voor de Znidliollaiid«elie en Keeuwsrbe Eilanden.
Woensdag 17 Juni 1908.
A n tirevo lutionair
23ste Jaargang N°. 1355.
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
J. VEOEGIIDEWEIJ.
Vroegindeweij.
T. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Alle stukke» voor «Ie iledactie bestemd, Ad verteut iëu en verdere Administratie franco toe te xenden aan den Uitgever.
Tuin- en Landbouw.
üinnenland.
T i&asselijk A ieii ws.
Deze Courant veraehijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Infereomm. 9lo. 2.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2
maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën wosden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Gemeenteraadsverkiezing te Mid
delhar nis.
We gunnen den Heer Schilperoord,
die oni konscientiebezwaren tegen
»'t gebed in den Raad,« en den Heer
van°der Baan, die tegen de herberg-
sluiting op Zondag stemde, gaarne
een zetel in den Raad Hun tegen
stemmen achten we een verkeerd in
zicht in de antirev. beginselenmaar
wie kan niet eens op één punt dwalen
Zeer gaarne hadden we hen »vóór«
zien stemmen en zeer velen onzer;
maar aan onze Kiesvereeniging en
hare leden blijve nu opgedragen de
vrienden te overtuigen, dat ze gedwaald
hebben En wij twijfelen geenszins of
dat been komt weer in 't lid. Goed
begrijpen wat in dezen ons beginsel
eischt, is noodzakelijk En dan stellen
we in beide Raadsleden genoeg ver
trouwen, dat ze, eenmaal hun vergis
sing inziende, die ook erkennen, door
»vóór« te stemmen, als die twee punten
weer aan de orde komen.
Want aan de orde zijn ze en blijven
ze.
De burgerij heeft zich uitgesproken
vóór Sluiting en dat punt laten we
nooit en nimmer losal gingen de
herbergiers te vuur en te zwaard
tegen ons overstaanals antirev.
mogen we dat «ieHoslaten. Hier geldt:
Gij zult Gode meer gehoorzamen dan
menschen. En daaromde burgerij
heeft zich in haar adres krachtig uit
gesproken 326 handteekeningen van
voorstanders is toch van groote betee-
kenis en zouden wij dan nalaten dat
punt op gelegener tijd weer aan de
orde te stellen In geen geval. Het
komt weer aan de orde.
Maar nu ge\oelt de burgerij ook,
dat onze Raadsleden versterking noodig
hebben. En daarom pleiten we weer
voor onzen Candidaat VRÜEGINDE-
WEIJ. Wordt hij gekozen, al is't dan
dat een der vrienden Rechts gewetens
bezwaren heeft, wat we te eerbiedigen
hebben, al doet het ons leed, dat ze
bestaan op een gewichtig oogenblik
van stemming, dan nog is de zaak
aangenomen.
Niemand beeft het recht de heeren
Schilperoord en van der Baan hard
te vallen, ze hebben den eed afgelegd,
naar plicht en geweten te stemmen
maar wel heeft ieder antirevolutionair
het recht om te zeggen de Raad moet
ziende, wat er gebeurd is, versterkt
worden met mannen, die die gewetens
bezwaren niet hebben en op die twee
puntenSluiting en gebed, beslist
vóór zullen stemmen.
Wordt onze Candidaat gekozen, dan
stemt hij vóór beide onderwerpen, en
dan is 't pleit toch gewonnen, al
valt één der andere vrienden af.
Wel nu dan, kiezersdie 't adres
geteekend heeft Zet uwe handteeke-
ning kracht bij, dubbele kracht, door
te stemmen onzen Candidaat
Wie drinkt op Zondag in Mid-
delharnis
Bij de discussie over de Herberg-
sluiting op Zondag hebben twee Li
berale heeren, nl. de heeren Van der
Koogh en Kolff hun kennissen onge
wild en onbedoeld in een ongunstig
daglicht gesteld, en van dier droge
keel, die om een drupsken roept,
getuigenis gegeven
De heer Van der Koogh zei»ik
acht het volk van de gemeente geen
herbergloopend volk.«
Hij bedoelde 't arbeidende volk en
de Kerksche burgerij.
