Woensdag 2 September 1908.
Antirevolutionair
23ste Jaargang N°. 1377.
Orgaan
voor tSe Knidliollandsrbf en Keenwsche Skilanden.
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
Algemeen Kiesrecht.
Be antithese.
Voor wie de verhoogde subsidie
Vraagbaak.
Uit de Pers.
Binnenland.
Officieel ©edeelte.
Plaatselijk Aleuws.
Deze Courant verschijnt eiken "Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Interconm. So. 3.
Advertenties 10 cent per regel en 3/j maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en k/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Alle sfiaiiiliesa «Ie iSetlaetie S>e§tesiid, Advertentiën en verdere Administratie granen toe te zenden «Ran den Uitgever.
3tie UIJ8T
van de 30ste Jaar-Collecte voor de Scholen
met den Bijbel.
Transport f 4,388,73
Uniegiften van eenige vrienden en
vriendinnen te Grouw
21,-
Enamatil met Lettelbert, Oostwold
en den Horn
204,25
Grootegist met Doezum en Sebalde-
buren
17
130,20
328,40
Winaum Gr. met Obergum (H. en
149,64'/,
G. K.)
JJ
Bozum met Oosterwierum
65,
Britzum met Cornjum en Jealum
G. K
32,01
Oenkerk met Roodkerk, Oudkerb,
Giekerk en Wijns
170,—
Oostermeer
J»
18,85
Oudehaske met Haskerhorne
V
53,—
Zuidwolde Dr.
52,35
Hattem met Hattemerbroek
155,01
Nieuwaal
7,—
Voortbuizen met Zwartebroek
161,27
Zuilichem
24,-
Nigtevegt
39,09
Buasum met Laren en Blaricum
115,-
Huizen
V
61,82
Bergachenhoek
r>
115,44
Noorden
n
146,40
Nieuwerbrug aan de Rijn
77,71
Rijswijk bij den Haag
n
150,28
Oude Wetering met Roelofs-Arends-
11
93,21
St. Laurens met Brigdamme
n
34,70
Serooskerke (Walcheren)
n
68,01'/,
Bergen op Zoom G. K. en Ev. lok.
33,30'/,
Totaal van 75 Locale Comités f 6,895,68'/,
Waar niets staat aangegeven is de collecte aan
de huizen gehouden.
De correspondent te Hattem, die voor de 30ste
maal de Unie-collecte heeft geleid, verblijdt er
zich over, dat de Heere telkens nieuwe, jonge
mannen aangort om ons krachtig te helpen en
de plaats willen innemen van oude beproefde
strijders, die ons door den dood ontvieleD.
De Unie-collecte bedroeg te Huizen in de Herv.
Kerk f 47,80 en in de Geref. Kerk f 14,02.
De Unie-collecte bedroeg te Eergen op Zoom
in de Geref. Kerk f 28,03'/, en in bet Evangeli
satielokaal f 5,27.
De nagiften worden later afzonderlijk gepubli
ceerd. Zij beginnen reeds te vloeien. Heeren cor
respondenten verzuim toch niet om ze af te halen.
R. DERKSEN,
Secretaris der Unie.
Het voorspel der generale verkie-
kiezingen wordt gehoord. De Socialisten
laten reeds luide klinken het lied van
't allemanskiesrechthet kiesrecht
voor mannen en vrouwen.
Onze partij heeft zich daartegenover
geplaatst. Voorstander van een uitge
breid kiesrechtvoorstander van
kiesrecht voor mannen en weduwen,
verzetten we ons nochtans tegen het
algemeen kiesrecht, zooals dat door
de Socialisten wordt gepropageerd.
Het individualistisch kiesrecht,
waarvan het algemeen kiesrecht, de
uiterste consekwestie is kan ons niet
behagen.
Niet behagen juist omdat het met
individuen rekent, met getallen. Veel
meer bekoort ons het organisch kies
recht, dat thans wel nog niet volledig
kan worden toegepast het zij verre!
maar waaraan toch een begin van
uitwerking kan worden gegeven.
