PERU-GUANO.
Bezoekt
Schoonmaak
Kastpapier en Kastranden,
E. DAVIDSON.
MEUBELEN,
Hai 16. w. J. KRUIS. Rotterdam Hfl| 16.
I m 16.- W. J. KRUIS - Hül 16.
Advertentien.
L KLEM, HERKINGEN,
M. VAN DER STAD,
Naaimachines
T. Schilperoord,
iu
JOS. WESSEL,
W. BOEKHOVEN,
Pi. R. P. qffhihea
Oppert 112 Rotterdam
LEDIKANTEN
R. MEES Z00NEN,
A. JANSEN, - MIDDELHARNIS.
Voor IStfiis en Slof.
MSitlfeniaiid.
füeoien^d ftietiws.
Beslist echte, direct van PERU aan
gevoerde Guano,
gewaarborgd door
het fabrieksmerk
tier Centrale Gnano-fabrieten, Rotterdam.
Verkrijgbaar bij
IV. van der Vinde Jr.
DIRKSLAND.
voor en aleer uwe Meubelen en Bedden
te koopen de grootste en soliedste
Meubel- en Beddenmagazijnen van
Kinstraat Nos. 84 en 86 en StaiMssteeg 2,
in Wil en Gekleurd.
BOEKHANDEL SOfflfflELSDUK-
$3ond- en Tandarts,
(Kunsttanden en gebitten.)
Stationsweg 25, ROTTERDAM.
Spreekuren eiken werkdag 13.
Voor on- en minvermogenden 910.
Het goedkoopste en meest gesorteerde
Magazijp in Geëmailleerde Huishou-
delijke artikelen is
Ontvangen een geheel nieuwe col
lectie modellen in Geëmailleerde en
Gedecoreerde Artikelen
De Ondergeteekende be
veelt zich beleefd aan voor
het breien en aanbreien van
Kousen, SoKKen, Lijfjes, enz.
Ook voorradig
Tz. R0ETMAN.
Handel in Naaimachines,
SOMMELSDIJ K.
Levert met succes voor- en achter-
uitwerkende
voor den spotprijs van 30 gulden
met 5 jaar schriftelijke garantie.
Reparatie spoedig en billijk.
Oude Machines worden te-
lir^'nr gen hoogen prijs ingeruild.
Smederij en Draaierij.
"Voor civielen prijs aangeboden een
zeer licht loopend
Success Heerenrüfiel mot 3 yersuellinpaaf,
Alsmede ook verkrijgbaar
13 ijzeren DAMHEKKEN.
Beleefd aanbevolen.
In het lleubelmajgazjjn (tevens
fabrikant) van
Westdijk, Middelharnis.
Ruime sorteering solide
MASIEF EIKEN, NOTEN, PITCH
PINE en geschilderde,
uit 2 deelen.
OVERIATRASSEN PELUW en RUSSENS
alles 1ste kwaliteit.
Concureerend met vaste Prijzen.
LEVERING FRANCO h CONTANT.
RENTEN VAN GELDEN^DEPOSITO
Bewaring van Waarden,
volgens bepalingen, die gratis verkrijg-
aar zijn.
een buitengewoon groote sorteering in
Heeren- en HPames-Hijf/-, Bfjlasliek-,
tinoop-, MBerbiJSchoenen en Vaarzen
in ChraoÈit, SioackatJ's en Btaacjava
vanaf f 4.-. -------
'k Heb me daarover verblijd.
Niet, omdat ik zoo tuk zou zijn op die
geldenik zou eer huiverig zijnMaar
om den goeden wil, die uit zulk een voor
slag spreekt. Een rnftn als dr. Kromsigt
toont te begrijpen, wat zonderlinge toestand
het toch eigenlijk is, dat de overheid aan
roomschen, lutherschen enz. wél gelden
uitkeert, maar de mannen, die de gerefor
meerde belijdenis onzer vaderen tot grond
slag van hun kerkelijk samenleven hebben
genomen, niets geeft.
Hij voelt, dat dit niet in den haak is.
En daarover verblijd ik mij.
Maar aan den anderen kant kan ik me
heel goed voorstellen, dat vele gerefor
meerden met het idee weinig op hebben.