Volkomen waar. En dat is een eere
voor de arbeiders en een hulde aan
de Kerk.
Maar wat voegt hij erbij »dat
verschillende ingezetenen er door be
nadeeld zullen wordenct, wat de heer
Kolff nog kwam aandikken met te
zeggen »dat hotelhouders zooals
Meijer er jaarlijks zoowat 600 gulden
schade van hebben en Bennemeer 300
gulden«.
Schade, dat is dus 900 gld. winst.
Laten we een winst vaststellen van
50 pCt., dat is zeker niet weinig.
Wie verteren dan die 1800 gulden
op Zondag bij Meijer en Bennemeer
Niet de arbeiders, die komen niet
in die hotels.
Niet de Kerksche burgerij.
Wie dan
Ja, wie dan
Ieder geve nu zelf't antwoord maar.
't Zijn onkerksche burgers en dorstige
heeren, die alleen op Zondag 1800 gld.
aan jenever enz. wegwerpen in de
zakken van de herbergiers Meijer en
Bennemeer.
En dan de overige herbergen nog!
't Ware beter, als zooveel geld aan
de armen gegeven werde in 't kerk-
zakje.
Maar jawel 1 de arme ziet geen
halfje van die 1800 gld. De heeren
Kolif en Van der Koogh mogen waar
lijk wel die sluiting tegenstaan Ze
geven zelf de krachtige drangredenen
op om juist vóór sluiting te zijn.
En daaromherbergsluiting niet
van de agenda. En gestemd onze
Candidaat, die met die 1800 gld. alle
armen van Menheerse op éénen dag
uit den brand zou helpeu.
Trouw ter stembus.
De Liberale partij mag over 't
algemeen de eer niet ontzegd worden,
dat ze op stemdagen haar mannetjes
uit alle hoeken en gaten oproept. En
ze komen zeer trouw op.
In Middelharnis tenminste tot den
laatsten man bijna.
Deden alle Anti's zóó, en stemden
ze dan even trouw op eigen Candidaat
als de Liberalen op den hunnen, dan
is er geen sprake van of de heer
VROEGlNDEWELf komt er metglans.
Een liberaal heeft eens gezegd, toen
de candidaat van zijn partij hem niet
beviel, en hij hem toch stemde»ik
deed het niet voor den vent, maar
voor zijn zetels,
Een flinke kerel, die Liberaal.
't Was hem te doen om den zetel
liberaal te maken. En zoo trouw moe
ten nu alle anti's zijnwil men den
persoon niet, dan stemme men voor
den zetel. De liberale zetel van den
heer Kruithof moet anti worden. En
dat kan.
Trouw dus opgekomen.
En eenparig gestemdde heer
Een man met veel vrijmoedigheid,
om ook in den Raad zijn meening
flink en goed te zeggen. En genoeg
verstand om drogredenen van Liberale
sprekers uit elkaar te rafelen.
Besliste Anti's.
We zien tegenwoordig een belijnder
leven dan twintig, dertig jaar achter
uit. Toen waren er duizenden liberaal
en nog meer, die met dat beginsel
meezeulden. Van die half om-half
menschen, welke wel de overtuiging
hadden, dat ze een ander beginsel
omdroegen, maar door de zoete
vleiende lip bedrogen werdennaar
de zoete sprake van met honing ge
smeerde lippen luisterden en zoo toch
nog in 't liberale netje gevangen
werden.
Tegenwoordig is dat iets anders.
Het Liberalisme takelt overal af
van plaats tot plaats; in alle provin
ciën in alle Landen 't is uitgeleefd
en 't vlammetje heeft geen grooter
pit dan de knop van een speld.
