Zaterdag 30 November 1907
22s,e Jaargang N°. 1298,
sm<y
MET.
voor ile Zuidliollaiiilselie en Zeeuwselte Eilanden.
EERSTE BLAD.
T.
Antirevo lutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
iTEift,
Delft
OOGrH
Alle BlukKen voor cle Hedactie bestemd, Advertesitfën ess verdere Administratie franco toe te «enden aan den Uitgever.
afegroodingj van „liet
Vestingstelsel."
IIP 8»l£* KJITHIJM.
Voor BB of' eis BB nis.
BORST-
ikijjg-
ndelsmerk
lallegooij.
Poots.
Hesteren.
lijer
itwahrugge
aliteit, lichte
eenig adres
KL
rk.
»n 3S94,
ES.
nditiën.
MELSDIJi
Co., gevestigd
gen URAND-
vaste premie.
leisdiik
seh
Galden,
verleent Cre-
deposito,
effecten en
n en prolon-
le werkzaam-
behoorende.
ier
3
1
en
1906
942,677,765
,'255,107,395
152,545,17
MOENS,
Directeur.
den Heer Mr.
de Heer
RSTIS.
k je toch wijzer
nemen, 't Is
wijn wordt in
rant d'r staat
meester Sloot,
zant dat is ver-
>ndergang tege-
ch aan sterkeD
inders,* roepen
dels anders. Als
er ook niet
t vergif en het
en in eens op,
)te zonde ook.«
Frederiks, die
w niet gevolgd
ien
er, wie ook.
beginsel, man-
chtig.
tje verder dan
iodisme,« valt
3 is goed.
;if alcohol een
Sloot geërgerd,
jenever tijdelijk
duizenden viou-
bij hun aan den
dioten rondloo-
onde, als armoe
an zijn, noemt
It vervolgd
Deze Courant verschijnt elkeD Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
T. BOEKHOVEN.
toOMMELSMUJH.
Telefoon Intercowm. So. 2.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/j maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaat:
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
't Gaat dus weer op 't oude paadje.
Den 22sten September 1906 diende de
heer Staal bet bekende wetsontwerp
in tot instelling van een londs tot
spoedige afwerking van de stelling
Amsterdam. Het Rijk zou 8 millioen
voorschieten, dan kon in vlugger tem
po en goedkooper dat verdedigings
middel afgewerkt worden het doode
weermiddel, zooals men stellingen wel
eens noemt, zou in 1911 klaar zijn.
Maar over die 8 millioen zou dan 10
jaar betaald worden, zoodat in 1917
al het voorgeschoten geld plus de
rente ad 3'/4 percent weer binnen was.
En de Minister hoopte, dat het zaakje
lukken zou: de Stelling in 1911 klaar
en het door 't Rijk voorgeschoten geld
in 1917 weer in de schatkist terug
't paard stond dus al opgetuigd, toen
plots de burrie brak want de Kamer
weigerde tot stichting van dat fonds
over te gaan. Er waren redenen voor
In de Kamer en daarbuiten gaan
allerlei stemmen op, die het nut der
doode weermiddelen ten sterkste be
twisten, en waar hier de stelling Am
sterdam aan de orde was met de
daarvoor noodige 8 millioen werden
de bezwaren van zelf nog eens nader
gestipuleerd. Ten eerste was voor deze
Stelling geen plaats in onze iegeror-
ganisatie, want deze laatste dient slechts
tot handhaving onzer neutraliteiten
wat moet men dan met zulk een ves
ting aanvangen, die, als de neutraliteit
door eenige vreemde Mogendheid ge
schonden wordt, in 't minst geen dienst
kan presteeren dan is een krachtige
weermacht van levende strijdkrachten
meer noodzakelijk dan een reeks van
forten, die mijlen van de grenzen
staan, waar dan toch natuurlijk de
eerste schending der neutraliteit door
den nabuur moet en zal beginnen.