Kiezers wenschen we te doen zijn
in de eerste plaats de hoofden van
gezinnen endedaarmeegelijkgestelden.
Jammer, dat dit schoone beginsel
afbreuk wordt gedaan door het capa
citeitenstelsel, dat onzes inziens de
organische idee totaal verdonkert,
maar dat we op dit oogenblik uit
politieke redenen niet van't organisch
kiesrecht kunnen losmaken.
Die organische idee vindt men ook
terug in het kiesrechtvoorstel der
Unie-Liberalen, dat o.m. ook inhoudt
een kiesrecht- aan alle gehuwde
mannenaan hen althans wilde men
beslist het kiesrecht toekennen, want
zoo zeide de Voorzitter op 8 Febr,
»ik erken dit tenvolle, dat de man in
de echtvereeniging toch altijd het
hoofd moet blijven en dat er dus
iets voor te zeggen is om aan het
hoofd der echtvereeniging het kies
recht toe te kennen en aan de ge
huwde vrouw niet.
Aan 't hoofd der echtvereeniging
daarin ligt de organische gedachte
daarin het door ons gewenschte huis
manskiesrecht.
Zeker de Liberale Unie heeft ook
het dameskiesrecht, dat weer evenver
van de Organische gedachte afwijkt
als ons Capaciteiten kiesrecht.
Maar in de motie van 't Hoofdbe
stuur (8 Febr. '08) staat duidelijk,
dat de dames ongehuwd moeten zijn
wat beteekent, dat gehuwde dames
het kiesrecht niet krijgen omdat de
man het hoofd is van 't gezin.
We verschillen dus wel met de
Lib. Unieeerstens willen we niet
alle mannelijke Nederlanders, zooals
haar motie luidtwij willen alleen
alle gehuwde mannelijke Nederlanders
van zekeren legftij dtweedens willen
we niet, zooals de Unie wenschtde
vrouwelijke ongehuwde Nederlanders,
maar wel de vrouwelijke eertijds ge
huwde weduwen.
Toch staan Unie en wij niet zoo ver
van elkaar af wat de grondgedachte
aangaatde organische idee ligt ook
eenigermate in haar motie.
Met de Socialisten gaan we echter
heelemaal niet accoord.
En zooals de heer Roodhuizen op
den Uniedag zei, zeggen we hem na
we wenschen met de Socialisten geen
concours, geen wedstrijd aan te gaan
in dezen.
Algemeen Kiesrecht voor mannen
en vrouwen is ons onaannemenlijk.
Christus is op de wereld gekomen
tot een val en tot een opstanding.
Zijn persoon en Zijn leer bracht
reeds aanstonds een scheur in de
Israëlietische natie, die in tweeën viel.
En bij 't Kruis juichten velen dezer
Joden en spotten met het Eli, Eli,
Lama, Sabachtani, terwijl anderen
weenden, op de borst sloegen en
uitsprakenDeze is waarlijk Gods
Zoon.
En van dien tijd af is die Christus
voorwerp van aanbidding of object
van haat geweest met al de tusschen-
liggende toestanden van belangstelling
dan wel onverschilligheid waardee
ring dan wel miskenning.
Die Christusgestalte trekt nog aan
of stoot nog af.
En wie rondom zich ziet en den
wrevel der menschenkinderen gade
slaat; wie de onrust opmerkt in zco
veler harten; de bezorgdheid waar
mee de donkere toekomst wordt
ingezien, erkent, dat allerwege de
persoon van Christus scheiding en
scheuring te weeg brengt onder en
in volken, geslachten en families en
gezinnen.
Wrevel en onrust heerscht onder
de menschenkinderen.
Het is een wrevel en onrust als
gevolg van de miskenning van den
Christusde vrede is uit het hart
uitgebannen't geestelijk leven vlucht
voor materialisme en levenslolmen
prikkelt en wekt elkaar op tot onge
bondenheid en smaalt op de belijders
van Jezus' naam:
Hatelijk en elkaar hatende, dan om
kerkelijke, dan om politieke, dan om
sociale redenen, komt slag op slag
de antithese voor den dag in aller
menschen leven.
