Jaargang IS". i£73
IN HOC SIGN O VINCES
voor de Ziridholiapdsche en Meeiiwselie KSilamlen
Woensdag 4 September 1907.
A n tirevo hi Hon air
Orgaan
BOEK HO VEN.
S
Daze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Ibonnenientsprys per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
~p
l
UfTGEYER
SOMMESLSUSJH
Telcleon InterccsBim. Ko. 2.
Adrertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames "20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel on */3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Geut poe plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar do plaatsruimte die zij besiaa
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- ei Vrijdagmorgen 1® uur.
,411e stukken voer de Hedactie bestemd, Adverteuliëw en verdere Administratie franco toe Ie aenden aan des> SJifffever.
Een verderfelijke leer.
Geheel eens zijn we 't met't hoofd
artikel der »Merwebode«, dat aldus
luidt
Hetgeen ons in de sociaal-demo
cratie het meest tegenstaat, dat is de
prediking van den afschuwelijken
klassenstrijd.
Reeds het liberalisme brak met de
organische opvatting der maatschappij,
sneed alle zedelijke banden ook in de
bedrijfsgemeenschap door, en maakte
van de maatschappij een publiek slag
veld, waarop al de individuen worstel
den om het bestaan. Wie het sterkst,
het energiekst was, won. De zwakkere
was tot ondergang gedoemd.
Het socialisme, evenals betliberalisme
voortgekomen uit de Revolutie, deelt,
in den grond, deze liberalistische op
vatting geheel.
Alleen leert het, in onderscheiding
van het liberalisme, dat de strijd om
het bestaan niet te voeren is door de
afzonderlijke personen, maar door
groepen van gelijken, door klassen,
nationaal en]internationaal georgani
seerd
De strijd der klassen is de sleutel
der natuur en der historie.
Alleen door den klassenstrijd is de
wereld en de menschheid vooruitge
komen, zei Marx, de vader van het
socialisme, in zijn huidigen vorm.
Onder en in dien klassenstrijd moet
daarom elk mensch zich geven
De strijdende, de groeiende, de aan
vallende klasse is de klasse der toe
komst, die weldra heerschen zal. De
klassenstrijd, de strijd der «proleta
riërs® tegen de «bezittende klasse«, is
het tegenwoordig doel van het men-
schelijke leven.
De klassenstrijd is doel van den
loonstrijd, van de werkliedenvereni
ging, van de werkstaking, van de
politieke actie
Dat doel is niet voor overtuigde
sociaal-democraten meer brood, meer
loon, betere arbeidsvoorwaarden voor
het heden\
Neen, dit alles is niet doel, maar
slechts middel. Doel is alleen betere
bewapening voor den klassenstrijd. Doel
is de «arbeidersbeweging® te doen
groeien, vooruit te doen dringen, te
brengen tot den beslissend en slag®.
Doel is de volkomene zegepraal op de
andere klasse
Door die zegepraal alleen gaat de
poort der schoone toekomst open.
Wanneer die is behaald, vangt, de
nieuwe, de betere periode aan.
Een periode, die begint met »de
dictatuur van het proletariaat®, met
het oefenen van wraak op de over
wonnen klasse.
En wanneer die storm heeft uitge
woed, zijn mèt de toestanden ook
aanstonds de menschen veranderd, en
komen de werkers in het bezit van
den grond en de voortbrengingsmid-
delen.
De sociaal-democraten bedoelen een
kamp tegen de bestaande orde. Zij stellen
een machtsvraag. Zij doen geen beroep
op recht, op de natuurlijke orde, op de
liefde, maar zij plaatsen macht tegen
over macht.
Door den klassenstrijd tot de sociale
revolutieziedaar het socialistisch ideaal.
De maatschappij tracht men in twee
kampen te splitsen, die elkander te
allen tijde moeten bestoken.
De »proletarièrs« bebooren eiken
zedelijken band met het bedrijf, met de
patroons, met de maatschappij, met
de natie en den Staat en de Overheid,
te verloochenen en te breken.
Zij moeten alle gemeenschap buiten
hun klasse bewust en stelselfnatig ver
woesten, en slechts overhouden de
arbeiders solidariteit en de onvoorwaar
delijke erkenning der arbeidersorgani
satie.
Het «heelt hij gezworen tot zijne
schade evenwel verandert hij niet«
verwerpend, moet alleen gehouden
worden de gelofte van de vakvereni
ging. Alle andere geloften, alle andere
verbindtenissen mogen, zonder be-
zwanr, verbroken worden.
