Zaterdag. 18 Juli 1908.
23ste Jaargang N°. 1364
voor ile Zuiilliollanilfselie en Zeeuw^ehe Eilanden.
EERSTE BLAD.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
Alle stukken voor tic Redactie bestemd, Advertentiëss en verdere Administratie franco toe te menden aan den Uitgever.
Werkeloosheid.
Hoe de Maasbode over
Liberale bladen denkt.
OF JDEJU LITÜfiJH.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij YOOruitbetaling f 4,50 per jaar.
afzonderlijke nnmmers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Intercom». Ho. 8.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
Dienstaanrragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
lil.
De cijfers in dit artikel ontleenen
we aan een uitgave van Futura; één
der »Sociale Studienet; en heet: Ver
zekering tegen Werkloosheid door C.
D. Wesselink, lid van den Raad der
Gemeente te 's Hage.
Ook in 't Sociaal Weekblad komen
over dit onderwerp belangrijke arti
keltjes voor, evenzeer als in het werk
van SmitsDe Nederlandsche arbei
dersbeweging in de 19de eeuw.
We zullen echter, zooals we zeiden,
ons houden aan het werk van den heer
Wesselink, als 't jongst verschenene
en dus met de laatste en naaste op
gaven.
Wat heeft de Vakbeweging voor
haar Werkloozen gedaan Wat enkele
steden? Wat 'tKijk.
In dit artikel slechts: Wat deed de
vakbeweging
En 't antwoord isNiet veel. Trou
wens, zoo schrijft W., van werklozen
kassen buiten de vakvereeniging om,
is nog minder sprake. Alleen in Leiden
en Delft bestaan zulke fondsen, die
echter beide een vrij kwijnend bestaan
leiden. Het Delftsche fonds werd in
1905 gesticht met 107 leden. Van deze
betaalden 91 geregeld hun contributie
en werden er 47 werkloos. Na één
maand aan haar verplichtingen te
hebben voldaan, moesten de verdere
uitkeeringen gestaakt worden, omdat
er geen geld meer in kas was. De
107 werklieden brachten bijna '239
bijeen, terwijl er vier uitkeeringen
werden gedaan, elk van 70 a 80 gld.
en steun van meergegoeden
werd slechts weinig ondervonden. De
Gemeente Delft gat 100 gld.Hof van
Delft 25 gld.; maar het ziet er voor
de toekomst van dit fonds niet opwek
kend uit.
Wat deed de Vakbeweging? De
Typografenbond en die der Sigaren
makers geven een uitkeering bij wer
keloosheid De eerste geeft 6 weken
lang 6 gld. De andere keert uit in de
eerste week 4 gld. en daarna 70 cent
per dag voor hoogstens 30 dagen. De
Timmerliedenbond heeft reeds eenige
malen de werkloozenverzekering op
zijn congres besproken, maar ze stuit
at op het groote risico. Daarom heb
ben de afzonderlijke afdeelingen de
zaak ter hand genomen, geholpen als
ze zullen worden door de subsidie der
Gemeente.
In Utrecht, Leeuwarden, Arnhem
en Amsterdam hebben de Afdeelingen
van dien Timmerliedenbond de ver
zekering ingevoerd. De uitkeering be
draagt meestal slechts 3 a 4 gld. per
week en soms nog alleen maar ge
durende de 3 wintermaanden.
Meer schrijft de heer W. niet over
de Werkloozenverzekering der Vak
beweging. Ze is dus wel luttel. Toch
worde hier nog vermeld de Alg. Ned.
Diamant Bewerkersbond, die in de
huidige crisis een paar ton heelt uit
gegeven om in den hoogsten nood te
voorzien. Niet, dat zijn Reglement
daartoe verplichtte. Want alleen keert
h}J uit bij ziekte, invaliditeit en over-
yden. Hetzeltde deed hij in '1900, toen
er een Commissie tot Ondersteuning
van werklooze Diamantbewerkers be-
ïioe,md werd, die uit Binnen-en Bui-
enland zooveel geld bijeenkreeg, dat
in den nood behoorlijk kon worden
voorzien.
In het Verslag van den Amsterdam-
schen Bestuurdersbond (Volk 25 Juni
1908) lazen we nog dit: De werkloozen
verzekering heeft evenzeer veel werk
van den A. B. B. gevorderd. Uitvoerige
adviezen en berekeningen werden ver
strekt aan en vergaderingen gehouden
met de metaalbewerkers, de lithofoto
grafen, schijvenschuurders en bier
brouwers. De laatste en de eerstge
noemde organisatie zijn met hun
verzekering gereed voor aansluiting
bij het gemeentelijk fonds.