Afgezien van andete bezwaren, vreezen zij,
dat hun kerken daardoor min of meer van
de overheid afhankelijk zullen worden.
Nu laat ik alle andere kwesties, meer
van kerkelijken en kerkrechterlijken aard
rusten. Daar heb ik weinig verstand van
en onze predikanten zijn tegenwoordig zoo
dadelijk onderlegd, dat 'n zfieek*, die over
zulke dingen te schrijven waagt, het weldra
even kwaad krijgt als de bekende bok, die
zich op 't ijs waagde.
'k Hou me dus alleen bij de vraag, of
er gevaar dreigen zou, dat een »ftnatitieele
band* leidde tot overheidsbemoeiing met
zuiver kerkelijke zaken.
Zie het aan de historie, heeft men gezegd.
Heeft niet te allen tijde het ^Stadhuis*
de mannen van het ^consistorie* naar zijn
pijpen doen dansen En konden ze dat
niet, juist omdat de heeren van de Vroed
schap de sgagie* betaalden
Hierover is dr. Vos, van Woudsend, te
paard gekomen.
»Nu, nuzegt hij, »dat is de historie
niet zuiver voorstellen 1 Ja, in vroeger tijd
heeft de Overheid het sommigen predikan
ten weieens lastig gemaakthen soms op
de 24 uren de stad ontzeid maar
die heeren hadden 't er dan ook naar
gemaaktDat waren oproerpredikers, die
zich niet aan hun wettige Overheid wilden
onderwerpenDat zij lastig gevallen wer
den, was niet te wijten aan den finantieelen
band, maar aan hun onbesuisd optreden
denk b.v. maar eens aan den
bekenden dr. Smout, in Amsterdam
Nu is er in dat zeggen iets waars.
Al hadden in de dagen onzer Republiek
de predikanten geen duit gekregen uit de
Stadskas, dan nog zouden de heeren van
't Stadhuis op dezelfde wijze opgetreden
zijn, wanneer de »kerkelijken« zich niet
naar hun aanwijzingen wilden gedragen,
Een Smout eneen van Van de Velde zouden
ze evengoed de stad uitgegeven hebben,
indien zij niet hun betaalsheeren waren
geweest.
In dat opzicht heeft Dr. de Vos wel
gelijk.
't Kwaad van toen zat 'm niet in de
eerste plaats in de uitbetaling der trakte
menten uit de publieke kas, maar hierin,
dat het ^stadshuis* er zulke wonderlijke
gansch onrechtsche ideeën opna hield over
de verhouding van Kerk en Staat en over
de gringen van de macht der Overheid.
Totzoover wandel ik met Dr. de Vos
mee.
Maar dan geef ik hem een hand en
scheiden zich onze wegen.
Als hij beweren wil, dat de »finantieele«
band in 1 geheel niet van invloed, van
een schadelijken invloed is geweest op de
verhouding tusschen overheid en Kerk,
dan ben ik zoo vrij van meening met hem
te verschillen. Terwijl ik er bijvoeg, dat
die band het telkens weer de overheid ge
makkelijk maakte, om op het consistorie*
de overwinning te behalen.
Zie het al dadelijk in 't begin van den
vrijheidskrijg.
Het is waar, dat de Kerkegoederen, zoo
als ze in 1572, bestonden, van verschillenden
aard en oorsprong waren en dat de over
heid niet te berispen is, waar zij een deel
dier goederen in deze bezorgen tijden ge
bruikte voor »het gemeene best*.
Maar zij trok alles aan zich. Niet slechts
de zoogenaamde ^Kloostergoederen* die
in deze benarde tijden een rijke bron van
inkomsten geweest zijn van de Overheid,
vaak door nijpend geldgebrek geplaagd,
maar zij toch ook aan zich het beheer
over de »geestelijke en Kerkelijkegoederen*.
Met welk recht, zullen we nu maar niet
navorschen. Ze dééd het, waardoor ze dan
ook de verplichting op zich nam, om uit
de opbrengst van die goederen te zorgen
voor de stoffelijke behoeften der hervormde
gemeenten.
