eyk onderwijzer aan de Chr school.
Tot deskundigen voor de opneming
der waarde van het mobilair ten behoeve
van de heffing der personeele belasting in
deze gemeente over 1907 zijn aangewezen
de heeren T. Schilperoord en J. Zaaijer.
Een arbeider uit Ooltgensplaat, werk
zaam zijnde op de Tiengemeten, had het
ongeluk Zaterdagmorgen vroeg in de kaai
te vallen. Spoedig werd hij er door zijn
makkers uitgehaald en kwam met den schrik
en een nat pak vrij.
In het overlijdensregister van dit jaar
komen niet minder dan 10 levenloos aan-
gegevenen voor.
De zitting van den Militieraad te
Dordrecht zal worden gehouden op Maandag
25 Januari 1909 in een der lokalen van
de Burgeravondschool Kromhout No.
144—146.
Bij publicatie is bekend gemaakt dat
de jacht op klein wild wordt gesloten op
Donderdag 31 December 1908. Het vangen
van houtsnippen met laat-, war- of val-
vlauwen is toegelaten tot en met den 2 7$ten
Februari 1909.
