|IER,
siden.
EERSTE BLAD.
I
i
\m
Zaterdag 16 Mei 1908.
idsm^
1
A n tirevo lu tionair
23&le Jaargang 1346.
Orgaan
de ^oidhollandiclie en Zeenwsche Eilanden»
1
i
I
I
i
i
zekering
IN HOC SIGNO VINCES
[ELSDIJK.
[EMAN.
T. BOEKHOVEN,
II.
s-
iskundig Adviseur,
)EN HAAG.
ff
IT BANG
ie Weiden
n attesten
is bestel-
ry blijvend.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
VII
De vergissing hersteld.
Neutraal.
1
M
kEBTi.
Imededeeling gedaan
er deze Maatschappij
verzekerden hoogst
tgen in de polissen,
rzekerden in groote
niets viel te doen.
chten over de han-
is, zijn bekend ge
van „Tbemis" eens
dezer Maatschappij,
In hoofdzaak wil ik
;ht te 's-Gravenhage,
1 maken. Ik meen
- en veeverzekering
en hoogst schadelijk
root nadeel lijdt en
dat ik mij met een
waarvan de heer
yne klachten in elk
en.
h.
en in zijn eigen
ük
Uw goed zal
ilight zijn geen
leelen, die gaten
Het feit, dat
kken Sunlight j
cocht worden,
>ede hoedanig-
id. F.io.ooo,
als belooning
een ieder, die
brvalsching
ponen.
SE!»®*»-" .510 j&
erd handelsmerk
v. Ballegooij.
C. A. Poots.
van Bestoren.
V. Zaaijer
UITGEVER
SOMMELSDIJK.
Telefoon Entercomm. Ulo. 2.
-irrw i in ii i p i ii
%Iie stukken voor tie lletiaetie bestemd, .Atfivertenliën ess verdere Administratie franco toe te y.eaiüega aan den Uitgever.
z
ij die zich nu aboDneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gra
tis
lie siE'ijti in onse paré ij.
(Slot.)
(CONSERVATISME-DEMOCRATIE.)
In dit laatste artikel wenschen we
kort te zijn.
Het Ministerschap van dr. K. is
aangevallen van de zijde der Rotter
dammer. En zoo luidde haar klacht,
had ieder maar geklaagd, ware ieder
een maar 't spoor gevolgd door prol.
Fabius betreden en eerlijk en rond de
critiek uitgesproken. Maar de Stan
daard zelf dacht over zulke kritiek iets
anders: zóó, zei ze, gaat elk Kabinet
van Christelijken huize naar beneden
en welke Christen-Staatsman zal zoo
dwaas zijn om een portefeuille te
aarvaarden, als hij weet, dat hij van
eigen vrienden en in 't heetst van 't
gevaar door critiek zal ondermijnd
worden.
Dr. Kuiper wenschen we weer op
den voorgrond, en ondanks alle critiek,
ja juist door die critiek komen we
tot de slotsom, dat hoe eer hoe
beter een Kabinet Kuiper zou moeten
optreden. Er wordt in onze partij een
sluimerende strijd wakker gemaakt,
een strijd over democratie tegen con
servatisme. Die strijd brak fel uit in
1894 toen de Vrij-antirevolutionairen
ons verlieten en wij door de kieswet
Tak, die een groote uitbreiding brengen
zou van kiezertal, lijnrecht kwamen
te staan tegen mr. Lohman en de
zijnen Die strijd brak uit in de
artikelen der Rotterdammer die strijd
breekt uit in onze huidige dagen naar
aanleiding van het Kabinet Heems
kerk. De Ned. voelt zelf zeer goed,
dat 't over dat conservatisme gaat
Dit Kabinet Heemskerk steunt en
moet steunen op oud Liberalendit
Kabinet is een Christelijk Kabinet,
maar abnormaal, dat zoo spoedig
mogelijk door een normaal Kabinet
moet vervangen worden, en nu toornde
de Nederlander dag aan dag ze vindt
het, zegt ze, bespottelijk, om dit
Heemskerk Kabinet als voorlooper
van een Kuiper kabinet te beschou
wenze vindt het niets dwaas, dat
ongeloovigen ook rechts kunnen re-
geerenze beroemt er zich steeds op
zakelijke politiek te hebben gevoerd
ze is van gedachte, dat een meer
derheid van 58 Kamerleden, die we
onder 't Kabinet Kuiper hadden, om
daarop volkomen te steunen inconsti
tutioneel, tegen de Grondwet isze
wil het Gezag van de Kroon hooger
houden dan »dat« des volks, wat met
onze antirevolutionaire, met onze
democratische beginselen in strijd is,
die erkennen, dat ons antirev. pro
gram twee pijlers heeft, twee steun
pilaren nl. eenerzijds de Monarchie,
maar ook anderzijds de rechten en
vrijheden des volks, die geeerbiedigd
moeten worden rechten en vrijheden
om als de Stembus in 1909 gesproken
heeft niet de Kroon volkomen vrij te
laten. Maar om de Kroon te vragen
het volk wil een andere koers, wil ook
naar de volksstem luisteren.
