nten.
voor cfle KiiidbollaiidNelie en Zeeuwsclie Eilanden.
EERSTE BLAD.
rouw DE Lt REY
Zaterdag 28 Maart 1908.
Antirevolutionair
23sle Jaargang N°. 1332.
Orgaan
Herinneringen
rten.
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
Lotterdam.
(Amsterdamsche tijd.)
alegen halten.
SOMMELSDIJK.
ABSe stukken voor «Ie ileüaetie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te «enden aan den liljfever.
V Op Zondag sluiten.
16de eeuicsch.
Roomsch-Kath. of Bidden in de
kazerne.
Door eendracht sterk.
*Hc* Ontevreden
OP UIT34IJ 14.
Voor Huis en Hof.
de Rotterdamsche
oplevert.
Jnveiling.
IKSVEER
'P Goedereede en Overflakkee
vanaf 1 October 1907.
Middelharnis en EellevoetsluU
Vm. 5,30 en nm. 1,uur_
m. 6,30 en nm. 1,uur.
■nis naar Hellevoetsluis.
6,45, 8,40 en nm. 2,uur
7,30, 8,50 en nm. 2,uur
'u is naar Middelharnis.
Vm. 7,30 en nm. 8,uur.
m. 8,15 en nm. 3,uur.'
sluis naar Stellendam.
ddag 11,15 uur.
mis naar Stellendam.
pdag 3,30 uur.
agen en Nieuwjaarsdag is ali
leendam.
schappij Maasnyrnph."
Maaskade W.Z.
ranaf 3 October 1907.
an StellendamMaandag en
crige dageD vm. 6,— uur.
Rotterdamdageljjks nm. 1 30
_een dienst op Zondag.
ehappij „Den Bommel".
Maaskade W.Z.
vanaf 3 October 1907.
an Den BommelMaandag en
Donderdag, Vrjjdag en Zater-
n Rotterdam: Maandag, Dini-
ag en Zaterdag nm. 1,30 uur
1 dienst.
4.36 6.05 7.28 9.30
5.01 6.29 7.53 9.54
5.18 6.43 10.07
5.23 6.46 _L
5.53 7.13
|S0 6.10 7.30
2.50 4.14
3.06 4.31
3.12 4.40
3.38 5.08
3.51 5.23
4.15 5.48
7.20
7.36
7.39
8.10
8.23
8.45
10.05
10.40
10.53
11.16
m halten.
1.42
2.04
2.22
3.37
4.23
4.45
5.03
5.48
1.58
2.27
2.45
3.07
4.36
5.20
5.38
6
7.17
7.39
7.57
8.45
7.28
8.20
8.34
8.50
halten.
1.52
2.05
2.17
2.32
3.37
4.25
4.38
4.50
5.05
5.48
1.58
2.37
2.52
3.04
3.17
6.05
6.43
6.57
7.07
7.18
7.30
7.42
7.52
8.05
8.45
7.28
8.10
8.23
8.31
8.40
halten.
6.50 9.16
4-12 7.04 9.30
4.22 7.46 9A2
4.40 5.23 6.46 7.39 10.05
4.50 5.33 6.56 7.50 10.16
5.48 8.45 4j i8
4.36 6.05 9.30
5.34 6.58 7.55 10.23
5.45 7.09 8.05 10.33
6.10 7.34
6.21 7.45
6.34 7.58
s 1.10*
4.36
6.05
f 4.15*
6.20
7.35
f 4.25*
6.30
7.45
9 2.35
3.42
7.05
2.45
3.52
7.15
V 4.15
5.48
8.45
ïlemstad.
3.30
6.20
7.35
3.45
6.35
7.50
2.30
3.55
7.—
2.45
4.10
7.15
Zvjpe.
sk 8.—
1
5.80
ink. 9.45
2.45
7.15
;en halten.
3.45
3.57
4.27
4.50
5.30
5.50
6.27
6.50
7.40
7.52
8.22
8.45
9.23
9.35
10.12
10.35
11.—
11.10
11.35
11.58
12.22
4.10
8
11.10
4.32
8.22
11.36
5.15
9.10
12.29
7 5.30
9.25
12.35
2 5.56
9.50
12.58
6 6.19
10.14
1.14
5 6.48
10.42
1.44
7 7.—
10.55
1.56
ngetegen nalten.
