rp. HAAS- TWEE BLADEN, f 'J i"i| 44 isteeg: 2, Zaterdag 25 Juli 1908. No. 1366. n i I i li Tweede Blad. Bedden oliedste van IN HOC SKrNO WSES Officieel liJefieelle. Uit de Pers. Binnenland. Plaatselijk Nieuws. ft ir n r-r— ÏV i :eeg. dus huis riiq- DE )olt- Dit nummer bestaat uit Invordering 's Rijks Directe Belastingen. De BURGEMEESTER der gemeente O o Hg en s- plaat maakt bekend, dat het kohier No. 3 der Personeele belasting over het dienstjaar 1908 invorderbaar verklaard op den 14 Juli 1908 aan den Ontvanger ter invordering is ter hand ge steld en ieder daarop voorkomende belasting schuldige verplicht is zijnen aanslag op den bij de Wet bepaalden voet te voldoen. Ooltgensplaat, den 17 Juli 1908. De Burgemeester, Jou. VAN PUTTEN. \V at zou het hun baten De Unie-liberale Zutphensche Crt. is vol hoop op een scheuring in de Recht- sche coalitie, uu Mr. Lohman de tegenstelling tusschen hem en de antrev. partij op de fusie-vergadering zoo scherp deed uitko men. Ze schrijft We zien den tijd komen dat beide partijen, de antirev. met haar Centraal Comité en de Chr. Hist, met haar Unie, feller tegenover elkaar komen te staan dan tegenover de vooruitstre vende richtingen der linkerzijde. Wij zullen niet zeggen merkt de Stichlsche hierbij aan dat het onmogelijk is, al hopen we het niet. Maar zou dit de Liberalen baten Stel, z'j kwamen door verdeeldheid van de Christelijke partijen weer in de meer derheid, wat zouden ze beginnen En als ze iets begonnen, dan zou hun beginsel hen onmiddellijk in anti-clericale (lees anti-Christelijke) richting, waardoor ze ia korten tijd zelf de Rechtsche coalitie weer in 't leven zouden roepen. We gaan vooruit I Wie had dat 25 jaren geleden kunnen denken Dat n.l. in een liberaal blad, immers in het Utrecktsch Dagbladeen pleidooi zou geleverd worden voor verwezenlijking van ons ideaalde vrije school regelde openbare aanvulling Ziehier wat het Utreclttsch Dagblad schrijft Het Rijk bepale het algemeene mini male peil van het onderwijs. Is echter dit minimum gewaarborgd, dan is het zaak van de ouders, hoe verder het onderwijs het best aan zijn doel zal beantwoorden. De opvoeding der kinde ren is ouderplicht, daartegenover echter staat het recht der ouders om die op voeding, ook voor zoover betreft het onderdeel der opvoeding dat onderwijs heet, naar hun beste weten en geweten in te richten. Hieruit vloeit voort zeggenschap der ouders over de school. Bijzonder onderwijs, onverschillig of het in christelijken of in neutralen zin gegeven wordt, behoort dus regel te zijn, openbaar onderwijs bijslag. Niet waar, dat kan een antirevolutionair, zonder eenig voorbehoud onderschrijven. Belangrijk is ook, wat het Utrechtsch Dagblad voorts zegt over de toekenning van meerd'ren invloed der ouders op het openbare onderwijs Het is dus de Staat, die de kosten van het onderwijs draagt, voor zoover zij door de schoolgelden niet gedekt worden. Daarnevens moet dan echter aan de ouders billijken invloed op het onderwijs worden toegekend. Ten aanzien van het bijzondere onder wijs mag dit probleem wel als opgelost worden beschouwd de Staat subsidieert het onder de noodige waarborgen voor zijne deugdelijkheid. ben aanzien van het openbare onder wijs is het ideaal meer dan dusver te henaderen. De invloed der ouders op dit onderwijs komt te kort. Wij zouden de kosten willen brengen waar zij hooren bij den Staat, maar aan het beginsel van self-government een meer wezen lijke, haast zouden wij zeggen meer op rechte toepassing willen geven, door de benoeming der onderwijzers op