En zoo breekt de strijd op alle
terrein door en op 't gebied van
Kiesrecht, en op dat der Sociale wet
geving en op dat der Staatsrechtelijke
vraagstukkeu niet 't minst over de
kwestie Deputatenrecht of volksin
vloed dan welEigenwilligheid van
kamerleden.
Vooral voor dr. Kuiper is men hui
verig. De Ned. is scherp, waar de
Standaard op het jaar 1909 wijst, hoe
dan ons antirev. kiezersvolk in andere
koers misschien varen zal, en dr.
Kuiper weer in de eerste rijen komt
te staan.
Ze zegt
Een principieel Kabinet van rechts
dat wil de Stand, kan eerst komen,
als met het conservatisme van alle
gading, inclusief de Christ. Hist,
partij, niet meer zal behoeven te
worden gerekend.
Het is de roeping van het nieuwe
Kabinet Heemskerk flinkweg de
Christelijke beginselen uit te sprekeD,
maar daarna niets te doen dat den
conservatief, dien men nu eenmaal
noodig heeft, aanstoot zou kunnen
geven. Zoo staat men sterk. Is dan
in 1909 de natie rustig genoeg, om
aan rechts de zegen te bezorgen,
waarschijnlijk zijn dan de Christ. Hist,
weer waardeerbare bondgenooten,
dan is het schip door de branding
heen. De loods (mr. H.), die het zoo
ver bracht, heeft zich verdienstelijk
gemaakt jegens het Land. Het oogen-
blik, zegt de Std., zal dan zijn aan
gebroken om te zien naar een volbloed
rechtsch Kabinet, Eenige minister
verwisseling zal dan noodig worden.
Maar de beste antirev. op een na
zitten reeds in 't Kabinet. Die eene
die nog ontbreekt en den tocht door
de branding niet verkoos mee te maken,
zal dan het bevel kunnen overnemen.
We zullen op dien strijd niet verder
ingaan, de toekomst zal openbaren
wat het einde wezen zal.
En ook die toekomst is in Gods
band. Ook Hij schrijft de historie
onzer «antirevolutionaire partij.
Te samen als belijders van Jezus
Christus strijden we onder de leus
Tegen de Revolutie. Het Evangelie.
Dat beginsel is ons allen dierbaar,
omdat het 't eenige goede beginsel
is.
Maar boe die leus in praktische
politiek moet omgezet worden: dat is
het hoofdpunt van den huidigen strijd
in onze eigen partij.
Tegen de Revolutie is prof. Fabius
is de Rotterdammer; is de Neder
lander zijn alle Christenen en allerlei
niet-christenen. En in dien oorlog op
leven en dood tegen die revolutie
kan niemand gemist worden. Aan
sluiting is dringend noodzakelijk tegen
over allen, die in al te radicale of
socialistische ideeën pleitgrond vinden
voor een roekeloos jagen naar onder
mijning der Christelijke grondslagen
van ons volksleven.
Tegen de Revolutie is aller Christe
nen-leus. Vóór Het Evangelie. Die
antithese is zuiver. Maar de vraag,
die daarnaast wordt geopperd is deze
Wat is voor U de geest en strekking
van dat Evangelie met 't oog op het
huidige politieke leven.
