1st
TWEE BLADEN.
I I
i
Zaterdag 30 November 1907.
22ste Jaargang N", 1298.
2
A n tirevo lu tionair
Orgaan
voor de Zuidliollaiidsclie en Zeenwsclie Eilanden.
1
I
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
Tweede Blad.
Centrale Antirev. Eiesv.
Alle slukken voor de Btedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
NVoensdag- 4 December
Uit de 8*ers,
Plaatselijk A'ieuws.
Ingezonden Stukken.
Ie zich
Id, had
met
laldaar
1 eeni-
eselijk
linter
vol-
lebeur-
itertje
ll teen
Igloei-
d van
ver
liggen,
Inezeu,
ddelen
evallig
I lief te
k ver-
Ih zoo
ke dul-
chef
loos-
uicta
lik op
waar,
n drie
handje
vrije-
J Kloos-
ude en
lijwon-
|he Ze-
Ischias,
(e lede-
in, pijn
will
et.,
Kloos-
t, deze
nd om
kening
voor-
k.
z.
I
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOMMELSiHJti
Telefoon Intercom». No. 8.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/j maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en Vs maal.
Dienstaanrragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte dia zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- oo Vrijdagmorgen 10 nur.
Dit nummer bestaat uit
Zooals de Convocatiebiljetten reeds
mededeelden, hoopt onze Centrale te
vergaderen D. V. op
's middags 2 uur in de Zondagsschool.
Trouwe opkomst gewenscht, vrien
den Heeft iemand nog iets extra's,
behalve de bekende Agenda Laat
het dan voor Woensdag geschreven
worden aan ondergeteekende.
DE SECRETARIS.
Slechte tijden.
Van alle zijden hoort men klachten. Men
weet hoe schrikkelijk ons nationaal vermogen
is aangetasthoe reeds nu in de mindere
opbrengst der rijksmiddelen wordt gezien,
dat de zaken in ons land algemeen achter
uitgaan, terwijl de voorspelling niet gewaagd
is, dat we daarvan nog wel meer zullen
hooren. Onder wie nu het meest lijden,
zegt Het Centrumbehoort de middenstand
te worden genoemd
De middenstand is er in dezen tijd
niet het minst slecht aan toe. De
leveranciers moeten nog eens extra-
lang op de hun toekomende betalingen
wachten en menige neringdoende of
industrieel gaat dag aan dag met
bezorgdheid de lijst van faillissementen
na, vreezende er den naam van een
of meer zijner debiteuren op te zullen
aantreffen. Hoe grooter hun aantal
wordt, des te meer rijst ook voor den
leverancier de kans, dat hij zelf open
lijk of onderhands een accoord zal
moeten aanbieden
In dit verband haalt het blad het artikel
van Prof. Van der Wijck aan uit Onze
Eeuw, waarin deze mede over den nood
van den middenstand schrijft en zegt:
Onze nijvere middenstand is er dik
wijls erg aan toe. Ik ken winkeliers,
die hun bedrijf goed verstaan en het
met energie uitoefenen, ook een beta
melijke klandisie hebben, doch ter
nauwernood rondkomen. Het dreigend
spook van een faillissement kwelt ze
in hun slaap. Misschien nergens is de
belastingdruk zoo zwaar als bij ons.
Terwijl het vroeger als financieele wijs-
beid gold een belastingstelsel, waar
de maatschappij zich naar gevoegd
heeft, niet dan zeer behoedzaam en
enkel waar het strikt noodig bleek, in
bijzonderheden te wijzigen, wordt er
in de laatste jaren een meer avontuur
lijke poliii-k gevolgd en komt iedere
nieuwe minister van financien met een
tota'e omwerking van het bestaande
voor den dag, welke strekken moet
.om nog wat meer geld uit de zakken
.der burgers te kloppen. Zoo wordt
ihet leven voor allen, die van een vast
■en klein inkomen moeten bestaan, steeds
^moeilijker.