Daartegenover zijn de anti's be
slister geworden en komen zij hoe
langs hoe krachtiger voor hun ideeën
uit.
't Is waar; niet ieder, die zich
Anti noemt, durft steeds kloek uitko
men; er is nog schuchterheid, er is nog
halfheid, er is nog een gematigheid, die
vrees inboezemt of ze niet te groot is
die bedeesde anti's vindt ge nog onder
hen, die oorspronkelijk meer tot de
Liberale partij neigdenmaar gezien
de daden van die partij, die op aller
lei treurigs uitliepengezien de
machtsaanmatiging van vele dier
partijgangers en hun leiders, voor
mannen en hooiden en autoriteiten
enz. kregen ze van dat Liberalisme
genoeg, werden ze er zat van, neigden
zich naar den antirevolutionairen kant.
En nu zijn ze en heeten wel Anti
maar vast op hen bouwen en altijd op
hen rekenen kunt ge niet; zoodra de
Liberaal met zijn honingpot gaat
loopen, raakt ge die anti's weer een
oogenblik kwijt. Die honing is zoo
zoet, maar hij breekt bitter op.
Door »scha en schande« zullen die
Anti's natuurlijk wel beslister worden;
want 't Karakter van Liberalen mag
eens door een benauwd oogenblik tot
meegaandheid drijven, maar op den
duur is met dat beginsel geen huis
te houden.
En zoo "drijft alles tot meer waar
heid en klaarheid De van huis uit
gekweekte Anti's staan rotsvasttre
den het liberale beginsel op alle
terrein vijandig tegemoet, behoudens
natuurlijk erkenning van 't goede,
dat er nog kan uitblinken onder Gods
algemeene genadeheften de banier
van 't Evangelie fier omhoogkomen
op voor de geestelijke belangen van
de Gemeenten en de Landszaken. En
de half-om half anti's, eigenlijk libe
raal ter wereld gekomen, worden be
slister, omdat ze de verwording en
't onrecht en de brutale aanmatiging
van 't Liberalisme voor oogen zien en
ook merken, .wat dat beginsel prak
tisch nalaat en aandurft vooral in dor
pen, waar je nog 17de eeuwsche men
schen aantreft, die denken dat de
wereld alleen voor hen draait. Zoo
wordt 't Geloof beslister, maar ook 't
ongeloof brutaler.
De Kermis blijft afgeschaft.
De afloop der Pinksterweek of Ker-
misweek is van dien aard geweest,
dat de Raadsleden en allen, die ge
adresseerd hebben te Sommelsdijk,
tevreden kunnen zijn.
Om met Zaterdag te beginnen, den
laatsten dag.
Die dag is heel goed voorbij gegaan.
En wat is opmerkelijk? Devisscherij
was zeer kalm. Wien ge ook in Som
melsdijk hoort: ze erkennen en wij
hebben 't ook voor oogen gezien, dat
do, visschersjongens zeer behoorlijk
zijn opgetreden. Op de Voorstraat en
den Langeweg gedroegen zij zich zoo,
dat verschillende Menneersche burger
kwajongens er een puntje aan kunnen
zuigen. Voor de visscherij heeft men
en wij evenzeer een woord van lof.
Ze zagen in, dat ze Maandag een
oogenblik verkeerd waren opgetreden
en 't eert die jongens, dat ze Zater
dag vroolijk waren, zoo, dat er zeer
gunstig over gesproken wordt en ook
moet gesproken worden.
Wie waren Zaterdagnacht de luid-
ruohtigen Eenige burger-kwajongens
uit Menheerse, die met name te noe
men zijn, want zij zijn door allerlei
Sommelsdijkers gadegeslagen en ter
deeg opgemerkt.
Ook de Pinkster-Maandagavond liep
goed af, behalve 'tgebeurde op de Som-
melsdijksche Voorstraat, waar hemel
tergende liederen, honend, spottend
werden uitgebulderd, door menschen,
die in gewone omstandigheden zich
daarover zeker zouden schamen.