En hier scheiden de wegen. Som
mige broederen hebben op dat huidige
politieke leven, bezien in 't licht des
Evangelies, een anderen kijk dan velen
onzer.
Nog eenswat de gevolgen daar
van wezen zullen, valt nog niet te
beoordeelen.
De Heere regeert. Ook over onze
partij.
Hem geven we de eere en heer
lijkheid, wat ons ook verder moge
overkomen want die eere komt Hem
alleen toe.
De Vrije Westfries van 13 Mei
maakt ons opmerkzaam op een ver
gissing inzake de stemming der Chr.
Hist, en de 120 gld. We hadden ge
schreven, dat bij dit wetje Sabron de
Chr. Hist, partij verdeeld was, en dat
is niet zoo. Ze was verdeeld bij de
stemming over de Oorlogsbegrooting van
Min. Bappard. Hoewel de stelling, die
we neerschreven, daardoor nochtans
in niets wankelt, erkennen we die
vergissing en herstellen we ze bij
dezen.
HP i)Ël UITklJIi.
Als men wat ouder wordt, ik bedoel
opklimt tot wat meer bezadigden leeftijd,
dan wordt men in den regel wat verdraag
zamer.
Men leert beter de menschen en zich
zelf kennen. Een kennis, die het oordeel
niet zelden wat verzacht, al wordt het niet
gewijzigd.
Toch is 't me onlangs overkomen, dat
het in mij kookte van verontwaardiging,
'k Zat in een treiD, die naar een provinciale
hoofdstad voerde en van halte tot halte
werd het gezelschap in onze coupé's, ik
zeg niet verrijkt, doch vermeerderd met
jongelui, die verschillende inrichtingen van
onderwijs bezochten, maar waarvan de
meesten gingen op de H. B. S.
Voor de trein stilhield, hingen ze al uit
't raampje, om elkaar de plaats van 't rendez
vous aan te wijzen en wij, grooteren, had
den de eer hun praat aan te hooren en
zwijgend neer te zitten in de herrie, die
zij schopten, wel begrijpende, dat elk woord
onzerzijds olie zou zijn in 't vuur.
Ik heb me over die ^Hoogere Burgers<r
verbaasd en ontzet.
'k Heb me afgevraagd, of we nu wel
waarlijk woonden in een christenland. Daar
waren er bij, die vloekten als een grijze
zandstrater of zeedijker, al bleek het me,
dat anderen, zeker door hun opvoeding,
nog aarzelden dit voorbeeld te volgen.
'n Drietal van de grooteren onttrokken
zich wat aan de herrie en zaten om mij
heen te boomen over alles en nog wat.
Soms had ik mijn ooren wel willen sluiten.
Dat praatte en zwetste en sneed op over
boeken, die ze gelezen, over avontuurtjes
die ze gehad .hadden, zoo geheel gespeend
aan elk gevoel van ingetogenheid, van
godsdienstzin, van eerbied voor den wil
der ouders of 't gebod Gods, dat het mij
koud werd om 't hart.
Dat waren geen christen-jongens meer.
Dat waren cynische heiden-kinderen.
'k Heb er naderhand met kennissen over
gesproken, die me zeiden, dat ik 't wel
slecht getroffen haddat ze óók jongelui
kenden, die de H, B. S. bezochten en
goede hope gaven voor de toekomst, maar
dit moesten ze toegeven, dat de levensfoow,
het gansche \evensmilieu onder die schare
onchristelijk, ongodsdienstig en vaak on
hebbelijk is.
Er zijn tal van ouders onder ons, die
met beving hun zoons in dienst zien gaan.
Maar ik voor mij zou er nóg meer tegen
opzien, om den 12- of 13-jarigen knaap
naar een openbare H. B. S. te sturen.
De heele opzet van de tegenwoordige
H. B. S. deugt niet. Het is een echt product
van het welvoldane liberalisme uit het
midden der vorige eeuw, dat ons dan
trouwens ook met de Wet op het Mid
delbaar Onderwijs heeit opgeknapt.
't Was de tijd van het platte, vette,
dorre materialisme.
^Kennis is macht«, zeiden de wijzen.
