DIET.
EERSTE BLAD.
Zaterdag 29 Juni 1907
Jaargang
1254
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Znfidliollaiidsclic en ISeenwscfee Eilanden»
IN HOC SIGN O VINCES
mm.
MADE.
o
T. BOEKHOVEN.
EL
s.
Delft
Sulden.
rleent Cre-
deposito,
ecten en
en prolon-
werkzaam-
behoorende.
30GH
a
Liberale Coterie.
Zullen de Baden omgaan?
Kiest Rechts.
Reeft Dr. Knöps geen tijd
OP OEA UITKIJK.
SOiniWMöLSSÏBJH.
Alle stukken voer «Ie Medaeiie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
i
III.
SG
iteit, lichte
;nig adres
i 9994,
liitiën.
gevestigd
n BRAND-
iste premie.
elsriijk
ch
1906
942,677,76s
255,107,89s
52,545,17
OENS,
Directeur,
u Heer Mr.
de Heer
ÏIS.
S~i
<D
g
'o
P-.
ÖD
S
O
oT
<3
u
ai
c3
g
<D
r—
c
a
c3
a
S-.
O)
<D
O
g
t-.
<D
*G
O
<35
T3
rO
G
CD
bfl
o
O
g
<D
w
g
<D
03
bfi
G
i-H
u
O
Q-.
C/2
Cti
g
Leelijker woord is niet denkbaar
en de dagen zijn voorbij, dat men er
van sprak. Dank zij de meer politieke
ontwikkeling der kiezersdank hun
rooter gevoel van onafhankelijkheid;
ank, niet in de laatste plaats aan
de herhaalde overwinningen van
Rechts, wordt tegenwoordig door 't
Liberalisme niet zóó meer opgetreden
als dat jaren terug 't geval was.
De Oude-Regenten-geest zat er bij
't Liberalisme nog vele jaren nadat
de »Oude-Regenten« van 't tooneel
verdwenen waren, nog diep in.
En één der zegeningen van de
overwinningen van Rechts in Kamer,
Staten en Raden, is wel deze geweest,
dat de Liberale overheden hun dwin
gende macht kwijt zijn. En zelfs zoo,
dat er tal van Liberalen zijn, die
zoo'n cöterie, zoo'n heerschappij van
familiën, zoo'n club-regeering, nu
gansch en al afkeuren
Wat dat betreft, kan't Liberalisme
van heden niet meer vergeleken wor
den met dat van vroeger.
»'t Durft niet meer«, wordt beweerd,
»maar als de kans schoon is, begint
het oude spelletje weer.«
We nemen aan, dat op 't platteland
nog ernstige toestanden daaromtrent
heerschen. Maar in de steden heeft
het absoluut afgedaan.
We nemen aan, zeiden we, dat op
't platteland nog ernstige toestanden
daaromtrent heerschen maar daar is
een middel om dat tegen te gaan nl.
door Rechtsche candidaten te kiezen.
Een mensch is een menschen de
zonde van heerschzucht en baasschap
ligt op den bodem van aller hart
en dan kunnen wij 't begrijpen,
daarom nog niet goedkeuren, dat een
liberale burgemeester met een liberale
meerderheid in den Raad aan zijn
zij, zich kan vergaloppeeren en in die
gemeente een Liberale familieregeering
ontstaat, die ontmoedigend en na
ijverig en botsend werkt op en tegen
de algemeene en bijzondere gemeente
belangen. In zoo'n gemeente is er heel
wat zelfverloochening noodig bij den
burgemeester en de Liberale wet
houders om niet over den schreef te
gaan en om niet de voordeelen, als
een te trouw vader, al te ver uit te
strekken over sommige gemeente-
kinderer of om 't plat te zeggener
is zelfverloochening, en groote recht
vaardigheidszin en gevoel van recht
noodig om niet zijn invloed te ge
bruiken tot bevoordeeling der vriend
jes en tot bevordering hunner belangen.
Maar dat _kan door Rechts belet
worden
Waar zóó de toestand is. waar de
burgervader al te veel neigt om de
vriendjes te helpen (en natuurlijk zijn
de vriendjes tot wederdienst bij een
stemming in de raadzaal bereid), daar
moet en kan een krachtige minder
heid van Rechts, en een meerderheid
van Rechts kan 't nog veel beterde
overheid daarin kortwieken.