Nog beter dan de Amsterdamsche
Stelling kon men dan de Yssellinie
versterken, of de Nieuwe Hollandsche
Waterlinie of de Zuiderwaterlinie,
waarlangs de vijand toch of geheel of
voor een deel moet passeeren
Maar plaatst men zich op 't stand
punt dat ons vaderland zijn onafhan
kelijkheid moet verdedigen, wat dus
meer eischt dan de handhaving der
Neutraliteit, dan nog is de stelling
Amsterdam niet van groote waarde,
volgens veler getuigenis. Want is haar
noodzakelijkheid in tijd van oorlog
geboren, ochdan ligt immers heel
Gelderland en Utrecht reeds in 's vij-
ands handen die vesting kan dan pas
haar actie gaan beginnen, als de vij
and in de buurten van Amsterdam is
doch dan is het laatdan is het lot
van Nederland hoogstwaarschijnlijk al
heslist. En wel mag toegegeven, dat
de stelling een krachtige redoute is
een flinke plaats om weg te kruipen,
maar hoe lang moeten onze soldaten
er in opgesloten zitten Tot ze dood
gehongerd zijn Sommige optimisten
zeggen dan zullen de andere Mogend
heden wel tusschenbeide treden om
dat te beletten. Maar dit te hopen en
te gelooven is nog geen waarborg,
dat die andere Staten dit ook werkelijk
zullen doen.
Er zijn er, die zich nog op een ander
standpunt plaatsen en zeggen-.wat je
aan cle doode weermiddelen uitgeeft,
kan je niet aan levende besteden.
Natuurlijk geldt dit argument alleen
voor hen, die in die levende strijd
macht het volkomen genoegzame ma
teriaal vinden tot Lands-of Neutrali-
teitsverdediging. We gevoelen daar
niet veel voorwant als de toestand
een tweeledig optreden eischt èn van
de vestingen èn van de levende weer-
ma, ht, dan moet het benoodigde geld
eerlijk tusschen die twee gedeeld wor
den en zijn de gevolgen er niets min
der om.
Of alleen de levende geheel vol
doende, of levende plus doode samen
voldoende, is voor de praktijk hetzelfde.
De vraag is maar: kan dit laatste, als
het eene het andere aanvullen moet
en zooals we boven reeds schreven
men beschuldigt de doode weermidde
len dat ze absoluut nooit in staat zijn
om de levende afdoende bij te staan.
(Wordt vervolgd.J
Daar mag op gelet.
Engeland heeft Duitschland, zijn
economischen concurrentin zijn
Keizer, allerhartelijkst ontvangen. Dat
heeft ook de aandacht der Socialisten
getrokken en »Het Volk« schreef dan
ook 21 November
De ommekeer in de stemming in
Engeland is in één opdracht een
belangrijk verschijnsel, dat door ons
sociaal-democraten wel eens mag
worden onder de oogen gezien.
In onze kringen zat, ten opzichte
van den oorlog, een zeker fatalisme
(noodzakelijkheid). De redeneering
zoolang het kapitalisme met zijn
konkurrentie bestaat, zullen wij
oorlogen hebben, is zeker juist en
oorlogen als de Transvaalsche zijn
in dat opzicht overtuigend genoeg.
Dat wil echter nog niet zeggen, dat
er geen oorlogen te voorkomen zou
den zijn. Zoolang het konkurrentie-
stelsel leeft, zal oorlogsgevaar drei
gen, maar daarom behoeft elke
bliksemschicht nog niet in te slaan.
Er zijn in de maatschappij toch
ook nog andere krachten aan 't
werk dan de concurrentie en het
besluit van het stutgarter congres
inzake militairisme en internatio
nale konflikten bevat in deze een
groote wijziging van inzichten tegen
vroeger.
Op den laatsten zin mag gelet. Er
zijn in de maatschappij toch ook nog
andere krachten aan 't werk dan de
economischeen deze tegenstellingen
zijn geen almachtige oorzaken. Als
ondanks de gespannen economische
verhoudingen de vrede heerscht, kan
ook de oorlog uitbreken geheel buiten
die verhoudingen om en dan achten
wij het ook een scheef oordeel om
den religiekrijg en de oorlogen van
vroeger dagen alleen uit die verhou
dingen te willen beoordeelenhet
historisch materialisme loopt door die
uitspraak dan toch spaak. Die oorlo
gen braken uit, omdat er in de Maat
schappij »nog andere krachten aan
'twerk zijn.«
Economische factoren hebben zeer
zeker invloed op oorlog of vrede;
maar ze beheerschen bet vraagstuk
niet.