En dat zal, hoe ouder we worden,
in scherper mate blijken.
De menschen zullen hoe langs hoe
meer belijnder tegenover elkaar gaan
staan. In schijnbaren vrede soms. Als
't bij feiten komt in lichterlaaie vlam
mend.
Algemeen is de uiting gehoord, dat
de verhoogde subsidie aan de Ge
meente- en Bijzondere scholen moest
gebruikt worden om de salarissen der
onderwijzers daarmee te verbeteren.
Hoe vreemd keken we op, toen we
dezer dagen lazen in het door mr.
Troelstra zelf geschreven artikel, dat
er nog wel eens over gepraat kon
worden of dat zoo wel was.
Hé dachten we Een socialistisch
leider, de hoofdleider twijfelt nog of
de hoogere subsidie wel geheel voor
de onderwijzers bestemd is.
En allerwege wordt het geeischt.
Wie is nu mis? De algemeene
opinie in de onderwijzerswereld en
velen daarbuiten of mr. Troelstra.
In elk geval zal zijn woord voor
inhalige Gemeentebesturen een heer
lijke uitdaging zijn aan de onderwij
zers om hun eischen maar wat lager
te gaan stellen.
We vinden Troelstra's woord zeer
onvoorzichtig.
Waarlijk, de salarissen der onder
wijzers zijn niet zoo ruim, dat door
mr. Troelstra al een spaak in het
rollende wiel moet gestoken worden.
En dan op welken grond zegt mr.
Troelstra dater kan nog wel eens
over gepraat worden.
't Is jammer, die uitlating. Demo
cratisch is ze niet, dunkt ons.
Tuiai- en Uan«lI>oiiw.
MERGKOOL.
Mergkool is een soort van kool, welke hier en
daar verbouwd wordt (altijd waarop betrekkelijk
kleine oppervlakte) om als veevoeder te dienen.
Deze koolsoort ontleent haar naam aan 't feit,
dat hare opgezwollen stengel met merg gevuld
is en daardoor niet houtig wordt, zooals dat met
andere koolsoorten wel 't geval is. Denk maar
eens aan de stronken van spruitkool. Daar zou
je somwijlen haast een spijker op recht kunnen
slaan. Mergkool echter blijft ook wat de stengel
betreft door 't vee gemakkelijk te verorberen.
Inzonderheid, als men dien stengel bewerkt met
de hakselmachine. Doch dit geldt immers ook
van onze voederbieten, Hansjes, Jaapjes ol hoe
men die ook noemen wil. De mergkool schijnt
daarmee nog iets gemeen te hebben. Hare stron
ken kunnen ook des winters als veevoeder dienen
Want, men kan ze bewaren, net als mangels
wordt verteld.
In sommige streken verbouwt men wel eens
een kwart bunder of wat meer Boerekool of
Kruikooi om als veevoeder dienst te doen. Doch
er zijn ook streken, waar men tot dat doel de
voorkeur geeft aan mergkool. Wordt de opbrengst
van Eoerekool geschat op 30 50000 K.G. per
H.A. mergkool geeft volgens Reinders Handboek
nog meer. Wat de voedende waarde aangaat
vinden we aldaar vermeld, dat ze niet verschilt
van die der gewone boerekool. Een tabeltje staalt
deze mededeeling.
Men onderscheidt twee soorten van mergkool
groene en roode. Volgens de bedoelde tabel is de
laatste iets minderwaardig dan de eerste. Ter
overtuiging laten we tot slot nog enkele cijfers
volgen.
Groene. Roode.
Stronken Bladeren Stronken Bladeren
Eiwit 0,9 1,7 pOt. 0,7 1,5
Vet 0.2 0,5 0,2 0,4
Koolhydr7,9 6,9 7,9 6,5
Mergkool is vooral geschikt om in 't begin van
den staltijd te helpen tot het vormen van een
overgang van groen- tot droogvoer.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of mededeelingen
zjjn met hetzelfde nummer gemerkt ala do vragen
waarop zo betrekking hebben.
