TWEE BLftOEN.
Zaterdag 7 September üM)7.
ji An tir evolutionair
Orgaan
voor lie %aidholianfl§efie en ^crnwsehe üilaDden.
Tweede Blad.
IN HOC SIGN O VINCE S
I. BOEKHOVEN.
Alle stukke» voor «Ie Redactie bestemd, Adverteutién eu verdere Administratie franco toe te zenden aan den fLiagg-ever
Plaatselijk Sleuws.
22sle Jaargang ÏV'. 1274.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
ifzondorlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
&©itf iff MjSUSJH
Ad ver teil tien 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en k/3 maal.
j Dienstaanyragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die z hestaa
Telefoon Infrrconw. So. 2. Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- ei Vrijdagmorgen 10 uur.
Dit nummer bestaat uit
lste est 2de LIJST
van de 29ste Jaarcollectie voor de Scholen
met den Bijbel.
Drachten f 435,60
Gaast16,18
Heeg194,54
Lollum met Waaxens 105,25
Maklcum met Cornwerd 90,
Rottevalle47,60
Schettens met Longerhouw 82,10
Nyereen met Kolderveen Jeu Wan-
neperveen (G. K.) 15,80
Bruchem28,66
Gameren (H. K.)13,88
Vreeswijk183,94'/,
Werkhoven 51,37
Broek op Langendijk 307,25
Noord-Scharwoude met Zuid-Sehar-
woude en Oud-Carspal (per lijst) 105.—
Schoten bij Haarlem 32.47'/,
Groote IJpolder100,—
Ond-Beijerland162,34'/,
Goedereede (giften) 10,
Hazerawoude a/d Rijndijk met Kou
dekerk en Groenendijk 101,06'/,
Krimpen a/d Lek22,66
Numanadorp met Middelslnis43,75
Brouwerahaven (G. K.) 19,98
Yeere met Zandijk 30,67
Bergen op Zoom (G. K.) 36,—
Heuaden met Oud-Heusden (gift) 1,—
Bayum9,15
Boornbergum met Kortehemmen,
Olterterp, Beetaterzwaag, Beeta,
Wilgen en Smalle Ee 61,18.
Cufcaard (G. K.)8,25
Nes (W. D.)21,24
Ooatermeer20,—
Oppenhuizen met Uitwellingerga
(G. K.)39,-
Schraard56,60
Schiermonnikoog (G. K.) 7,87
Wanawerd met Jealum en Birdaard 106,50
Woudeend met Smailebrugge, IJpe-
colaga en Indijk
Nichtevecht34,25
Tuil en 'tWaal met Honswijk 20,
Lage Yuurache met Hooge Vuursche
(H. K.)5,62
Landsmeer (G. K.)24,75
Opperdoes25,—
Schagerburg6,50
Hoogvliet22,75
Puttershoek
Rijswijk bij Den Haag. 148,55'/,
Stolwijk55,35
Wateringen75,
Nieuwe Wetering met Poel en
Huigsloot45,72
Anna Jacoba Polder (G. K.) 18,55
Oost en West-Souburg met Groote
Abeele80,
Serooskerke (W.)73,44
Totaal van 50 Locale Comité'a f 3.259,67'/,
Waar niets staat aangegeven is de Collecte aan
de huizen gehouden.
De Uniecollecte bedroeg voor de Chr. Nat.
School te Drachten f229,95 en voor de Chr. School
te Noord-Drachten f 205,65.
De opgaven van de zeven Locale Comité'a van
de gemeente Rotterdam hopen wij op een zelfde
lijst te publiceeren, als de oorrespondenten de
circulaires maar intijds inzenden.
De Nagiften worden later afzonderlijk opgegeven
De ijver onzer correspondenten staat er ons borg
voor, dat zij niet zullen verzuimen ze af te halen
en op te geven.
Gaarne zouden wij voor 1 November alle op
gaven van deze Uniecollecte in ons bezit hebben.
De bijdragen en Uniegiften worden ingewacht
bij den Penningmeester Mr. T. P. Baron Mackay,
N. Uitleg 28 te 'a Gravenhage.
R. DERKSEN,
Secretaris der Unie.
