AM.
rdam.
'JN,
voor de Xuidltollaitdsclie en Keenw§clie Eilanden.
i
Woensdag 12 Augustus 1908.
238le Jaargang JN°. 1371.
Antirevolutionair
Orgaan
I:
I
U
i
STAD,
jmmslsdijk."
rken.
'oederbakken
.SSEL,
IN HOC SIGNO VINCES
IJK.
lines
ris.
T. BOEKHOVEN.
Machines,
garantie,
en billijk,
ines worden te-
prijs ingeruild.
Rotterdam, i
'EERDEBIJ.
I.- per UI2.
agtprijsopgaat bij
CHOCOLAAD,
El) en
i opzeggen ©V2
!t. !s jaars met drie
opzeggen 3% pGt»
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij rooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDIJK.
Dienstaanrragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing,
j Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
I Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrjjdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor «Ie Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
»Vooruit« citeert de »N. Arnh. Ct
van '26 Juli over burgemeester be
noemingen. We kunnen over den
inhoud van dat overgenomen stuk
moeilijk oordeelen, omdat men daar
voor ter plaatse Dinxperloo en Zelhem
een onpartijdig onderzoek zou moeten
instellen. Temeer omdat dit geciteerde
artikel der »Arnh. Ct.« sterk naar
politiek riekt, of naar een beschouwing
die sterk liberaal gekleurd is. De
antirev. burgemeesters krijgen daar
al 't onverdraagzame en plaagzuchtige
zoo ongeveer heelemaal voor hun re
kening en dat wil er bij ons niet in.
Zoo verdraagzaam en vredig zijn de
liberale mens.hen in Nederland niet
uitgevallenja we gaan verder en
gelooven, dat bij toepassing der antirev.
beginselen de liberalen zeer onver
draagzaam en zeer onrustig worden
en er dan «heel wat tooneelen« afge
speeld worden. Ja, waarlijkdan
worden er «heel wat tooneelen« afge
speeld. Er is ook in dezen uit heden
en verleden veel leering te putten.
Maar dat artikel der «Arnh.» laten
we voor wat het is.
Doch «Vooruit» heeft er een kop-
stukje bijgevoegd met dezen zin
Om een geschikt man te vinden
zegt de Redactie.
Maar eilieve, wat vordert ge met
zoo'n nietszeggende uitspraak.
Alles hangt af van de vraag, wat
men onder bekwaamheid en geschikt
heid verstaat, en hoe men tot een
vergelijkend en afdoend juist oordeel
komt over die bekwaamheid en ge
schiktheid der sollicitanten.
Zie eens naar dit lijstje. Op 4 Juli
1902 stond het zóó met de Burge
meestersbenoemingen
Lib. R.-K. Antir. C.-H.
Zeeland 79 12 11 1
Z.-Holland 160 3 11 3
Drente 31 1 0 0
Groningen 51 0 10
Friesland 36 0 4 3
Overijsel 56 4 0 1
N.-HoIIand 122 6 3 3
534 26 30 11
Hebt ge nu de vrijmoedigheid, re
dactie (en 't zou aan onbeschaamdheid
grenzenom te zeggenEr waren
h v. in Zuid-Holland wel 160 geschikte
hberale burgemeesters en maar 17
geschikte anti-liberale. Zoo'n conclusie
durft ge natuurlijk niet te maken
1 was al te bespottelijkMaar zeg
dan zelf: hebben de Liberale Regee-
rjngen dan geen eigenaardige, hoogst
eigenaardige opvatting getoond van
daj "geschikt.
Cm een geschikt man te vinden 1
zegt de Redactie
Maar zoo'n maatstaf is van geener-
ei, waarde. De liberale Regeeringen
achtten in Z -Holland 160 liberale
menschen bekwaam, en daarentegen
kwaam Ze^e anti-liberalen be-
®en. geschikt man te vinden.
Weet de redactie wel, dat van de
bevolking
en
Kath.
2 Districts-Schoolopzieners en 13
Arrondiss.-Sohoolopzieners, samen 15,
in Friesland erprecies 15
liberaal waren.
Minister Borgesius benoemde 1
District-Schoolopziener en 8 Arrond.
Schoolopzieners allen liberaal.
