23ste Jaargang N°. 1406.
voor de Zaidliollandsrlie en Zeeuwsclie Eilanden.
Zaterdag 12 December 1908.
3
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
:erk.
uitgever
fSATIE.
Ds. Luteiju van Aalst
dlir. Groeneudrjk.
KERK.
foort, J. Ki'aay te Leer
G. Sterringa, te Krops.
estzijde), A. v. Wijk
sburg, Jao. Eringa, t<
)p Zaud, J. de Bruin
Workum F. G
dand. Naar Kleveri
te Delfshaven.
wkoop (Z.-H.) H. W
egen.
A), E. A. Groenewegi
aeer J. Fokkiuga, ti
Rijswijk (Z. H.) Dr
teren. Naar Voors!
Rotterdam
ansdam, H. Meulink
lhoven o.a., D. Hogeu
-Berg. Voor Brus
i.
IMEENTE.
Up en Landmeer J
orn op Texel. T
Monnikendam.
KERK.
ngen, C.Stadermanu
EF. KERK.
ipen, G. van Rene
VGVLIET. De hee
der bijzondere sohoo
ien benoemd tot on
aalsckool te Middel
ïken Vaderlaudsoh
ijven.
g op Gereformeerdei
hoopt Donderdag 1'
jaarvergadering t<
ehouden verkiezin;
nen, werden de af
rffeu K. Buth herko
verden verkozen to
ot Diaken W. Bake
Bakelaar kondon d
hap kon de vereeD
Gteref. Grondslag i
liten om zoo spoedi
derwijzerswoning t
le kapitaal beschik
bron vernemen w
d van de Ned. Herv
es Zondagsmiddag:
fening te houden
ïgewiiligd.
de Gonsistorikame
het vormen eene
ilgenootsohap.
ze vergadering e
komen waarom me
ij op, dat men zo
en, maar de vraa
leere dat wij doe
de naam des Heere
voor in 't gebed, eij
i. Hoedemaker, dis
ig uiteen zette,
larbij de minimum
itiger werd vastge-
vorming van eer
erflakkee, en wen.
n werden de heeren
-ker en J. L. Bos-
tot het vaststellen
nt. Tijdens deze
ter aan het bestuur
i, gekozen werden
3r. Na nog het een
n wat op de agenda
imers, den tijdelijke
loor hem gegeveB,
aan de Redactie
oor de plaatsruimte
ymphatie in dezen
idts verzoeht deze
te sluiten.
reohtigde lidmaten
>t oudorliug geko
iwendijk.
e Ned. Herv. Kerk
van Jaarsveld.
LIJNEN,
am naar Java, ver-
am naar Java arr.
naar Rotterdam
naar Amsterdam
am naar Batavia
r. 6 December van
naar Amsterdam
fee. van Port-Said,
van Amsterdam
mber van Batavia
terdam.
mber van Batavia
r Amsterdam ver
van Amsterdam
am naar Batavia
naar Amsterdam
rtrok 9 Dec. van
ember van New-
tterdam vertrok
naar Java arr. 8
des namiddags
iten.
aan dePersoons-
Zuid-Hollandsohe
.ls volgt:
- per 100 stuks.
zak.
50 Ulo.
Hl.
Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercomm. Ho. 2.
Adverteutiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Gtroote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr.
Alle sfsikSien voor de lledacïie bestemd, Advertentiën eis ventere Administratie franco toe le zenden aan tien Uifg-ever.
Uit de Pers.
Wijziging der Leerplichtwet.
Dat wijziging der wet op den leerplicht
noodzakelijk is, wordt algemeen toegegeven.
Het is maar de vraag, in welk geest die
wijziging moet plaats vinden.
Van de uiterste Linkerzijde wordt aan
gedrongen ie. op verlenging van eten ter
mijn voor verplicht schoolgaan van 6 tot 7
jaar; 2e. op verplicht herhalingsonderwijs
3e. op invoer van de verpligting voor de
gemeentebesturen om aan de schoolkinderen,
die zich daartoe aanmelden, eten en schoei
sel te verschaffen.
f En als een Kabinet der Linkerzijde met
<een Kamer waarin een Linksche meerder
Iheid is, de herziening tot stand moet
brengen, dat gaat het dien weg ouk stellig
op.
j De Minister Heemskerk echter verklaarde
in zijn memorie van antwoord, dat hij schoon
niet ongenegen om een technische herziening
der wet ter hand le nemen, geen plan heeft
tot boven aangegeven verscherpingen.
