voor tie Kiiidbolland^ohe en Zeeiiwsche Eilanden.
Woensdag 8 Januari 1908.
A n tirevohi tion
22s,e Jaargang N°. 1809.
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN,
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per poet 50 Cent.
Buitenland by vooruitbetaling f'±,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercoms». \o 3.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dieustaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Ilie .«lukken voor «Ie lledaclie Sje«te«ifi, liSveilenliëii eis verdere tdmliiisfratie franco foe fe zenden aan den (Lilsrever.
Zondagsrust.
Door den directeur-generaal der
Posterijen en Telegrafie is bij dienst
order bepaald, dat voortaan de eerste
Kerstdag, als hij op een werkdag
valt, als een Zondag is te beschou
wen en de directeuren der postkan
toren zijn gemachtigd tot het in dienst'
nemen van hulppersoneel voor de
vrijstellingen op dien dag.
Een uitnemende maatregel.
God heeft den Zondag of Sabbat
gegeven om te rusten en dien te hei
ligen.
En al is het, dat talloos velen van
de heiliging van den Sabbat afkee-
rig zijn en zelden of nooit de Kerk
bezoeken, toch wordt door het geven
van vrijheid de rust geschonken en
dus voldaan aan een der twee eischen
die de Heere voor het dagelijksche
leven stelde.
Het menschelijk lichaam is niet op
langdurigen onophuudelijken arbeid
aangelegd maar veririsscbing en ver
sterking van krachten is noodig.
Zeer zeker is 't te belreuren, als
de Rustdag een dag van IJdelheid en
looze vreugde wordt; maar datblijve
ter verantwoording van de personen
zelf.
De werkgever moet den rustdag
geven en trouwens nooit nalaten den
arbeider, die in ongebondenheid zijn
Zondag doorbrengt, op het ernstige
daarvan te wijzen Want wie een
onrustigen, woeligen, rumoerigen
Zondag achter den rug lieett, is
Maandags niet in staat om met nieu
wen moed aan 't werk te trekken
laat staan het allertreurige geval, daL
men én Zondag én Maandag voor
zijn uitspattingen gebruikt.
Wie de ordinantie des Heeren om
op Zondag rustdag te houden beoefent,
al is het heelas nog geen heiliging,
die mag in dien weg voor 't lichaam
althans en ook voor den geest, voor
't leven in zijn gezin opzegen hopen.
Zondagsrust is maar geen goedheid
van een patroon het is een eisch der
zedelijke wet, die niet straffeloos wordt
overtreden. Ze is ook noodzakelijk
voor den patroonzeer zekerde
arbeid gaat er in de nieuwe week wat
vlugger door; maar rust op den Sab
bath is naar 't gebod en dies gebie
dend te betrachten.
Gelukkig is de geest des tijds daar
mee in overeenstemming Er wordt
overal zooveel mogelijk Zondagsrust
genoten. Maar er zijn nog verbeterin
gen aan te brengen en daar moet het
publiek aan mee doen
Zondags moet men b.v. geen brieven
ontvangen, chrijver dezes ontvangt
nooit iets van dien aard en nooit
heelt hij er eenige moeilijkheid uit
ervaren. Laat men zijn kranten, als
men die dan zoo graag wil hebben,
zelf aan 't postkantoor gaan halen
tusschen een paar door den Directeur
opengestelde uren. Tusschen 12 en 1
uur kan dan b.v. aan 't Postkantoor
iemand zitten, die de kranten afgeeft.
Op 't platteland kan dit in elk geval
uitnemend. De postbode kent alle
menschen. Aan »verkeerde« adressen
afgeven gebeurt niet. En is er een
brief bij de kranten, dan geeft men
die in passant mee. Wat moeite wou
een en ander baren. Niets
En zoo kan overal op kantoren en
fabrieken »gerust« worden, als men
dat maar wil en 't publiek meehelpt.
Zonder meerderheid.
Üe dood voor elk Kabinet is het
°Mbreken van een flinke meerderheid.