Officieel Gedeelte.
Gemeentebegrootlng.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sommeledijk brengen ter open
bare kennis, dat de begrooting van de inkom
sten en uitgaven der gemeente voor het
dienstjaar 1908, van af heden tot den dag der
behandeling in don Raad, tor gemeentsecretarie
voor een ieder ter lezirg ia nedergel9gd en,
tegen betaling der koshr algemeen verkrijg
baar gesteld.
So.umelsdijk, 4 September 190T.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Wethouder. De Burgen cester,
J. TIMMERMAN Mz. DE GRAA.FF.
tremeeentebegrooUng.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
-gemeente Ooitgensplaat brengen ter
openbare kennis, dat de begrooting van in
komsten en uitgaven der gemeente, voor het
dienstjaar 1908, van 4 September 1907 tot den
dag der behandeling in den Raad, ter gemeente
secretarie voor een ieder ter leziDg is neder-
golegd en, tegen betaling der kosten, algemeen
verkrijgbaar gesteld.
Ooitgensplaat, 4 September 1907.
Burgemeester eu Wethouders voornoemd,
De Wethouder, De Burgemeester,
J. VAN NOORDT. JOH. VAN PUTTEN.
Begrooting Openbare Gemeentelijke
Bewaarschool.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Ooltgonsplaat brengen ter
openbare kennis, dat de begrooting van de in
komsten en uitgaven der Openbare Gemeente
lijke Bewaarsohool voor het dienstjaar 1908 den
Raad is aangeboden, en gedurende veertien
dagen van af 4 September, ter gemeentesecre
tarie voor een ieder ter lezing ligt en, tegen
betaling der kosten, algemeen verkrijgbaar
gesteld.
Ooitgensplaat, 4 September 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Wethouder, De Burgemeester,
J. VAN NOORDT. Joh. VAN PUTTEN.
Uit de Pers.
De aap komt uit de mouw.
Sommige vrijzinnige bladen dringen aan
op spoed met de voorgenomen Grondwets
herziening.
Maak voort, heer Rink, dus heet het,
anders zijt ge misschien niet meer in staat
uw plan te verwezenlijken. Die »clericale«
Eerste Kamer kon u wel eens een posts
bakken.
En 't zou toch zoo jammer zijn, wanneer
ge uw voornemen niet ten uitvoer leggen
kondt1
Immers, zei de »Arnh. Ct.« dezer dagen,
dat blanco-artikel en de kieswetwijziging
zullen bevorderlijk wezen aan »de zuivering
der staatkundige partijen en aan de ver-
zwakking der antithese-politiek.
Snapt ge het, lezers
De heer Talma ontmaskerde de blanco-
tactiek reeds ten vorigen jare bij het be-
grootingsdebat, en thans zegt ook een
vrijzinnig blad onomwonden, wat de be
doeling is.
't Is heusch niet in de eerste plaats om
aan een tonrechte 'n einde te maken, maar
om andere partijverhoudingen te scheppen.
De rechterzijde moet in de minderheid ge
bracht, de »antiihese-politiek« verzwakt
worden.
Daarom is er zoo'n haast bij dit werk.
Daarom moet de sociale wetgeving maar
wachten, wachten, wachten.
Boven de belangen der arbeiders gaat
het enge partij belang der op regeermacht
beluste vrijzinnigheidDe aap komt uit
de mouw
Vroeger zagen de vrijzinnigen in 't be
perkte kiesrecht een middel om op 't kussen
te blijven, en waren er daarom verdedigers
van.
Thans willen zij 't eens beproeven met
'n blanco-Grondwet, en een voorloopig
uitgebreider kiesrecht.
Bevalt dit laatste niet, dan kan men
onmiddelijk weer de kieswet wijzigen. De
Grondwet laat immers 't allervoornaamste
blanco 1
O, er zit zoo'n listige tactiek achter die
»schoonste uitvindingen dezer eeuw.*
Intusschen laten de heeren zich van
eventueel® kiesrechtuitbreiding toch geen
ullusies maken 1
Voor verzwakking der antithespolitiek*
zijn we niet bang.
