Zaterdag 9 Mei 1908. tschappii, CO., s. u Veiden. ^ndsm^ 23sle Jaargang N°. 1344. voor de Znidliollandsche en Keeuwsche Eilanden. EERSTE BLAD. toor, Antirevolutionair Orgaan rzekering TIEMAN. 1B0TER IN HOC SIGNO VINCES HE te 's-Gravenhage, iKERTS. Milde Weiden Men attesten jn, is bestel- Vry blijvend. pi» Aanbod. T. BOEKHOVEN, SOMMELSDIJK. Alle stukken voos- ile Ite«lactie hestesisd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te Kende»» aan den Uitgever. De strijd in onze partij. v. Nationale Bond van Antirev. Gemeenteraadsleden OP DEN UIT MIJ 94. ge mededeeling gedaan over deze Maatschappij die verzekerden hoogst salingen in de polissen, verzekerden in groote of niets viel te doen. klachten over de ban- eur is, zijn bekend ge- irs van „Themis" eens ;en dezer Maatschappij In hoofdzaak wil ik ;erecht te 's-Gravenhage, zal maken, tk meen •den- en veeverzekering- aam en hoogst schadelijk :r groot nadeel lijdt en en, dat ik mij met een f»pij, waarvan de heer mijne klachten in elk staven. echtskundig Adviseur, DEN HAAG. ten op binnen- en zen. /an af f 25, [tizen en Landerijen ïkbanken. IS. sch. men in zijn eigen «dijk. eponeeid handelsmerk ij Joh v. Ballegooi/. A. C. A. Foots. A. van Eesteren. If. W. Zaaijer A. van Oostenhrugge ïd ak, met prijsopg33 Sommelsdijk. Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. UITGEVER Telefoon Intercomm. Ho. 3. Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/8 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr. (CHRISTELIJK-HISTORISCH.) Den 2 Maart '08 had de Rott. een hoofdartikel »Grootheid van ziel,« waarin ze erover klaagt, dat prof. F abius nog niet in de Kamer zit en vervolgt dan met 't oog op een mogelijke Grondwetsherziening, (want »prof. Fabius is doorkneed in de Grondwet als geen andera voegde ze erbij), Daarom wenschen wij dr. Kuyper, mr. Lohman, prof. Fabius en mr. Heemskerk enz. op de plaatsen, die hun toekomen. In den gemeenschappelijken publie- ken strijd tegen ongeloof eD revolutie zouden ze elkaar zeer stellig dikwijls vinden.* Is niet gezien, hoe ze'.fs sinds dr. de Visser, als antipapist en anti Kuiperiaan Kamerlid geworden, in de Kamer bekeerd werdstraks het (rekken van den Christelijken band gevoelde en weldra in broederzin met de andere leden der Christelijke groepen optrok Zoo moet het zijn. Deze aangehaalde woorden hebben ons onaangenaam getrolfen, ze liggen op de lijn der Christeiijk-Historische beginselen en toonen eenige verwar ring bij de redactie over den aard onzer organisatie, welke verwarring nog duidelijker in 't licht treedt als ze zegt en vooraf laat gaan Zeker, we weten, dat er verschil van opvatting is onder onze voormannen en dat, als lang genoeg d. t verschil in engeren kring de gemoederen heeft verdeeld en noodwendig de actie der partij heeft verlamd, dat verschil ten slotte ook naar buiten treedt. Maar niets is beter en meer doel treffend medicijn dan grootheid van ziel te toonen tegenover elkeen, die in gehoorzaamheid aan 's Heeren ordinantiën het goede voor zijn volk en vaderland tracht te zoeken. Waarom moet prof. Fabius dus in de Kamer Eerstens omdat hij door kneed is in de Grondwet als geen ander. Tweedensomdat dr. Kuyper hem in de Kamer wel bekeeren zal en dr. K. en prol. Fabius mekaar daar zeker zullen vinden.üerdens omdat prof. Fabius 't goede voor zijn volk en vaderland zoekt. En wij antirev. moeten nu grootheid van ziel toonen en de Rott. in dat plan van Fabius-candideering steunen om zoodoende al de voormannen in de Kamer te brengen. Dat standpunt echter aanvaarden we niet. Een elkaar vinden is een gevolg van elkaar zoekenelkaar zoeken is een gevolg van elkaar kwijt zijn een elkaar kwijt zijn is hier een gevolg van de vrijheid, die men zich veroorloofd heeft om van 't program van actie af te wijken. Die vrijheid zelfs is ontoelaatbaar en «grootheid van ziel< in dat geval con trabande, (te verwerpen). De Christ. Hist, hebben zich van ons afgescheiden óók om deze reden, dat ze 