voor de %ui<!liolla»<l»che en Zeeuwsehe Eilanden.
Zaterdag 31 October 1908.
S.
w
1
A n tirevo lution air
23ste Jaargang
Orgaan
m
IN HOC SIGNO VINCES
er mg
T. BOEKHOVEN,
f5.55.
KOOP.
SOMMELSDIJK.
Staats- Pemioncermg.
1>P 22*11' &JITM2JM.
geruite
i d van
f4,55.
jpplooide
»55,
t 5.55.
deuren
sviot en
5 50,
1.55.
zwarte,
in alle
en ge-
i, 4.55.
If 1.55.
[gelsche
Bizon-
Iheviot-
3.50.
■Stoffen,
35 OO,
I I
lin zijn eigen
®9
binnen- en
n Landerijen.
;en.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco por post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Imtercomm. IVo. 2.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsraimte die zg beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr.
4 He stukken voor «8e BKedaetie bestemd, idiericniiën ea ver fiere Administratie tranco toe te Kenden aan den Uitgever.
i.
Een sociaal democratisch Inzender
uit Dirksland was 't met onzen driester
over den Bond van Staatspensioneering
niet geheel eens. Wel hadden wij ge
lijk door met hem en zijn partij te
oordeelen, dat de rijken bes) premie
kunnen betalen, wat door den Bond
niet gewenscht wordt, maar overigens
ging hij met ons niet mee.
Wij schrevenDe Staatspensionee
ring is bedeeling.
Hij schreef toenWij Socialisten
kunnen niet aannemen, dat in die
landen, waar Staatspensioneering is
ingevoerd, deze het karakter van be
deeling draagtevenmin dat dit de
bedoeling van welke Staatspensio
neering ook, kan zijn.
Doch, zoo vervolgde hijBeslist on
juist is Uwe redeneering»De lijn,
waarlangs die pensioneering loopt, is
de Socialistische. De Staat, de Vader,
die voorziet in de behoeften.
En nu zette de Inzender door een
citaat van den heer Wibaut, voorman
der Socialisten, uiteen, op wat grond
de Socialisten de Staatspensioneering
wenschendat citaat van Wibaut
luide aldus
Onze eisch van Staatspensionee
ring zegt tot den Staat, als orgaan
der gemeenschapgij steunt en
handhaafd een stelsel, dat ons
arbeidenden, arm laat, terwijl wij
anderen rijk makende prijs, die
wij voor onze arbeidskracht bedin
gen reikt niet verder dan tot levens
onderhoud terwijl wij werken zoo
ontberen wij levensonderhoud, wan
neer wij te oud zijn om te werken,
te oud om arbeidskracht te leveren
neemt gij dus uit die meerwaarde,
uit de vermogens en inkomsten der
bezittene klasse, die uit onzen arbeid
zijn gewonnen; neemt gij als be-
lastingheffer hieruit zooveel als
noodig is om ons levens onderhoud te
verschaften, wanneer wij tot werken
te oud zijn of ongeschikt.
En dan vervolgde de Inzender
Dit standpunt nemen wij, Soc.-Dem.
in en dezen eisch zullen wij én aan
den Staat én aan de bezittende klasse
stellen, zoolang tot zij is vervuld en
het dan niet beschouwen als bedeeling,
ot als een gunst, maar als een recht
te
Voordat we nu beginsel tegenover
beginsel plaatsen, eerst een paar op
merkingen.
Eerstenshet aantal Landen, waar
Staatspensioneering is ingevoerd is
miniem.
In Duitschland is er geen Strats-
pensioneering, maar moet de arbeider
premie betalen.
In Oostenrijk is ze er ook nietmaar
het plan bestond in 1904 om de
ongevallen-, ziekte- en invaliditeits-
en ouderdomsverzekering in één or
ganisch geheel te verwerken en dan
ook premies te heffen van de arbeiders.
In Finland is ze er ook niet, maar
daar geven zoogenaamde kassen on
dersteuning van allerlei aardook
aan ouden van dagen.
In Denemarken is ze er ook niet
want daar worden de kosten gedragen
voor de eene helft door den Staat,
en voor de andere helft door de
gemeente, terwijl dan nog alleen maar
recht hebben de.personen boven de
60 jaar, die zonder hun schuld hulp
behoevend zijn geworden en gedurende
de laatste 10 jaar geen armenverzorging
hebben genoten, noch veroordeeld zijn
wegens bedelarij en landlooperij.
We erkennen: premiebetaling is er
niet, maar Staatspensioneering, zoo
als de Soc.-Democraten dat eischen
als een »recht voor allen,is er
evenmin.