En dit was 't pijnlijke, dat de politie
dit toeliet; ook Zaterdagavond waar
ze, volgens ooggetuigen, niets deed om
die dronken menschen uit elkaar te
jagenze liet ze zingen, die woorden,
waaraan elk Christen zich laaft, als
hem 't leven bang en moeilijk is;
woorden Gods en Zijner heilige
zangers.
En de vraag is dan ook gedaan is de
politie daar en in den Ring niet in
haar plicht tekort geschoten En velen
zijn er, die op die vraag met een
volmondig Ja antwoorden.
Zaterdagavond was de politie op
den Langeweg zeer voldoende De sur
veillance liet niets te wenschen over
en de Burgemeesters van Middelharnis
en Sommelsdijk hebben zich daar zeer
goed van hun plicht gekweten.
En alles bij elkaar genomen, is er
tevredenheid over den afloop der
zoogenaamde Kermisweek.
Zeer zeker moet daar nog bij in 't
oog gehouden worden, dat het den
eersten keer was, dat de Kermis niet
bestend.
Vanzelf bracht dat eigenaardige
moeilijkheden mee voor allerlei jonge
menschen, die op die Kermis hun
plezier vinden.
- Elk jaar mindert dat. En ten slotte
denkt niemand meer aan 't Onding.
„LANDBOUW-ONDERWIJS."
III.
PROEFVELDEN.
Het desbetreffende verslag van de hand des
heeren Van Bijlevelt is voorzeker niet het minst
belangrijke uit de reeks.
De inleiding nemen we onverkort over. De
heer Consulent schrijft:
„Op 5 Febr. 1907 had ik met den heer H. Lin
deman, Directeur van hetkalisyndikaat te Utrecht
eene conferentie te Rotterdam, waarbij 'k werd
gemachtigd eene reeks kaliproefvelden te Ouddorp
aan te leggen, zoo ik mij wilde belasten met het
toezicht daarop.
Ik heb van dit aanbod ruim gebruikgemaakt.
Een twintigtal proefvelden, waarop verschillende
cultuurgewassen, werd aangelegd. Daarvoor werd
mij vanwege het kalisyndikaat verstrekt 3219
KG. kaïniet, 70 KG. chloorkalium, 221 KG. pa
tentkali of zwavelzure kalimagnesia en 400 KG.
kalk.
Ik moet hier een woord van dank brengen aan
den heer Lindeman voor de groote vrijgevigheid
in het verschaffen der noodige meststoffen en de
vrijheid mij gelaten de proefnemingen naar eigen
inzicht in te richten.
Een groot gedeelte dezer proefvelden zijn aan
gelegd op haaigemeten. Dit zijn min of meer
hooge duingronden, die of iD geregelde cultuur
zijn genomen of meestal om de 7 a 8 jaar, wan
neer het kanthout wordt gehakt, eene schoof
rogge en nog een gewas aardappelen oplevereD,
om daarna aan de natuur te worden overgegeven,
die wat gras en onkruid te voorschijn roept.
Deze laatst bedoelde haaigemeten zijn nooit of
nimmer bemest geworden en krijgen ook niets,
wanneer zij rogge of aardappelen dragen.
Door het toenemend gebruik van kunstmest
worden zij meer en meer in den geregelden bouw
opgenomen.
Niet alle proefvelden voldeden aan de ver
wachting. Twee proefnemingen op boekweit mis
lukten. Eensdeels was dit een gevolg van het
gebruik van minder kiemkrachtig aangekocht
zaaizaad, zoodat is moeten worden overgezaaid.
Anderdeels is de oorzaak te zoeken in het on
gunstigste weder en misschien ook wel in de
weinige bekendheid met de teelt van dit gewas,
dat volgens zeggen in vroegere jaren te Ouddorp
wei eens geteeld is geworden.