't met de partijdiscipline niet vinden konden daarom noemden zij zich eerst Vrij-Antirevolutionairen en in hun bekende verklaring van Novb. 1896 maakten zij den volke bekend, dat zich te Utrecht gevestigd had een Commissie van Advies, die op eiken laatsten dag der maand, evenals de ontvanger der Personeele Belasting, haar zitdag hield, »teneinde«, zoo staat er in dat stuk, in samenwerking met ondergeteekenden en in overleg met de geestverwante leden der Staten- Generaal, die zich bereid hebben ver klaard, hen in dezen bij te staan, mondeling zoowel als schriftelijk raad en ondersteuning te verschallen. Toen werd op 19 Sept. '98 haar beginsel verklaring in elkaar '.Jgezet, maar in zoodanige algemeene jtermen, dat er voor een eendrachtig optreden der Vrij-Antirevolutionairen in de Kamer geen sprake behoefde te zijnook in dat program lag een vrijheid van Ka meractie neergelegd, die wij steeds met huivering hebben aangezienin dat jprogram d.i. in haar algemeenheid ligt onzes inziens op den duur een zóó desorganiseerend optreden inge weven, dat we niet graag reeds daarom reeds ons bij die partij zouden aan sluiten. Tijdens het Kabinet Kuiper hebben we dan ook meermalen »ons hart vastgehouden als 't tot een gewichtige stemming bv. de Hooger-Onderwijswet komen zou. Wat zullen de Chr. Hist doen zal mr. Lohman meegaan mr. Idsinga enz.we vreesden soms, dat advies en overleg niet tot eenheid van optreden in de Kamer leiden zou. En bij 't wetje Sabron, de 120 gulden, waren de Chr. Hist, het niet eens en werd 't Kabinet Heemskerk nota bene gered door zijn geestverwanten als mr. Lohman neen, door de Oud-Liberale fractie. Voor zulke feiten komt men dan helaas te staanDe leider, mr. Lohman stond tegenover zijn mede-voormannen, wat ons on politiek voorkwam, desorganiseerend, gevaarlijk voor 't volksleven en't ver trouwen in Kamerleden. Eenheid bij de stembus, eenheid in opvatting van 't door de partij vastgelegde program, eenheid van ac'ie in de Tweede Kamer onder gewillig aanvaarde en geëischte leiding van den Leider der partij, te voren in Kamer club afgesproken, is voor ons 't ideaal der organisatie. En dus bij stemmingen een eenparig voor of een eenparig tegen. Dat «vindena der Rott. moet zooveel mogelijk voorkomen worden; de Ka mer is ook geen »bekeeringsinstituut«; en het criterium (maatstaf), dat de Rott. aanbeveelt voor aanstaande Ka merleden nl. dat ze in gehoorzaam heid aan 's Heeren ordinantiën het goede voor hun volk en vaderland trachten te zoeken, is voor ons en onze partij organisatie absoluut on voldoende. Zoo, naar dien maatstaf, kan men eiken patriot van Christe lijken huize wel Kamerlid maken. Is prof. Fabius eenmaal gekozen en kan dr. K. hem niet »vinden«, noch »bekeeren«, in de Kamer, welk geluk aan dr. De Visser wel ten deele viel, dan staat onze Partij voor bet feit, dat de Kamerclub verdeeld op treedt dat de voormannen het oneens zijndat er verwarring in besef ge kweekt Wordt; dat het begin van afbrekend saamwerken een aanvang neemten de leiding van dr, Kuyper, die méér is. dan een »voorman« wordt geknakt. De Rott. noemt dr. Kuyper; mr. Lohman mr. Fabius en mr. Heems kerk onze voormannendie samenvoe ging aanvaarden we nietvoor ons besef staat het zóódr. Kuyper alleen leider van de partij leider der Antirevolu tionaire groepwaarvan mr. Fabius en rfir. Heemskerk deel uitmaken, evenals mr. De Vries, Talma enz.maar tus- schen dr. Kuyper en mr. Lohman moet het tot »vinden« komendie twee leiders^ moeten elkaar opzoeken die moeten elkaar bekeeren, omdat ze niet op 't zelfde program van actie steunenmaar overigens moeten de Kamerleden Heemskerk, «Fabiusa, Talma, Duimar van Twist, De Vries, Brummelkamp, Van Asch van Wijk enz. zich na afspraak voegen naar dr. Kuyper. Dat is discipline op grond van eenzelfde program van actie. En dan staat nu al vast blijkens de oppo sitie van prof. Fabius, dat in de Kamer club (stel natuurlijk, dat prof. Fabius Kamerlid was) van geen vinden en