Wie onder ons volk die verscherpingen
niet wenscht, mag dus' wel hopen, dat het
tegenwoordig Kabinet niet door een uit
de Linkerzijde vervangen wordt.
Sticktsche Courant.
Zondagspret.
I Zondags schijnt er te Middelburg een
voetbalwelstrijd gehouden te zijn waarbij het
buitengewoon ^beschaafd* is toegegaan.
Tenminste de Middelb. Crt. schrijft
Van de zeer afkeurenswaardige
houding van een zeker deel van het Mid-
delburgsche publiek tegenover de Tilburgsche
voetbalspelers maakten wij reeds melding.
Ons is verzekerd dat die vreemde bezoekers
allerminst aanleiding gaven hen aldus te
bejegen.
Wij kunnen daarom niet genoeg den staf
breken over hen, die de Tilburgers lastig vielen
en hen met steenen wierpen.
Maar er zou nog veel ernstigers gebeurd zijn
wanneer de daar posteerende agent niet met
beleid en takt waren opgetreden en hen door
raad en daad voor erger had behoed.
Dat mag hier wel een geboekstaafd wor
den.
Dat de huidige sportliefhebberij verede
lend werkt zal niemand uit het bovenstaande
afleiden, 't Zijn stichtelijke Zondagen, die
de Vrijzinnige jeugd doorbrengt.
„Voorloopige" hechtenis.
I Het was een zeldzaam geval.
Deze week, bij de Almeloosche recht
bank.
- Zelden of nooit, wanneer een verdediger
vraagt om ontslag uit de »voorloopige
hechtenis* wordt dit toegestaan.
Regel is, dat de rechtbank »geen ter
men* vindt, om aan dit verzoek te voldoen.
Ie Almelo ging het anders.
Na twee minuten in de raadkamer ge
weest te zijn, kwamen de rechters terug en
werd de onmiddelijke invrijheidsstelling van
de beklaagden gelast.
Natuurlijk is hiermee nog niets beslist
over schuld of onschuld de uitspraak
volgt nog. Maar 't is nu toch noodig, om
eens te wijzen op het feit dat deze be
klaagden maandenlanq hebben ^gezeten*
al was 't dan ook »voorloopig* terwijl de
rechtbank in twee minuten wist te beslissen,
dat dit zitten onnoodig was.
Waar dan nog bijkomt, dat die hechtenis
twee maanden verlengd werd omdat
...de rechter van instructie met vacantie was 1
Ons rechtsgevoel stuit dat.
'■Voorloopige hechtenis* kan helaas 1
noodig zijn. Onze rechtspraak kan ze niet
missen. Maar 't is een hulpmiddel, dat on-
schuldig voor hun leven ongelukkig maken
kan.
Maandenlang zitten ze vast. Hun zaken
staan stil en verloopeD. Hun gezin raakt in
ellende. Hun goede naam is wèg. Hun ge
zondheid wordt geknakthun ziel verbit
terd
Atgezien van deze beklaagdevan hun
schuld of onschuld, rust op de publieke
opinie de taak, om tegen onnoodige vrij
heidsbeneming krachtig te getuigen.
Een rechter blijft ook een mensch.
Hij denkt allichtlk neem het zékere
voor 't onzekere en zet mijn man in arrest.
De macht daartoe moet hij houden.
Maar de wetenschap, dat publiek en
pers hem hierbij op de vingers zien, moet
hem dwingen tot de uiterste voorzichtig
heid Onze Courant.
üt&Meiil&nü.
VAN DEN BALKAN.
Het heet, dat er tusschen Turkije en
Oostenrijk al meer ontspanning komt.
Maar wat dan te denken van de Oosten-
rljksche mobiiisatieplannen
De regeering moge dan zeggen dat
zij niet over mobilisatie denkt en dat
alles slechts dient tot versterking der
garnizoenen in Bosnië, 't heet dan toch
maar een teit dat er weldra circa 100,000
man gereed zullen staan, om, zoo noodig,
de belangen der Donaumonarchie te
beschermen. Ja, uit Weenen kwam bo
vendien het bericht dat de regeering
aldaar waarschijnlijk de 60,000 man der
eerste ïeserve zal oproepen.