Over een Griffier.
Dat is uitnemend geweest.
De bovendrijvende partij moet het
roer goed vasthouden en bij benoe
mingen moet ze zorgen, dat ze haar
kleur niet achtersteltmaar dat haar
mannen er in de eerste plaats komen.
De kiezers zetten een college niet
om, om geen vruchten te zien. En
daarom, als aan de meerderheid een
voordracht niet bevalt, is het plicht ze
terug te sturen.
En of men nu al zegter stonden
Christ. Historischen op die voordracht;
best mogelijk; maar als de Staten met
die Christ.-Hist, geen genoegen neemt,
dan moet ze er andere op zetten.
De meerderheid der Staten behoeft
toch niet eiken Christ. Historische te
slikken, die haar voorgezet wordt.
Zij heeft te beoordeelen, wat voor
Christelijke mannen het zijn en be
vallen ze niet, dan zette ze er andere
Christ, mannen voor in de plaats.
In Overijsel heeft men goed werk
geleverd
Willen de Liberalen in hunne col
leges eiken Liberaal benoemen. Im
mers neen ook daar is een schitting,
niet waar
Niet alle goud is van 18 karaat.
Sneek.
Overijsel gaat ook al over den hekel.
Daar moest een griffier benoemd wor
den maar de Rechtsche meerderheid
wou met de voordracht niet tevreden
zijn en stuurde ze terug om er andere
candidaten op te zetten.
De Friesch-Christ.-Hist. zijn in deze
dagen op de spraak en hoe meer er
over gepraat en geschreven wordt
bevestigd en tegengesproken wordt,
hoe minder we van de zaak begrijpen.
Dan leest mende Friezen wilden
dr. Kuyper ganschelijk niet tegenwer
ken ze zochten zelis toenadering.
Elders ontmoet men uitingen, die doen
denken, alsof ze zich wreken wilden
op hetgeen na de stembus van vijf
tegen hen geageerd is, omdat ze niet
onschuldig stonden aan den val van
Leiden, Kampen, Gorkum enz.
Hoe het zij feit is, dat dr. Kuyper
nog niet in de Kamer is
OP. dit oogenblik schijnt 't ons,
hoewel hij in de Kamer behoort als
onze partijleider, niet zoo zorgwekkend.
Maar dit alleen grieft ons, dat er
van die onderzeesche stroomingen
schijnen te bestaan, die in tegenover
gestelde richting schijnen te gaan met
den bovenstcoom.
De bovenstroom vloeit naar samen
binding.
De onderstroom naarafzondering.
En we meenden, dat juist de Friesch-
Historischen het heele nationale leven
en heel het volk wilden beïnvloeden
door het Staats-Christendom maar
dan is hun actie toch niet conform
hun begeerte.
In onze dagen is afzonderlijk optre
den op politiek terrein winst voor
het liberaal regime. En samenwer
king steeds en overal moet vooralle
man van Rechts het wachtwoord zijn.
Gevoeligheden moet men buiten de
deur duwen. Hooger dan die per
soonlijke meeningen staat het belang
van den Christelijken Staat.
Daarom betreuren we den loop der
zaken in Sneeknog niet direct om
onzen leider want die komt toch weer
in de Kamer, al is 't vandaag niet
maar omdat er een onderstrooming
is, die niet ten goede komt aan een
volledige samenwerking. En deze
alleen is eisch des levens
De Kamerverkiezing te Sneek
Heel in 't begin liepen er geruchten, dat
de liberalen zich ditmaal zouden onthouden
en den zetel stil aan de Rechterzijde
overlaten.
