TWEE BLADEN.
'G
en
Zaterdag 22 Februari 1908.
2
Antirevolutionair
22ste Jaargang N° 1322,
Orgaan
voor de Zuidliollandsciie en Keenw§che Eilanden.
"AD,
IN HOC SIGNO VINCES
ord,
hoeden,
Tweede Blad»
SOMMELSDIJK.
%tu siukke» voor Hedaciie bestemd, Advertentiëu en verdere tdminktraiie franco toe «e «enden aan des» Uitgever.
officieel Gedeelte.
Gemeenteraad.
solide
iet Meu-
ddelharnis.
crimp vrije
en Tafels,
Stoelen,
en,
ubel-Eta-
achtstuk,)
rijzen.
'ellen.
jes,
[JK.
in achter
tilden
jintie.
llijk.
lorden te-
ïgeruild.
it ons
lad ik
|ie, die
zulk
iudde
geheel
EZE-
/rouw
Win-
i is de
deze
d mij
het
toe
iroeg;
mij
ide:
loor-
tui-
ketel
vater
stoe-
le ge-
mijn
lat ik
ülen
Ik ge-
Het
Lelijk
plek
:der-
dien
ir ik
[king
>08-
men
voor
ven
botje
)ER
3er-
ge-
ieds
;hap
taal
ring
IER
|cht.
)OS-
leze
om
ling
tor-
ÏN-
jjtad
IER
EN;
iHB-
P ge*
raz.
ind.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij rooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
T. BOEKHOVEN.
Teleioen IistercoMsm. S». 8.
Advertentiëu 10 cent per regel en 3/j maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Mens taalvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groots letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiëu worden ingewacht tot Dinsdag- eti Vrijdagmorgen 10 uur.
Dit nummer bestaat uit
Aanbesteding vervoer van grint
De Commissie van begrinting over den Nieuw-
landschen dijk naar 't Sas van Dirksland en de
daarbij behoorende wegen zal trachten aan te
besteden
le. Het vervoer van ongeveer 50 Kubieke
Meter grint van de los- en Jadingsplaatsen aan
't Sas van Dirksland en van de Kaai te Sommels-
dijk naar de bakken aan bovengenoemde, wegen.
2e. Het vervoer per as van ongeveer 50 Kubieke
Meters grint van de Kaai te Sommeisdijk naar de
bakken aan den Boutweg en Groeneweg in den
polder Kraaijestein.
Inlichtingen omtrent de voorwaarden te beko
men en inschrijvingsbiljetten in te leveren vóór
of op Dinsdag den 25 Febr. 1908 bij dhr. K. de
Graaff voorzitter van bovengenoemde Commissie.
Sommeisdijk, 20 Februari 1908.
De Commissie voornoemd,
(get.) K. DE GRAAFF, Voorzitter,
(get.) J. VAN SCHOÜ WEN, Secretaris.
Aanbesteding van het berijden dei-
grint.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sommeisdijk zullon publiek aanbesteden
op Zaterdag 29 Febr. 1908 des voorm. ten
11.30 uur.
Het rijden van de voor 1908 benoodigde
grint naar de daarvoor aan te wijzen plaatsen
der Gemeentewegen benevens zoouoodig de
vrachten puin, grond keien, enz. die door de
Gemeente te vervoeren zijn.
De inschrgvingsbfijeUeu moeten voor ol op
Zaterdag '29 Febr. 1908 in de ter Secretarie
der Gemeente staande bus zijn ingeleverd.
Sommeisdijk, 20 Februari 1908.
De Wethouder, De Burgemeester,
J. TIMMERMAN Mz. DE GRAAFF.
Uit de t*ers.
De Standaard schrijft over ons provin
ciale Statenlid den heer De Wilde onder
het hoofdje
De jongste llaagsche wethouder,
het volgende:
Gelijk men weet, is onlangs, en voor
't eerst, een antirevolutionair tot Wethouder
te 's-Gravenhage benoemdgeen minder
dan de heer De Wilde.