Htt Centrum meent, dat het de moeite
•waard zou zijn eens na te gaan hoeveel de
neringdoenden in de groote steden aan Rijk
en gemeente hebben te betalen dat is geen
kleinigheidin verhouding betaalt de mid
denstand te veelen in dagen van slapte,
zooals wij thans beleven, ondervindt de
fiscus daarvan niet alleen de nadeelen, maar
lijden de zoo zwaar gedrukte belastingbeta
lers het meest. Het wordt dan ook tijd,
dat daarin verandering komt, meent het
blad
De noodzakelijkheid doet zich dan
ook dringend gevoelen, dat hierin ver
andering komt. Maar wie durft ernstig
aan vermindering van belasting geloo-
ven Elke belastinghervorming loopt
tenslotte uit op belastingverhooging en
de middenstand betaalt daarbij door
gaans het gelag. Het is volkomen
waar, wat prof. V. d. Wyck schrijft,
dat de schatkist in ons land zeer
hooge eischen stelt, hooger dan in de
meeste andere landen. Alleen door
ingrijpende bezuiniging op de uitgaven
zou hierin verandering zijn te brengen,
maar te dezer zake blijft de afstand
steeds groot van het woord tot de daad.
»Ik meen, dat, welke moeite men ook
doet om de uitgaven laag te houden,
de behoeften klimmen, terwijl er toch
ook bij het bezuinigen grenzen zijn,
die men niet kan overschreiden,« zeide
de minister van Financien in zijn boven
geciteerde rede.
Natuurlijk, die grenzen bestaan
maar 't is juist de vraag, of ze thans
behoorlijk zijn getrokken. Eenige jaren
geleden opperde de afgevaardigde Dr.
Nolens 't denkbeeld, uit de Kamer
zelve een begrootings- of bezuinigings
commissie te benoemeD, om de routine
aan welke iedere administratie bij het
geldbesteden went, onder het licht van
de noodige gegevens blijvend te con
troleeren. Het geld dan," schreef de
Venloosche afgevaardigde in zijn or
gaan, >niet enkele, meestal weinig
beleekenende posten, maar de groote
jaarlijks terugkeerende.*
Voor de overweging van dit plan
zijn ongetwijfeld ook thans nog alle
termen aanwezig.
Natuurlijk is de plicht tot bezuiniging,
waar die ook maar even mogelijk is, gebie
dend voorgeschreven. Doch of men daarmee
veel zijde spinnen zal, is de vraag. Wie
mee begrootingen vaststelt, weet, dat men
daar niet veel meer dan kleinigheden met
bezuiniging uithaalt. Inlusschen dient ieder
middel, dat wat belooft, aangegrepen want
voor velen is de toestand onhoudbaar.
(Standaard.)
Sommelsdijk.* Naar men verneemt,
circuleert in deze gemeente een lijst ter
teekening uitgaande van belanghebbenden
bij de kermis, om H.H. Ged. Staten te
verzoeken het raadsbesluit waarin de kermis
is afgeschaft niet goed te keuren.
De heer H. Ch. Vegtel vertoefde de
laatste week eenige dagen op verschillende
plaatsen van Flakkee in verband met eenige
in de Staten te behandelen poldersaan
gelegenheden.
Bij het afbreken van het gebouw van
wijlen den heer C. Joppe in de Enkele
Ring, alhier, kreeg Cor. Korteweg Cz. een
zwaren grenen balk op zijn been waardoor
dit lichaamsdeel zwaar gekneusd werd en
geneeskundige hulp voor hem moest wor
den ingeroepen.
Onder toezicht der politie is heden
verbrand het beddegoed van den aan
typhus geleden F. B.
Middelhariiis. Als een bizonderheid
kunnen wij meedeelen, dat er bij den heer
J. van der Koogh een appelboom (pyramide)
in vollen bloei staat.
In de plaats van den heer A. C.
Vogelaar, is tot secretaris der vereeniging
de Evangelisatie gekozen den heer J. van
Zetten, en tot koster den heer B. de Korte.
Dinsdagavond stond de landbouwers
knecht J. S. met een paard in de Ring,
toen het dier onverwachts op hol sloeg.
Na veel moeite slaagde men hem te pakken
te krijgen. Doch het dier sloeg zoo hevig
in 't rond, dat men het bloedend aan zijn
poot verwond op zijn beslemming moest
brengen.
Woensdagmiddag had een dei leer
lingen van de Ambachtschool (L. K. uit
Dirksland) het ongeluk met zijn hand tus-
schen de boormachine te geraken, met het
ongelukkig gevolg, dat een zijner vingers
voor een gedeelte er af is.
Woensdagmiddag viel het dochtertje
van P. V. door een raam, waardoor zij
niet alleen een ruit brak, maar zich nogal
ernstig aan haar hoofd verwonde.