Wél verwachten we toenemende verzwak
king der vrijzinnigheid en voortgaande ver
sterking eenerzijds van de socialisten, ander
zijds van de >clericalen,<c
En niet onwaarschijnlijk zal kiesrecht
uitbreiding dat proces een weinig bespoedigen.
Bladen als de »Arnh. Ct.« moeien" hun
partijwinst dus maar niet al te hoog schatten.
Anders zou 't leelijk tegenvallen
Eu tegenvallers bezorgen een mensch
altijd eenige onaangename oogenblikken.
Maar, zal men zeggen, het blanco-artikel
maakt kieswet-wijziging uitermate gemak
kelijk. Wanneer algemeen kiesrecht niet
bevalt, veranderen de liberalen 't weer.
Ja, ja, doch willen is nog geen kunnen
En over eenige jaren zijn de liberalen
tot zoo'n daad niet meer in staat, want
dan hebben de socialisten hen geheel onder
den duim.
Wie onbevooroordeeld de politieke ver
schijnselen gadeslaat, ziet de verwording
der liberale partij allerduidelijkst.
Willen ze niet gewoonweg verpletterd
worden, dan zullen ze, met het oog op
den steun der neefjes bij de herstemmingen,
toch geheel naar hun pijpen moeten dansen.
Natuurlijk hoopt de vrijzinnigheid, door
kiesrecht-uitbreiding nieuwe krachten te ver-
zamelen.
Maar o, wat zal 't tegenvallen
Van degenen, die thans nog van het
kiesrecht zijn verstoken, zijn stellig geen 20
procent liberaal of vrijzinnig-democraat.
De rest is óf christelijk óf gemakkelijk
te spannen voor den zegewagen der soci
alistische propagandisten.
(»Merwebode«)
Vooruitgang
»Het gelaat en de gedaante des aardrijks
wordt vernieuwd van dag tot dag« is wel
ooit de waaiheid daarvan zoo getrouw be
vestigd als in onzen tijd? Wie der ouden,
die, zeg voor honderd jaren leefden, zou
den de wereld herkennen, als zij eens uit
het graf opstonden Al wat de menschheid
zich vroeger droomde dat tot het rijk der
verbeelding zou blijven behooren, dreigt
werkelijk te worden. Wat thans gezien wordt,
overtreft de stoutste verbeeldingAls uit
een tpoverland brachten vroeger de schrij
vers met eene rijke fantasie tot ons de
sprookjes van luchtschepen en vliegende
menschen, van afstanden, die overwonnen
werden, van onmeetbare zeeën, die niet
langer de tr.enschen scheidden, van lucht
en waterbewoners, tot zelfs starbewoners
toe van eene verbinding tusschen sommige
planeten met de aarde, en zoo maar voort.
Waar stelde de verbeelding zich haar gren
zen O zekerook na de stoutste ont
dekkingen en wonderbaarlijkste uitvindingen
blijft er stof voor de lantasie over, want
zij bouwt weer op de gegevens van de
werkelijkheid en neemt nog hooger vlucht
na wat toegepast werd in 't practisch leven,
maar toch wat wonderen aanschouwde
onze eeuw eu het laatst der vorige al niet
Wie zou hebban durven denken, dat iemand
uit Amsterdam b. v. duidelijk verstaanbaar
zou kunnen spreken met iemand uit Londen
^Onmogelijk een werk der duisternis
zouden onze eenvoudige ouden geroepen
hebben, die veel eenvoudiger dingen scheef
aankeken, of ze wel op eene zuivere afkomst
mochten roemen. Heette de drukkunst b. v.