te dragen aan eene commissie, door de ouders gekozen. De benoeming van plaatselijke school commissies zou dus van den gemeenteraad °p de ouders moeten worden overge bracht en de benoeming der onderwijzers zou aan deze commissies moeten worden ■opgedragen. Althans zou men kunnen overwegen, de benoeming der onderwij zers op plaatselijke schoolcommissies over te brengen en aan de ouders invloed op de samenstelling dier commissies toe te kennen. De artikelen 7074 der Wet op het Lagere Onderwijs zouden daartoe eene herziening behoeven. De Commis sies van Toezicht, naarmate van de be volking ten getale van meer dan ééne in te stellen, zouden moeten worden Commissies van Beheer. Het Rijks- Toezicht blijve gehandhaafd. Wij zien niet voorbij, dat daardoor eene vrij ingrijpende wijziging in de be staande toestanden zou worden gebracht. Een bijkomstig gevolg mag echter wor den aangestiptde onderwijzers zouden niet meer, evenals dusver, tegelijk kiezers en ambtenaren van het gemeentebestuur zijn. Wanneer de wet van 1905 eanigen tijd zal hebben gewerkt, gelooven wij dat het tijd zou wezen, eene regeling als deze eenigszins nader onder de oogen te zien. In denzelfden geest schreef de Standaard naar aanleiding vanMr. Lohtnan's beschou wingen over de openbare school. In die richting moet o.i. inderdaad ook de oplossing gezocht worden van het onlangs door dezen Staatsman weer aan de orde gestelde vraagstuk. Maar is het niet opmerkelijk, dat een vrijzinnig blad, hetwelk nog in 1905 de onderwijswet-Kuyper bestreed, thans der gelijke antirevolutionaire beschouwingen ten beste geeft We gaan vooruit (De Vrije Westfries. Geen uitweg. Prof. Fabius is van oordeel, dat het vraagstuk der pensionneering van oude arbeiders wel tamelijk gemakkelijk is op te lossen zonder 2> dwang.® Hij wil het sparen bij de arbeiders aan moedigen. Voortreffelijk, zeggen we. Maar .de groote massa kan weinig sparen. En hoe menigeen, die een aardig spaar duitje had, zag het niet verdwijnen, toen dagen van ziekte en van werkeloosheid vooral, aanbraken Maar de hoogleeraar wijst er voorts op, dat een jonge man, die zich op zijn 18e jaar verzekert, en tot zijn 28e levensjaar een premie van f 10.per jaar betaalt, op zijn 65e jaar een pensioen kan verkrijgen van f 2.per week. Trouwt hij dan met een dienstbode die hetzelfde deed, dan hebben zij op 6 5-jarigen leeftijd een pensi oen vau vier gulden per week. Inderdaad kan men, door zich jong te verzekeren, aardige resultaten bereiken. Maar hoe moet het nu gaan met de menschen, die thans reeds dertig, veertig, vijftig jaren oud zijn En wat moet een werkman doen, die op zijn veertigste jaar invalide wordt Aan een pensioen op 6 5-jarigen leeftijd heeft hij dan toch niemendal. De hoogleeraar vergeet o.i. te veel, dat met het systeem der vrijwillige, zelfs door den Staat aangemoedigde verzekering, tot dusver in geen enkel land wat is bereikt. De groote massa verzekert zich op zoo jeugdigen leeftijd eenvoudig niet, tenzij er een verplichte regeling komt. En dan vergeet prof, Fabius nog iets. Wanneer een jonge arbeider het voor recht heeft, dat zijn vader een goed week loon verdient en de behoeften van het gezin niet al te groot zijn, dan zal hij stellig wel in staat zijn zich op 18-jarigen leeftijd te verzekeren. Heeft hij zelf geregeld werk, dan zal een kleine oremiebetaling tot zijn 28e levensjaar ook wel geen bezwaren opleveren. Maar hoe gaat het veelal Aldus Vader en moeder hebben het niet breed. Het gezin is groot, de behoeften vele. Men is wat blij, als de »opgeschoten