Naar men ons meedeeld, is Woens
dagmorgen het lijk van den plotseling te
Oude Tonge overleden Deken met de
stoomboot >Raaf« naar Overschie vervoerd.
Stad aan 't Haringvliet. Donderdag
2i Nov. vergaderde de Antirev. Kiesv.
N. en O. alhier. Door h,et bedanken van
2 bestuursleden en het periodiek aftreden
van een ander tweetal bestuursleden, moesten
niet minder dan 4 leden voor 't bestuur
gestemd wordenwaarvan slechts één her
kiesbaar was. De uitslag der stemming was,
dat gekozen werden de heerenM. M.
Borgdorff, Ds. Esselink, W. Hardendood
(herkiesbaar) en A. Koppenaal. Allen
namen hunne benoeming aan. Daarna werden
de afgevaardigden voor de a.s. vergadering
der Centrale op 5 dezer gekozen. Als
afgevaardigde uit de leden werd gekozen
J. v. Sprang en uit het Bestuur W. Har
dendood.
Verder bracht in deze vergadering Ds.
Esselink een uitvoerig rapport uit van de
laatst gehouden Deputaten-vergadering. Dit
rapport was een keurige bloemlezing uit
hetgeen toen te Amsterdam is behandeld.
Den Bommel. Bleef de benoeming als
Gemeente-secretaris voor de Burgemeester
Van der Kreeke lang uit, toch is zij geko
men en wel jl. Dinsdag 26 November.
Ooltgcnsplaat. Jl. Maandag werd de
bode J. Hermans van Den Bommel, terwijl
hij in de Achthuizen rondging, plotseling
onwel en stortte ter aarde. Spoedig schoten
behulpzame handen toe en bleek het eene
benauwdheid te zijn en kon hij per wagen
naar Den Bommel vervoerd worden, alwaar
hij gelukkig spoedig hersteld bleek.
Jl. Woensdagavond werd op hare
gewone repetitie-vergadering door de leden
der Zangvereeniging Van Ongenoegen vrij,
alhier, aan hare Penningmeester M. Korte
weg Pz. een zilvere horlogeketting geschon
ken als blijk van waardeering voor de ijver
en toewijding, waarmede hij sedert 20 jaren
van de elkaar opvolgende zangvereenigingen
lid was geweest.
Bij de gehouden boschjacht in de
bosschen van den WelEd. Heer Mr. A.J.
C. van Weel, werden door de verschillende
jagers gezamenlijk geschoten, iedag, 27
Nov.: 50 faisanten, 55 hazen en 1 hout
snip, 2e dag, 28 Nov. 42 faisanten en 60
hazen.
Naar men ons mededeelt, bestaat het
plan bij of is het reeds tot uitvoering ge
bracht door den heer L. van Nieuwenhuijzen
alhier, tot ontslagname als lid van den
Gemeenteraad.
Oude Tonge. Nadat het schip »Roza
Mystica* voor het grootste gedeelte was
gesloopt, is het Woensdagavond bij hoog
water door middel van het schip van I.
Legierse gelicht en op den Oostkant van
de haven gezet, Alsnu is dus de vaart ook
voor geladen schepen, open.
Het pand wijk A no 3 en behooren-
de aan den heer D. Slis te Middelharnis
is onderhand in eigendom overgegaan aan
den heer A. van den Tol, alhier.
Nieuwe Tonge. In de gehouden Raads
vergadering van Woensdag jl. is gunstig
beschikt, op verzoek van eenige ingezetenen
om des Zondags 's avond in de openbare
school aan de kinderen Godsdienstonderwijs
te geven.
De vorige week had Jacob Noten
boom (terwijl hij met kar en hit een vrachtje
beurtgoed van Oude Tonge moest halen)
het ongeluk in een goot te struikelen waar
door hij kwam te vallen, en het wiel over
zijn hand ging, met het gevolg dat zijn
hand gekneusd en zijn pink was gebroken.
Voorloopig werdt aldaar het eerste ver
band gelegd, en daarna door docter van
Gelder verbonden.
Herringen. De milicien verlofganger
G. Noordijk alhier is tegen 30 Nov. dus
Zaterdag a. s. opgeroepen zich in weike-
lijken dienst te begeven.