Waar dus maar sporadisch enkele
mededeelingen verschijnen over de
Werkloozenverzekering der arbeiders,
blijkt wel, dat de vakbeweging er nog
weinig in geslaagd is om tot goede
resultaten te leiden, wat echter nu
wel zal gaan beteren door den Ge
meentelijken steun, waarover in ons
volgend artikel. Dan zullen we dus
eerst eens een kijkje moeten nemen
te Gent en te Noorwegen enz. omdat
onze Gemeenten de wijze volgen, waar
op die stad en dat Land subsidieert.
Wordt vervolgd
De Maasbode is een R. K. dagblad.
Ze wil in den loop van December ook
een ochtendblad uitgeven en is bezig
daarvoor reeds propaganda te maken.
Vanzelf bespreekt ze ook de liberale
en neutrale bladen. Ze zegt er dit
van nl. waarom ze meer gaat geven
dan voorheen.
Boven alles leefde in ons zelf de
zeer sterke overtuiging, dat het
hoog en hoog tijd werd om ons
goede Katholieke jvolk door een
krachtige, sterk sprekende daad
gaandeweg te ontworstelen aan de
drukkende macht der liberale en
neutrale pers, die helaas maar al te
lang op ons erf verschrikkelijke
verwoestingen bleef aanrichten.
Velen weten dit, maar lang niet
allen.
Niet allen beseffen den omvang
dier verwoestingendaar zijn er
zelfs genoeg, die, verdronken in
liberale perslectuur, spreken van
overdrijving en godsdienstfanatisme.
Maar niemand misschien kan dit
zoo weten als de Roomsche jour
nalist, die elk uur van den dag,
krachtens zijn vak in geestelijk
contact staat met de intellectueele
(verstandelijke) stroomingen, die
door onze luchten zwieren. Die elk
oogenblik kan lezen, hoe brutaal de
waarheid en het recht in het aangezicht
wordt geslagen.
Hoe de heiligste goederen der rnensch-
heid door scribenten van allerlei slag
worden belaagd en vertreden.
Hoe in hun pers door openlijken of
geniepigen spot het geloof onder
mijnd; de zeden gekwetst; perverse
(vieze) neigingen toegejuicht en
gevoedde menschelijke waar
digheid door het slijk wordt ge
sleurd.
De oogst, die door zulke pers
voor den duivel wordt binnenge
haald de verwoesting van veelbe
lovende levensde kwijning en
ondergang van het geloof; het
neerzinken van deugd en mora
liteit 't is alles ontzettend om
te gedenken.
Een lezer zal zeggenMaasbode,
zijt ge niet te sterk in uwe uitdruk
kingen
Maar ze antwoordt
Wij weten zeer goed, wat we hier
schrijven en nemen er geen woord
van terug. Daar zijn nu vooreerst
redevoeringen genoeg gehouden
courantenartikelen genoeg geschre
ven over den noodlottigen invloed
der liberale en neutrale pers.
Die nu nog niet overtuigd is, zal
moeilijk meer te overuigen zijn.
Deze laatste opmerking is al zeer
gegrond.
Wie nog niet ziet, wat de Liberale
en neutrale bladen afbreuk doen aan
't Christelijk geloof; hoe ze dat Ge
loof en der Kerk van Christus gram
zijn hoe in allerlei berichten en ver
slagen doortintelt de haat tegen de
Gemeente Gods en de begeerte om van
Volk en Natie een God-looze, een
atheïstische gemeenschap te maken
een gemeenschap los van Gods Woord,
los van de Kerk, los van wat de eere
en 't sieraad onzer Vaderen was
die dat niet ziet, zal niet anders over
tuigd worden, cïan wanneer de revo
lutionaire ideeën tot daden nog meer
dan thans zijn gerijpt en de verwildering
des Volks haar hoogtepunt heeft bereikt
in een uitgieten van zonde, tot de
Heere, tergens moe, Zijn oordeelen
over de Natie neerzendt.
Het plan van de Maasbode is uit
nemend. En we hopen, dat ze slage.
Mr. Patijn, de Leider der Unie-
Liberalen.
Het Roomsch-Kath. blad De Tijd
heeft mr. Patijn naar waarheid ge-
teekend. Het schreef:
De heer Patijn is als de heer
Borgesius een uitermate hartstoch
telijk man, bij wien alles wijken
moet voor de politiek.
We merken op, dat zoo'n somber
getuigschrift ook door den Staatsman
van Karnebeek gegeven werd na mr.