eerst niet »de zwarte kunst* omdat men
vreesde, dat de Booze zijne hand er in
had
En dacht men niet hetzelfde, toen men
booten, tegen wind en stroom op, zag
voortvaren, of toen men den spoorwagen,
zonder paard getrokken, over zijntweelinglijn
zag snellen
Maar dat alles is voor ons al zeer oud 1
En we verbazen ons niet meer, als we
hooren, hoe tegenwoordig de groote
Atlantische booten geen dag meer zonder
verbinding met den vasten wal behoeven te
varen. Hoe er op de groote booten van
de Duitsche lijnen b. v. een drukpers is,
waardoor alle morgens het nieuws van het
vastland, dat door middel van de draad-
looze telegrafie is overgeseind, in een
courantje den varende lezers wordt aange
boden. Zelfs nadert de >onderaardsche
schietblaasbalk* van den geestigen Hilde-
brand in zijne Camera Obscura zijne volma
king, zij het dan voor een ander doel als
waarvoor hij hem deed aanwenden. En nu
niet alleen meer in het water of onder het
water, (denk aan den tunnel dien men wil
graven onder het Kanaal door, waardoor
Engeland met Frankrijk met elkaar zullen
vcrcenigd worden) ot door de bergen, of
in drn schoot der aarde, diep, zeer diep
onder den beganen grond, maar ook in
de lucht en door de lucht vindt men
nieuwe banen, waarlangs het menschelijk
vernuft strak het nieuwe vaartuig zal laten
snellen om elkaar te helpen of .te
vernietigen, Met een taai geduld heeft
men aangehouden en volgehouden, proeven
genomen en na mislukking weer van nieuw
aan begonnen, al maar weer, om den
bestuurbaren luchtballon te maken, die
niet ten speelbal aan de winden zou strekken,
maar die, zelfs tegen den wind in, recht
op zijn doel aan zou kunnen stevenen.
En men heeft zijn onvermoeid pogen
met een gunstigen uitslag bekroond ge
zien. Het bestuurbare luchtschip is uitgevon
den en zal gedurig verbeterd worden, pre
cies als de rijwielen en auto's.
Misschien is de tijd niet meer zoo heel,
heel ver, dat men van Amsterdam b. v.
per luchtschip naar andere groote steden,
en bij toenemende volmaking der constuctie,
over zee naar New-York zal kunnen reizen,
met eene snelheid, welke die der snelva-
rendste booten verre achter zich laat. Zoo
iets is lang niet meer denkbeeldig
Maar wat opmerkelijk is Tot welk doel
worden thans de eerste luchtschepen ge
bouwd Om het verkeer te vergemakke
lijken Om den handel te bevorderen
De nijverheid in de hand te werken Helaas
neen en dat is wel het kenmerkende, dat
de eerste luchtschepen zijn gebouwd als
oorlogsmateriaal, om elkaar mee te bestoken,
te vernielen, te vernietigen E11 dat in de
dagen van de Vredesconferentie En dat,
terwijl in Den Haag de eerste steen plechtig
gelegd is van het Vredespaleis Waar
bij de inwijding daarvan alle Volkeren der
Aarde, uit Azië èn Afrika èn Amerika,
in het verre Australië zelfs, in plechtigen
optocht het ideaal van den Vrede zullen
huldigen I
Is daar niet iels tegenstrijdigs in En
wijst het niet op dè diepe verdorvenheid
der menschelijke natuur, dat alle uitvin
dingen dienstbaar gemaakt worden aan het
doel, elkander het licht en het leven te
benemen Anderen beweren, dat juist zulke
uitvindingen een duurzame vrede verzekeren,
omdat men er tegen op zal beginnen te
zien, om enkele geschillen van meer of
minder ernstigen aard, eene reeks van
jammeren en diepe ellende over elkaar uit
te storten. En hierin mag iets waars liggen,
de teekenen wijien toch op ernstige tijden.