Behoeft het nog breed betoogd, dat
deze gansche theorie, met al wat daar
uit voortvloeit, is in lijnrechten strijd
met de christelijke beginselen?
Maar immers, ge gevoelt het onmid
dellijk.
Elke aanwakkering !"van een strijd
tusschen twee machten, waarbij volks
deel tegenover volksdeel komt te staan
in slagorde, waarbij de armere klasse
stelselmatig wordt opgezet tegen de
andere klasse, als tegenover een vijand,
die onvoorwaardelijk dient bekampt,
is een gruwelijk bedrijf.
Ook wij zien de ellende van het onge
breidelde kapitalisme, ook wij hebben
geen vrede met het egoisme, het mam-
monisme der huidige maatschappij,
maar wat ons van de sociaal-demo
cratie zoo ver doet afstaan, dat is met
name ook de afschuw van haar klas
senstrijd-theorie, dat is het feit, dat
zij letterlijk alles verklaart uit lage
motieven, uit Hassebelang.
Wie het waagt met de sociaal
democraten van meening te verschil
len, wie niet aanstonds hun voorstellen
overneemt, doet dat, niet omdat hij
het belang van allen, óok van de
arbeiders anders inziet dan zij, neen,
hij handelt zoo uit zelfzuchtige over
wegingen, om eigen brandkast te be
veiligen.
Ziet, zulk eene klassenstrijdprediking
kan niet. als gevolg hebben wijziging
der maatschappij ook door óns
voorgestaan- maar wel vernietiging
van alle harmonie, ontwrichting der
maatschappij een burg er-oorlog, waaróp
de ))buii<i. door alle proletariërs te be-"
halen, gering zal zijn.
Tuiis- cbi iLanfibouw.
Tegen Mond- en Klauwzeer.
De wetenschap bleek tot heden weinig of niets
te kunnen doen tegen mond- en klauwzeer. In
de reeds vroeger door ons besproken brochure
van Dr. Poels staat 'tduidelijk: „Wanneer het
mond- en klauwzeer een heerschend karakter
heeft aangenomeD, dan is het niet mogelijk, de
ziekte door ingrijpende maatregelen te beteuge
len." De schrijver wil hiermee niet zeggen, dat
men niet moet trachten de ziekte tegen te gaan,
te voorkomen. O, neen! Want hij vervolgt:
„Maar, wanneer zij uitbreekt in een volkomen
onbesmette streek, dan kan het mond-en klauw
zeer met succes bestreden worden en vooral dan
is het van groote beteekenis de afvalproducten
der zuivelfabrieken, die voor voeder bestemd zijn,
te pasteuriseeren."
Ook zegt hij verder: „Vroeger heeft men ge
meend, dat het mond- en klauwzeer, wanneer
het in eene ziektevrije streek uitbrak, wegens
zijne groote besmettelijkheid niet kon beteugeld
worden, en dat men verstandiger deed, geene
pogingen aan te wenden, om ingrijpend tegen de
ziekte op te treden. Deze meening wordt thans
door velen niet meer gedeeld sedert de ervaring
geleerd heeft, o. a.'in Australië, in Engeland en
in Amerika, dat de ziekte in het begin van haar
ontstaan onderdrukt kan worden. Op twee wijzen,
zegt dr. Poels, is dat doel te bereiken le. door
afmaking der zieke en verdachte dieren, of 2e.
door strenge afsluiting der besmette hoeven of
erven."
Doch nu komt de praktijk met nog een derde
middel, 't Is zóó eenvoudig, dat men 't licht
beproeven kan. En ook al heeft men er geen
baat bij, zoo is er nog weinig verbeurd aan de
bedoelde proefneming. Want ze kost bijna niets.
Luistert, welk bericht dezer dagen in de pers
de rondte doet.
Te Wcstz'aaD, waar zich het mond- en klauw
zeer steeds uitbreidt, doet zich het eigenaardig
verschijnsel voor, dat deze ziekte zich alleen
vertoont bij boeren, die de melk verkoopen aan
de melkfabriek of wel hun waar uitventen en
dus geen kaas of boter maken. Boeren, die zelf
„kazen," he-bben bij hun vee geen last van deze
ziekte.