Reeds aanstonds heeft deze wakkere
man, die o, m. ook met de Arbeidersbe
langen belast is, zich gehaast, om het
vraagstuk der werkloosheid met vaste hand
aan te vatten, en, dank zij zijn organiseerend
talent, is hij hierin nu reeds zoo uitnemend
geslaagd, dat zelfs een orgaan der liberale
partij hem hiervoor hulde bracht, en dat
na jongste redevoering zelfs tegenstanders
naar hem toe kwamen, om hem als blijk j
van sympathie hun handddruk aan te
bieden.
We verheugen ons hier van harte in.
Naar den vroeger geijkten regel behoorde
ook de heer De Wilde tot die onbruik
bare mannen, bij wie het aan. bekwaam
heid en geschiktheid mangelde, omdat hij
niet van het liberale houtje was.
Maar nauwelijks is hem de gelegenheid
geboden, om te toonen wat hij vermag,
of zijn bekwaamheid wordt algemeen ge
loofd en zijn geschiktheid boven allen twijfel
gesteld.
Reeds lang had men dan ook behooren
te zorgen, dat een man van zoo uitnemend
talent onze Kamerclub had kunnen ver
sterken
In die club niet minder dan in het
college van B. en W. zou bij gebleken
zijn the right man on the right place
een aanwinst voor ons parlement te zijn.
ffêifiiiientand.
had er in den Groningen Raad een be
langrijk principieel debat plaats.
Pas was aangenomen de voordracht van
Burg. en Weth. tot stichting van een
gemeente-bewaarschool. Deze voordracht
was zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
En nu kwam i i behandeling een verzoek
van de Vereeniging .tot bevordering van
Christelijk lager en meer uitgebreid lager
onderwijs* en meer andere vereenigingen
om subsidie voor bijsonder bewaarschool
onderwijs. Nu zoude men zeggen, dat ook
deze voordracht bij acclamatie zou zijn
aangenomen. Maar jawel, de heër J. van
den Berg kwalificeerde de bewaarscholen
van het bijzonder onderwijs als de leeg-
pompsters van de openbare schooldhr.
Mr, Hes wees er op, dat thans de antithese
van de Tweede Kamer naar de Raadzaal
gebracht wasProf. Sijmons, hoewel een
voorstander van het operbaar onderwijs,
handhaafde het goed recht van het bijzonder
bewaarschool-onderwijs.
De heeren Hessels en Heemskerk ver
dedigden het verzoek der adresseerende
Vereenigingen, en wezen er met nadruk
op, dat eene weigering van het verzoek in
strijd is met alle billijkheid en recht.
Het hielp niet. Het verzoek werd van
de hand gewezen. Voor het voorstel om
middelen te beramen, dat ook bewaar
scholen van het bijzonder onderwijs subsi
die genieten, stemden de heeren Hessels,
Heemskerk, Van Bruggen, Takkenberg en
Prof. Sijmons.
De nieuwopgetreden Minister Mr. Heems
kerk zal voorloopig de Zondagen nog te
Amsterdam, zijn jongste woonplaats, door
brengen en daartoe in den eersten tijd
van Zaterdagnamiddag tot Maandagochtend
de Residentie verlaten.
Een belangrijk principieel debat.
In den laten namiddag van Zaterdag
Eerste Kamerverkiezing.
Bij K. B van 20 dezer is machti-
ging verleend aan den Commissaris
der Koningin in de provincie Zuid-
Holland tot het bijeenroepen van de
Staten dier provincie in buitengewone
zitting op Dinsdag 8 Maart 1908, ten
einde alsdan aan de orde te stellen
de verkiezing van een lid van de
Eerste Kamer der Staten Generaal,
ter voorziening in de vacature, ont
staan door de benoeming van mr. J.
G. S. Bevers, tot min. van Waterstaat.
In De Standaard komt een
ingezonden stuk voor, waarin door het
bestuur der antir. Kiesv. »Nederland
en üranject te Moordrecht medegedeeld
wordt, dat in eene ledenvergadering
dier kiesvereeniging besloten werd
een motie in te dienen tegen de anti
revolutionaire Rotterdammer welke
luidt als volgt:
De Anti-Revolutionaire Kiesvereeni
ging ^Nederland en Oranje* te Moor
drecht, van oordeel, dat door bet op
treden der antirevolutionaire Rotterdam
mer tegenover het beleid der partij, het
belang onzer partij niet wordt gediend,
maar veeleer wordt geschaad, omdat
haar vinnige artikelen, bv. de dood der
Anti-revolutionaire partij, eensdeels ver
deeldheid brengt u in de partij, zelve
en anderdeels de vijanden buiten de partij
gelegenheid geeft zich over ons vroolijk
te maken, spreekt in deze vergadering
haar innig leedwezen en afkeuring uit
over deze onbroerderlijke houding der
Anti revolutionaire Rotterdammer
IP laaiseiljk Aieuws.