Goedereede. In het Goeroesche Gat
had schipper W. Lokker, bevarende de
blazerschuit G. O. 22, toen hij van de
zeevisscherij huiswaarts keerde, het ongeluk
met zijn vaartuig zijdelings in botsing te
komen met eene ijzeren bakenton, waardoor
één der zwaarden van het vaartuig werd
losgerukt en in de golven verdween.
Aan den heer G. J. Goekoop, land
bouwer alhier, is bij beschikking van den
heer Commissaris der Koningin in deze
provincie, dd. 25 November jl toestemming
verleend, ten zijnen behoeve afwijking te
verleenen van het verbod van invoer van
herkauwende dieren op dit eiland, om op
de veemarkt te Rotterdam vee aan te koo
pen en naar hier te vervoeren.
Ouddorp. De Anti-rev. Kiesver. »Tot
de Wet en Getuigenis* zal heden Zaterdag
avond 30 November te half zezen ure in
het gebouw dér Chr. School eene leden
vergadering houden.
Met het oog op de aanstaande ver
gadering van de Centrale kiesvereeniging te
Middelharnis is het gewenscht, dat alle
leden trouw ter vergadering komen.
Spijkenisse. Reeds enkele dagen stond
aangeplakt dat Woensdag 27 Nov. eene
groote bioscope voorstelling* zou gegeven
worden in de zaal van den Heer L. van
Bodegom. In snorkende bewoordingen was
aangegevenhet vergaan van het stoom
schip »de Berlin* en de moderne wijze
van oorlog voeren op zee.
Vol verwachting spoedden velen zich
dien avond daarheen, om dit wonder te
aanschouwen. Te ongeveer 7 uur bezetten
wel 200 personen de zaal, ongeduldig naar
het begin hakende, en om daarin eenigzins
tegemoet te komen liet men een grama-
phone werken, wat nu juist geen kalme
rende invloed op de menigte had. Einde
lijk te half acht kwamen de platen van de
Berlin. Wat viel dat tegen. Gewoon weg
eene vergrooting van enkele platen zooals
destijds voorkwamen in de Spiegel, de
Prins e.a. Het teleurgestelde publiek gaf
teekenen van onvoldaanheid en begon te
roepen. Toen kwam het mooiste nl. het
oorlogen op zee. Helaas, niets dan wat
donkere vage vlekken op het witie doek.
Den man, die de bioscope bediende, brak
het zweet van alle kanten uit, en zeide dat
er een schroefje weg was. Uitroepen werden
van uit het publiek den man naar het hoofd
geslingerd. xHoud maar op met dat ding
of geef mijn centen terug Doch de ander
die het intree in ontvangst had genomen,
was al direct na den aanvang verdwenen.
Door enkelen werd hij gevonden in een
bierhuis en werd overeengekomen dat de
helft van het intree terugbetaald zou wor
den. (ie rang was 30 en 2e rang 20 ct.)
Het was een leuk gezicht, die man omringd
te zien door een drom van teleurgestelde
kijkers, herhaaldelijk in zijn vestzak grijpende
en de kaartjes weder tegen half gelde in
ruilende. Enkele personen maakte van de
gelegenheid gebruik om gevonden kaartjes
ook weer aan te bieden, een zelfs tot een
bedrag van f 1.60 toe. Een ieder was
vervuld van den slechten afloop en nog
laat bleei men in rumoerige stemming
»Groote Voorstelling}!*
(De copie van Ingezonden Stukken, die niet
geplaatst zijnwordt niet teruggeven.)
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
en Uitgever.
Waarde Redactie,
Wilt u me nog eens «gastvrijheid" verleenen
Bij voorbaat mijn dank.
Want u is een juweel vau een gastheer! Eu
ik word helsch, als ik menschen ontmoet, die
zeggen, dat het niet waar is, omdat u de vorige
week soep heeft gepresenteerd, die stonk I
Ik moet u zeggen, ik heb er ook eventjes van
geproefd, heel eventjes maar, omdat ik bij er
varing weet, wat ik aan soep van u hebt Ook
ik heb gemerkt, dat er een luchtje was aau dat
onbestemde mengsel!