Volgens eenige ervaren boeren moet men dit
toeschrijven aan 't vervoeren van de pekel aan
beesten Naar een man met veel ondervinding
meedeelt is onder zijn vee het mond- en klauw
zeer nog Dimmer uitgebroken, wat hij met beslist
heid toesehrijft aan het feit, dat hij geregeld
brokken zont in het land bracht, waaraan het vee
met graagte likt. Hij acht het van belang, dat
thans aan 't door hem genoemde feit wat meer
aandacht geschonken wordt, dan gewoonlijk.
Wij en ongetwijfeld vele anderen - zijn
dit met hem eens. Ziedaar, waarom we er de
aandacht op meenden te moeten vestigen.
M.
Het Mond- en Klauwzeer bij den
menscli. 1)
Ook bij den mensch kan Mond en Klauw
zeer voorkomen. De besmetting gaat in den
regel op den Mensch over door het gebruik
van melk. Echter ook door het gebruik van
kaas en boter, gemaakt van de melk der run
deren, die aan Mond- en Klauwzeer lijden, kan
de besmetting plaats hebben, alsmede door
rechtstreeksche aanraking met de zieke dieren,
b. v. bij het melken.
De ziekte verloopt bij den mensch meestal
goedaardig, met uitzondering evenwel van kin
deren, die somtijds tengevolge eener bijkomen
de maag- en darmaandoening sterven. Enkele
malen komt het voor, dat ook volwassen per
sonen zwaar ziek worden.
Wanneer na het gebruik van melk bij den
mensch de ziekte uitbreekt, openbaart deze
zich gewoonlijk door de volgende verschijnse
len koorts, somtijds gepaard gaande met bra
ken, gewoonlijk een gevoel van droogheid en
warmte in den mond, terwijl het slijmvlies
vooral aan de lippen, aan het tandvleesch en
aan de wangen zich sterk rood kleurt. Niet
zelden ontwikkelen zich in den mond, som
tijds ook aan den tong, blaren ter grootte eener
erwt, die veelal spoedig openbreken. Soortge
lijke blaren kunnen ook voorkomen aan het
bindvlies der oogen en aan de huid van neus
en aangezicht.
Deze huidaandoening komt meermalen cok
voor aan dehande'n aan de toppen der ingers,
aan de nagels en zelfs aan de teenen en op
andere plaatsen van het lichaam.
Verder komen bij den mensch somtijds hoo'd-
pijn en pijn in de ledematen voor, bovendien
duizeligheid, maagkrampen, braken, diarrhee
en vooral mat- en loomheid.
Het is zelfs bekend, dat de ziekte zeer heer-
schend onder de menschen kan optreden en
geheele families, soms talrijke personen in be
paalde gemeenten, aangetast worden.
(1) Overgenomen uit de biocbure ran Dr. J-
Poels, Mond en Klauwzeer.
vVaaglmak.
Vragen en Antwoorren "worden kosteloos geplaatst
Antwoorden of jnededeelingeii
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.»
Vragen
94 Van erwten sprekende noemde men 't
woord »springers.c< Wat bedoelt men daarmee.
Geen boer.
95. Wat moet een goede gierpomp zoo onge
veer kosten
Antwoorden en mededeelingen.
92. Hindert 't afbladeren van voederbieten
»Voeder« staat er in de vraag. Maar uit de
rest maak ik-op, dat voederbieten bedoeld zijn.
Stellig hindert 't, voederbieten van hare bla
deren te ontdoen. Bladeren zijn swerktüigenu
voor de plant. En wie die geheel of gedeelte
lijk wegneemt, verhindert haar, behoorlijk werk
te verrichten.
93. Eschscholzia een soort papaver Dat niet
bepaald. Wel behoort ze tot de familie der
papaverachtigen. Hare vruchten verschillen
evenwel in uiterlijk heel wat van de bekende
bollen, 't Is niet moeilijk er zaad van te win
nen. Men droogt de lange zaaddoozen slechts
en haalt er dan 't zaad uit.
EIS «Ie Pers,
Alle macht is van God verordineerd.
Alle macht is van God. Gods Stedehou-
deres en Gods dienares.
In deze tweeledigheid der betrekking, in
de tweeërlei richting, 'cp en nederwaarts,
ligt de gansche theorie.
Wij moeten aan de over ons gestelde
macht gehoorzamen, om des Heeren wil
zij moet gehoorzaam wezen aan God.
»Zij is Gods dienares u len goede« schrijft
de Apostel.