In Zweden is ze er ook niet. Daar
betaalt de werkgever premie voor de
arbeiders; en niet-verzekeringsplichtig
zijn de Staats- of Gemeenteambte
naren de bemanning van vaartuigen
en zij, - die klaarblijkelijk ongeschikt
tot werken zijn.
In Noorweqen moet premie betaald
worden van hat 16e jaar af. Zijn ze
te arm, dan moet de Gemeente die
bijdrage betalen gedurende twee jaar
op elke vijf jaar. Ieder verzekerde
krijgt een premieboek, waarin de bij
dragen worden genoteerd.
In Frankrijk moet premie betaald
worden 30 jaar lang onder voor
waarden.
In België wordt premie betaald en
krijgt de arbeider aanmoedigings-
premiën in den vorm van een Staats-
bijdrage aan hen, die verzekerd zijn
en voorts ook onder voorwaarden.
In Zwitserland wordt premie betaald
van het 18e jaar af.
In Engeland wordt geen premie ge
heven.
In Italië wordt premie geëischt, en
in Spanje is er geen ouderdomsver
zekering.
Staatspensioneering is er dus in
Engeland alleen. En in Denemarken
lijkt het er iets op, en daar be
schouwt men het wel degelijk als
bedeeling trouwens de heer Wibaut,
die door den inzender geciteerd werd,
schrijft ook over deze wet elders
Wat zijn nu tegen deze Deensche
wet de meest gangbare bezwaren
Ten eerste, dat zij geen verze
keringswet is, doch verzorging van
Staatswege.
Dit bezwaar, telkens opnieuw in
gebracht, is zeer juist.
De titel der Deensche wet is »Wet
op de ou&evHomsondersteuning voor
waardige hulpbehoevenden buiten de
armenzorg.a
De titel wijst dus in de door ons
gecursiveerde woorden wel degelijk op
bedeeling door den Staat, op onder
steuning op armenzorg buiten die der
filantropie enz.
Maar afgedacht, of de inzender niet
kan aannemen, dat zoo'n pensioneering
het karakter van bedeeling draagt,
wij noemen het verzorging van Staats
wege en Wibaut noemt die betiteling
»zeer juist.
Of die Staatsbedeeling nu een
»recht« is, is een andere kwestie,
waarover we het in een volgend artikel
hebben willen.
Een tweede opmerking is deze. Wij
zijn niet onjuist door te zeggen dat de
lijn der Staatspensioneering de socia-
listischelijn is nl. de Staat, de Vader,
die voorziet in de behoeften. Immers
als de Staat aan ouden van dagen
ondersteuning aanbiedt, is hij toch de
Vader, die in de behoeften voorziet;
Vader-Staat verzorgt die menschen, en
geeft ze den kost tot op bun dood.
De Inzender onderscheidt niet goed.
De vraag ot de Staat rechtens ver
plicht daartoe is, zooals hij beweert,
raakt volstrekt de kwestie niet, dat,
als de Staat die verplichting nakomt, hij
dan toch de ouden voedt en als een
Vader in de behoeften voorziet.
Recht of geen rechtDe Staat zorgt
voor de onderdanen en hij deelt gratis
»brood« uit aan de ouden van dagen.
En dat is de Socialistische lijn.
Of het recht is? Ja zegt de Inzender.
Neen, zeggen wij
(Wordt vervolgd.)
Daar zit waarheid in.
Door één der Kamerleden werd
afgekeurd, dat een Kabinet, dat de
beginselen belijdt, die leven in de
partijen ter rechterzijde een voorstel
tot verhooging der successiebelasting
is aangekondigd. Tegen dien maat
regel is, zoo zei dat lid. steeds gepro
testeerd. En dat lid vervolgde:
Mocht eene verhooging van de
belasting niet voor de rechte lijn,
maar voor de zij lijnen bedoeld
zijn, dan zouden de bezwaren wel
is waar niet zoo klemmend zijn,
doch evenmin zijn weggenomen.
Daargelaten, dat eene succesie-
belasting altijd wisselende inkom
sten oplevert, is zij, naar de
rneening van dit lid uit een eco
nomisch oogpunt af te keuren,
omdat zij leidt tot vernietiging
van hot kapitaal De verhooging
zal ook schadelijk zijn voor de
instellingen van maatschappelijk
nut i n weldadigheid, voor chris
telijke instellingen en scholen en
voor kerken. Reeds nu zijn legaten
aan zulke instellingen met zware
rechten belast. Daarom zou zijns
inziens veeleer verlaging dan ver
hooging van deze belasting wen-
schelijk zijn. Wel is waar worden
deze gelden meestal vermaakt
onder vrijdom van successierecht,
maar het werd niet billijk geacht
erfgenamen die reeds een deel
hunner erfportie door zulke lega
ten verminderd zien, nog te be
lasten met een hooger successie
recht.