Er zijn 23 Arrondissementen voor
't Notariaat, waarin gezamenlijk de
verhouding van Katholieken tot met-
Katholieken staat als 5 9. Er waren
820 notarissen Naar verhouding der
moesten er dus zijn 293
527 niet-Katholieken. Er
waren maar 176 Kath. notarissen
dus 117 te weinig. De Lib. Regeeringen
achtten die Roomsche notarissen dus
ongeschikt.
Geloof U dat, redactie, dat die
Roomsche sollicitanten ongeschikt wa
ren en de Liberale sollicitanten als
voor 't ambt geknipt. Ge zult wel
wijzer zijn om het voor die Liberale
Regeeringen in dat geval op te nemen.
Welnu dande praktijk der Lib.
Regeeringen is geweest een »geschikt«
man te zoekenmaar wonder boven
wonderals die bekwaamheid en ge
schiktheid tot voorwerp van regee-
ringsonderzoek kwam, waren alleen
liberale sollicitanten »geschikt«. Welke
maatstaf legde de liberale regeering
aan 7 Bijna uitsluitend de politieke
richting van den sollicitant.
In de liberale «Nieuwe Courants
kwam dezer dagen een bericht voor
uit Oude Tonge.
Daarin werd gemeld, dat bij de
gehouden gemeenteraadsverkiezingeen
liberaal was gekozen.
De Raad, zoo kon men voorts lezen
De Raad blijft dus samengesteld zoo
als hij was6 vrijzinnigen en 1 anti
revolutionair. Het is daarom jin het
belang van de gemeente te hopen, dat
de Regeering een burgemeester zal
benoemen in overeenstemming met de
richting van de grootste meerderheid
der bevolking.
Het merkwaardigeveelzeggende
woordje daarom werd door ons g>
cursiveerd.
Oude Tonge is overwegend liberaal.
De Raad heelt een vrijzinnige meer
derheid.
Zóó spreekt men, nu het in de
vrijzinnige kraam te pas komt.
Toen Minister Kuyper eenzelfde
gedragslijn volgde ten aanzien van
overwegend rechtsche gemeenten, dorst
men te wagen van «verregaande par
tijdigheid.»
't Is fraai
We komen dus tot deze slotsom
4. Te zeggen: de voornaamste vraag
is om een »geschikt« man te vin
den, is een nietszeggende uitspraak,
omdat de vraag iswat noemt ge
bekwaam en geschikt. Welke is
daarvoor uw maatstaf.
2. Lib. Regeeringen beantwoordden
de vraag, wie bekwaam en wat
geschikt was, steeds zoo, dat alleen
menschen van haar politieke kleur
geschikt waren. De rest was onge
schikt.
Dr. Kuyper heeft met die methode
van politieke sjacberij gebroken en
de andere, veel betere methode
gekozen om burgemeesters te be
noemen naar de politieke overtui
ging der meerderheid der bevolking.
Natuurlijk zijn daar ook uitzonde
ringen, die den regel bevestigen.
Evengoed als de Lib. Regeeringen
ook bij uitzondering andersdenken
den benoemden, wat den regel ook
bevestigde om eigen partij genooten
te benoemen in zelfs andersdenkende
gemeenten.
4. De Liberale «Nieuwe Courantcc
volgt nog 't voorbeeld van dr. Kuyper.
5. We vragen, al heeft die vraag geen
practisch nutwat is voor re
dactie, de maatstaf voor een bekwa
men en gesehikten sollicitant naar
't Burgemeesterschap. Waaraan
moet zoo'n sollicitant voldoen Als
we dat antwoord vernomen hebben,
kunnen we over die keuzen eens
verder spreken.
In 't Noorden van ons Land woont
een notabeleniet bepaald van onze
beginselenzijn vrouw echter wel.
De tijd naderde, waarop zijn kind
den schoolpliehtigen leeftijd bereikt
had.
Er moest èen keuze gedaan worden
en de ouders kozen de Chr. School.
Op een vergadering, waar puur
zaken werden behandeld, weigerden
een paar openbare schoolhoofdenden
notabel de hand.
Het kon niet lijden hem de bur
gerlijke beleefdheid te bewijzen.
Het orgaan De School met den
Bijbel is in dezen onze zegsman.