jongens® reeds eenige guldens per week inbrengen. Die kan men best gebruiken. Menig jongeman moet dan ook tot den Iaatsten cent toe afgeven wat hij verdient. Gewoonlijk schiet er niet meer dan een paar dubbeltjes zakgeld voor hem over. Dat is geen theorie. We weten uit ervaring, dat zóó de praktijk is in menig arbeidersgezin. Van vrije verzekering komt op die manier niets terecht. En zijn de jongelui eenmaal de twintig een eindje gepasseerd, dan beginnen ze aan trouwen te denken en zijn al blij, wanneer ze zooveel over hebben gespaard, dat ze de meubeltjes etc. kunnen betalen. Heel dikwijls gelukt dit niet eens. De meubels worden 2>op afbetaling® gekocht en het gevolg is, dat men er maar niet boven op komen kan. Zóó is de feitelijke toestand, waarmee we te rekenen hebben. Een klein deel van den arbeidersstand zou het door Prof. Fabius aanbevolen middel ongetwijfeld kunnen toepassen. En het kan geen kwaad, daarop de aandacht te vestigen. Maar aan de groote massa wijst de hoogleeraar geen uitweg Zelfs niet wat aangaat de verzekering op den ouden dag. En nóg minder voor wat betreft de verzorging bij invaliditeit. (De Vrije Westfries.) Onder het hoofdje Afwachten eu Uitkijken schrijft Onze Courant: Onmogelijk zou 't niet zijn, dat te avond of te morgen de oud-liberalen steun wilden bieden aan een kabinet der rechterzijde. Al zal het heel wat voeten in de aarde hebben Maar wal dan Moet die hulp ook worden aanvaard? Het antwoord daarop kan zoowel beves tigend als ontkennend luiden. De mogelijkheid toch bestaat, dat de liberalen van de oude garde, die zich nu beslist en voorgoed van de radikalen en de socialisten willen afwenden, naar 't schijnt, op een gegeven oogenblik minder duchten de minderheid der christelijke partijen dan wel de overwinning der radi kale elementen. Ze staan dan voor de keus tusschen twee 2>kwaden«. Eenerzijds een Kabinet der Rechterzijde. Anderzijds de stok van Treub en de zweep van Troelstra. En voor die keus geplaatst laat het zich zeer goed denken, dat ze, om stok en zweep te ontgaan, uit vrees voor erger, dan maar een christelijk Kabinet steunen. In 't groot dus, wat in beginsel onlangs te Amsterdam werd gezien, toen de keus voor Wethouder van onderwijs stond tus schen Ketelaar en De Vries en zelfs het Handelsblad, hoewel n:et tot de oud-libe ralen behoorend, den laatste liever had dan zijn eigen radikalen geestverwant. Zoo iets is dus zeer goed denkbaar. Wat moeten wij dan doen Als de oud-liberalen, om een uitdruk king van Groen te gebruiken, wenschen te varen onder christelijke, onder anti revolutionaire vlag Moeten we hen dan van boord stooten en in zee drijven Dat zou toch al te mal zijn Het ware tevens onuitvoerbaar. We zouden de oud-liberale Kamerleden moeilijk kunnen beletten, met hun stem een chris telijk Kabinet te steunen en de kiezers van die richting slecht een proces kunnen aandoen, als ze verkozen, het witte stipje vóór onzen candidaat zwart te maken 1 Op de vraag, of we op déze wijze steun zullen aanvaarden van oud-liberale zijde, kan het antwoord niet anders luiden, dan: Ja, zeker waarom niet? Hiermee echter is de zaak niet beslist. Zoo eenvoudig is ze nu juist niet. Die oud-liberalen zijn geen kinderen in de politiek, maar onder beproefde aanvoer ders, in de staatkunde vergrijsd, zullen ze van hun positie trachten te maken, wat ervan te maken is, ook als ze voor 'n oogenblik zwenken moeten naar Rechts. En daar hebben ze gelijk in Dat is hun volle recht. Docfi ons recht is het, om na te gaan, of daaruit voor ons ook bezwaren kunnen