Sommeisdijk.* Het leggen der tram
lijn MtddelharnisOuddorp en Middel-
harnisOoltgeDsplaat, met de noodige
kunstwerken, is gegund aan den heer Arntz
van Milligen voor 649000 gulden.
De laagste inschrijvers voor het ver
voeren van grint per as, voor de polders
Oudeland* en i.Everdina« ziju D Han
son en Jb Mastenbroek Tz respectievelijk
voor f 0,55 en f 0,26 per M3.
Lezing van l)r. L. de Blieck
Op Vrijdag 14 Febr. hield Dr. L. de Blieck,
onder-directeur der Rijks-serum-in rich ting te Rot
terdam voor de Afdeeling Overflatkee en Goede
reede eeue lezing over het verwerpen en de on
vruchtbaarheid bij paard en rund.
Spreker begon met een idee te geven van de
ontwikkeling der vrucht in het dierlijk lichaam
en teekende daartoe op het bord de ligging der
geslachtsorganen bij het rund en wees er op hoe
eene bevruchting tot stand kan komen.
Wil die vrucht tot ontwikkeling komen, dan
zal zij gevoed moeten worden door het bloed der
moeder. De vrucht nu is omgeven door verschil
lende vliezen, waarvan de eerste van de vrucht
gescheiden is door een heldere vloeistof en voet-
blaas wordt genoemd.
Het tweede vlies, dat bij het veulen de gebeele
vruóht omsluit, doch bij het kalf dit slechts
gedeeltelijk doet, is eigenlijk de verzamelplaats
der urine van het kalf en bevat dus bij de geboorte
eene gele vloeistof.
Eindelijk zijn deze beide vliezen geheel om
geven door een derde, hetwelk tegen het slijm
vlies der baarmoeder is'gelegen. Op dit vlies
zitten verscheidene koekvormige organen, waarin
zeer fijne bloedvaten Ioopen, die zich vertakken
over het buitenste vlies en te zamen de navelader
en navelslagadei vormen en het zuivere bloed
aan het onzuivere afvoeren.
De ligging dezer drie vliezen, alsmede de wer
king der vruchtkoeken werden op het bord dui
delijk voorgesteld.
Vervolgeus werd eenigszins uitvoerig stilge
staan op welke wijze de geboorte plaats heeft.
Bij een normale geboorte is de drachtigheid van
een rund 40 weken en van een paard gemiddeld
11 maanden geweest. Heeft de geboorte voor dien
tijd plaats, dan spreekt men van vroeggeboorte
voor zoover het jong nog nog levensvatbaarheid
heeft.
Is dit niet het geval bij het kalf is dit vóór
de 32e week dan spreekt men van misgeboorte.
Verder spreekt men van opbreken wanneer de
vrucht ongeveer 6 tot 9 weken na de bevruchting
wordt afgeworpen en eindelijk spreekt men nog
van onvruchtbaarheid wanneer het vrouwelijk ei
niet bevrucht wordt, waaraan verschillende oor
zaken kunnen ten grondslag liggen.
Het verwerpen kan op twee manieren voor
komen sporadisch en besmettelijk.
In dit laatste geval ban bet wel eens zoo erg
zijn, dat soms 100 der bevruchte rundereu
daaraan lijden.
Het sporadisch verweipen ban door verschillen
de oorzaken plaats heboen, maar altijd moet eene
directe oorzaak aanwezig ziju om de baarmoeder
te doen samentrekken, wat kan geschieden door
elke zenuwprikkeling en elke verandering in
bloedsomloop. Daarom is het verkeerd bij hoog-
draebtige dieren aderlating te doen. Ook vreemde
stoffen, (koolzuur) beschimmeld voer en vooral
schimmels waaronder moederkoorn in sterke mate.