Toen dan ook in 1905 bleek, dat
Rechts uit 49 en Links uit 51 mannen
bestond, haalde ieder aanstonds de
schouders op met de twijfelachtige
hoopWat moet daarvan terecht
komen Temeer, omdat er van de
51 nog 7 Sociaal-Democraten afgingen,
wier program van dat der burger
lijke partijen in meer dan een opzicht
educht afwijkt. Het nieuwe Kabinet,
dat begreep ieder, steunde dus eigen
lijk maar op 44 man, met wien het
vier jaren zou moeten onderhandelen.
En bij die 44 behoorden nog de
Vrijzinnig-Democraten, die er steeds
huiverig voor zijn om met de Unie-
Liberalen in ondertrouw 'jte gaan.
Trouwens de Unie-Liberalen hebben
niet het volle vertrouwen van ook
maar één partij, waarover we niet
zullen uitwijden. Maar zoo bleek het
Kabinet te kunnen steunen op een
groote 30 manbij de Oorlogsbe-
grooting viel echter hun militaire
specialiteit, de heer Thomson af.
Dat kruikje moest te water gaan
natuurlijk; Rechts was maar 49 man
en Links 51Links had dus de meer
derheid, hoe dan ookmaar 't kruikje
zou en moest ten langen leste breken.
De heer Tydeman, oud-liberaal, had
ook al gewaarschuwd Wij laten het
Kabinet geheel los, als het bij de
Grondwetsherziening is aangeland.
Rechts is meer dan eenmaal de
steun geweest van 't Kabinet, anders
ware het reeds eerder gevallen.
En zoo heeft dat nu van 1905 af
getobd.
Zonder meerderheid, zonder flinke
meerderheid is er niet te regeeren.
En we zien dan ook de toekomst
niet zoo blijmoedig in, tenzij Rechts
bij een Kamerontbinding veel zijde
spinnen kan. Kan Rechts geen groote
meerderheid verkrijgen, dan blijven
we jaren lang in 't moeraswant
voor Links is er geen groote meerder
heid meer onder de kiezers te krijgen.
De teekenen der tijden wijzen daar in
voldoende mate op. 't Moet dus weer
Rechts worden en Rechts met een
sterke meerderheiddan raken wij
uit den klem.
De Christelijke School en de
Alcohol.
De Geref. Vereeniging tegen drank
bestrijding zond een brochure in 't
licht over het onderwerp, boven ge
noemd. Voorzeker een practisch boekje
en met uitstekende vingerwijzingen,
hoe de Christelijke onderwijzer onder
andere ook bij zijn Bijbelsche geschie
denis den kinderen wenken geven
kan tegen 't Alcoholgebruik
't Is geen Alcohol ursus slechts
een brochure van 16 blz maar met
toch veel nuttigen inhoud Als slot
worden 4 stellingen neergelegd nl.
1. Het is de roeping van de Chr.
School meer dan tot dusver is
geschied, haar onderwijs en op
voeding dienstbaar te maken aan
de bestrijding vanheialcoholisme.
2 Deze roeping moet zij vervullen
door het aanbrengen van de-on
misbare kennis, van de oorzaken,
den omvang en de gevolgen van
het alcoholisme hetgeen èn bij
zonder- afzond rlijk èn bij haar
geneele leesstof geschieden kan.
'5. Inzonderheid zal bij de opvoe
dende zijde van het Chr, onder
wijs te letten zijn op de betee-
kenis van de Chr. zedekunde voor
het leven, in liet bijzonder op
hetgeen eisch is van de Christe
lijke liefde jegens den naaste,
4. Met het oog op den invloed van
den Christelijken onderwijzer op
zijn leerlingen, zoowel als op de
kringen, waarin hij zich beweegt,
is het tot bestrijding van het
alcoholisme gewenscht te ach+en,
dat hij in de tegenwoordige tijds
omstandigheden geheelonthouder
zij.