4.20
6.18
8.52
4.49
6.53
9.23
5.02
7.10
9.37
5.14
7.23
9,49
5.26
7.38
10.05
5.38
7.51
10.18
5.44
7.59
10.26
5.48
8.03
10.30
3.35
6.34
9.—
3.40
6.39
9.05
£3.47
6.46
9.11
4.03
7.—
9.25
^4.25
7.20
9.45
4.33
7.28
9.52
4.49
7.40
10.03
5.25
8.10
10.35
halten.
5.14
7.23
9.49
5.27
7.37
10.—
5.31
7.41
10.05
5.39
7.50
10.12
5.51
8.04
10.23
6.02
8.15
10.33
3.30
6.25
8.65
3.43
6.37
9.06
3.56
6.50
9.17
4.02
6.58
9.25
4.08
7.03
9.29
•4.20
7.15
9.40
ien en lossen van v
ee zijn
utreen erkende Christeljjke
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij voornitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Intercomm. lo. 2.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
VAN
Mijne Omzwervingen en
Heproevingen ged u ren -
de den Oorlog.
Mevrouw DE LA REY, de echtge-
noote van den bekenden Boeren gene
raal geeft in dit fraai geïllustreerde
werkje een getrouw verhaal van hare
lotgevallen van den droeven oorlog.
Dan hierheen, dan daarheen gedreven
door den noodlottige» krijg, bleet zij
toch steeds vol hoop en vol vertrouwen,
al moest zij meer dan 18 maanden
rusteloos omzwerven.
Het is ons aangenaam onzen lezers
te kunnen mededeelen, dat wij door
bijzondere omstandigheden in staat
gesteld worden hun dit interessante
boekje tegen veel verminderden prijs
aan te bieden. Het werkje bevat 8
fraaie platen en is op zwaar papier
gedrukt. De oorspronkelijke prijs be
draagt 00 cents, Wij stellen echter bet
werkje beschikbaar tegen slechts 25
ets. per exemplaar, afgehaald aan ons
bureau of zenden het, na ontvangst
van 321/2 ets. franco per post naar
buiten.
Waar in Middelharnis een adres
circuleert tot sluiting der herbergen
op Zondag, behoudens de wettelijke
uren om ze open te houden, zou het
overweging verdienen indien in Som-
melsdijk ook aldus gehandeld werd.
Een eensluidende bepaling kon dan
in de Politie-verordening van de beide
dorpen opgenomen worden, die zeer
zeker door de onmiddellijke nabijheid
der dorpen geeischt wordt en goed
werken zal.
Wie vat in Sommelsdijk de koe bij
de horens?
In Menneerse is het adres al aan 't
circuleeren.
aan den politieken hemel. En vooral
inzake Kiesrecht moet samenwerking
niet af kunnen stuiten op een voorop
gezette onveranderlijke, muurvaste
meening, die als met ketenen bindt.
Vooral waar de R. Kath. verdeeld
zijn over dat vraagstuk, is taktiek
voor hen een eerste voorwaarde.
Zoo kan de Coalitie stevig blijven.
In Middelharnis zal het Raadhuis
gerestaureerd worden.
't Moet weer naar ouden vorm her
steld.
Fiat
Maar een der Raadsleden maakte
de opmerking en 't was naar ons aller
hart, dat dan de Raadsvergaderingen
ook op zijn '16de eeuwsch, mochten
beginnen met gebed.
Die opmerking was ter zake.
En 't eert hem en onze mannen,
die zeer zeker spoedig een voorstel
zullen aanhangig maken tot invoering
van 't gebed.
Afschaffing van kermissen sluiting
der herbergen op Zondag gebed vóór
de Raadsvergadering ze zijn Christe
lijke beginselen, die inj toepassing
moeten worden gebracht.
Het Centraal Bureau van de Orga
nisatie van Roomsch-Kath. Miliciens,
Verlofgangers, Landweerplichtigen en
Oud-miliciens heeft aan den Minister
van Oorlog een adres gezonden van
den volgenden inhoud
Ondergeteekenden enz. enz. ne
men de vrijheid zich tot Uwe
Excellentie te wenden met het
eerbiedig verzoek,
dat het Uwe Exc.' moge beha
gen, die stappen te doen, welke
Uwe Exc. dienstig oordeelt tot het
bevorderen van het. bidden vóór
en na de maaltijden op de solda-
tenchambrees.
In de Memorie van Toelichting op
dit adres wordt gewezen op den com
mandant van Hoorn, die een order
heeft uitgevaardigd op verzoek der
Christelijke Onderofficieren-vereeni-
ging om na het roepen »aan tafek
ook te roepen »stilte,« waardoor iedere
soldaat dus gelegenheid krijgt een
oogenblik te bidden.