Dat nu de toestand dezer gemeenten in
de eerste tijden verre van rooskleurig was,
kan men plaatsen, 't Ging er op of er
onder in den strijd tegen Spanje. Maar
na 1576 en 1579 was die toestand, welke
zoo ten goede veranderd, dat de Overheid
zich behoorlijk met de kerk had kunnen
bezighouden.
En wat leert nu de geschiedenis
Dat met name op het platteland de
Overheid zeer weinig zorg droeg voor de
uitbreiding van den hervormden godsdienst.
Uit en tena moesten de classen soebatten,
om in een of ander dorp een predikants
plaats gevestigd te krijgen, opdat een eigen
herder en leeraar en de verstrooide schapen
vergaderen zou I
Nog in 1583 was het, als blijkt uiteen
kerkelijk rapport, dat Fruin o.a mededeelt
op 't platteland van Utrecht een toestand
van kerkelijke anarchie en vond men er
herders, half paap en half dominé, die
b.v. de kinderen doopten net naar de
ouders 't wilden hebben: roomsch of ge
reformeerd.
Op 't platteland van H eiland was 't niet
veel beter. Bloeiende dorp en w iren er, w rar
zelfs iu 1584, bij den djod van Oranje,
nog nooit een predikant had gestaan.
Deels kwam dit vanwege den predikanten
nood.
Maar hadden de kerken de vrije be
schikking over haar goederen gehad dan
zeer ongetwijfeld de uitbreiding der gemeente
met veel meer kracht zijn ter hand genomen,
dan nu, waar geen enkele kerk of clarne
ook maar één stap doen kon, zonder de
goedkeuring der politieken, bij wie in menige
stad en dorp delibertijnendeoverhaudhadden
ja onder wie te lang na 1600 nog beslist
roomsch-Katholieke machthebbers werden
aangetroffen 1
Mee hieraan is 't dan ook te wijten,
dat juist in de critieke jaren van het blijven
bestaan en men nu, in 't hartje van Holland
dorpen vindt, waar de meerderheid roomsch
gebleven is.
Dat is nu een enkel voorbeeld.
Het is met vele andere te vermeerderen.
Waarlijk dr. Vos moet ons niet komen
vertellen, dat de xfinancieele bank* in de
kerk nooit gehinderd heeft UITKIJK.
Een Hongaarsch geleerde verzekert, dat de
bloemen en de geuren, welke er uit opstijgen,
een wonderdoende kracht op zieken uitoefenen.
Het verblijf in een atmosfeer, die met bloemen
geur vervuld is, voorkomt longaandoeningen en
stuit de ontwikkeling van de tering.
Dr. Edward Smith zegt, dat het beste voedsel
voor waaksters bij zieken is: thee met een stukje
spek. Zij, die dit gebruiken, kunnen het veel
langer volhouden dan degenen, die wat anders
eten. Dr. Smith zelf nam ook de proef hiermee
en bevond, dat hij zelfs 72 uren achtereen kon
waken zonder neiging tot slapen te gevoelen.
Huismoeders, bewaart uw boter niet op een
warme plaats, noch in het licht, maar op een
koele en tevens donkere plek.
Wanneer het eten min of meer aanbrandt,
wordt er heel dikwijls schielijk wat water bijge
voegd. Dit is verkeerd, want hierdoor trekt de
brandlucht door heel de spijs. Men doe de groente,
rijst of wat het is, voorzoover het niet is aange
brand, voorzichtig in een andere pan en eerst
dan, zoo noodig, giete men er water bij. Zoo
voorkomt men, dat de brandlucht zich verspreid»
't Is vaak door eigen schuld, dat het email uit
ketel of pan zoo spoedig afbrokkelt, 't Gebeurt
niet zelden, dat het water daaruit verkookt is
en men dan ketel of pan weer met koud water
soms zoo uit de pomp, vuit. Door deze plotselinge
afkoeling springt dan het email. Verstandiger is
het de voorwerpen in heet of koaend water te
zetten.
Hoe lastig en onaangenaam is het walmen der
petroleum-lampen. Een Duitsch blad raadt hier
tegen aan om het katoen een uur lang in sterken
azijn te leggen en dan te drogenzij branden
dan zonder walm.