De verschijnselen bij het verwerpen zijn dezelf
de als bij boring maar minder duidelijk, vooral
in de 3e en 4e maand.
Besmettelijk verwerpen wordt door bacteriën
veroorzaakt. Spreker maakte duidelijk wat onder
bacteriën wordt verstaan en teekende op het
bord de vorm van miltvuur bacteriën en die der
bacteriën van het besmettelijk verwerpen. Want
gelukkig, de bacterie die het besmettelijk ver
werpen -veroorzaakt is bekend, die van het mond
en klauwzeer echter nog niet.
Heeft er eene besmetting plaats, dan komen de
bacteriën op het laatst tusschen de baarmoeder
en de 3de blaas, veroorzaken ontstekingen daar
door vochtafseheiding, de koeken laten los en de
vrucht wordt uitgeworpen.
Spreker wees er nog even op dat bij tuberculose
ook baarmoeder ontsteking met de gevolgen van
dien kan optreden, doch dit is heel iets anders
dan besmettelijk verwerpen, dit ontstaat alleen
door eene bepaalde bacterie.
De bestrijding der ziekte berust in de eerste
plaats op het ontsmetten van alles, wat met het
rund, dat verworpen heeft, in aanraking is ge
komen en tevens te zorgen, dat zulk vee zoo ver
mogelijk van ander drachtig vee wordt verwijderd.
De knecht, die de besmette dieren behandeld
moet bij geen ander vee komen. Het kalf, dat bij
verwerpen meestal dood is, moet vernietigd wor
den, verbrand of met kalk of creolin overgoten.
De koe moet gewasscben worden meteene2pCt.
oplossing van oreoiin. De stal, de groep en alles
wat besmetting kan veroorzaken moet ontsmet
worden. Vooral moet men zorgen, dat het drink
water niet besmet rake, want dit kan moeielijk
ontsmet worden.
Is de oorzaak der besmetting gelegen in den
stier, dan dient deze ook na elke dekking ont
smet te worden.
Spreker behandelde daarna nog even eene over
eenkomstige besmettelijke ziekte bij het paard, die
evenwel in ons land weinig voorkomt om ver
volgens over te gaan tot twee andere ziekten, die
vaak de hoofdoorzaak van onvruchtbaarheid zijn.
Besproken werden: 1. De schedeontsteking, die
alleen bij het rund voorkomt. 2. De blaasjesuit
slag bij rund, paard, schaap en geit. Deze laatste
ziekte veroorzaakt kleine blaasjes op dijen en
schede. Ofschoon de ziekte gewoonlijk goedaardig
is en daarom door ontsmetting te genezen is zij
toch een der oorzaken van onvruchtbaarheid.
De eerstgenoemde ziekte is van veel slechteren
aard. In Wijdenes was door deze ziekte bijna geen
drachtig rund meer. Ook hier is weder een bacterie
de oorzaak, welke een kuobbellje op de schede
vormt en pijn veroorzaakt. Ook bij bet genezen
dezer ziekte staat ontsmetten op den voorgrond,
zoowel van rund als van stier. In Duitschiand
heeft men daaromtrent zelfs wettelijke bepalingen.
Zoover is het in ons land niet. Maar de Rijks-
seruminrichting die reeds enkele entstoffen heeft
ontdekt, zal misschien ook wel tegen bedoelde
ziekte een entstof vinden, tot nu moet echter de
ontsmetting op den voorgrond staan. Spreker
hoopte dat niet alleen zij, die zijne lezing hebben
bijgewoond in voorkomende gevallen tot doel
matige ontsmetting zulien overgaan, maar ook,
dat de andere landbouwers in de omgeving dit
zullen toepassen.
Van de gelegenheid tot het vragen van inlichtin
gen maakte de heer A. J. van Hemert, Rijksveearts
te Sommeisdijk gebruik door er optewijzen.dat
het in zijn praktijk is gebleken, dat het beter is
bij het uitbreken van het besmettelijk verwerpen
de niet aangetaste dieren te verwijderen dan het
zieke dier. Pr. de Blieck kon zich daarmee ver-
eenigen, doch vreesde, dat daar gewoonlijk geen
plaats voor zou zijn.