Met deze stellingen zijn we het
eens Tegen Koning Alcohol, die zijn
dapperen riddert met den bekenden
rooden neus, moet altijd, maar in
onzen tijd door ieder krachtig de strijd
worden aangebonden, want zijn versla
genen zijn meer dan van pest en cholera
en tienduizenden vallen door haar in
de diepste ellende. Hier hebben ook
de Chr. onderwijzers een sociale taak
Want veel levensleed zou eindigen
en veel levensvreugd gaan gloren,
indien de Alcohol uit huizen en fa
brieken uitgebannen was. Het sociale,
het gezinsleven wordt door den Alco
hol verwoest.
Uit «Ie Pers.
Volksweiisch.
»De stumpert ligt er zei de
Groene Amsterdammerdoelend op 't
demissionair Kabinet.
De »Amsterdamsche beurss is nu geheel
verzakt. Het 2>Kraakporcelein« gebroken
Het ^drievoudig mconstutioneel Kabinets
treedt af.
Wanneer wij zoo hier en daar de stem
men van het volk beluisteren, is er in
Christelijke kringen maar één wensch, dat
er weer een Christelijk Kabinet kome, en
dat vader Kuyper weer Minister president
worde.
Zelfs vele liberalen zijn beu van het
naar gedoe van den liberalen Salomo,
Borgesius. Men voelt, dat er op deze wijze
niets tot [stand komt, en alles vastloopt.
Velen fluisteren u in hel oor, en wanneer
ge nog rneerdereD in het hart koDdt zien,
zoudi ge dezelfde gedachte lezen ^Hadden
we Kuyper maat weer Dan 3>kwam er
weer gang in
Dit is thans daa ook een volkswensch
in zeer breeden kring.
Moge die wensch spoedig vervuld worden
R. Rotterdammer.
Tuin- en l^amlRouw.
Schade door de Bordeanxsche Pap
In de jongste vergadering van de Rijksland-
bouw- en Rijkstuinbouwleeraren is geklaagd over
schade, dezen zomer bij vruchtboomen zoowel
aan de vruchten als aan de bladeren ondervon
den, na bespuiting met Bordeauxsche pap.
Het Instituut voor Phytopathologie te Wage-
ningen stelt zich voor een onderzoek in te stellen
naar de vermoedelijke oorzaken dier beschadiging.
I'm zulks met succes te doen, zou de Directeur
Prof. Dr. J. Ritzema Bos, gaarne nadere bijzon
derheden omtrent die beschadiging weten. Hij
zou het op hoogen prijs stellen te vernemen
le. of er voorbeelden bekend zijn van derge
lijke beschadiging;
2e. zoo ja, waar zij voorkwam en van hoeveel
beteekenis zij was
3e. welke de verschijnselen der beschadiging
waren: a. aan de bladeren, b. aan de vruchten;
4e. of de beschadiging betrof appelboomen,
pereboomen of andere vruchtboomen
5e. of de beschadiging vt r Wam óók wanneer
de besproeiing slechts éénmaal plaats greep, nl.
even vóór het opengaan der knoppen; dan wel
of zy alleen voorkwam, wanneer de boomen ook
werden bespoten korten tijd, nadat de vruchten
zich hadden gezet; ten slotte of men alleen van
laatstbedoelde bespuiting schade heeft ondervon
den wel ook van eene derde of vierde bespuiting
toegepast toen de vruchten reeds zoo groot waren
als een okkernoot of grooter
6e. hoeveel dagen na de bespuiting de schade
voor 'teerst werd waargenomen;
7e. of de weersgesteldheid tijdens of korten
tijd na de bespuiting op het al of niet voorko
men van schade van invloed scheen in't bijzon
der te vermelden of er kort na de bespuiting,
hevige zonneschijn was, of dat het korten 'tijd
na de bespuiting regende; of ook de lucht tijdens
of kort na de bespuiting rijk was aan waterdamp;
8e. of bij gelijke bespuiting, welke op den
zelfden dag plaats greep, bij de velschillende
soorten of variëteiten van appel- en pereboomen
in gelijke mate beschadiging optrad en of even
tueel onder gelijke omstandigheden sommige va
riëteiten onbeschadigd bleven, en andere bescha
digd werden
9e. welke, in de gevallen waarin beschadiging
optrad, de samenstelling van de gebruikte Bor
deauxsche pap was, en welke die samenstelling
was in de gevallen, waarin geene beschadiging
optrad
10e. welke machine voor de bespuiting werd
gebruikt, inzonderheid welke verstuiver;
lie. of eene zeer sterke besproeiing, waarbij de
boomen zeer nat werden, meer nadeel deed dan
eene minder sterke besproeiing.