Als gij van uw handen de onaangename lucht
van visch, levertraan, uien of iets dergelijks niet
kunt verwijderen, doe dan een weinig mosterd
in het waschwater. Bjj onaangenaam riekend
vaatwerk is het middel ook goed.
Hebt ge een wasvlek in uw kleed, leg er dan
een vloeipapier of lapje zijde op en ga er dan
met een heet strijkijzer over. Maar maak eerst
het kleed rondom de vlek goed nat, om te
voorkomen, dat de vlek uitvloeit.
OBSERVATOR.
FRANKRIJK.
Ondanks alle mooie voorstellingen van
een halfambtelijke pers of van diverse
berichtgevers wordt het meer en meer
duidelijk, dat da toestand van Frankrijk
in Marokko er volstrekt niet gunstig bij
staat, ja zelfs ernstig moet genoemd
worden.
In een artikel van den „Economiate
frangais" toont Paul Leroy Beaulieu
aan, dat als de Fransche republiek iets
van belang in Marokko wil uitvoeren,
er weldra 50.000 man noodig zullen
zijn en bij slot van rekening wel 100.000.
En van den anderen kant komt Francis
Charmes in een artikel der „Revue des
deux Mondes" en prijst de taktiek aan
van een beperking van Frankrijke op
treden tot de organisatie der politie te
Casablanca.
„Voor alles" zegt hij, moet men zich
afvragen, waarom wij te Casablanca zijn
èa wat wij er zijn gaan doen. Er heerscht
in dit opzicht veel verwarring in de
gemoederen. Men herhaalt dikwijls, dat
wij er heengegaan zijn krachtens een
mandaat in Europa, en dat wjj er blij ven
als mandatarissen van de Europeesche
mogendheden. Niets is minder juist.
Wij zijn naar Casablanco gegaan om
Franschen te wreken, die er vermoord
waren, en zeker, wij hebben ons over
dien moord een schitterende en afdoende
voldoening verschaft.
Waarom, vraagt hij, hebben wij ons,
na een snellen en krachtigen slag ge
slagen te hebben, niet teruggetrokken
Maar neen, we hebben het tegenover
gestelde gedaan. We hebben een reeks
kleine gevechten geleverd, waarmee het
crescendo is gegaan naarmate wij sterker
strijdkrachten hebben gezonden, maar
die nooit een beslissende en afdoende
uitwerking hebben gehad. Dat is een
heel slechte methode, zoowel uit politiek
als uit militair oogpunt. Zullen wij daarin
blijven volharden?
Ons stellig gevoelen is, dat men, in
plaats van zoo door te gaan, ten spoedigste
van gedragslijn moet veranderen, en wij
wenscben vurig dat de zending, door
generaal Lyautey en den heer Regnault
vervuld, eer regeering eenige heldere,
duidelijke begrippen hebben bijeen ge
bracht, die haar zullen in staat stellen
om eindelijk een scherp afgebakende
gedragslijn vaat te stellen. Nu wij te
recht of tea onrechte eenmaal het land
der Sjaoeja's hebben bezet, moeten wij
er de veiligheid herstellendoch wat
het tot ruat brengen van het overige
Marokko betreft, het zou dwaasheid zijn
ons daarmee te belasten.
SPANJE.
In 'land van Ebro word feest gevierd.
De Spanjaarden zullen elkander herrin-
ueron aan de sehoone dagen, toen hun
oude moed herleefde. Zij toch kunnen
er op bogen, de eersten to zijn ge
weest, die den geweldigen Napoleon I
durfden weerstaan.
Den tweeden Mei van 'c jaar 1808
brak te Madrid een opstand uit, die
zulk 'n omvang aannam, dat de keizer
der Franschen zelf naar Spanje moest
komen om de orde te herstellen. Wel
wierp hij de Spaasche legors in tal van
veldslagen terug; maar zoodra had
Corsicaan zich niet teruggetrokken om
met Oostenrijk strijd te voeren, of de
opstand brak opnieuw uit, en vol woede
en fanatisme voerden de Spanjaarden
den bekenden guerilla, die tot resultaat
had, dat in 1810 het geheele rijk van
Franschen gezuiverd was. Zoo begon in
Spanje de strijd die bij Waterloo in den
gebeelen ondergang van Napoleon
eindigde.