Wat dat lid beoogde is wei waar.
Successiebelasting heeft bezwaren.
Maar de tegenwoordige regeling is ook
niet in orde. Het erfrecht hoopt naar
onze wetgeving veel doelloos kapitaal
op door de erfenis tot in den twaalfden
graad van bloedverwantschap te doen
uitkeeren.
Tot in den twaaltden graad.
Onzes inziens een veeltal graden te
ver. En veel beter achten we het, de
achterneefjes enz. enz. het geld kort
en goed te onthouden en het te storten
in de Rijkskas, waar 't voor de Pensio
neering van arbeiders zeer goed ge
bruikt kan worden; zoo genieten de
armen ook van de rijken.
En, waar wij nu ons standpunt
aangewezen hebben nl. inkrimping
van het aantal graden van bloedver
wantschap, daar gevoelt men, dat wij
't met 't lid hierboven bedoeld niet eens
zijn, maar integendeel een zeer zware
belasting zouden willen heffen op de
erfenissen van verre neven en nichten.
Wat al te haastig gepraat.
In het Voorloopig Verslag op hoofd
stuk I staat een zin, die dezer dagen
door een stemming in de Kamer wel
werd belicht. De tegenstanders zei
den dit:
Tot dusver heeft zijn arbeid
van 't Kabinet Heemskerk)
zich dan ook voornamelijk bewo
gen op het terrein der militaire
aangelegenheden, maar zijn voor
stellen betreffende de levende
strijdkrachten getuigen meer van
een streven naar consolideering
van het bestaande stelsel dan van
hervormingszin en van het
inzicht, dat ook de legerkwestie uit
een sociaal oogpunt moet beschouwd
worden.
Het verwijt aan dit Kabinet was
dusgij hervormt niet 't leger, maar
laat alles bij het oude èn tweedens
uw kijk, o Kabinet, op 't leger is niet
sociaal.
Dezer dagen was echter in behan
deling een wijziging der Militiewet,
waarover we reeds een en andermaal
schreven nl. opkomst der militie in
twee ploegen en als gevolg daarvan
verkorting van 't blijvend gedeelte
van 4 tot 2 maanden en inkrimping
der militaire uitgaven.
Voor dat ontwerp stemden de Soci
aal-Democraten. 't Was 62 vóór en 12
tegen. We noemen alleen deze partij,
omdat haar stem hier, bij 't militaire
ontwerp vooral waarde heeft, waar
immers zij 't altijd is, die wat aan te
merken heeft op de sociale schade, die
van de legeraangelegenheden gevolg
is, enz.
De Sociaal-democraten stemden vóór.
En toch schreef men in 't Voorl.
Verslag dat ons Kabinet de leger
kwestie niet uit een sociaal oogpunt
beschouwde.
Ja, ja, dat bleek wel uit de stemming.
Daar werd ik nu s-koud* van.
't Was op den jaarlijkschen provincialen
landdag van de modernen in de provincie
Zuid-Holland, dat de secretaris, dr. K.Nobel,
na een aansporing, om toch met ^heilig
vuur* de moderne beginselen te verbreiden,
de woorden des Heilands op zijn lippen
nam: s-De velden zijn wit, om te oogsten;
bidt dan den Heere des oogstes, dat Hij
arbeiders uitzenden zal.*
Nu méént die man dat eerlijk.
In zijn jammerlijke blindheid en ver
dwaasdheid acht hij dat de mensch gered
moet worden uit de strikken der j>ortho
doxie,* en tot de moderne levensbeschou
wing gebracht, om het ware geluk op aarde
te verkrijgen.
Het modernisme is zijn >eenigen troost*
in leven en stervenhij heeft zich dat
tenminste wijs gemaakt en daarom wil hij
^arbeiders* uitzenden, om dien troost te
verbreiden en velen daarin te doen deelen.
Om zulke arbeiders bidt bij den Heere
Welk een ontroerende gedachte
Die arbeiders moeten de gemeente in,
om daar den menschen te prediken, hoe
het niet waar is, dat ze in zichzelf ver
doemelijk liggen voor Goddat Jezus
Christus niet is de eeuwige Zone Gods
dat Hij niet met Zijn bloed voor al onze
zonden betaald heeftdat Hij al de Zijnen
niet tot Zich trekt en tót Zich neemt in
eeuwigheiddat Hij niet is opgestaan ten
derden dage, noch zit ter rechterhand Gods,
En als ze dan al die vastigheden hebben
losgewrikt, en de arme gemeente verbijsterd
om zich heen grijpt, naar eenig houvast
dan moeten deze arbeiders haar den troost
bieden der moderne beginselen dan krijgen
ze de gestooten steenkorrelkens der moderne
theologie in de plaats van het voedzame
brood van Gods Woord dan wordt hun
ontnomen het kleed der volmaakte gerech
tigheid van Christus en worden ze getooid
met den mantel van eigen deugden, die
de mot wegvreten zal
En om zulke arbeiders wordt gebeden.