Dat de R. Kath. een adres inzenden
strekt ook hen tot eere.
In de Bondsvergadering van R K.
Kiesvereenigingen te 's Hage werd
gesproken over het Rapport der Com
missie aangaande Kiesrecht.
Men wilde geen besluit nemen, want
men meende, dat het noodzakelijk was
terdege voeling te houden met de an
dere partijen van rechts en een vast
omlijnd besluit zou saamwerking ter
zake Kiesrecht of kunnen afbreken of
tegenwerkenen eenheid werd geeischt.
Dat besluit om geen besluit te nemen
is best Door Eendracht sterk is een
oud-Hollandsche waarheid, die na
eeuwen nog in volle schittering prijkt
Zal er ontevredenheid gezaaid zijn
door de oproeping van de 2200 man
blijvend gedeelte?
Die ontevredenheid is dan een ge
volg van opgewekte verwachtingen,
die onvervulbaar waren.
Er is sinds het optreden van de
heeren Staal en Rappard steeds ge
vraagd gaat ge niet te veris die
vermindering of afschaffing van het
blijvend gedeelte met 't oog op mo
bilisatie, kadervorming, dienstverrich
ting in de kazerne wel genoegzaam
gemotiveerd.
Deze Minister beweert van neen.
De mobilisatie is niet in orde.
De oefening van 't kader is onvol
doende.
De rust en ordehandhaving in groote
steden is niet volkomen gewaarborgd,
Als men dus ontevreden is, zij men
het op die Ministers, die te ver gingen
in de wegzending van troepente
ver gingen onder den invloed van een
partij in de Kamer, die minister Staal
naar vermindering dreef, waar hij bij
zijneerste optreden volstrekt die
bedoeling niet had.
Een leuze had die partij bij de
verkiezing in '05de leuze van be
zuiniging.
Door vermindering of afschaffing
van 't blijvend deel kon aan die leus
voldaan worden.
Maar Minister Staal spotte met die
leus in zijn eerste-Kamerrede.
Toen kreeg hij die partij tegen.
Daarna maakte Staal zijn treurigen
draai.
En Rappard volgde dat spoor, om
aan de leus van '05 getrouw te zijn.
Die leus was een leugen.
Het wegzenden een fout.
Nu is die fout hersteld.
Het blijft toch een treffende historie
Zou er één land zijn, gelijk het onze,
waar de Heere zóó zijn wonderen heeft
groot gemaakt? Zou er één volk zijn, dat
zooveel recht heeft, zooveel reden, zulk een
heilige verplichting, om de groote dadeD
des Heeren te verkondigen
Die gedachte werd steeds meer levendig
in mij, toen ik dezer dagen mij meer in
't bizonder moest bezighouden met de eerste
jaren van den 8o-jarigen oorlog.
Er is een tijd geweest, dat onze vrijheids
krijg niet erg in den smaak viel. Om een
boekverkoopersterm te gebruiken, ons volk
was s> volgestopt* met lectuur over den
tachtigjarigen oorlog.
Het waren dikke boeken over den
»Bloedstrijd« en soortgelijke onderwerpen.
Het waren novellen van Gerdes en anderen,
soms bij vier- en achttallen tegelijk over
een of andere episode uit den krijg.
Wij smulden er in onze jeugd aan.
De j>Hopmansvrouw« uit Utrecht was
de heldin onzer kinderlijke droomen. Den
j>Turfdrager« van Haarlem rekenden we
onder onze speciale vrienden. En er was
veel moois in al die boeken.
Maar men kreeg van 't goede te veel
en, er was eenzijdigheid én overdrijving in.
Eenzijdigheid, omdat ze allicht wekten
een soort van antipapisme, of het tenminste
versterkten, waardoor men ook in ónze
dagen in Rome een grooter vijand zag
dan in de Revolutie.
Overdrijving, omdat deze werkjes onze
voorouders niet deden zien, gelijk ze wer
kelijk warenzondige menschenkinderen,
vol gebrek, twijfelmoedigheid, vrees, on
standvastigheid wreedheid ook wel tegen
over de onderdrukkers.
Toen kwam de reactie.
Men had nu voorshands genoeg van die
monniken en Geuzen, en al wat er meer
mee in verband stond, toen indertijd een
bekend en energiek christelijk uitgever een
prijsvraag uitschreef voor een geschied
kundig verhaal, was als voorwaarde gesteld,
dat het onderwerp niet mocht vallen in den
tijd van den 8o-jarigen krijg.