De heer M. M. v. Bijleveld deed spreker twee
vragen, le. Of de specifieke stof, die in moeder
koorn het vefwerpen in de band werkt, dezelfde
is als in andere schimmels. 2e. Hoe het mogelijk
is, dat door het vee jaren lang verontreinigd
drinkwater kan gebruikt worden, en eerst dan be
smettelijk verwerpen kan optreden.
Op de eerste vraag gaf spreker ten antwoord,
dat de stoffen in andere schimmels nog niet vol
doende zijn onderkend en dus niet weet of zij
overeenkomen met de specifieke stof in moeder-
koern. Aangaande de tweede vraag bracht spreker
in bet midden dat de bacterie van het besmette
lijk verwerpen nergens wordt gevonden dan in
het rund en stoffen daarvan afkomstig of besmet.
Zoo kan het water wel jaren lang verontreinigd
zijn met vele andere bacteriën, zonder bepaald
bacteriën te bevatten van het besmettelijk ver
werpen. Die kunnen er echter plotseling inkomen
wanneer in de stal zich zoo'n geval heeft voor
gedaan.
Na deze uiteenzetting dankte de voorzitter
spreker voor zijn heldere en duidelijke voordracht,
waarnaar alle aanwezigen met aandacht hadden
geluisterd
Heeft ',de verwerping plaats gehad dan komen
de bacteriën met de vliezen naar buiten en vor
men dan een zeer gevaarlijke bron lot versprei
ding der ziekte. Door bet slaan met den staart
tegen andere koeien, door vuil stroo, door mest,
door de honden van de melkster, ja zelfs door
het drinkwater kan de besmetting overgebracht
worden.
Waar zoovele drinkputten voor het vee in de
onmiddellijke nabijheid van mestvaalten liggen
is het drinkwater vaak een groote bron van
besmetting.
Ook de stier kan een groote verspreider van
de smetstof zijn en is het zaak daarop ten
nauwste toe te zien.
Bij hetzelfde rund herhaald de besmetting zich
niet jaar op jaar. Er schijnt eene zekere onvat
baarheid te komen en spreker had nog nooit
gehoord, dat vier jaar achtereen verwerping plaats
had. 'tls waar dat de melkproductie door ver
werpen zeer achteruit gaat, maar spreker ried
toch aan de koeien die verworpen hadden niet
te gauw van de hand te doen.
Middelharnis. Naar men ons meedeelt,
heeft de heer Kruithof om gezondheids
redenen bedankt als lid van den gemeen
teraad.
De heer C. C. Bruggeman heeft
bedankt als secr. der Antirev. kiesvereeni
ging, en is daarvoor in de plaats gekomen
den heer J. van der Waal.
Den Bommel. Dinsdag vertrok met
paard en wagen naar zijn woning de landb.
K. Mijs en Echtgenoote. Nog maar even
buiten het doip, in de Schaapschen weg,
komt hem een wielslede voorbij waarvan
het paard schrok, met het gevolg dat paard
en wagen in den sloot terecht kwam Met
moeite zijn zij uit de wagen gekomen en
was het alleen de vrouw die zich bezeerd
had, doordien zij haar sleutelbeen gebroken
had.
Ooltgensplaat. Dezer dagen werd den
heer Am. Wagner pachter van p.m. 13
H.A. teelland en Boomgaard gelegen onder
deze gemeente, eigenaar den WelEd. Heer
H. A. van Weel te Rotterdam, en zulks
wel voor den tijd van 10 jaren. Naar men
verneemt hadden 26 personen naar ge
noemd land ingeschreven.
J.l. Woensdagmiddag werd ten Raad-
huize alhier door B. en W. aanbesteed
het vervoer per scheepsgelegenheid van p.m.
60 last straatkeien van Amsterdam naar
deze gemeente. Ingeleverd werden 7 biljetten
en wel als volgt
Lt. van Gent f 1,90; C. J. van Nim-
wegen f 1,72; Ls. van Gent t 1,50; C. Joele
f 1,49; J. Mookhoek f 1,48; M. Stoker
f 1,45 en H. Waling f 1,44s, a"es per
last berekend.