'c Was te verwachten, dat hierover
officieel licht zou worden gespreid, ter
geruststelling van wie in bekommernis
zaten. Het is zoo, de militaire overheid
verkieeg in de afgeloopen maand van
den Keizer machtiging, op grond der
wet van 1888, een deel der reserve en der
aanvullingsreserve onder de wapenen te
roepen. Doch dat was noodig om te
kunnen overgaan tot de noodzakelijk
geworden verhoogicg der vredessterkte
van de troepen, die in Bosnië en Her-
zegowiüa 011 in het Zuiden van Dalmatië
zijn gekanlonneerd.
De militaire overheid zal zooveel mo
gelijk trachten de levensbelangen der
bevolking te sparen, en heeft te voren
het besluit genomen om voor het aange
geven doel slechts manschappen der be
treffende catagoritën te bezigen, die
reeds in actieven dienst zijnd.w.z. de
lichting, die thans haar derde dienstjaar
volbrengt èn de eerste lichting van de
aanv-reserve die aan het einde van haar
8 weken herhalingsoeteningen is gekomen
zullen onder de wapenen worden gehou
den. In het bijzonder zal dus niemand
van de tot de reserve of aanvullings
reserve behoorende manschappen, die zich
thans in het burgerlijke leven bevinden,
worden opgeroepen. Er kan in het geheel
geen sprake zijn van een mobilisatie, als
men in het oog houdt, dat voor zulk een
mobilisatie, de oproeping der reservisten
noodzakelijk zou zijn en dat er geen enke
le reservist werd opgeroepen
Aldus dan een officieuze meêdeeling,
die aanstonds gevolgd werd door een
officieele in de Hongaarsche Kamer.
Al die geruchten omtrent mobilisatie
en botsingen in Servië, verklaarde Wec-
kerlé, zijn er slechts op berekend om
den toestand in een ongunstig daglicht
te stellen.
Alles heett zich ertoe beperkt, dat het
departement van oorlog drie afdeelingen
der 2da reserve van het 15de legerkorps
heeft opgeroepen, en voorts tot het laten
nadienen van eenige afdeelingen van dit
korps die nog in hun derde dienstjaar
waren. Ook besloot het departement van
oorlog nog, teneinde den garnizoensdienst
wat te verlichten, eenige bataljons en
een paar veidbatterijen naar Bosnië te
zenden. Ik vraag u, aldus de Minister,
niet de minste waarde te hechten aan
alle geruchten, die stelselmatig verspreid
worden
We willen ons laten geruststellen Oos
tenrijk neemt dus geen krasser maatre
gelen, dan bij den ernst van den toestand
passen. Maar al komt er ook weer
eenige voortgang in de onderhandelingen
met Turkije, de algemeene toestand is
nog niet van dien aard, dat men zonder
zorg de naaste toekomst kan tegemoet
zien. De kleine Balkan-staten woelen
nog, en de groote mogendheden verhelen
hun gebetenheid op Oostenrjjk niet.
<*emeiii$'33 Nieuws
Een gevaarlijke autotocht.
Een automobiel stond voor het Grand
Palais te Parijs. De chauffeur liet zijn
auto even in den steek, een zestienjarige
straatjongen loopt voorbjj, springt voorop,
zet zich gemakkelijk op het lederen kussen
neemt het stuur, haalt de handle over
en voort gaat et.
Hij tuft langs de buitenboulevards,
stuift wel twee, drie keer Parijs om, wilde
dan de binnenstad doorrijden maar daar
ging de pret er af. Hij stopte, sprong er
at en liep ijlings weg.
Toen werd de rakker door een paar
agenten achterhaald. De automobiel werd
aan zijn doodeljjk beangsten eigenaar
teruggegeven, die wel meer dan vier uren
naar zijn voertuig had loopen zoeken.
Ongelukken hadden, wonder boven
wonder, niet plaats.
In Bergambacht
is het nog allesbehalve rustig. Naar men
ons meldt, blijft een troepje onruststokers
het edele bedrijf van ruiten stuk smijten
nog steeds uitoefenen. Bij een antirevolu
tionair raadslid en bij nog een ander
antirevolutionair zijn de laatste dagen
weder steenen door de rui en komen vlie
gen. Een ander tegenstander van de
kermis wordt geregeld op straat gevolgd
door enkele slungels, die hem de schande
lijkste liederen nazingen. De gemeente
lijke politie staat tegen deze uitspattingen
blijkbaar machteloos.
Diefstallen in Loosduinen.