Trouwens, dat kan voor u, als gastheer aller
minst iets nieuws zijnl Maar zoo gaat het, redac
tie. Ondank is 's werelds loon. Men weet een
voudig niet welke eisohen men stellen moet aan
een gastheer! Men beseft niet, dat men van hem
niet meer verlangen kan en mag, dan dat hij
zijne uiterste best doet, om xijue spijzen zoo
zuiver, zoo degelijk, zoo smakelijk mogelijk te
makeu 1
Eu, men kan het zich bfina niet voorstellen,
als men uw muffe Bpijzen voor zich heeft, die
hulde komt u toe 1
Ja, redactie, wat gij uw verdediging acht, is
muf. Wanneer er in geroerd wordt, zult gij in
zien, dat gij dat niet loochenen kunt t
„Aan de redactie, die er wel op uit is,
socialistische onderwijzers te beschuldigen
van socialistisch onderwijs, waar ze ver
plicht zijn, neutraal onderwijs te geven,
doch die zich niet geroepen voelt, vrijzin
nigen onderwijzers vrijzinnig onderwijs ten
laste te leggen; aan de redactie, die niet
rept van klerikale onderwijzers, omdat ze
wel voelt, dat ze dan genoodzaakt zou
zijn, haar partijgenooten, mannen van
haar eigen partij te moeten belasteren,
door ook van hen te gaan vertellen, dat
hun onderwijs den Btempel draagt van
hunne politieke overtuiging, dat ook hun
onderwijs niet is neutraal, maar klerikaal 1'
Met deze aanhaling uit mijn vorig stuk moet
ik de redactie voor de derde maal wijzen op eene
leemte in haar betoog.
Men begrijpt natuurlijk, waarom ze zoo hui
verig is, om op die opmerkingen in te gaan men
kan zich voorstellen, hoe ze rilt, nu ze zich ge-
dwoDgen ziet tot een antwoord, dat gelijk staat
met haar doodvonnis; wat er in haar omgaat,
als ze zal antwoorden op de vragen, die ik haar
stel
Is op de openbare school:
het onderwijs van vrijzinnige onderwijzers
vrijzinnig of neutraal 7
b. het onderwijs van klerikale onderwijzers
klerikaal of neutraal 1
Antwoord daarop redactie I
Antwoord daar op, gij, die nog durft volhou
den, dat mijn onderwijs socialistisch is, terwijl
gij zelf erkend hebt, dat u voor die beschuldi
ging ontbrak het bewijs!
Heusch, redactie, gij behoeft geen berouw te
hebben van die bekentenis I Want, zoo ergens,
dan is in uw laatste stuk gebleken, hoe zwak
ge staat I
Toen ik de vorige maal citeerde uit „De vrije
School" en ik daarmee aantoonde, dat die school
strijdt tegen den Roomschen godsdienst, heeft de
redactie ingezien, dat haar niets anders over
bleef, dan die conclusie te bevestigen:
„Een Roomsche school strijdt uit haar
aard tegen 't Protestantsch beginsel; en
een Protestantsche school uiteraard tegen
een Roomsche."
Daarom protesteer ik, als u zegt
„Neen, u moogt en behoeft niet de con
clusie te maken uit die citatende chris
telijke school geeft niet een kind wat des
kinds is: die conclusie is zeer onjuist."
Gij weet beter, redactie, die conclusse is niet
onjuist. Die gevolgtrekking mag en moet ik maken.
Daartoe geven mfj niet alleen het recht de citaten
uit „De vrije School," maar ook de leesboeken,
die op die school in gebruik zjjn 1 Dat recht
geeft gij me, als ge voor de klasse beaamt en
tracht duidelijk te maken, wat ik hier citeer:
„Willem I verlaat de roomsche kerk met
al haar bijgeloovigheden en voegt zich bij
de gemeente des Heeren."
Dat recht geeft gij me, als ge in de school
brengt, wat hier volgt
„Het was 's Heeren tfjd. Luther was de
man, tot reformatie eener diep vervallen
kerk bestemd."
Gfj moet erkennen, niet waar, dat met eene
dergelijke opvoeding toch niet begint op moeder»
schoot, gij moet toestemmen, dat gfi bij zulk
onderwijs niet mag veronderstellen, dat de
ouders u daarin zijn voorgegaan. Want die ver
onderstelling zou gelijk staan met de beschul
diging, dat de ouders hunne kinderen met min
achting zouden bezielen voor andersdenkenden.
De vorige maal heb ik deze bewering getoetst
aan de ervaringen, die ik heb opgedaan te Slie-
drecht, het spijt ine, dat de redactie zegt, dat ze