Toch is er over die jaren nog zooveel
te onderzoeken en te schrijven.
Mits men zijn aandacht wat minder wijde
aan wat Alva deed en Filips en aan het
geen de monniken en inquisiteurs, de
Geuzen en hun metgezellen deden en die
meer bepale hij wat God deed.
Want het is een wonder in onze oogen
Denk u den toestand eens in, zooals die
b.v. was in het late najaar van 1572 en
zeg dan zelf, of onze vaderen ooit in be
narder toestand hebben verkeerd of het
water niet gekomen was tot aan de lippen 1
Alles, letterlijk alles was tegeDgeloopen,
't Scheen, dat God alles bij de handen
afbrak.
In den zomer had het er naar uitge
zien, alsof Alva's macht met één slag zou
worden verbroken, vernietigd.
Maar de Bartholomeus-nacht kwam.
En als gevolg daarvan de mislukking van
Oranje's veldtocht en de ontruiming en
overgave van Bergen in Henegouwen.
Toen begon Alva's zegetochtzijn tocht
der wrake.
Mechelen, Zutfen, Naarden, om van 't
platteland niet te spreken, werden onder
de Spaansche gehoorzaamheid teruggebracht
men weet hoe
Alle provinciën bogen zich sidderend
onder 't vreemde juk.
Slechts twee hielden stand Holland en
Zeeland.
Maar Amsterdam in 't Noorden en Mid
delburg in 't Zuiden hielden de Spaansche
zijde en van Amsterdam uit schoof AIva
zijn legioenen voort langs het IJ en sloeg
't beleg om Haarlem.
Sonoy in 't Noorden, de Prins in 't
Zuiden en een handvol Watergeuzen in
Zeeland, hielden den ongelijken kamp nog
vol.
Maar onder welke omstandigheden 1
Wie meenen mocht, dat de landzalen
zich als één man om den Prins schaarden
en met hem goed en bloed en leven over
hadden voor de zaak van godsdienst en
vrijheid, vergist zich zeer.
Het was een minderheid, een betrekkelijk
kleine minderheid, die met de onwrikbaar
heid des geloofs stond tot het »bittere
einde.Het waren de mannen als Jan
Arends, de mandenmaker-predikant, die
naar het eeuwig Vaderhuis ging, toen de
stormklok luidde, die de weerbare manschap
naar de wallen riep en heenging, pleitend
bij den Troon van God tot op het uiterste
oogenblik, dat Hij toch Zijn kerk een hut
behouden mocht in dezen lande.
Zóó waren er meerde bidders, de
strijders, die eer het land voor altijd zouden
verlaten, dan zich wederom te buigen onder
'tjuk van Rome.
Maar de anderen, de vele anderen, de
meerderheid
Talrijk waren in dien lijd de ^glippers,*
die stil uitweken, naar 's vijands land en
leger, om vandaar uit door brief en bood
schap hen, die nog stand hielden, tot wan
kelmoedigheid te brengen.
Zóó erg was het, dat Oranje op dood
straf verbieden moest, zich buiten het
grondgebied der Staten van Holland en
Zeeland te begeven.
En dan de baatzucht en het eigenbelang 1
Als Alkmaar 't niet meer harden kan
en een kondschapper, die zich met levens
gevaar door de vijandelijke stellingen ge
wrongen heeft, de Staten van West-Fries
land bezweert, dat ze dijken en sluizen
zullen openzetten, opdat het zeewater den
vijand van Alkmaar's wallen wegspoele,
dan meenen de veehouders en kaaskoopers,
die in 't college zitten, dat dit wel een
week of vier uitstel lijden kan, tot Aller
heiligen, dan is 't vee binnen en lijdt de
landman niet zooveel last 1
Met zulke mannen moest Oranje staan
in de ure van 't hoogste gevaar
En dan nog de valsche ijver der eigen
strijdgenooten 1
Een Lumey, die tegen de roomsche
priesters woedde met woeste wreedheid,
zoodat de Prins zich beslist tégen hem
moest keeren, op gevaar af, dat het min
dere volk, 't welk in hem Holland's eersten
bevrijder eerde, partij voor hem trekken
zou.
Daarbij kwam de toestand van anarchie
beter woord is er niet voor waarin
de Prins deze landen vond.
Dat vrijheid geen bandeloosheid worden
mag, werd door velen in die eerste tijden
niet begrepen en van stad tot stad moest
Oranje gaan, om de regeering weer op
vasten voet te vestigen.