Wat je bentwat je gelooftwat je
gevoeltwat je geniet, dat doet er min
der toeje komt er niet mee door de
wereldje kunt er geen geld mee maken
Alleen wat je kent en kunt, dat helpt je
Op dien grondslag is de H. B. S. ge
bouwd.
Veel meer nog dan op de lagere school
is 't er op toegelegd, om de hersens der
jongelui vol te proppen met allerlei weten
schap. Der »vakken« is geen einde
Dat ze, en vooral op dien leeftijd, bo
venal wat noodig hebben voor hun hart,
voor hun gemoeddat ze niet slechts ge
leerde eksters en werkezels, maar dat ze
mannen moeten worden, vroom en vroed
mannen van karakter en van hooge begin
selen die groot zijn, omdat ze voor God
hebben leeren knielen mannen met idealen
in hun leven wat 'n poeah zei men
Idealen geen hooger ideaal, dan
'n mooie betrekking, 'n gevulde brandkast,
'n lekker glas wijn en 'n aardige deern.
Dat werd niet met zooveel woorden
gezegd, maar het koude, dorre, droeve
materialisme van de H. B. S. heeft dui
zenden jongelui voor altijd in die richting
gestuurd.
Ik zou erbij kunnen schreien, als ik een
jongen zie van nog geen twintig, die ver
leerd heeft te jagen naar hooge idealen en
die zichzelf beschouwt als een ^-scheikundig
products dat geen hoogere bestemming
heeft dan 't zoolang mogelijk uit te houden
tegen de vele iavloeden, die ontbindend
op dat product inwerken. En hoevelen
zijn er zoo niet 1
Gelukkig heeft nu toch minister Heems
kerk den draad weer opgevat, die dr. Kuyper
in 1905 met woest geweld was ontrukten
stelt hij voor, ook het bizonder middelbaar
onderwijs door een flinke subsidie 't bestaan
mogelijk te maken. Het wetsontwerp wacht
reeds bij de Kamer op afdoening.
Dat geeft voor onze mannen weer nieuw
werk aan den winkel.
Want onze jongens en meisjes in den
moeilijksten tijd van-'t leven, mógen niet
blootgesteld blijven aan den killen wind des
ongeloofsOok voor hén geldt de bede,
die Christus ons voorzei2-Leid ons niet in
verzoeking
Ik heb ze gekend, jongens van 12-jarigen
leeftijd, die den christelijken onderwijzer
schoone hope gaf voor de toekomst. Ze
hadden een helder hoofd en een toegenegen
hart voor de dingen van het Koninkrijk
Gods
Ze gingen naar de H. B. S., om te leeren,
wat onze middenstand noodig heeft voor
't maatschappelijk leven onzer dagen en
eenige jaren later, ja praat'ten ze Fransch
en Duitsch en Engelsch, maar de sprake
der kinderen Gods verstonden ze niet meer
en meenden, dat dezen waren »vol zoeten
wijns.« Moeilijke koopmansrekeningen wisten
ze tot een goed einde te brengen en met
algebra vele onbekenden vaardig op te lossen,
maar hun dagen alzóó te tellen, dat ze
een wijs harte bekwamen, waren ze verleerd
en de Schepper van de einden der aarde
was hun een onbekende geworden, dien
ze niet vinden konden
Aan dat gevaar mógen onze kinderen
niet blootgesteld worden
De christelijke H. B. S. zal evenmin als
de lagere school een »bekeerings-instiluut«
worden. Over 25 jaren zal de S. D. A. P.
mannen in haar midden aanwijzen, die op
een chr. Hoogere Burgerschool werden be
kwaam gemaakt voor 't leven en de wapenen,
die ze daar leerden hanteeren, zullen rich
ten tégen God en légen Zijn Gezalfde.
Maar dat is altijd zoo geweest,
Saul was onder de profeten en toch
vervolgde hij de kinderen Gods.
Maar de vrucht zal óók niet uitblijven.
Ja, ik koester de stille hoop, dat de
chr. H. B. S. nogeens baanbreekster zal
zijn op 't gebied van ons middelbaar onder
wijs.
Want men hoort vele klachten.