Dat ware begrijpelijk geweest
Een verkiezing gaat de verschillende par
tijen hoe langer hoe meer gel d kosten en
om die reden alleen reeds, zou het aanbe
veling verdienen met tusschentijdsche ver
kiezingen wat zuinig te zijn.
Bovendien, Sneek is goed rechts.
Slechts door een samenloop van apolitieke
fortuintjes* zou het den liberalen gelukken
kunnen, daar hun man gekozen te krijgen.
Toch zullen ze meedoen.
Nu, dat is hun goed recht.
De bekende, doopersche predikant, Ds.
Karei Vos, heeft de krijgsbazuin aan den
mond gezet en verzamelen geblazen. Men
kan nooit weten, hoe een koe een haas
vangt
Welnu, onze mannen aanvaard'den den
strijd.
Ze zullen hun uiterste best doen.
De zetel van wijlen mr. Okma mag niet
verloren gaan.
De liberalen zijn dus óók van de partij.
Nu, goed dan Maar de vraag mag dan
toch gesteld, onder welke leuze ze optrek
ken wat groot politiek doel ze najagen,
om in een district als Sneek hun uiterste
krachten in te spannen, ter verkrijging van
een succes, waar ze zelf wel heel weinig
op hopen zullen.
Die leuze is duidelijk
Versterkieg van de positie van het
tegenwoordig Kabinet.
Dat is van hun kant een edel pogen.
Men moet zijn vrienden niet in den steek
laten, als ze zoo'n beetje in den modder
gewerkt hebben.
En het Kabinet-De Meester kan wel een
ruggesteuntje velen
Maar voor de kiezers in Sneek is het
dan toch de vraag, of dat Kabinet het
verdient, dat zijn positie wordt gesterkt.
De kiezers zijn geen marionnetten, die
dansen naardat ds. Vos of wie dan ook
aan 1t touwtje trekt. Zij willen weleeus uit
eigen oogen zien. En als men hun dan
toeroept»Och, toe help een handje, dat
ons dierbaar ministerie niet van 't karretje
rolt dan vragen ze zich eens serieus
af, of het de moeite ook waard is, dat
ze daarvoor een hand omdraaien.
En nu kan ik me niet voorstellen, dat
er in 't heele Sneeker district nog één
ou l-liberaal zou te vinden zijn, die op dit
oogenblik vóór het tegenwoordige Kabinet
zijn stem zou uitbrengen.
Me dunkt zoo Dat kan niet
Hun leider heeft nog pas in de Kamer
verklaard Bij, met en door de Grond
wetsherziening houdt onze samenwerking
op
En nu zouden die oud-liberalen, met
die Grondwetsherziening in 't gezicht, een
man gaan stemmen, die door dik en dun
met dit Kabinet mee zal draven
Daar blief ik niets vau te gelooven
De oud-liberalen, die méenen, wat ze
zeggen, blijven ditmaal thuis. Als alle vrij
zinnigen weer eens onder één banier kunnen
optrekken, dan zijn ze bereid mee te doen.
Maar thans blijven ze thuis en daarmee
teekenen ze protest aaD tegen de Grond
wetsherziening, in radicalen en socialistischeu
geest, zooals zij door dit Kabinet is aan
de orde gesteld.
Me dunkt zoo dat kan niet missen
Dit kabinet moet gesteund worden
Kom, laten we nu eens nagaan, of het
wezenlijk zich zóó verdienstelijk heeft ge
maakt jegens het vaderland.
Laat er nu de Grondwetsherziening eens
buiten en tel dan eens op uw vingers na
aan één hand hebt ge genoeg wat
groote dingen dit Kabinet heeft aan de
orde gesteld of tot stand gebracht.
Ge blijft steken; eer ge er erg in hebt.
Het mooiste stuk werk, zegt men, en
gauw klaar, dat waren de belastingvoor
stellen van min. De Meester. Maar die
liggen daar sinds jaar en dag en er word
geen voortgang mee gemaakt.
Min. Veegens is met een ouderdoms-
verzekering gekomen, maar voorden arbeider
is daar 't mooie af, nu de verzekering tegen
invaliditeit wegviel.