Nog voortdurend hoort men van dief
stallen in de tuinen. Aan het Polderlaantje
werd over een lengte van wel 40 meter
de looden nokbedekking van een kas,
die tegen een muur was gebouwd afge
sneden. Bij een ander tuinder werden
kleedingstukken weggenomen en uit een
volière op villa Johanna" kanaries ont
vreemd. (Resb.)
Eindelijk bekend.
Te Groningen was in den nacht van
den 14en op den loen Juli van dit jaar
een brutale inbraak gepleegd in het kan
toor van de handelsvennootschap voorheen
Müller Co. in de Poelestraat. Uit een
zich daar bevindende brandkast was met
behulp van sleutels, die vooraf uit den
lessenaar waren genomen, een bedrag van
ruim f 2500 in bankpapier en specie ont
vreemd. Men vermoedde reeds terstond
dat de dader of daders met het oog op
de wijze waarop de inbraak was gepleegd,
met de plaatselijke toestanden der kan
toorinrichting bekend waren. Doch on
danks alle nasporingen gelukte het niet
de schuldigen te vinden. Van den beginne
af was verdenking gevallen opeen zekeren
B. II. J. M. die vroeger als bediende
bij de bedoelde vennootschap werkzaam
was. De bewijzen tegen hem waren echter
niet voldoende om tot een aanhouding
over te gaan. Evenwel hield de recherche
het oog op bedoelden persoon. En het
trok in den laatsten tijd de aandacht, dat
deze grooter verteringen maakte, dan in
overeenstemming was metz'n verdiensten.
M. werd dientengevolge aan een streng
verhoor onderworpen en bekende, na veel
aarzeling, zich aan de inbraak te hebben
schuldig gemaakt. Yan 't gestolen bedrag
werden bij visatie aan hem nog f1792
teruggevonden, welke som in de voering
van zijn jas was verborgen M. werd in
hechtenis genomen en ter beschikking der
justitie gesteld. (Prov. Gr. Ct.)
Een moord in het huis van bewaring.
Toen de gevangenbewaarder Bassard in
het Huis van Bewaring te Berlijn zijn
avondronde deed en aan de controleklok
in de gang bezig was, werd hij onver
hoeds aangevallen door een man, die hem
met een mes 3 krachtige steken in het
hoofd gaf, waardoor de hersens bloot
kwamen. De gevangenbewaarder kon nog
zijn sabel trekken tot zelfverweer, maar
toen ontzonk hem de kracht en viel hij
bewusteloos neer. Daarna maakte de
gevangene zich meester van de sleutels
van den bewaarder en liep zoodoende
eenige 'gangen door, waar hij echter een
anderen bewaarder ontmoette. Hij had het
mes nog in de had en viel nu ook dezen
bewaarder aan, die echter den tijd had
óm zich te verdedigen. Er ontstond een
woedend gevecht, waarin het den bewaarder
niet gelukte, zijn tegenpartij het mes te
ontwringen en, toen hij voelde, dat hij
het onderspit zou moeten delven, trok
hij zijn revolver en schoot den gevangene
neer. Met andere bewaarders, die op het
schot toesnelden, doorzocht men het huis
en vond weldra denbewusteloozen bewaarder
Bassard, die in zijn bloed baadde. Men
vervoerdde hem terstond naar het hospitaal
//Charité» waar hij nog deuzelfden nacht
overleed. De gevangene, die eveneens
zwaar gewond is, heet Rubin en is een
gevaarlijke schurk, die meermalen gestraft
is en nu weder wegens inbraak in voorarrest
was. Hij was in de werkplaats bezig
geweest en er daar in geslaagd het mes
onder zijn kleederen te verbergen. Hoe
hij in de gang gekomen is, is nog niet
opgehelderd. Hij wordt thans in de
ziekenzaal der gevangenis verpleegd.
Laag bedrog
Uit louter liefde voor het vak was zij
onderwijzeres geworden en gaf nu les in
de armenschool, ergens in de provincie
Groningen. De kinderen mochten haar en
ook de ouders. Men prees haar tact en
haar menschlievendheid, Waar gebrek
geleden werd sprong zij bij, als zij maar
eenigszins kon. Zoo kwam op een ochtend
een van haar leerlinkjes met behuild
gezichtje op school en weeklaagde tegen
de '/juf» over den wankelén gezondheids
toestand van haar vader en over het gebrek
dat zij daardoor leden. Juf beloofde het
gezin op te zoeken.
Aldus geschiedde.
Onderwijzeresje, getroffen door de bittere
armoede, welke zij daar zag en door den
dood van den bewusten vader tracht de
smart te lenigen door gul geldgeschenk.