En op dat zwakke hoopken, verdeeld,
tuchteloos, zwak, krachteloos, viel de gan-
sche tracht van Spanje aan, de keurtroe
pen van Europa, de oude ijzervreters van
Karei V
En toch verloor Spanje den kamp.
Terwijl het kleine hoopken op den pre-
sidentstoel van Europa kwam
UITKIJK.
Onderhoud uw tanden I Weet men wel, dat
slecht onderhouden tanden bij uitstek geschikt
zijn, wanneer daarin het verrottingsproces is aan
gevangen, tot ontwikkeling van de tuberculose-
bacil Een dokter, die 114 kinderen onderzocht,
welke aan opzwelling van peesknoopen in den
hals leden, bevond, dat bij 41 °/0 deze aandoening
was veroorzaakt door verotte tanden. In twee
gevallen gelukte het hem een direct verband
aan te wijzen tussehen klierontsteking en het
verrottingsproces in de tanden. Bij een jong
meisje van 18 jaar vond hij in holle kiezen de
door dokter Koch ontdekte bacillenbij een
meisje van l'.14 jaar een verdachte granulatie of
vorming van kleine, ronde blaasjes tussehen de
wortels van een kies en bracht het microscopischs
onderzoek aan het licht, dat deze vorming van
tuberculeuzen aard was.
Om boter langer te kunnen bewaren, het indrin-
van microben te beletten en de kleur teverhoo-
gen, moet men de boter „glaeeeren" of vernissen
met een oplossing van witte suiker, een lepel
vol, in heet water. Het stuk boter zet men op
een doek en bestrijk het dan haastig met een
penseel of kwastje. Door de warmte smelt een
heel klein laagje boter van de oppervlakte met
de suiker samen en vormt daarmee een onscha
delijk vernisje, dat later eerst, afgenomen of ook
met de rest gebruikt kan worden. De boter
beware men in den kelder.
Om den glans van schoensmeer te verhoogen,
giete men er een droppel petroleum in. Inwrij
ving van het schoeisel, bij nat weer nu en dan,
houdt het leêr zacht, voorkomt scheuren en
maakt ondoordringbaar voor vocht. Voor dit
laatste gebruiken sommigen ook een oplossing
van Caoutchouc, 't soort, dat voor de luchtbanden
van rjj wielen gebruikt wordt. Hiermee worden
de naden van schachten en zool bestreken. Met
dat middel kunnen ook Caoutchouc-mantels voor-
loopig gerepareerd worden.
Witte vlekken op gewreven meubelen, ontstaan
door heete voorwerpen, bestrooie men met siga-
renasch, late deze er een poosje op liggen en
wrijve dan de vlek met een wollen lapje af.
Lijm, om niet alleen papieren, maar ook houten
voorwerpen duurzaam te bevestigen, kan ieder
makenmen sla een stuk lijm in kleine stukken,
doe ze in een flescb, giete er brandewijn op, de
flesch geheel vol, en sluite deze luchtdicht af. Na
eenige dagen is het praeparaat bruikbaar.
OBSERVATOR.
iSiBiteiilaiHa.
ENGELAND.
Een geweldige tegenslag voor de libe
ralen is de uitslag der verkiezing in
Peckham. Niet alleen is de unionist
gekozen, maar bij haalde zelfs een
meerderheid van 2500 stemmen
„De grootste en felste strijd in de
nieuwe geschiedenis van Engelsche ver
kiezingen loopt hier mede af", schreef
Maandag een Engelsch blad. In 1906
kreeg de liberaal een meerderheid van
2339 stemmen. Het stond toen 5903
tegen 3564. Een verschil, zou men zoo
zeggen, om allen moed bij te verliezen.
Toch hebben de unionisten den strijd
gevoerd met de hoop, en de laatste week
met een stjjgende overtuiging, dat hun
candidaat Gooch het van den liberalen
Gautrey winnen zou.
De optimisten onder hen spraken zelfs
vau duizend stemmen meerderheid. Was
het niet stout gegrepen En toch bedroeg
de meerderheid er 2500. Gooch haalde
6970 stemmen, en Gautrey maar 4476.
Men zou haast van een stembus-
mysterie gaan spreken!
Natuurljjk waren de omstandigheden
zeer slecht voor de liberalen. Ten eerste
werd het dure brooden, de dure steen
kool tegen hen uitgespeeld. Dan hebben
de machtige bierbrouwerijen en de drank-
verkoopers zich met alle macht geweerd
voor den unionist. Ook hadden de
Roomschen besloten, om de onderwijs
wet tegen den liberaal te stemmen.
A