Wat is de hoogste roem vanjdiljiberaal
Kabinet
Dat het de zaken zoowat gaande|houdt
En hoe dan nog i
Een minister van Oorlog moest reeds
onderweg uitstappen en een minister van
Marine werd in alle stilte buiten 't wagentje
gedragen, omdat hij zoo raar met de leidsels
speelde, dat men er ongelukken van vreesde.
De min. van Buitenlandsche Zaken zag
z'n punten van io reeds tot onder de
teruggaan.
Die van Koloniën weet niet beter te
doen, dan in de voetstappen van zijn voor
ganger, onzen Idenburg, te treden.
Die van Justitie kreeg de pluim van het
»Arbeidscontract« op zijn hoed, maar
zijn voorgangers hadden die pluim ver
diend en een nieuwe won hij niet.
M'n lieve tijd waarmee hebben de
heeren steun verdiend?
We gaan een crisis tegemoet.
We zitten er al middenin.
De werkeloosheid wordt steeds grooler
malaise aan alle kanten; onze vaderland-
sche nijverheid is ziek kan zich niet op
de been houden.
Weten de ministers eenig recept
Neen ze weten niets Dit alleen welen
ze, dat »protectie« het verderf is.
En zoo kunnen we voortgaan.
Maar 't is al mooi zoo.
We zouden een deur forceeren, die al
open staat.
Want onder vrierd en tegenstander is
men 't er over eens, dat dit Kabinet zwak
is en steeds zwakker komt te staan.
De Rechterzijde spaart het, anders had
het èn bij Oorlog èn bij Marine verleden
jaar al tegen de vlakte gelegen.
Wat wil men dan nu
Dat zwakke Kabinet gaan versterken
Ik vertrouw, dat de kiezers in Sneek
wijzer zullen zijn l Al die kiezers, nl. die
nog zelfstandig uit hun oogen kunnen
kijken.
Als de Rechterzijde er op uit was, om
de ministers zoo snel mogelijk omver te
kegelen, ja dan was 't wat anders
Dan kruipt het bloed, waar 't niet gaan
kan.
Maar dat weet men beter.
De Rechterzijde wil van haar kant haar
best doen, om het Kabinet zijn tijd te
laten uitzitten. Mits het niet den strijd
zoekt Welnu dan is ook elke versterking
van dit Kabinet dwaasheid
UITKIJK.
Het is nu nog tijd bij niet-vriezend weer
om frambozenbedden aan te leggenhet najaar
is daarvoor de geschiktste tijd: niet alleen dat
de planten eender zullen aanslaan en zich gun
stiger zullen ontwikkelen, maar men heeft ook
niet het gevaar, ais in het voorjaar, van de jonge
scheuten, die dan reeds als witte uitloopers voor
den dag komen, te breken, of bij het vervoer te
beschadigen, waardoor de geheele planting kan
mislukken.
Vergeet niet, ten eerste om de lange wortels
in te korten en ook den dikken wortel bij te
snijden, maar vooral niet om de twijgen der plant
tot op 40 c.M. ongeveer boven den wortel in te
korten. Verzuimt men dit laatste, dan krijgt
men in het eerste jaar wel aardig wat vruchten
over de geheele plant, maar daarna volgt de
teleurstelling: de plant is dan namelijk uitgeput,
er is te veel van haar gevergd, en het gevolg
daarvan is, dat de nieuwe scheuten zich niet of
niet voldoende kunnen ontwikkelen.
Vlak boven den grond afsnijden zou echter
ook verkeerd zijner zouden zich dan geen
nieuwe bladeren vormen, het wortelgestel zou
zich daardoor ook niet ontwikkelen, en er was
groote kans, dat de plant dood ging.
De framboos heeft geen groot wortelgeste], het
plantgat behoeft dus niet groot te zijn. Men
plante de framboos niet dieper dan zij gestaan
heeft, zette haar recht in het gat, drukke de
aarde om de wortels vast aan met den voet, en
vuile het gat dan verder met aarde zonder die
vast te stampen, opdat lucht, warmte en water
El
tb