bekeeren sprake kan zijn. De beginselen verschillen. Natuurlijk beweren we niet, dat prof. Fabius niet in de Tweede Kamer moet zitten «prof. Fabius zal dood« is onze leuze nietmaar dat kan dan alleen, wanneer hij met onze Deputaten be sluiten accordeert, wat hij nu niet doetot wanneer onze pattij gaat wandelen op Christ Historische paden van tuchtelooze organisatie; wanneer dus onze programs van actie in vage en zeer algemeene termen worden neergeschrevenniet meer door de partij worden beïnvloed en er dus eigenlijk geen program van actie meer is, waaraan de Dept. verg. mee werkt en waarin ze haar wenschen neerlegt. Natuurlijk in zoo'n geval; als «alles zweeft en zwemt« en ieder er het zijne uit distilJeeren kanis er voor eiken dissentieerenden broeder als eventueel Kamerlid plaats te zoekendan is er in de Kamer van »vinden« sprake maar dan ook is het wezen onzer geheele partij organisatie vernietigd komt de chaos in de plaats van de leiding en regelmaaten is 't antirev. kiezersvolk bij alle stemming in on ophoudelijke deiningdat achten we absoluut een gevaar voor onze antirev. partij en een afbraak van 't leider schap van dr Kuyper. Wanneer dus de Rotterd. in haar artikel Grootheid van ziel spreekt over voormannen, verliest ze het Leiderschap van dr. Kuyper ook over mr. Fabius en mr. Heemskerk uit 't oog, wat we betreuren. Dat op één-lijn-stellen is verkleinend en onwaar. Wanneer ze hoopt op «vinden en bekeeren,dan staat ze op het pad der Christ.-Historischen en bereidt ze een weg voor, die voor onze organisatie op den duur verlammend zal werken betreedt ze nu een weg, die in strijd is met onze organisatie van 't heden, welke voorschrijft een band aan het program van actie en toestemming bij de stembus reeds van dat program. De Rott. is tweemaal met zeer wei nig erg blij geweest. Eerst met den brief van dr. Kuyper aan «zijn hoog geachten ambtgenoot« prof. Fabius en de daarin afgelegde verklaring dat de methode van pensioneering niet deugde (wat echter de strijd niet raakt, want die gaat over het beginsel al of niet van dwang én 't onderteekenen van 't program in '97) en ten tweeden male blij over het laatste artikel van Partij- organisatie, in de Std., waar staat en de Rott. drukt het 25 April met vette letters af In verband hiermee is 'took zeer de vraag of het program van actie voortaan nog niet soberder zal in te richten en zich niet uitsluitend zal moeten bepalen tot het uitlokken van zulke beslissingen, die de grens van instinctieve wijsheid in niets overschrij den. En ze voegt erbij als onderschrift: Ach, ware dit vroeqer betracht. Wat is er niet een ellende gekomen door de beweerde afwijking van het program van Actie door prof. Fabius. En nu erkent de Std., dat het zeer de vraag is, of 't program van actie voortaan nu nog soberder zal zijn in te richten. Wat de Std. erkent hebben we in ons art. van 21 Maart «Is weinig beloven Conservatief« en in onze polemiek met de Christen-Democraat ook als wenschelijk voorgesteld maar daarmee is «het vindenen «bekeeren niet uitgesproken en erkend en van dat sobere program van actie moeten geen afwijkingen zijnlaat de Rott. daar goed op letten en de grens van de instinctieve wijsheid houdt daar pas op, waar de Dep. verg. de wenschen en begeertens der partij heeft op papier gesteld, en dat moeten geen 20 of 30 wenschen zijn, maar een of twee. Sober beteekent hier niet vaagmaarniet uitgebreid«mannen van vertrouwen« staat er in 't zelfde Standaardartikel, begeeren we niet; en we begeeren, staat er bij «eenheid van actie.