Patijns redevoering over de 2200 man
die handlangersdiensten heeten te
verrichten. Verleden week! Ook mer
ken we op, dat dan mr. Patijn voor
Leider niet in de wieg gelegd is
wel als propagandist op een boeren
dorp zeer goed bruikbaar. Voor Leider
absoluut ongeschikt.
Ook merken we op, dat mr. Patijns
politieke dood dan reeds kan gecon
stateerd wordenen een dood
zonder politieke eereeen dood, die
geen lijkzang zelfs waard is.
't Is immers met mr. Borgesius
evenzoo gegaan. Wie roemt dezen
hartstochtelijken politicus Wie is
niet blij, dat hij van 't Staatstooneel
aftreedt? Let wel. Wij, Rechtsche
groepen, zijn niet blij, om deze reden;,
hij is de oorzaak, dat na een mislukt
Kabinet De Meesters binnen 2 jaar
ruim een nieuw Rechtsch Kabinet is
opgetreden. Wij treuren uit dat oog
punt zelfs, dat mr. Borgesius weggaat.
Hij hielp ons zoo uitnemend. Eerst
met zijn Leerplichtwettoen met zijn
Kabinet van negen mannen.
Maar wie zijn wel blij Allen, die
niet bij Rechts behooren en het fail
liet der Linksche concentratie aan
mr. Borgesius vooral toeschrijven.
En dien weg gaat het met mr. Patijn
ook op, als hij Leider moet worden
der Unie-Liberalen. Ook hij is een
hartstochtelijk man en dus een onge
schikt Leider.
Nu is mr. Patijn van een ge wissen
politieken ondergang te redden.
Op deze conditie Hij worde in ons
district Zierikzee niet herkozen.
Ieder man van Rechts moet zich
er dan ook voorspannen, om nu reeds
vóór te bereiden het Staatsmanschap
in ruste.
Want wordt mr. Patijn de Leider
der Unie-Liberalen, dan staat 't
Vaderland weer voor allerlei politiek
geknutsel, dat de nationale belangen
verwaarloost en 't regeeringsbeleid in
't moeras brengt. Denke men toch om
1905 en 't Kabinet van Links.
Hartstochtelijke menschen kunnen
geen Leider zijngeen Leider van
een Staatkundige groep; hoogstens
voorzitter van een club jonge Liberale
propagandisten. Maar die jongelui
worden tegenwoordig ook al tammer
dan eenige jaren terug.
Met agitatie komt de Liberale Partij
er tegenwoordig niet meerEn met
een hartstochtelijk temperament doet
men althans in de Kamer bitter
weinig. Daar kent men 't klappen
van de zweep en die retorica wordt
op haar juiste waarde geschat door
de kenners, nl. goud van 14 karaat.
We willen maar zeggen, dat 't
Leiderschap voor mr. Patijn uit zal
loopen op het leven van een Lijder.
En dat is door onze kiezers te ver
hoeden, door de kiem der krankheid
weg te nemen, nl. den Kamerzetel.
Nog eens 't Blijvend gedeelte
en mr. Patijn.
Het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer schrijft over deze kwestie
Ook door de tegenstanders van
deze regeling werd erkend, dat
de Minister in deze zaak een
eerlijke overwinning had behaald
en volledige inlichting had gege
ven.
Met name konden de meesten
zich niet vereenigen met den
gedachtengang, die aanleiding
gal tot het incident-Patijn.
Begrijpen we dezen laatsten, zoo
voorzichtig en parlementair uitgedruk-
ten regel goed, dan wil dit op zijn
Flakkeesch zeggen hoe kwam mr.
Patijn er toe om zoo uit te pakken
Hoe kwam hij tot zoo'n redevoering
met zoo brozen inhoud?
Vast staat als een muur, dat een
hopeloos werk verrichten zij, die nog
die rede willen goedpraten.
't Is boter aan de galg gesmeerd.
En mr. Patijn is 't doel voorbij ge
schoten. De bom sprong verkeerd.
»Juist op tijd, -r zei een mijner vrienden.
>In ieder geval niet te vroeg,meende
een ander.
't Onderwerp van gesprek was de onlangs
gestichte Bond van antirev. gemeenteraads
leden, benevens ideszelfs* nut en nood
zakelijkheid.
Lang zaten we daar nog over te boomen.
Mijn beide vrienden waren Raadsleden en
waren goed antirevolutionair; de een woonde
in een vrij groote stad, de andere »buiten«;
daar ik het recht niet heb hun incognito
op te heffen, noem ik ze eenvoudig de
heeren Stedeburger en Dorpsman.
2 Juist op tijd*,- herhaalde Stedeburger.
Och, 't is nog niet zoo lang geleden, dat
je als antirevolutionair bij de stads stembus
niets had in te brengen. Daar verloor je 't
tóch al zou je voor de Kamer 'n meerder
heid halen."