De oppermacht is een gave Gods, die
in Zijn dienst, tot nut van anderen, en tot
Zijn eer, moet worden besteed-
Maar zegt men, dit is met elke gave
Gods het geval. Stedehouder, dienstknecht
en rentmeester Gods te zijn, is de roeping
van iedereen in eigen kring.
De mensch in eiken stand, in ëlSe be
trekking, heeft een talent ontvangen, Ier
vrije beschikking God zal hem ter ver
antwoording roepen over het gebruik.
De souvereiu draagt het beeld Gods op
aarde, gelijk de Vader bij het kind de
Rechter bij den beklaagde gelijk de eige
naar, van welke goederen ook (alle goede-
len zijn gaven en ieder eigendom is geleend)
in den naam en naar het gebod des
Heeren wandelen moet in de goede werken,
die Hij voor ons bereid heeft
Het beginsel is voor allen hetzelfdeèn
in de rechten, die het verleent, èn in de
plichten, die het oplegt, èn in het richtsnoer,
dat het aan de hand geeft.
Waarin ligt dan het vteemde en buiten
gewone, dat doorgaans, met overleg en
ophef, aan de Overheid toegekend woidt?
Deze tegenwerping is mij welkom.
Uit het eenvoudige komt het onbetwist
bare van de zaak aan het licht.
Haar grondslag is te vaster, naarmate
zij, wel verre van vreemd ot buitengewoon
te zijn, de natuur lijke toepassing eener
algeineene waarheid bevat.'
Dit juist is een noodlottig misverstand
geweest, dat het geldelijke recht der Over
heiddoor hen, die er zich baatzuchtig op
beriepen, als een buitengewoon recht en
door hen, die er zich wrevelig tegen ver
zetten, als een hatelijkvoorrecht beschouwd is.
Weg met die eigendunkelijke beperking
De waarheid, dat de schennis van het
recht, schennis der goddelijke wet is, geldt
voor niemand of voor allen.
Zij geeft vasth. id aan het gansche samen
stel der maatschappij.
De belofte: sooriog aan de paleizen en
vrede aan de huttent is altijd een bedrieg
lijke klank.
De redeneering, die het vorstelijk paleis
sloopt, zal het kantoor vau den handelaar
of het nederige dak van den landbewoner
of de schamele hut van den armoedigen
daglooner niet ontzien.
Het is deze'fde leer, welke den troon
en het erf van den minsten onderdaan
beschermt.
Gr. v. PRINSTERER.
Officieel €*edeelte.
Gemeenteraadsvergadering.
De BURGEMEESTER der Qemeente Soiuiuels-
«lijk maakt bekend, dat eene Openbare Vergade
ring van den Raad is belegd tegen Dinsdag, den
3 September 1907, des namiddags ten 7 ure.
Sommelsdijk, den 31 Augustus 1907.
De Burgemeester,
DE GRAAFF.
Inrichtingen, welke gevaar, schade
ol' hinder kunnen veroorzaken.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Ge
meente Soiiimelsdijk, brengen ter openbare
kennis, dat ter Gemeentesecretarie ter inzage ligt
een verzoek|met bijlagen" van Jan van der Meide,
landbouwer, wonende te Den Bommel, om ver
gunning tot het oprichten van eene slachterij op
bet perceel kadestraal bekend in Sectie B, No. 520.
Op Zaterdag, den 14 September 1907, des voor-
middags te ll'/2 ure, zal ten Gemeentehuize
gelegenheid bestaan om bezwaren tegen dit ver
zoek in te brengen en deze mondeling en schrif
telijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij, die bezwaren heb
ben, kunnen gedurende drie dagen, vóór liet
bovengemelde tijdstip, op de Secretarie dezer
Gemeente kennis nemen van de ter zake inge
komen schrifturen.
Sommelsdijk, den 31 Augustus 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
I)e Wethouder, De Burgemeester,
J. TIMMERMAN Mz. DE GRAAFF.
Verkiezing voor tien Gemeenteraad
DE BURGEMEESTER der Gemeente Sonimels-
«lijk brengt hiermede ter openbare kennis,
dat op Maandag, den 23 September aanstaande,
zal plaats hebben de verkiezing van één lid van
den Gemeenteraad, tengevolge van de niet toe
lating van den heer S. Knöp#;
dat op dien dag, van des voormiddags negen
tot des namiddags vier uren, ter Secretarie der
Gemeente bij den Burgemeester kunnen vrordeu
ingeleverd
OPGAVEN VAN CANDIDATEN,
als bedoeld in artikeR51 der Kieswet en artikel
10 der Gemeentewei.