En om zich deze dagen in herinnering
te brengen zija jongstleden Zaterdag
een reeks feestelijkheden begonnen, die
een week lang zullen duren.
Een verdorven meisje,
heeft nog een kans gekregen op ver
betering, maar 't zal de vraag zijn, of
ze er gebruik van maakt.
Ziehier het verhaal
In een der coupes 3e klasse van den
trein die Zondagavond ongeveer 10 uur
van Arnhem via Uirecht naar
Rotterdam reed bevonden zich 3 heeten
en nog een heer, een Duitscher, met een
meisje van ongeveer 15 jaren. Waar
schijnlijk door het gesprek, dat zij
voerden, vatten de drie heeren verdenking
op tegen den Duitscher en het gezel
schap van het meisje.
De houding van de laatste was ook
zeer vreemd De 3 heeren, die vermoeden
hadden van ontvoering van het meisje,
telegrapheerden in Veenendaal de Klomp
door bemiddeling van den stationschef
aldaar, naar het station te Utrecht. Van
het station werd een telegram naar 't
hoofdbureau van politie overgebracht.
Te Utrecht liet de politie den Duit
scher en het meisje uitstappen. In do
wachtkamer werden zij aan een eerste
verhoor onderworpen. De Duitscher was
genaamd Braun, van middelbaren leeftijd
en uit Mannheim afkomstig. Het meisje
heet P. 8. M. Moser. Op hem werd
bevonden een bedrag van ruim
1000 mark een biljet Arnhem
Rotterdam. Vermoed wordt, dat hij het
meisje heeft ontvoerd en met haar op
weg was naar Amsrika. Ze zijn beiden
naar het hoofdbureau van politie over
gebracht.
Dinsdag werden telegrafisch inlichtin
gen ingewonnen bij de politie te Mann
heim. Het meisje blijkt de zaak nogal
on verschillig op te vattenmet hare
volle toestemming reisde zij in gezelschap
van den Duitscher, m8t wies zij te
Mannheim een afspraak had gemaakt,
om met hem heimelijk te vertrekken. Hare
ouders had zij Zondag medegedeeld, ter
kerke te gaanzij is toen echter met
den Duitscher naar het station gegaaD
en vandaar vertrokken.
Maandagavond ontving de politie te
Utrecht uit Duitsch land teleg aphisch
verzoek, den Duitscher te willen aan
houden en uitleveren wegens ontvoering
van een minderjarig mei-je en wegens
bedrieglijke tankbreuk.
Vijfden jaren pas I
Een kind nog. Of die ouders alles
gedaan hebben, om te zorgen, dat hun
dochter niet van den rechten weg afweek.
Voor alle ouders 'n ernstige waar
schuwing
Moord.
Twee en een half jaar ongeveer had de 23-
jarige O. Quack, wonende in de Hartmanstraat
no. 38 te Rotterdam, reeds kennis aan de
31-jarige Petronella van den Heuvel, gesehei
den vrouw van L. C. Nooteboom, bij haar
kornuiten beter als Nelly bekend. Hij stelde
meer belang in haar, dan zij in hem, vooral
in de laatsten tijd, en zijn jaloerschheid gaf
meermalen aanleiding tot twist. Zoo verwondde
hij haar de vorige week nog in de Wijde
Broedersteeg, waar zij geen onbekende was,
met een scheermes in het gelaat en aan een
arm.
Zondagmiddag omstreeks huif een hield
Quack zich met zijn concubine op in bet caté
en proeflokaal van J. M. Monna-Korteland
aan de Lange Torenstraat no. 10 aldaar. Weer
kregen zij twist. Zij schol hem uit voor al
wat leelijk is en opeens hoorde de bezoekers
van dit café gegil, gevolgd door een val in een
achter het taplokaal gelegen vertrekje.
De politie, gewaarschuwd dat er //wat te
doen was//, kwam kijken en in dat achter
kamertje vond men Nelly achterover op -den
vloer liggen, de kleeding bebloed. De dood
was reeds ingetreden. Hij lag naast het nog
warme lichaam op den vloer geknield, kussende
de vrouw, door hem even te voren in een
woeste vlaag van jaloezie vermoord.