Ten slotte zou de Directeur gaarne vernemen of
ook bij andere planten dan bij ooftboomen, inzonder
heid bij aardappelen, beschadiging na de toepassing
der bespuiting met Bordeauxsche pap werd waarge
nomen.
Voor de beantwoording van bovenstaande vra
gen, alsmede voor de toezending van allerlei
andere gegevens, welxe hem zouden kunnen te
stade komen by het onderzoek, betreffende de
hangende kwestie, houdt hij zich ten zeerite aan
bevolen.
Aan het bovenstaande willen wij gaarne de
opmerking toevoegen, dat de land- en tuinbouwers
in hun eigen belang niet beter kunnen doen dan
Prof. Dr. Ritzema Bos zooveel mogelijk te steunen
by dit onderzoek.
Waar de Bordeauxsche pap langen tijd reeds
met succes werd gebruikt, daar is het zeer zeker
gewenscht de oorzaken te leeren kennen van
de dezen zomer waargenomen afwijking.
Hoe meer antwoorden inkomen des te beter.
Ja, dat zal zeker ieder belanghebbende met ons
eens zijn. En daarom gaven we aan 't boven
staande uit Yt Ned. Landb. Weekbl." graag een
plaatsje. M.
Vraagbaak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of mededeelingen
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de Tragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen
132. Hoe berekent men den prijs van 1 KG.
phosphorzuur in super?
133. Wat verstaat men door het emulseeren
van een vet?
Antwoorden en mededeelingen.
130. Spelt een soort van tarwe Ja. Tot het
geslacht van tarwe, dat in het latijnsch Triti-
cum heet, behooren heel wat soorten. Spelt heet
Triticum Spelta.
131. Als kalksalpeter volkomen zuiver is, zoo
bevat het tennaasten by 17 pCt. stikstof. De
kalksalpeter, die door 't Centraal Bureau werd
aangeboden bevatten ongeveer 13 pCt. stikstof.
Plaatselijk ftieuws.
Sommelsdijk Zeldzaam. Door A. van
der Meide, slager alhier, werd voor twee
jaar aan Mej. Wed. K. van Es 3 fokkal-
veren verkocht, welke jl. zomer alle drie
dm eersten prijs behaalden.
Zaterdag liep het 3-jarig zoontje van
C, Lodder hetgeen uit het huis kwam ge-
loopen, in een pas gehakte bijt in de
Kerkgracht alhier. Het ventje dat reeds in
zinkenden toestand verkeerde en zijn armpje
alleen maar meer boven water uitstekende
werd nog bijtijds opgemerkt door de vrouw
van A. van Antwerpen die het spoedig op
het droge bracht.
De bedeeling van soep wordt vanaf
heden wederom als vorige jaren aan be-
hoeftigen verstrekt.
Het onderzoek naar het ver
krijgen van een bewijs van voorge-
oefendbeid dat op den lOden dezer
te Middelharnis zon piaats hebben is
uitgesteld tot op 16 dezer.
De timmermansknecht S. Kastelein
met de zaagmachine van G. v. d Boogert
bezig zijnde om hout te zagen, kwam hij
te dicht met de hand "4»ij de zaag, waar
door deze een heel eind in zijn duim drong,
waardoor hij genoodzaakt was zich onder
geneeskundige behandeling te stellen.
Terwijl de vrachtrijder Johs. van den
Broek met een met paard bespannen wa
gen over het Zandpad te Middelharnis reed,
ontving hij van zijn paard terwijl hij op
het wulp stond, hetgeen door een voorbij
of achteropkomend voertuig schichtig werd,
een zoodanige hoefslag tegen het onderlijf
dat hij aldaar bewusteloos moest binnen
gedragen worden en vervolgens naar huis
moest vervoerd worden. De inmiddels ont
boden geneesheer constateerde kneuzing,
doch gelukkig geen zwaar lichamelijk letsel.