voortkomen. Naar onze meening zeer zeker. Bezwaren van tweeerlei aard. Vooreerst bestaat de mogelijkheid, dat de oud-liberalen tot de Rechterzijde komen en zeggen »Wij willen u steunen, doch op voorwaarden! Voor wat, hoort wat Laten we samen eens over een verdrag praten Wat in zulk een 2.verdrag* zal worden opgenomen, kunnen we nu al wel op de vingers uitrekenen. De 1 christelijke® beginselen der Rech terzijde laten den oud-liberaal volkomen koud. Dit alleen trekt hem aan, dat die Rechterzijde zoo kranig tegen radikale en socialistische dwaasheden strijden kan. Komt dus de oud-liberaal over een verdrag® praten, dan zal het onder vele pluimstrijkende woorden wel hierop uit draaien, dat we ons ^christelijk® vaandel wat naar beneden halen en hen vooral helpen, om hel radikale drijven van Treub en Troelstra tegen te houden. Als de Rechterzijde zóó de hulp der oud-liberalen moet aanvaarden, dan zeggen wijNeen niet alzoo. Voor dien schotel linzenmoes zullen we niet verkoopen ons christelijk eerstgeboor terecht Doch er is nog een tweede bezwaar. Het kon eens zijn, dat de oud-liberalen hun handen, die ze ten steun uitstrekken, verstandiglijk bestuurden. Dat ze onderscheid gingen maken. Dat ze gingen redeneeren»Die Rechter zijde bestaat uit verschillende soorten van politieke menschen. Met sommigen hun ner schikken we 't welmet anderen niet. Welnu dan steunen we hen, op wier goedwilligheid we nog 't meest hopen, en de andere laten we aan hun lot over. Zoodoende versterken we 't ons bestgezinde element en krijgen de grootste kans, dat de Rechterzijde ons het oor leent®. Ook dat is hun volle recht. Daar steekt niets onzedelijks in. m een gegeven geval Zoo zouden wij ook doen 1 Of 't veel baten zou De rede van nar. Lohman te Amsterdam, heeft den oud liberalen zeer blijkbaar ontnuchterd I En geen wonderhij ontrolde er, als steeds, een onverkleurd christelijke banier Maar dit is wel zeker, dat wij, anti revolutionairen, in dit geval niet tot de troetelkinderen der oud-liberalen zullen be- hooren 1 Wie de politieke kaart kent, weet dat. De vraag zal dan worden, of wij ons hier stilletjes bij neerleggen en ons been tusschen muur en ezelin in den knel laten loopen. Die vraag is niet zos direct voor beant woording vatbaar. Doch het zou weieens kunnen zijn, dat de antirev. partij in zulk een geval, uit zelfbehoud, en om haar be ginselen gaaf te houden, genoodzaakt ware, zich geheel op eigen terrein terug te trekken. Wij wenschen niet den baas te spelen. Noch in het land, noch in de ^coalitie®. Maar wij wenschen ook niet in de doeken gerold te worden. En dat zou 't geval kunnen zijn, als de oud-liberalen al-te veel invloed kregen aan de Rechterzijde Afwachten en uitkijken is de boodschap We lezen in Onze Courant onder het hoofdje Een leukerd: Oud-Beierland is de »Krieken-streek.« En de krieken doen 't best van 't jaar. Geen wonder, dat de correspondent ter plaatse, van de N. B. Ct. zich opgewekt geveelde, daarover 'n stuksken te zenden aan zijn blad. Hij vertelt daarin ook van den >Krieken- wachter.® Dat is de man, die met schreeu wen en levenmaken door middel van stokken, fietsbellen en auto-hoorns de musschenen spreeuwen verjagen moet. En dan komt dit zinnetje ^Eigenaardig is het, dat de pachters dezer krieken in een gemeente als deze, welke voor]][het grootste gedeelte anti revolutionair is, bijna allen op Zondag laten ^wachten.