« Hoe vager program (niethoe soberder program), hoe minder eenheid, niet waar en eenheid moet er zijnin 't Centraal Comité als 't naar buiten optreedt; na de Dep. vergad. als ze uiteen gegaan isin de Pers als de besluiten gevallen zijn, die moeten geëerbiedigd worden. Of de Rott. aan die eenheid van actie al haar kracht heeft gewijd in de dagen, toen men van rondsom onze partij, ons Kabinet bestookte en dr. Kuyper verguisde of ze in 't de maand der Dep. verg. en daarna heeft betracht, blijve aan de eigen konscientie te verantwoorden, maar ons dunkt, dat ze verkeerd is opgetreden en nu maait, wat ze gezaaid heeft. Voegen we daar nu bij de verloopen verkiezingen in Leiden, Schiedam, Sneek en Sliedrechtde Eerste Kamer vacature in Ede, toen dr. K. werd gepasseerdde strijd der Chr. Hist, in Amsterdam VII, hoe op de plaats van mr. Heemskerk, de Chr. His torische mr. Schoch werd gekozen hoe nu onlangs voor den Statenzetel in Ede weer alle contract tusschen Anti's en Chr. Hist door deze laatsten verbroken ishoe de Nederlander te keer ging tegen dr. Kuyper in de bekende drie artikelen over huismans kiesrecht, verzekering, enz. en allerlei speldeprikken toedient, dan is te ver klaren, dat ook in dat licht beschouwd de saamvallende actie van Nederl. en Rotterdammer, waaraan de namen Lohman en Fabius verbonden zijn, tegen dr. K. en onze organisatie, zeer onaangenaam aandoet. SeinpostSeinpost is het wraakge voel der Nederlander, die schoenma kers- en metselaars- en kruideniers organisatie hebben em dat gedaan. Naar Seinpost gaat 't met prof. Fabius Zoo echo't de Rotterdammer. Onze eerste vraag is Waar wil men met onze partij heenEn wat is de weg, waarbeen men dr. Kuyper voeren wil. Om de eenheid van optreden in de Raden te bevorderen, (we hebben vroeger dien wensch voor de Flakkee- sche antirev. raadsleden ook uitge sproken) is niets wenschelijker dan een krachtig op elkaar steunen elkaar inlichten, elkaar geschriften toezenden lezingen laten houden enz. enz. Gelukkig, er is opgericht een Nati onale Bond van antirev. raadsleden. Voorzitter is de heer A. van Naamen, te ZwijndrechtSecretaris mr.Fernhout te Gorkum, beiden raadsleden. De grondslag der vereenigingOns Program van beginselen van 1 Jan. '78. Doelvermeerdering van kennis voorzoover die betrekking heeft op gemeentepolitiek en het bevorderen van eenheid van optreden harer leden in de Gemeenteraden. Middelen lezingen houden, geschrif ten uitgeven enz. Spoedig zal een Nationale vergad. opgeroepen worden te Utrecht. Onderwerpen, die aan de orde zijn en genoemd worden Het gebed in den Raad. Reglementeering der prostitutie(hoe- renhuizen.) Kermissen Herbergsl uiting. Subsidie aan schouwburgen en ten toonstelling. Armenverzorging. De positie van den Burgemeester. De verhouding van Burgemeester en Wethouders onderling. Hun verhouding tot den Raad. Diens verhouding tot Ged. Staten en andere colleges Uitvoering van Leerplichtwet, Wo ningwet, Drankwet. De gemeente tegenover 't openbaar en 't bijz. onderwijs. Schoolhygiene; schoolartsen, school- voeding, schoolbaden. Hygiene (gezondheid) in 't algemeen. Begrooting, comptabiliteit (rekenen) gemeentelijke boekhouding' Gemeente exploitatie van gas, water enz. Werklieden-reglement, minimum loon, maximum-arbeid. Presentie-gelden. Banken van leening. Vrienden op Flakkeege wordt toch ook lid. En dan eens een uitstapje naar Utrecht aanstonds. Dat versterkt zoo heerlijk den broederband I 'k Heb wat langs de grenzen gewand-ld. Wel te verstaan, in figuurlijken zin de tijd voor de groote vacanties is nog niet aangebroken en daarvan krijgt een journalist gewoonlijk slechts zijn zéér be scheiden deel Langs de grenzen, waar kerk en politiek eikanker raken. Dat niet alleen, ook wei eens over elkander schuiven. Want het leven heeft zoo niets van een legkaart en als ge b.v. de geschriften en redevoe ringen leest van Groen van Prinsterer, dan vraagt ge uzelf menigmaal afIs Groen nu op kerkelijk erf of op politiek terrein Langs die grenzen dan zijn eigenaardige gebeurtenissen voorgevallen. Ik noem het, als ^Uitkijk-*: een teeken des tijds, dat een man als dr. Kromsigt in de politiek, naar ik meen Friesch Chr.-Historisch er openlijk voor uitge komen is, dat niets de overheid belet, om ook aan de gereformeerde kerken, ten be hoeve hunner predikanten subsidiën te geven.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1908 | | pagina 1