Wel zijn die schoolhoofden dan zeer
onverdraagzaam. En als dit de ther
mometer is om daarnaar te bepalen
den geest van hun «neutraal» onder
wijs, dan weten we wel, wat de
kinderen als 't zoo te pas komt, zul
len hooren over andersdenkenden.
Tuin- en Landbouw.
Antwoorden of mededeelingen
Binnenland.
De reis van Prof. Bavinck.
Kamerzetel-Den Helder.
Nederland en Venezuela.
li Hl ten Band.
FRANKRIJK.
DUITSCHLAND,
f
'1
1
\oor- en achter-
:tO gulden
JIATIEK
IEDEN
MILLIOENEN
EKUJDERS
KT b a aca
In van 50 els,75 els
:rs en Drogisten
•lx peller is verkrijg-
STBOS te Sommelsdijk
Iroisbij A. G. P. DE
L. HOBBEL te Oolt-
te Ouddorp.
leden tegen 4pCt.
|7i(,pCt.'sjaars, ook van
lijks aangevraagd worden
■stuur,
terugbetaling van gelden
igavond van 68 uur,
10PPE Cz., Sommelsdijk.
:kapitalen
en buitenl. beurzen;
sluiten van hypotheken
pen en buitenl. Effecten
n zeer billijke conditiën
[ie gratis verkrijgbaar zijn-
s.
UITGtEYER I
Telefoon Intercom». So. 3.
I Adrertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel,
j Boekaankondiging 5 Cent per regel en */s maal.
Aan Vooruit.'
Geen maatstaf.
Bij burgemeestersbenoemingen wordt
door sommige bladen in overeenstem
ming met dr. Kuypers taktiek telkens
de eisch gesteld, dat de burgemeester
gekozen moet worden naar de politieke
kleur der meerderheid in de gemeente.
Wij hebben dit altijd een gansch
verkeerden maatstaf genoemd. Het
is bij een burgemeestersbenoeming de
voornaamste vraag, een geschikt man
te vinden voor het ambt.
Daarom is het in het belang der
gemeente, dat een vrijzinnig man tot
burgemeester wordt benoemd.
Toen heette het, dat bij burgemees
tersbenoemingen niet op politieke
kleur mocht gelet worden.
Verdraagzaamheid.
KRUISINGSPRODUCTEN.
(Slot.)
De geachte vrager zal bij 't lezen der beide
vorige opstelletjes wel gedacht hebben't ant
woord op m'n vraag komt nog maar niet. Doch
'k vermoed, dat hij 't nu haast zelf wel zal kun
nen geven. En daar was 't ods juist om te doen.
Kruisingsproducten bij onze granen zijn nieuwe
variëteiten met nieuwe eigenschappen, welke
ontstonden doordien meer dan eene plant aan de
vorming van 't zaad medewerkten. We hadden
er dus te doen met rasbestuiving, om een der
woorden van Dr. Giltay nog eens aan te halen.
En bovendien was 't een kunstmatige bestuiving,
want de mensch kwam tusschenbeide met voor
bedachten rade.
Als een bij of ander insect de overbrenger is
van 't stuifmeel der meeldraden op deslampers,
of wel de wind, dan zullen we niet spreken van
kunstmatige kruisbestuiving. Het „met voorbe
dachten rade" bestaat dan niet. Wel was „voor
bedachten rade" aanwezig bij de heeren Broekema
en Pitsch, respectievelijk directeur van de Rüks-
landbouwschool en leeraar aan die inrichting. De
bedoeling bij deze heeren washet verkrijgen
van nieuwe tarwe-variëteiten. De goede eigen
schappen van twee bekende variëteiten nl. square
head of roode dikkop en Zeeuwsche tarwe wilde
men in één ras vereenigen. Van de eerste prees
men de groote opbrengsten en stijfheid van 't
stroo, door welke laatste eigenschap het gewas
dus vee] minder door regen en wind wordt om
geworpen en alzoo beter bestand is tegen de
nadeel ige invloeden van slecht weer. Maar de
korrel van squarehead liet te wenschen over. Die
was niet zoo vol als men dat graag zou zien. Ook
was de kleur in den handel minder gewild. Wat
deze laatste eigenschappen betreft, hield men
meer van de tweede variëteit, de Zeeuwsche tarwe.
Die was bekend om de uitstekende kwaliteit.