Deze opgaven moeten inhouden den naam, de
voorletters en de woonplaats van den eandidaat
en onderteekend zijn door ten minste acht kiezers,
bevoegd tot deelneming aan deze verkiezing en
behoorende tot het district, waarvoor de candi-
daatstelling geschiedt.
De inlevering dezer opgaven moet geschieden
persoonlijk door één of. weer der personon, die
de opgave hebben onderteekend. De eandidaat
kan daarbij tegenwoordig zijn. Van de inlevering
wordt een bewijs van ontvangst afgegeven.
Formulieren, voor de opgaven bovenvermeld,
zijn ter Secretarie dezer.Gemeente kosloloos ver
krijgbaar van den 9 September 1907 tot en met
den dag der verkiezing.
De Burgemeester brengt Lierbij in herinnering
artikel 151 der Kieswet, luidende als volgt:
Hij, die eene opgave, als bedoeld ift artikel 51.
inlevert, wetende dat zij is voorzien ytut bftnd-
teekeningen van personen, die niet bevorgdzijn
tot deelneming aan de verkiezing, waardoor da
inlevering geschiedt, terwijl zonder d\a',lu*a«i-
teekeningen geen voldoend aantal voor eet»
wettige opgave zou overblijven, wordt guajjfaft
met gevangenisstraf van ten hoogste drie maan
den of eene geldboete van ten hoogste hond erd
twintig gulden.
Met gelflke straf wordt gestraft bij,die wetende
dat hü niet bevoegd is tot deeldeniing aan de
verkiezing, eene voor die verkiezing ter inlevering
bestemde opgave, bedoeld bij artikel 51, heeft
onderteekend.
Sommelsdijk, den 2 September 1907.
De Burgemeester voornoemd,
De GRAAFF.
Sslaatselajli Aieuvrs.
Souiuielsdijk De miliciens S. Nipius
en Jb. van der Baan van de 1 chting 1907
zijn dezer dagen bevorderd tot korporaal
Door den Rijksveldwachter Van Es
is procesverbaal opgemaakt tegen A. H.
en F. »K alhier, wegens overtredii g van
het Motor- en Rijwielreglement.
Met ingang van 8 dezer is de Edel
Achtbare Heer Burgemeester dezer Ge
meente, als zoodanig herbenoemd.
Een met paarden bespannen wagen
beladen met stroo van Jb. van der Baan
van Middelharnis, waarvan de vracht onder
het rijden naar eene zijde was overgezakt,
viel op de Kaai alhier, doordat de ijzeren
rongen het niet meer dragen konden, omver
en inmekaar. Zwaar beschadigd werd de
wagen naar den wagenmaker vervoerd.
Men leest in de »Gemeente-Stem«
van Zaterdag 31 Aug. 11.
Tot lid van den Gemeenteraad van
Sommelsdijk is onlangs benoemd de heer
K., geneesheer, belast met de armenpraktijk
en de levering van geneesmiddelen voor
de armen en wel voor een gezamelijke
vaste som, en die tevens belast was met
het verrichten van doodschouw en kostelooze
vaccinaliën, waarvoor hij afzonderlijk wordt
bezoldigd. Den gemeenteraad heeft o.i.
volkomen terecht besloten genoemden heer
K. niet als lid van dat college toe te la'en,
omdat hij wegens zijne benoeming voor
doodschouw en koslelooie vaccinatie ambte
naar, bedoeld bij art. 23! der Gemeentewet,
is en mitsdien uitgesloten is van het lid-
maalschap van den Raad.
SI (Stli'ilinrnis Vrijdag sloeg het paard
van M. G. B. alhier op den achterweg
op hol, terwijl men bezig was het in te
spannen. Het liep in volle vaart in de
woning van J. B. In de deuropening kwam
hel echter te vallen, vanwaar men de onge-
we; schte bezoeker tnet zweepslagen terug,
drtel, tn naar den eigenaar bracht. Per
soonlijke ongelukken hadden geen plaats,
Burgemeester en Weihouders dezer
gemeente brengen ter openbare kennis dat
de begrooting vsti de inkomslen en uit
gaven der gemeente voor het dienstjaar
1908 den raad is aangeboden, en gedurende
14 dagen, van den 3osten Augustus tot
en met den 12 September ter gemeente
secretarie voor een ieder ter inzage ligt,
en tegen betaling der kosten verkrijgbaar
is gesteld.