Als in den oorlog het menschelijk vernuft
in dienst van den haat wordt gesteld, om
elkaar te verderven, dan zal een hel op
aarde ontbranden Als de mensch losge
laten wordt, en de duivel in hem gevaren
is, dan zullen de bange weeën van al die
hooggeloofde uitvindingen zich in al haar
schrikkelijkheid openbaren en hij, die met
een begeerig en hoopvol hart uitziet naar
de heerlijkheid van 's Heeren dag, zal
smachtend zuchte»Hoe lang nog, o
Heere
Want dat gelooven wij vast: de aarde
gaat snel, trots alle Vredesconlerentiën en
alle duizelingwekkende uitvindingen, haar
einde tegemoetWe mogen hoog opzien
bij alle werken van 's menschen genie en
de gewrochten van zijn vernuftééne zaak
is er die zorg baart. De zaak, door Ten
Kate zoo schoon bezongen, als hij zegt
3>0 zeker, onze Eeuw is groot; eu
[wonderen verrezen
Maar midden in haar glans, die zoo
[verblindend blinkt,
Is daar één zake, o Heer die heinu-
[lijk mij doet vreezen
't Is de echo van Uw slem, die altijd
flauwer klinkt
Natuurlijk, wij moeten voorzichtig zijn,
en ons niet wagen aan voorspellingen,
betrekkelijk den tijd der ontknooping. Zelfs
de Apostelen des Heeren hebben zieh dien
dag ongetwijfeld niet in zulk een verre toe
komst gedacht, als hij nu reeds ten opzichte
van hèn ligt, al kwam hij ook morgen.
Maar wanneer wij zieD, dat hoe hooger
vlucht de menschelijke geest neemt; hoe
lager hij ook zinkt, omdat hij de uilvindingen
dienstbaai maakt aau den verfijnden vorm
om de zonde in te drinken als water, dan
zien wij toch de bevestiging van het Schrift
woord, wat het ons zegt aangaande die
^laatste tijden*.
Wat er nog aan die reeks van uitvin
dingen lal toegevoegd worden, wij weten
het niet, het einde is er nog niet want
de electriciteit heeft nieuwe banen ontdekt
en nieuwe teireinen bloot gelegd voor het
geestesoog van den mensch misschien gaan
we heel Dieuwe tijden tegemoet, waarvan
we niet het flauwsie begrip hebb 11
Dit blijft plicht voer die alie hooger
heil van zijn God verwachtte waken en
te werken, opdat die grooie dag 11.et onvoor
ziens kome.
Vinde hij de Gemeente des Heeren de
lendenen omgord en de lampen brandende,
om op alle terreinen het licht der Godde
lijke genade te laten schijnen op dat de
wetenschap, of op dat der bartnhariigheid,
of op dat van maatschappij of slaatop
kerkelijk en póTitiek terrein Zoo zij hel
W.
De Getuige
Somnulsriijk. Door den Rijksveld
wachter Koppenhol is procesverbaal opge
maakt tegen M. K. bouwkundige te Den
Bommel wegens het rijden met een met
paard bespannen wagen op den Langeweg
alhier, zonder van eene lichtgevende lantaarn
voorzien te zijn.
Eene vergoeding van f o 60 per dag
is toegestaan aan Jan 'Troost alhier, wegens
opkomst onder de wapenen tot het bijwonen
der herhalingsoefeningen van zijn zoon Jacob.
4 September. Hedenavond werd van
over het geheele eiland aan den Zuidelijken
horizon een felle brand waargenomen. Men
vermoedde da' er brand woedde op het
eiland Tholen (Zeeland). Bij nader inzien
is het de brand geweest te Antwerpen.
itliddelliarnis A s. Dinsdag, den ioen
September, zal het 30 jaar geleden zijn,
dat de Heer C. J. van den Berge als
Machinist en den 17011 September a s., 30
jaar dat de Ht er H Buzhik als Conducteur
in dienst trad bij de Stoomboot-Maatschappij
»Overflakkee Goedereede
Zeker g^en alledaagsch geval
Naar wij vernemen, bestaat bij ver
scheidene ingezetenen in deze gemeenie, de
lust om pogingen in het werk te stelen,
om een tweede geneesheer alhier gevestigd
te krijgen.
(Niet van onzen gewonen correspondent.)
Aan de pleegouders van J. Geldhofï
is den lijd dat hij onder de wapenen zal
worden geroepen 40 ct per dag vergoeding
toegekend.
Dinsdagmorgen arriveerde alhier aan
het hoofd de stoomboot ^Padang Vit* met
ruim 300 biggen voor verschillende koop
lieden. Naar men verneemt allen afkomstig
van de veemarkt te Nijmegen
Den Bommel. In deze gemeente doet
zich weer een geval voor van febris typhoï-
dea.
Het inschrijvingsregister der Nationale
militie is op 31 Aug. gesloten met een
getal van 26 ingeschrevenen.