Van twee proefnemingen op meekrap kon geen
verslag worden opgemaakt, doordien één proef
nemer buiten mijn weten een ongelijke overbe
mesting met stikstofhoudende meststoffen had
gegeven en een ander de gedolven meekrap niet
had gewogen.
Nog waren er twee proefnemingen op uien.
De eene leed zeer door ziekte en kreeg onregel-
matigen stand, zoodat de cijfers geen waarde
haddenhet andere werd niet opgemeten."
En nu volgen hieronder de verslagen, waarvan
wij kortheidshalve vooral de cijfers overnemeD.
No. 1.
Proef op Suikerbieten.
Proefnemer: de heer P. Witte Mz. te Ouddorp.
Grondsoortgoede zandgrond.
't Proefveld was verdeeld in 4 perceelen:
I. geen kalimest gaf 19730 KG. bieten.
II. 375 KG. kaïniet gaf 20660 KG. bieten.
III. 540 21900
IV. 540 en
500 kalk 22555
Wat er uit te leeren valt, zullen de lezers zelf
wel in de gaten hebben.
No. 2.
Proef op Suikerbieten.
Proefnemer de heer Human Hameteman te
Ouddorp.
Grondsoort: duingroud.
't Proefveld was verdeeld in 3 perceelen:
I. geen kalimest gaf 16526 KG. bieten met
[17,5 suiker.
II. 450 KG. kaïniet 20080 KG. bieten met
[17,1 70 suiker.
III. 450 KG. en 750 KG. kalk gaf 19350
[KG. bieten met 17,1 suiker.
(Wordt vervolgd.)
Vraagbaak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst
Antwoorden of mededeelingen
zijn raet hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
186. Wat te doen tegen luis in de roos?
187. Noemt men de Iris ook wel waterlelie
Antwoorden en mededeelingen.
184. In vraag 184 staat Batelaar. Dit is stellig
een zetfout. De viager zal Patelaar bedoelen en
willen weten of die schadelijk is. Stellig I Rate
laar is een soort van woekerplant. Waar ze
veelvuldig groeit, daar verdwijnt het gras. Men
moet ze uitroeien.
185. Een boterkneder is een soort tafel, waar
van 't blad in 't midden 't hoogst is en draaien
kan. Als 't draait beweegt zich ook een geribte
rol in de rondte, die op 't blad past. Een kluit
boter op de tafel gelegd komt nu tusschen tafel
en rol dooreen gekneed, 't Vocht dat er uitge
drukt wordt vloeit weg langs 't hellende blad.
minister Idenburg als gouverneur.
Uit de rede, uitgesproken door den waarn.
Gouverneur bij gelegenheid van de opening
der Koloniale Staten van Suriname op
Dinsdag 12 Mei, nemen wij het volgen
de over:
»Thans de balans opmakende, en daarbij
rekening houdende tevens met den u van
elders bekenden toestand van 's lands
middelen, neem ik mij niet aan een ver
dreven optimisme schuldig te hebben ge
maakt, toen ik zooeven gewaagde van een
krachtiger worden van het licht in het voor
u te schetsen beeld,
De finantieele toestand der kolonie ligt
dank zij het seherp omlijnde en heldere
systeem door Gouverneur Idenburg ten
vorigen jare ontwikkeld, door u aangeno neu
en door de wetgevende macht in het
moederland bekrachtigd als eeD geopend
boek voor ons. Waar vroeger in het duister
werd rondgetast en meni.e mispas en
struikeling het gevolg was van de onzeker
heid van den te volgen weg, waardoor een
rustig voortgaan belemmerd uerd, daar
zien wij thans dien weg duidelijk afgebakend
voor ons en weten, dat wel steeds de
uiterste voorzichtigheid dient in acht ge
nomen, doch ook, dat met voorzichtigheid
onvermijdelijke gevaren bij ons voorsch rijden
niet te wachten zijn."
Sommelsdijk* Zaterdagnacht werd
door een troepje halfdronken jongens,
omstuwd door belangstellenden en in het