2 Dat was toch een wonderlijk verschijn
sel,« vorschte ik.
Stedeburger deed een paar lange zuig-
halen aan z'n donkerkleurige sigaar, blies
met benijdenswaardige ademlengte z'n rook
weg en viel toen uit»e Ja Als
alle menschen goed vast stonden op 't stuk
van beginsel, dan kon dat nooit zóó'n groot
verschil maken, maar als ze ook
maar in de verte vreezen, dat ze er 'n
korstje van hun brood mee verliezen kunnen,
dan worden de meesten zoo gauw bang
je mag dan nog blij zijn, als ze maar
thuis blijven.
»Maar de stemming is toch geheim,
wierp ik tegen.
»Dat is-ie,« bevestigde Dorpsman met
Schaper i-maling* hebbend aan die malle
advokaterij metonzeNederlandsche geslachts-
regels. i-Maar laat ik je es vertellen, wat
we bij óns 'n jaar of wat geleden hebben
beleefd. Je weet, er zijn bij ons 'n paar
groote fabrieken op 't dorp, met eenige
honderden arbeiders en die hadden in Juni
den antirevol. candidaat een mooie meer
derheid bezorgd. Toen kwam 'n week of
wat later de stemming voor den Gemeente
raad, waarbij een der fabrikanten en 'n paar
van hun clubvrienden moesten aftreden. Nu
werden die bang, dat ze er uitgewipt zouden
worden en wat lieten ze hun werklieden
weten? Als de liberale leden den
Raad uitgingen, dan zouden de arbeiders
voor eenige weken de fabriek uitgaan en
wie er dan na den bepaalden termijn weer
in mochten, dat zouden zij weten.
i-Dat is haast ongeloolelijkriepik.
i-Tóch gebeurd,i vervolgde Dorpsman
>'t kan navraag lijden. Nu hoe ging het
't Was een slappe tijd en een week of wat
stilstand zou voor de fakrikanten geen onheil
zijnze konden dan eens wat opruimen.
De een ging den ander bang maken; er
kwam zoo'n lauwe, doffe vrees over de
meesten; er was niets meer met hen aan
te vangende vasten stoorden zich aan
niets en gingen tóch stemmen, maar velen
bleven thuis, verscheidenen zelfs, naar ónze
telling, moeten op den liberaal gestemd
hebben enfin, met vlag-en-wimpel
kwamen de aftredenden er weer in.
Hoe 't zij,* viel Stedeburger in, i>dit
wou ik daar straks maar zeggen, dat we
in steden en dorpen langzamerhand ook in
de gemeenteraden een woordje gingen mee
praten en dat de tijd weieens komen kon,
waarin de liberalen óns bij 'n slip van de
jas grijpen, óns voorop laten gaan, als er
in den Raad wat te vechten valt en zélf
buiten schot blij ven.
i-Nou, nou meesmuilde ik, 2.je kunt
aardig draven
2 E11 wat deden ze dan in Amsterdam P«
vroeg hij. »Meen je, dat ze voor hun plezier
mr. De Vries wethouder maakten Welnu
Ketelaar durfden ze niet te stemmen en
van hun eigen mannen was er niet één, die
den moed had op den stoel te gaan zitten,
waarop Ketelaar bij manier van spreken
z'n hoed al gelegd had
2 Ik wil maar zeggen,ging Stedeburger
voort, 2die nieuwe Bond is juist op tijd
opgericht. Nu wij wat meer te zeggen krij
gen; wat wonnen aan invloed, nu wordt
onze verantwoordelijkheid zooveel grooter
en ik voor mij zal heel blij zijn, als we een
bureau krijgen en een maandblad, waardoor
we over tal van gemeentezaken behoorlijk
kunnen worden ingelicht.
Als je, net als ik, je eigen zaken hebt,
dan kun je alles niet zélf gaan onder
zoeken en napluizen en je weet vaak niet,
of je a of z zult zeggen. Dat je tegen de
kermis en tegen een stadschouwburg en tegen
de bordeelen zijn moet, weet ieder wel,
maar er is zooveel méér en daarom
zeg ik, dat die Bond net op tijd kwam. Als
nu maar velen hem steunen, dan kan er
iets goeds uit groeien.*
2 In ieder geval niet te vroeg,* herhaalde
Dorpsman met nadruk.
i-Wat bedoel je daar toch mee,* vroeg ik.
i-Dat is duidelijk,* zei hij. 2't Mag waar
zijn, dat men in den steden langzamerhand
met ons begint te reken, op sommige dorpen
is 't anders en er zijn er, waar de meerder-