Hedenavond (Donderdag) werd in het
Hotel Hobbel alhier door een zo tal per
sonen een vergadering gehouden ten doel
hebbende de oprichting van eene Onderlinge
Verzekeringsmaatschappij, bij het sterven
van varkens. Vrucht van de gehouden be
spreking was, dat een vijftal personen nl.
de heeren Jch. Bol, S. de Ruiter, A, van
Rossum, W Korteweg en W. J. Donker
sloot Sr. werden gekozen als voorloopige
commissie, ten einde een concept-reglernent
te ontwerpen enz terwijl er a s. Woensdag
avond in het Hotel Hobbel een Openbare
Vergadering zal worden belegd ten einde te
trachten tot de definitieve oprichting over
te gaan. AlleD, ook de bewoners van onze
buitenwijken Achthuizen en Langstraat, die
met dit doel instemmen worden dringend
uitgenoodigd op deze vergadering aanwezig
te zijn.
Dirksland.* Bij den landbouwer C.
T(anis) alhier kreeg een der zoons een vrij
hevige trap van ten jong paard, waardoor
hij zich onder geneeskundige behandeling
moest stellen.
Den landb, J. Nieuwenhuijze alhier,
reed Donderdagmorgen met een jong paard
voor zijn rijtuig laDgs den Gelderschendijk.
Bij 't zoogenaamde Kraakje gekomen schrok
ziju paard, liep in een leege grintbak,
draaide, waardoor de heele boel omviel,
en hoewel de materieele schade nog al
belangrijk moet geweest zijn liep 't ongeval
toch zonder persoonlijke ongelukken af.
(Part, Corr.)
Ilerkiitgen. Als een bijzonderheid kan
uit deze gemeente worden medegedeeld,
dat in den Burgerlijken stand voor 1908
tot op heden nog geen aangifte van ge
boorten overlijden of huwelijken zijn inge
schreven.
De miliciens der lichting 1908 A.
Mans en M. van Putten zijn tegen 6 Maart
a s opgeroepen om te Dordrecht te wor
den ingedeeld, terwijl J J. Breur als een
z g. viermaander is aangewezen dus ge-
ruimen iijd later zal worden ingedeeld.
DIclissant. De lotelingen J. Sarelse.
W. van den Bosch, A. Melissant, M.
Kleijnenberg en A. Tieleman, zullen op
Vrijdag 6 Maart a.s. te Dordrecht worden
ingelijfd.
Een suppletoir kohiey van den hoof-
delijken omslag over 1907, is door den
gemeenteraad vastgesteld op f 42,92.
Aan den gemeenteraad zijn aange
boden het verslag van het lager onderwijs
en dat van de Volkshuisvesting over 1907,
Stellendam.** De Ioteling Wouter
van Lenten der lichting 1907, is tegen
6 Maart a.s. opgeroepen naar Dordrecht,
teneinde bij het leger te worden ingelijfd.
Op zijn verzoek is aan den Ioteling
Martinus Troost der lichting 1908 wegens
af te leggen examen, een jaar uitstel ver
leend om bij het leger te worden ingelijfd.
Goedereede. Door Heeren Gedepu
teerde Staten dezer provincie is aan het
Raadsbesluit tot verkoop van gemeente
grond aan den bouwman J. Lodder alhier,
teneinde daarop eene landbouwschuur te
stichten, de vereischte goedkeuring ont
houden.
- Aan het Havenhoofd onder deze
gemeente is een postbus aangebracht.
De ter inlijving opgeroepen lotelingen
Arie van Heest, Jan van der Sluis en
Jacob Tanis hebben zich allen voor de
Zee-Militie aangegeven.
VERSLAG
van het verhandelde in de Openbare Ver
gadering van den Raad der Gemeente
Melissaut, op Donderdag 20
Februarides nam. 3 uur.
Aanwezig alle leden.
Na opening der vergadering wenscht de Voorz.
Mr. Zaaijer de leden met hunne gezinnen een
gelukkig nieuwjaar toe en spreekt de hoop uit,
dat zij weder met den meesten ijver in het be
lang van de gemeente zullen samenwerken,
waarop de gebruikelijke handdrukken en wen-
sehen volgen.