211. Wat is eigenlijk het sterilï's eeren van
groente
212. Waarom geeft men kainiet bij voorkeur
in 't najaar.
Antwoorden en mededeelingen.
208. Mergkool Antwoord in een klein op
stelletje.
209. Tegen kattendoorn in de wei? De vrager
bedoelt zeker die houtachtige doordragende
planten met paarse bloempjes? Da's gedoomd
stalkruid. Uitsteken en verbranden da's je ware.
En als a.s. voorjaar weer uitloopers of jonge
planten zich mochten vertoonen, dan ze maar
terstond te lijf.
210. Zou de geachte vrager niet een» wat van
die beestjes kunnen toekomen aan de Redactie
van de Rubriek Landbouw? Men weet daar niet
wat hij voor diertjes bedoelt en kan dus op be
doelde vraag nog geen antwoord geven.
Zoogenaamd neutraal
Welke indrukken uwe kinderen uit de
zoogenaamd neutrale lectuur ontvangen en
wat daarvan voor hunne zielen en voor hun
volk, dus ook voor uw geslacht, o ouders
de diep treurige gevolgen zijn, kan Frankrijk
ons leeren, zooals blijkt uit de volgende
citaten en handelingen
s>Laat ons niet zeggenWe willen den
godsdienst niet uitroeien. Neen, laat ons
integendeel zeggenons doel is den gods
dienst te vernietigen«.
Auiard »Anales de la jeunesse
laïque Aug. 1904.
»Geen God meer 't Is niet de kerk
alleen die we moeten neerhalen God moet
gedood worden.
2>Catechisme republicainr van
wege de Vereeniging van Fransche
onderwijzers 1905.
»Zij die God gelooven zijn stommerikken.
De wormen, die men in het fruit aantreft,
zijn pastoors-!.
s>In 'n leerboek op de Fran
sche school te Viévigee.
Alle jaren, en soms onderscheidene malen
per jaar, worden er in Frankrijk onderwijzers-
congressen gehouden, waar dan gedelegeer
den in last krijgen om op te treden als
2>Commissien van den Index«, die aan de
regeering de schoolboeken aanwijzen, waarin
nog eenige verdachte (godsdienstige) uit
spraak of zinsnede voorkomt.
Zoo wordt de openbare school in Frank
rijk, ouder de leus van volstrekte neutra
liteit, het werktuig der vijanden van den
godsdienst.
In Maart 1904 schreven de hoofden der
Vrijmetselaars-Loges o.m. het volgende
»We kunnen volstaan met te wijzen op de
jongste werken van Hervé Aulard en Bayet,
om aan te toonen, dat de schoolboeken
zijn opgesteld in wetenschappelijken, ratio-
nalistischen geest.
Door den minister van onderwijs is nu
als stuitsteen daaraan toegevoegd een wets
ontwerp, waarbij iedere vader of voogd
verantwoordelijk persoon, die z'n kinderen
aan dit onderwijs onttrekt, strafbaar zal zijn
voor 't gericht, zelfs tot gevangenisstraf toe.
Wee het volk, dat aan zulke neutraliteit
is overgeleverd wee de christen, die daar
tegen bij zijn kinderen niet waakt.
(Geref. Kerkbode.)
II. M. de Koningin.
Een pers-bureau uit Den Haag meldt
In de laatste dagen deden allerlei on
gunstige geruchten de ronde over den ge
zondheidstoestand van H, M. de Koningin.
Uit de beste bron kunnen wij mededeelen,
dat er geen enkele reden is tot ongerustheid.
H. M. de Koningin maakt een rustkuur
door en vertoont zich daarom in den
laatsten tijd niet in het openbaar. Niet
onwaarschijnlijk mag het geacht worden,
dat binnenkort een mededeeling kan worden
gedaan, die tot algemeene vreugde in den
lande aanleiding zal geven.