Maar de opbrengst was slechts matig. Toen
is men gaan kruisen, 't Is den heeren Broekema
en Pitsch gelukt, korrels te doen ontstaan, aan
welks vorming twee verschillende variëteiten
hadden meegewerkt. In den beginne waren 't er
natuurlijk maar enkele, doch later werden dat
meerdere, 't GiDg niet zoo gauw en gemakkelijk
als we 't hier vertellen, dat spreekt van zelf.
Doch men kwam er.
„Het is," zegt Dr. Giltay, aan beide heeren
gelukt, rassen te krijgen, die op vele plaatsen in
de praktijk al zijn beproefd, en wat opbrengst en
kwaliteit van de korrel betreft, uitstekend hebben
voldaan. Een nadeel van deze nieuwe rassen is,
dat ze zeer'lijden, als ze bij „strenge vorst niet
door sneeuw zijn bedekt."
Naar we onlangs lazen, is men nu weer bezig
door nieuwe kruisingen met meer wintervaste
variëteiten pok dit gebrek uit de wereld te helpen.
Zien we hier niet weer een prachtig voorbeeld
van de Wetenschap de praktijk dienende?
Yriia^baak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
zjjn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebban.
Vragen.
204. Hoe plant de slak voort
205. Is eendekroos goed voor kippen 1
Antwoorden en mededeelingen.
201. Kan men de bietenaaltjes met 't bloote
oog zien Als men weet, dat ze ergens zijn dan
wel, anders niet. Ze zijn niet meer dan 1 m.M.
laug in hun eerste levensperiode.
202. Inlichtingen omtrent landbouwwerktui
gen kan men inwinnen aan het Instituut voor
landbouwwerktuigen en -gebouwen te Wagenin-
gen.
203. Eieren geruimen tijd bewaren? Eerst
schoon wasschen, dan één seconde in kokend
water dompelen en vervolgens neerzetten op de
plaats, waar men ze wil bewaren en niet meer
aanroeren vóór men ze gebruikt. Deze manier
van doen hebben we warm hooren aanbevelen.
Omtrent de Amerikaansche reis van Prof.
Bavinck weet de »Rott.« het volgende mee
te deelen
De hoogleeraar hoopt met zijn echtge-
noote den zgsten Augustus met de »Rot-
terdam<r te vertrekken. Na een paar dagen
verblijf te New-York gaat de reis over
Albany, de Niagara-watervallen en Detroit
naar Grand Rapids. In deze door zoovele
Hollandsche familiën bewoönde streken zal
Prof. Bavinck predikbeurten, lezingen en
voordrachten houden, in Grand-Rapids zelf
en ook in Holland en Chicago. Van Chicago
gaat hij naar Louisville en Kentucki, waar
hij eveneens een lezing zal houden. Vandaar
terug naar Princeton, alwaar de lezingen,
welke het eigenlijke doel en ook de aanleiding
tot de reis zijn, plaats vinden zullen in de
eerste week van November. Van Princeton
uit, denkt het echtpaar Bavinck uitstapjes te
maken naar Philadelphia en Washington.
Dan volgt nog een verblijf van een paar
weken te New-York, o.a. omdat in de buurt
nog verschillende spreekbeurten te vervullen
zijn, waaronder een tweetal lezingen in New
Brunswick. In December wordt dan de
terugtocht naar het vaderland aanvaard,
om D.V. nog vóór nieuwjaar weer »thuis«
te zijn.
De juistheid van dit bericht kunnen wij
bevestigen, zegt de ï>Oranjevaan.«
Naar de Tel. verneemt, heeft de Liberale
Kiesvereeniging te Den Helder den afge
vaardigde van dat district, Mr. Z. van den
Bergh, de vraag gesteld of hij zich op
nieuw beschikbaar zal stellen. Mr. Z. van
den Bergh heeft daarop geantwoord, dat
hij het lidmaatschap van de Tweede Kamer
en de functie van wethouder van Amster
dam ook nu nog onvereenigbaar acht en
tevens, dat hij tegen September zijn be
slissing bekend zal maken.
Men seint ons uit Den Helder
Het pantserdekschip Friesland ontving
bevel zich gereed te maken voor een bui-
tenlandsche reis, vermoedelijk "naar West-
Indië. Bijzonderheden zijn nog onbekend.