Tot den Heere des oogstes
Is het niet om er bij te weenen, dat
ongestraft de kansels der christelijke kerk
gebruikt mogen worden, om zóó de schapen
der kudde te scheren, ja te kelen
Diezelfde dr. Nobel sprak ook over de
toekomst van het modernisme.
Blijkbaar is hij een optimist
Maar toch zag hij die toekomst niet zoo
gunstig in en meende dat, tenminste in den
eerstvolgenden tijd de modernen nog verder
zouden worden teruggedrongen in de Her
vormde kerk. Met name op het platte
land, Hij sprak er zelfs van, als zouden de
2>orthodoxen« stelselmatig trachten, in mo
derne vacatures hun mannen te schuiven,
om zoodoende langzamerhand de gemeente
te winnen.
Nu, daar is iets van aan.
Ik heb dat telkens met eigen o ogen
zien gebeuren. Moderne dominee's zijner
pro rata zooveel niet meer, zoodat de
kleine plaatsen, met schrale tractementen
jaren en jaren vacant kunnen blijven.
Dat gaat dan eindelijk die gemeentenaren
vervelen. Ze worden er tot op de najaars-
dorpsmarkten mee geplaagd, dat hun plaats
toch wel slecht befaamd moet zijn, waar
iedere gemeente tegenwoordig gauw voor-
zieu is en zij zoolang moeten wachten
de meer conservatieven willen dan nog wel
'n orthodoxe man hooren de ortho
doxe predikanten uit den omtrek hebben
met grooten ijver in de langdurige vacature
de gemeente bewerkt de moderne
dominee's, dr. Nobel liet het zelf door
schemeren, hebben er zich weinig mee
bemoeiden zoo hebben al tien
tallen, eertijds moderne gemeenten, een
jong, orthodox predikant gekregen.
Een enkele van de zoorianigen heb ik
wel eens gesproken en waarlijkik benijd
ze niet en voor hun arbeid moet men eer
bied hebben
Ik schakel natuurlijk de vraag niet, hoe
zij in zulk een ^gemeente* kunnen optreden
als plaatselijk Dienaar des Woords*
het is hier de plaats nu niet, om over deze
vraag te handelen. Doch afgezien daarvan
zijn er weinig s>visschers van menschen,*
die 't zoo moeilijk hebben, als deze eerste
orthodoxe predikanten in moderne dorpen.
Gelukkig nog, wanneer ze er een »kern«
vinden, hoe klein ook, waarbij ze zich
kunnen aansluiten mannen en vrouwen, die
bij ervaring hebben leeren verstaan, wat
het zeggen wil gewasschen te zijn in het
bloed des Lams.
Maar vaak ontbreekt ook die kern en
hebben de ^orthodoxen* zich al voorlang
van de moderne meerderheid, ook kerkelijk,
afgezonderd.
Dan staat in der waarheid zulk een pre
dikant op een »eenzamen post.* Hij begint
dan met te werken op de jeugd en jonge
lingschap -hij richt een Zondagsschool op,
lokt de jongelingen en jongedochters in
vereenigingen, maakt veel werk van zijn
catechisaties
Maar ach wat moeielijke arbeid
Daar is vooreerst de onkunde, zóó verre
gaand, dat wij er ons gewoon geen denk
beeld van vormen kunnen. Weldra ontbrandt
de vijandschap, vooral wanneer de predikant
ook door zijn leven getuigt tegen de moderne
opvattingen geheel-onthouder is anti ker-
misvergaderingen organiseert, de komedie
schuwtden dag des Heeren heiligt en
zooal meer.
Hetzelfde, wat hier van predikanten ge
zegd wordt, geldt ook voor evangelisten,
onderwijzers en voor allen, die door welke
gezindheid ook, zijn aangewezen om te
midden eener moderne omgeving te arbeiden.
En toch hoe moeilijk, is die arbeid heerlijk
en draagt ze vaak rijke vrucht.
De eerste, die op zulk een plaats het
ijs breekt, ziet van die vrucht gewoonlijk
niet veel. Hij gaat vaak weenend voort en