Bekendmaking.
HET BESTUUR van het waterschap „De Oude
Polders" loozende op de haven van Middelharnis,
maakt bekend, dat bij hen van Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland is ontvangen een ont-
werp-besluit der Provinciale Staten tot vaststelling
van wijzigingen en het bijzonder reglement voor
gemeente-polders, welk ontwerp gedurende eene
maand voor belanghebbenden ten kantore van
den Secretaris is nedergelegd en wel van 29 Aug.
tot en met 28 September 1908, gedurende welken
termijn bezwaren tegen voormeld ontwerp schrif
telijk aan Gedeputeerde Staten voornoemd, kun
nen worden kenbaar gemaakt.
Middelharnis, 28 Aug. 1908.
Het Bestuur voornoemd,
NIJGH, Seer. J. v. d. KOOGH, Dijkgraaf.
Sommelsdijk Zaterdagavond omstreeks
10 ure brandde een klamp bestaande uit
20 voer erwten, staande aan den Ouden-
landschen dijk nabij .den molen in combi
natie toebehoorende aan A. Hoogzand, Jb.
Schellevis en T, Buurveld geheel af. Verze
kering dekt de schade. Oorzaak onbekend.
Een vergadering van den Raad is
belegd heden Dinsdag 1 September 1908
des namiddags te 7 ure.
Middeiharnis. De vischsloep ï-Leo en
Willy-s; welke een tijd lang stil gelegen heeft
wegens gebrek aan volk, wordt weder in
gereedheid gebracht voor de versche visch-
vangst.
M. Noordijk welke het vorige jaar
ter verbetering van positie naar Noord-
Amerika vertrok, is jl. Vrijdag alhier terug
gekeerd, daar hij in het verre westen in
zijn verwachting teleurgesteld is.
De heer K. de Koning is aannemer
geworden van het verfwerk aan de stations,
remises enz. van detramwerken op ons eiland.
Maandagavond viel er een kind van
F. van der Weide in de Kaai, daar directe
hulp aanwezig was, had men het spoedig
op den wal.
Een benauwd oogenblik! De heer
L. F. de R. welke Zondagmiddag een wan
deling maakte, werd nabij Marietjespad op
het onverwachts door 3 honden aangevallen,
welke zijn jas stuk scheurde en waarvan bij
ternauwernood zonder verwonding atkwam.
Ook hier is de verjaardag van H. M.
de Koningin, Maandag niet ongemerkt
voorbijgegaan, daar uit verschillende wonin
gen de driekleur uithing en des avonds de
Muziekvereeniging ï-Sempre Crescendo <r een
uitvoering gaf.
Den Bommel. Tot Wethouder dezer
gemeente is hernoemd de heer J. C.
Borgdorfï.
Bij publicatie is bekend gemaakt dat
de begrooting voor 1909 ter visie ligt en
tegen betaling der kosten in afdruk is ver
krijgbaar gesteld.
Het in schrijvingregister der Nationale
Militie is gesloten met een getal van 21
personen.
De land weer verlofgangers Petrus
Vervloed en Leendert Bakker zijn opgeroe
pen om den 26 October onder de wape
nen te komen voor landweeroefeningen.
Het onderzoek der verlofganger voor
de landweer zal dit jaar voor deze gemeente
plaats hebben te Oude Tonge den 6
November 1908.
Door C. Kievit is onder de Tienge-
meten opgevischt een flesch waarin een
briefje zat van den volgenden inhoud
Bulletin De L'office.
Du Gouvernement Général de l'Algérie
Palaris-Royal (5 Galerie d'Orléans) Paris ier.
arr.
(Téléphone 108,40)
15300.
M. Albertin.
Café-restaurant des forgers de Vul-
cain.
El Biar.
Dèpd' Alger.
Ouddorp. Maandagmiddag had H. B.
het ongeluk om boven uit een schuur te
vallen, waardoor hij zich vrij ernstig be
zeerde.