(Blijkens een bericht der »N. R. Ct.«
is de Friesland gisteren met de Piet Hein
te Nieuwediep aangekomen.)
De New York Herald verneemt uit
Willemstad, dd 9 dezer De kruiser Gel
derland vertrok heden met geweren en
munitie naar het eiland Aruba, zoodat de
bewoners zichzelf kunnen verdedigen. Giste
renavond kruiste daar in de buurt een
Venezolaansch oorlogsschip.
De werklieden van het electrisch be
drijf te Parijs hebben Donderdagavond
aan de bevolking eens een proefje willen
geven van het ongerief, dat zij door een
staking kunnen veroorzaken, en tegelijk,
of liever in de eerste plaats, een „waar
schuwing" aan de Regeering.
Te half negen hield in verschillende
wijken alsmede op het centraalbureau
der telefoon de stroom plotseling op en
gingen alle lampen uit, Om 10 uur
begon het licht echter weer te branden,
zoodat de staking slechts van korten duur
is geweest. Heel groot was het ongerief
overigens niet, want met het oog op do
dreigende 24 uren stakingen hadden de
meeste gebruikers van electrisch licht
zich reeds van kaarsen en lampen voor
zien. Alleen «moesten eenige groote win
kels sluiten en konden eenige schouw
burgen geen voorstelling geven.
De secretaris der vak vereeniging, Emile
Pataud, heeft geweigerd aan de pers
eenige mededeeting te doen over de sta
king maar de pers heeft een door hem
uitgevaardigd manifest in handen weten
te krijgen, waarin hjj mededeeld, dat de
directeur Léauté aan het stakingt-comifé
geweigerd had alle hangende geschillen
op te lossen, weshalve dan aan de leden
der vakvereen. gelast werd, op 6 Augus
tus het werk te staken van 's avonds
8 tot 10 uur, gedurende welken tijd de
werklieden echter de fabriek niet mochten
verlatenmaar op hun post moesten
blijveD, om te voorkomen dat zij vervan
gen werden.
De van andere zijde gegeven voorstel
ling zal dus wel juist zijn, dat de twee-
uurs-staking beleekende een waarschu
wing le aan de maatschappijen voor hun
onwil ten opzichte van alle arbeiders-
eischen der laatste maanden, en 2e aan
de regeering voor het geval ze voort
wilde gaan op den weg van booze maat
regelen tegen de arbeidersvereenigingen.
Tevens was het een proef, om te zien,
of allen gehoorzaamden en de beschik
kingen goed genomen waren.
Maar de regeering kent het spreek
woord een gewaarschuwd man geldt
voor twee. En zoo heeft ze dan de
electriciens van de genie ter beschikking
van de eleetriciteitsfabrieken gesteld, en
troepen voor de bescherming van het
geleidingsnet. Tevens zal een corps
electriciens voortaan te Parijs gekazer
neerd worden. Daarmee wordt de kracht
der revoluiionaire werklieden dus tamelijk
wel gebroken,
Vrijdagavond zou te Parijs een groote
vergadering worden gehouden van alle
vakvereenigiügen, waar 0. a. Pataud en
Delpech het woord zullen voeren over
de vraag, of de uitsluiting van den Bond
van vakvereenigingen van de Arbeids
beurs moet worden beantwoord met een
algemeene werkstaking. Ook in verschil
lende andere meetings zal die vraag
worden behandeld. De bakkers zouden
daarover in den nacht vaD Maandag op
Dinsdag een hoofdelijke stemming houden.
Heeft men dan nog geen leergeld
genoeg betaalden gezien dat een
„algemeene" staking op een fiasco moet
uitloopen
De berichten over de inzamelingen
ten behoeve van Zeppelin zijn niet meer
bij te houden. Wanneer het nog een
week zoo voortgaat, komt er genoeg
geld bijeen voor een heel smaldeel be
stuurbare luchischepen. Overal waar
Duitsehers bijeen zijn, in koffiehuizen,
op scholen, op fabrieken, gaan de geld
beurzen open. De Bergbaulicbe Verein
te Essen heeft 100.000 mk. aan Zeppelin
overgemaakt, en de stad Dortmund'is van
plan om hem 150.000 mk. te sturfen.
Anderhalf millioen gulden is er nu al
stellig bjjeen
j
yi
:GI
f s
-ii
m
if -ij
h
-- H