De jongens, zegt men, worden topzwaar
van geleerdheid, waarmee ze in 't practische
leven geen raad weten. En waarlijk, als
ik de jongelui zoo zie zwoegen onder zoo-
en-zóóveel kilo's boeken en ze hun stapel
cahiers zie aftellen, waarin ze maar aldoor
huiswerk maken sommen, thema's, opstel
len, haast je niet, zoo kom je d'r niet
dan vraag ik me af, of 't in hun hersens
toch niet 'n echts tolco worden moet, waar
ze zich niet meer in bewegen kunnen zonder
de dingen van hun plaats te gooien.
Kennis is noodigvooral in onzen tijd.
Maar wie grondig onderlegd is komt daar
in 't leven verder mee, dan wie vele dingen
oppervlakkig weet. En wie met een beschei
den hoeveelheid kennis woekeren ban, zal
er meer profijt van hebben, dan wie kennis
opdeed bij 't mud, maar niet geleerd heeft,
ze in toepassing te brengen. Terwijl ten
slotte een hoofdvol kennis bij een ledig
hart, den mensch zielsziek maken kan, dat
hij grijpt naar de flesch of naar de revolver.
Ons christelijk middelbaar onderwijs heelt
een schoone toekomst
Met de oude energie ons dan gewijd aan
deze nieuwe taak
Tot de eere Gods en het welzijn van ons
zaad I
UITKIJK.
Voor Muis ess Hof.
Wil men een heerlij Ke soep bereiden, dan nemo
men het volgende in acht. Zet het vloeach, na
dit gewasscben te hebben, in koud water op.
Doet ge dit in beet water, dan wordt het vleesch
van buiten hard en kookt niet genoeg uitde
soep heeft dan weinig smaak. Vóór de soep kookt,
moet zij goed worden afgeschuimd en ook elk
deeltje vet verwijderd worden. Laat de soep gesta
dig, niet te hard, koken 1 Doe er de vermicelli of
de groenten bij, wanneer het vleesch gaar isia
het bijgevoegde klaar, dan is ook de soep ter
opdiening gereed.
Het visch-schrapen, d.w.z. ontdoen van de
schubben, gaat vrij gemakkelijk, wanneer men de
visch eerst in heet water doopt. Dit moet men
ook lever doen, welke men van de vellen ontdoen
Wil.
Indien men visch levend wil verzenden, doet
men dit het best, door stukjes broodkorst, ge
drenkt in brandewijn, in den bek van den visch
te stoppen en dezen daarna in stroo te verpakken.
De visch blijft dan dagen lang goed.
Is het vleesch wat taai, zoodat men het niet goed
gaar kan koken, dan voege men een weinig dub
bel koolzure soda toe. het wordt dan heerlijk
inalseh. Om dit smakelijk te maken kan men
in het water, waarin men 't vleesch wascht, wat
suiker doen vooral bij kalfsvleeseh is dit een goed
middel.
Om bloedvlekken te verwijderen, gehruike men
eerst helder koud water en daarna water met
witte zeep.
Vetvlekken verdwijnen door alcohol, waarvan
men eenige druppels op de vlek laat vallen en
eenige oogenblikken daarop laat staan, om ze
daarna met zuiver water uit te wasschen.
Heeft uw hond last van vlooien, maak dan een
oplossing van 2 ons potasch op 1 L. water en
wrijf hem daarmee 3-daags in. Laat het dier op
versche krullen slapen 1
Is uw kelder vochtig, plaats dan een schoteltje
met chloorkalk daarin, verversch dit nu en dan!
Misacbien duurt het vele weken, eer al het vocht
is aangetrokken. Dan brandt men in den goed
gesloten kelder zwavelstop ook het sleutelgat
toe. Na een etmaal kan men den kelder openen.
OBSERVATOR.
SJIt tie Pers.
Wat is neutraal? Neutraal te zijn is de
eisch, dien men stela aan de openbare
school, aan de pers, die allen dienen wil
en aan zooveel dingen meer. Maar neutra
liteit is een onding, een onmogelijkheid.
Het brengt degenen, die er werkelijk naar
willen streven in de grootste moeilijkheden.
Wat is neutraal? De redacteur van de
»Telegr.« geeft daarop het antwoord:
»Wat is neutraal Als neutraal redacteur
J
19
In
1
SS jfl
ti r
i