Quack werd natuurlijk dadelijk gearresteerd.
De in zeer overspannen toestand verkeerende
jongeman liet zich zonder verweer naar het
poli'iebureau in de Lange Torenstraat bren
gen.
Op bevel van den commissaris van politie,
den heer M. B. van der Hoeve, dadelijk ter
plaatse, werd het café ontruimd en de noodige
maatregelen genomen terwijl de inmiddels
verschenen politie-geneesheer dr. W. Mees,
constateerde dat de vermoorde vrouw elf
messteken waren toegebracht, waarbij 0. m.
het hart geraakt was, zöodat de dood onmid-
deiijk intrad. Met den inspecteur, den heer
W. G. Kleyn, s'elde de heer Van der Hoeven
zij l onderzoek in, waarbij Quack voor den
commissaris een volledige bekentenis aflegde.
Het lijk der vermoorde vrouw is voor de
gerechtelijke schouwing naar liet ziekenhuis
vervoerd, terwijl het mes, waarmede de steken
werden toegebracht, een eenvoudig scheer
mesje, in beslag is genomen..
Gistermiddag is de moordenaar ter be
schikking der justitie naar het huis van be
waring overgebracht. Hij was geheel onder
den indruk van het gebeurde.
Het lijk van de vermoorde vrouw is in
het ziekenhuis gerechtelijk geschouwd.
Naar wij vernemen heeft de uilgever
van »De Nederlander* overgenomen de
drukkerij en het huis van de firma Blommen-
daal te 's-Grevenhage. Het woonguis wordt
voor kantore, redoctie-bureux enz, ingericht.
Verschillende uitgaven, die de firmeBIom-
mendaal bezorgde, bijv. het »Chr. School
blad,!. worden medee overgenomen.
Een slachtoffer van kwakzalverij
Door de justitie te Botterdam is beslag
gelegd op het lijk van een schippersvrouw,
die aan boord van haar schip, liggende aan
de Maaskade, plotseling is overleden, vermoe
delijk ten gevolge van het gebruik van pillen
haar door een wonderdokter uit den omtrek
van Leiden verstrekt.
Het lijk is naar hel ziekenhuis overgebracht
om gerechtelijk geschouwd te worden.
Tot dusver is vastgesteld, dat bij de ramp
van het Japansche oefenings-vaartuig //Mat-
soesjima// 23 officieren, 33 adelborsten en
omstreeks 200 man omgekomen zijn.
Deskundigen te Washington gelooven, dat
de ramp te wijten kan zijn aan zelfontbranding
van kruit of ontbranding van steenkool, en
vreezen, dat zij wijst op het bestaan van
moeilijk te voorkomen gevaren op oorlogsche
pen. Wellicht is het gebruik van hetSjimose-
kruitdat hooge ontploffingskracht heeft,
schuld van het onheil. In de Amerikaansche
marine acht men dit kruit, dat naar men
weet van Japansche vinding is, te gevaarlijk.
UI VU/U A JIU.IU CAU/11
ROTTERDAM.
Eerste Meubelwinkels vanaf de Stadhuissteeg.
Grootste en goedkoopste Inrichting.
Eenig adres voor alle standen.
P.S. Aan de Meubelmagazijnen is verbonden
een goedkoop Beddenmagazijn, dus
zeer gemakkelijk, daar alles nu in één huis
gekocht kan worden.
Ruim gesorteerd.
BIJ
Garen, Band, en echte bleur-
houdende Hercnles-sajet.
Aanbevelend,
§01WinEL.S»I.VK.
Nu wordt het tijd U van een
Rfjwiel te voorzien.
met Springveeren Kapokmatrassen
Rotterdam, Zuldblaak no. 4L.
Kassiers en Makelaars in Assurantiën.
met één dag opzegging 55 ^2 pCt.
tien dagen 3%
Voorlangeren termijn tot nader overeen
te komen voorwaarden.
Safe-Deposit.
Specialiteit in Amerikaansche Modellen.
Groote keuze Kinderwagens, Proiuenadawagens, Sportwagens,
Poppenwagens, Badstoelen, Theetafels, Reismanden, open en
gesloten Waschmaiiden.