® De cursiveering is van ons. Maar de oolijke mop is door den schrijver zelf gekneed en in den oven gelegd. Zeker, de Oud-Beierlanders zijn anti revolutionair. Een levende tegenspraak van wat mr. Lohman verleden week opmerkte, als zou de antirevolutionaire partij zoo ongeveer 'n »gereformeerde« zijn in kerke- lijken zin. Want die Beierlanders zijn met hun honderden van oude tijden af Nederduitsch Hervormd en evenzeer van oude tijden af antirevolutionair. Maar dat tusschen haakjes. De corresp. neemt hen er tusschen. Die fijnen,® niet waar 't Zijn zulke Zondaghouders maar, o weeals 't om hun kersen gaat, dan zal de musschen- keerder niet naar de kerk, maar wél naar den boomgaard. Ja, dat wil me meepraten. Dat wil zijn publiek voorlichten. Dat weet nog niet, hoe de sabbath er is om den mensch en niet omgekeerd. Begrijpt niet, hoe de krieken een goede gave Gods zijn, die we niet mógen laten bederven door de roofzucht der musschen. Ja, die >anti-revolutionairen< 1 Die melken koeien op Zondag. Die wringen zelfs kaas van die melk. Die redden zelfs hun vee, als 't op een buitenpolder loopt en 't water wassen gaat En dat op Zondag Een leukerd zoo'n Beierlandsche >kresp'ndent.« Prov. Staten van Zuid-Holland. De Provinciale Staten van Zuid-Holland hebben den heer De Scheppers herkozen als buitengewoon lid van Gedep. Staten. De vergadering heeft goedgekeurd de heffing van rechten voor het bevaren van de Gouw, overeenkomstig de voorstellen van Gedep Staten. Verlaagt, met 1 cent, is het tarief voor den overtocht van de brug over de Oude Maas. Verschillende subsidieaanvragen werden toegestaan en ook besloten tot rechtstreek- sche aansluitting van de provincie bij de Rijksverzekeringsbank. Verworpen werd een voorstel om, in tegenstelling met het ongunstig praeadvies van G. S een provinciaal subsidie toe te kennen in het waarborgfonds voor de ten toonstelling ^opvoeding van het kind® de zaak verdiende sympathie, maar zij werd slechts van locaal belang geacht. Suinrata's Westkust. De Sum. Post bevat in haar nr. van 20 Juni de volgende telegrammen: Oproerige Maleiers hebben de telegra fische gemeenschap tusschen Padang-Pand- jang en Padang wederom verstoord, ver moedelijk op meer dan een plaats. De maandelijksche afdeeling aanvullings troepen voor Atjeh, bestaande uit 100 man, is aangehouden tot de komst van het 20e bataljon, na welks komst de man schappen hun reis zullen voortzetten. De controleur van Singkarak berichtte, dat de toestand aldaar zeer verontrustend was ook te Batipoeh en Tien Kota's is het zeer ernstig. De houding der bevolking bij Fort de Koek en Priaman is onrustig. Te Malang wordt het ie bataljon ge mobiliseerd. 23 24 Juni, Zaterdag zijn de telegraaflijnen tusschen Padang en Padang-Pandjang doorgevijld. Daarop trok de adjunct-inspecteur Reuter met twee postambtenaren er op uit om de lijn te hersteilen. Van de ambtenaren is sinds niets meer vernomenechter ver moedt men, dat zij ongedeerd zijn, doordat de gemeenschap hersteld is. In de Boven- en Beneden-landen is de toestand thans rustiger. Te Padang-Pandjang wordt belasting betaald. De treinen onder vinden nog vertragingde telegraaflijnen zijn hersteld. De Gouverneur van Sumatra's Westkust seinde den 2 zen Juni aan de Regeering »Groep luitenant Baptist, die op gewa pend volk mesigit Penjalajan gevuurd had, trok naar Padangpandjang. Later naar Penjalajan gezonden sterke patrouille vond aldaar niets bijzonders, keerde terug. Om half negen n.m, attaqueerde kleine bende halve brigade maréchaussée, die toegang Padangpandjang langs Fort de Kockschen weg bewaaktebende werd verdreven, een doode achterlatende, waarop leiders, achter heggen langs den weg verscholen, ook vluchtenonderzijds 