Dankgestamel van de //weduwe» en de
kinderen.
Gevoelig onderwijzeresje vindt echter
dat zij nog meer moet geven en besluit
daarom tegen den avond terug te keeren
hetgeen zij ook deed. Groot was haar
ontsteltenis echter toen zij datzelfde gezin
opgewekt aan tafel zag zitten, zich be
drinkende aan jenever. Meer nog, ook bet
//lijk», de //doode vader» nam deel aan.
't drinkgelag en brulde er liederlijke
liederen
Zoo werd de medelijdende onderwijzeres
bedrogen
Kindermoord.
Dinsdagmiddag waren een paar jongens
bezig om op de Spiegeinisserkade te
Rotterdam, een kogei uit een straatriool
op te visschen, die er bij het knikkeren
in geraakt was. In plaats van den kogel
baalden zij er een kinderarmpje uit, dat
zij op straat wierpen en daar lieten liggen.
Dit zag de 15 jarige G. J. H. wonende
in de Hendrik de Keijzerstraat, die het
armpje opraapte en aan een agent van
politie, dien hij in de nabijheid ontmoette
overgaf, met de mededeeliög van waar
het kwam.
De agent gaf hiervan dadelijk kennis
op 't politiebureau in de Meermansstraat,
van waar een inspecteur zich met een
paar agenten naar de Spiegelnisserkade
begaf om onder hun toezicht de omlig
gende riolen te laten afzoeken door man
nen van de reiniging.
Dit had tengevolge, dat uit een ander
riool te voorschijn werd gehaaid een
linkerbeentje met een gedeelte van het
dijbeen er aan, en uit weer een ander
riool eenige darmen. Het gevonden armpje
is blijkbaar met geweld ontwricht en het
beentje afgesneden, terwijl wat de darmen
aangaat, nog niet met zekerheid is te
zeggen of deze van een mensch af komstig
zijn. De griezelige vondst is tot nader
onderzoek naar het Ziekenhuis gebracht.
Het beentje en het armpje zijn af kom
stig van een zeer jong kind, dat nog niet
lang dood kan zijn.
De commissaris van politie in de derde
afdeeling, politiebureau Meermanstraat,
verzoekt beleefd doch dringend dengene,
die eenige inlichtingen, hoe vaag ook,
omtrent deze lichaamsdeeien kaD geven,
daarvan mededeeling te willen doen aan
gemeld bureau.
Pit- Nicolaas te Delft.
Men meldt uit Delft aan de N. R. Ct.
Op de Stutensociëfceit alhier heeft
Zaterdagavond St. Nicolaas aan 1223
behoeftige kinderen, welgeteld, een feest
avond bereid.
De zalen daverden van pleizier, al was
dan het karakter der feestvreugde, anders
dan dat, hetwelk gewoonlijk eigen is aan
de vroolijkheid van de soos.
De cholera in Rusland.
De correspondent van de „Times",
meldt uit Petersburg, dat de cholera zich
gestadig uitbreidt. Maandag waren er
33 zfekte en 9 sterfgevallen. De cholera-
barakken worden weer geopend. Het
heet, dat de waterleiding besmet is.
Een eigenaardige vaster.
Te Hamburg zit op 't oogenblik een
inbreker in voorloopige hechtenis. Neu-
bert is zijn naam, die hardnekkig weigert
voedsel tot zich te nemen. Hij vast nu
al 18 volle dagen en geklutste eieren
schijnt men hem niet in te geven. Hij
drinkt alleen groote hoeveelheden water.
De man is broodmager geworden en ligt
er den ganschen dag stomzinnig heen.
Zijn pols is normaal, maar aan 't normale
van zijn geestestoestand wordt getwijfeld.
Naar aanleiding van dit geval deelt
Dr. Neidhardt te Hamburg mee, dat
eenige jaren geleden onder soortgelijke
omstandigheden een gevangene 29 dagen
heeft gevast. Den 30sten dag werd hij
naar een ziekenhuis gebracht, waaruit
hij den daarop volgenden dag wist te
ontvluchten
Zuiveringszout of zuringzout.
Te Amersfoort werd een jongen uitge
zonden om zuiveringszout te halen. Aan
wien de schuld lag, is onbekend, maar
de knaap kwam terug met zuringzout
en dit goedje werd ingenomen. Gelukkig
wist spoedig ingeroepen geneeskundige
hulp erger te voorkomen.
(I