Tegen F. H. en anderen is proces
verbaal opgemaakt wegens ordeverstoring.
middelharnis. De vorige week Vrijdag,
had de heer N. Bennemeer het ongeluk
van een trap te vallen, waardoor hij zich
zoodanig aan zijn voet bezeerde, dat genees
kundige hulp noodzakelijk was.
Zaterdagmiddag zakten er 3 jongens
door het ijs, welke door de kapitein van
de Middelharnissche boot die er bijsprong,
gered werden.
Morgen, (Woensdag 8 Januari) zullen
de kinderen der Zondagschool »Laat de
kinderen tot mij komen, 1 evenals vorige
jaren een feestje worden gegeven in de
Christelijke school. De kinderen die Zondags
van 2 tot 3 uur komen, nu van 2,30 tot
5 uur en die Zondags van 3 tot 4 uur
komen, nu des avonds van 5 tot 7 uur.
Dat deze dag door de kinderen met verlan
gen tegemoet gezien wordt, laat zich wel
begrijpen.
Niettegenstaande de Middelharnissche
booten den dienst hebben gestaakt vanwege
het ijs, kwam Zondagmiddag de ïPadang
XII <t van Rotterdam om 2 uur aan 't hoofd
aan. Doch daar er een stuk van zijn schroef
af was, kon hij Maandag de terugreis niet
aanvaarden.
Zondagavond zat men zoo goed als
in het donker bij de Godsdienstoefening in
de Geref. kerk, doordat men geen gaslicht
kon branden, daar de gaslampen weigerden,
zoodat er maar enkele petroleumlampen hun
licht door het kerkgebouw verspreidde. Ook
Maandagavond zat men op enkele plaatsen
alhier, zonder gaslicht.
Ooltgeusplaat Onzen dorpsgenoot, de
Heer G. van der Bol, sedert een vijftal
jaren in Zuid-Amerika woonachtig is jl.
Zondagmorgen voor plezier alhier gearri
veerd teneinde eenigen tijd bij zijn familie
door te brengen.
Nieuwe Tonge. Bevolking op 31 De
cember 1906: m.
788
Vermeerderd^ door
Geboorten.21
Vestiging 50
Totaal
Verminderd door
Overlijden
744
23
45
totaal
1532
44
95
71
68
139
6
9
15
39
47
86
45
56
101
2ó
12
38
Totaal
Verschil in meer
Bevolk, op 31 Dec/07: 814 756 1570
Oude Toage. Bij publicatie is ter al-
gemeene kennis gebracht dat op 15 Jan.
a. s, des nm. 4 ure op de Secretarie ge
legenheid zal bestaan tot kostelooze inenting
en herinenting.
Dirksland. Vrijdag 3 Januari 1908
werd het voorstel van den heer A. van der
Sluijs, strekkende tot afschaffing der kermis
in eene openbare Raadsvergadering ter
tatel gebracht. Tijdens de bespreking daar
van bleek, dat alle Raadsleden zich met
dat voorstel konden vereenigen, «n werd
dan ook in diezelfde zitting de kermis
afgeschaft.
Zaterdag zou hier P. v. P. die zoo
als reeds gemeld, dood op den vloer ge
vonden was, begraven worden. Bij de
gebruikelijke bezichtiging van het lijk, eer
het grafwaarts gebracht werd, merkte een
der aanwezigen op, dat de kleur niet
overeen kwam met dat van een doode,
zoodat aan schijndood gedacht werd. Na
den docter ingeroepen te hebben, die den
dood constateerde, werd het lijk met vertra
ging van circa een half uur ten grave
gebracht.
Stellendam Hedenmorgen geraakte
de st'oombootdienst »Antoinetta« nabij de
haven dé^er gemeente, varende Hellevoet-
sluisMiddelharnis, zoodanig tusschen het