2 dooden, 2 gewond. Hedenochtend alle telegraafverbindingen Padangpandjang met Padang verbroken. Volgens bericht, heden hier om twee uur n.m. aangekomen met eersten trein van Padang (trein, die om elf uur had moeten hier zijn) was een patrouille uit Padang bij station Loeboekaloeng slaags geweest met eenige honderden in het wit gekleeden, met blanke wapens, die, na verlies van omtrent 50, vluchtenonzer zijds verliezen. Personeel station Loeboekaloeng was vorigen avond wegens aanval-geruchten met Iaatsten trein naar Padang gevluchton middellijk daarna werd door kwaadwilligen binnenruimte station vernield, alsook tele- graaf-toestellen enz. Patrouille bleef te Loeboekaloeng. Hedenavond acht uur telegraafverbinding met Padang hersteld. Heb in verband toestand aanmaak en verkoopblanke wapens, thans op groote schaal geschiedende, ver boden en streng toezicht op smederijen gelast. Volgens berichten in Iaras Kamang, Oud-Agam, patrouilleerende compagnie Steensma, wordt daar op gezicht troepen, niet meer gevlucht, noch op tontongs geslagen, begint men weder padi te snijden. Reuter seint uit Caracas President Castro heeft den Nederland- schen minister-resident De Reus het land uitgezet. Sommelsdijk. De milicien-verlofgan gers J. Born, A. v. d. Kroon, H. v. d. Veer, T. van Heemst, Js, Nelis en Jb. Troost, zijn met ingang van 1 Aug. a.s. bestemd geworden om een zevenjarigen verlengden militiedienst te volbrengen bij de Landweer. Donderdag j.l. waren eenige kinderen in de schuur van de heeren gebroeders van Schouwen, terwijl daar hooi werd bin nengereden, binnengeslopen teneinde zich daar wat te vermaken. Een vierjarig doch tertje van Jan Lodder kwam met haar hand aan de snijmachine terwijl een ander kind daaraan draaide met het ongelukkig gevolg dat twee vingers van haar hand met de messen in aanraking kwamen en zoodanig werden verminkt dat geneeskundige hulp moest worden ingeroepen. Middelharnig. Op verschillende plaatsen vertoont zich alhier 't kwaad in de aard appelen zoowel in de vroegste als in de laatste soorten. a.s. Woensdag 29 Juli zal op 't raadhuis de aanbesteding plaats hebben, van het restaureeren van het Raadhuis en torentje. Dinsdag had D. H. het ongeluk in een diepe kreek te vallen. Met behulp van anderen kwam hij op het droge en moest hij zich met een bemodderd pak huiswaarts begeven. Dinsdagavond had de vrachtrijder P. P. het ongeluk toen hij zijn paarden in de wei bracht, dat hij zich ernstig aan handen en hoofd bezeerde. Donderdag arriveerde alhier per boot in de buitenhaven een locomotief van de R. T. M. om gebruikt te worden tot ver voer van grint, daar de voorraad aan 't hoofd zoo groot is dat er geen plaats meer is. Heden, Vrijdagmorgen maakten de kindertn der Christelijke School met hun onderwijzers een uitstapje naar Rotterdam. De vroolijkheid was op hun gelaat te lezen en begunstigd door het keurigste weder was ieder moedvol opgetogen. Dat zij een genoeglijk daagje mogen hebben, en allen behouden en wel terug mogen keeren is zeker aller wensch. Den Bommel. Aan C. Rommelse, spek slager alhier, is door den Commissaris der Koningin dispensatie verleend om varkens te mogen invoeren om te slachten. Het kohier no, 2 der belasting op bedrijfs- en andere inkomsten is ter invorde ring aan den Ontvanger gezonden. De 66-jarige huisvrouw van C. B. was deze week Woensdag aan de schoon maak bezig. Om bij den zolder te komen was zij op een kist op de tafel gestaan. i 'S o 1 •J Sr n I i 1 g n u

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1908 | | pagina 3