Zal Rechts dan anders handelen
dan al te ijverige vrienden van Links?
Onze overtuiging is beslist ja; omdat
wij zelf vroeger de verdrukte party
zjjn geweest en weten, hoe 't smaakt
verongelijkt te worden en miskend en
voorbijgegaan. Rechts heeft de ervarin
gen opgedaan en daarom zal het na
laten bij anderen te doen, waaronder
het zelf zoo geleden heeft.
Maar daarom ook geprobeerd om
de Linksche Raden om te zetten of
zoo dat niet lukt, een krachtige min
derheid te krijgen, die met behulp
van eerlijke liberalen, zooals ze ge
noemd worden, een eind maken kan
aan kwade practijken, waaraan liberale
overschatting zich mocht schuldig
maken.
In alle gemeenten van Flakkee
beijvere men zich dus om Rechtsche
mannen te kiezen bij de a. s. ge
meenteraadsverkiezingen. Men werke
zoo hard mogelijk voor onze aftre
dende of nieuwe candidaten en zijn
er soms hier en daar zetels open
gelaten voor een eerlijk aftredend
liberaal, dan steune men ook hem
met kracht. Als men maar dit doel
bereikt; partijdigheid of bevoordeeling
van vriendjes zij en blijve uitgeban
nen uit 't gemeenteleven, en de bur
gervader (met de wethouders) zij de
hulp en steun van allen, regeerend
in stipte rechtvaardigheid zonder
aanzien des persoons.
Dat dan Rechts winste moge boeken.
Voorwaarts! 'tis van »vloeien.«
In Sommelsdijk en Middelharnis mik
ken we op 't zelfde doelop 't omgaan
van den Raad.
Is 'tzoo moeilijk?
Neen, volstrekt niet. Als alle anti
liberalen zeer trouw ter stembus komen
en op niemand anders hun stem uit
brengen dan op de heeren J. Born
v. d Sloot en Struik, dan is de Raad
om in Middelharnis. En worden in
Sommelsdijk de heeren dr. Knöps en
M. Born gekozen, dan is daar de Raad
ook om.
En is dat nu te veel gevergd?
Maar laat er dan ook flink gewerkt
worden. Geen kiezer van Rechts mag
ons ontglippen; tot den laatsten man
moeten we opkomen; tot liet laatste
oögenblik de, kiezers van Rechts aan
gespoord.
Reken er op, de Liberalen zullen
werken, zooals ze 't nog nooit gedaan
hebben.
Zij zullen dat niet met veel drukte
doen, maar onopgemerkt; doch secuur.
Maar daarom moet ook 't Bestuur
onzer Kiesvereeniging den heelen dag
in 't touwwezen, om te controleeren,
wie er al of niet geweest is voor 12
uur.
Zoo vroeg mogelijk gaan we stem
men: dat vergemakkelijkt de controle,
en 't is een steun voor de actie in
den namiddag.
Trouwe opkomst van alle Rechtsche
kiezers is nu vooral plicht.
Geen gemurmureer over de per
sonen. Bij Links zijn 't menschen
en bij Rechts zijn ze 't ook. Elke Can-
didaat van elke richting heeft zijn
deugden en gebreken.
Maar 't moet voor ons besef vast
staan, dat een Anti-Liberale Gemeente
ook recht heeft op een anti-liberale
meerderheid in den Raad.
Goed beschouwd is 't, om er boos
op te worden: voor de Prov. Staten
zijn de 2 dorpen Rechts en voor de
Gemeenteraden Links en deze worden
bijna door dezelfde kiezers gekozen.
Wat is dat nu voor halfslachtigheid P
Daaromlaten we nu allen toonen
eens mannen te zijn, die ook bij den
Gemeenteraad schouder aan schouder
staan, 't Is in heel Nederland »van
vloeiencc; geen eb voor Rechts. Dat
'tzoo zij in onze dorpen!
Waarom toch moeten we de Link
sche aftredende leden kiezen?
Er is niet één enkele aannemelijke
reden voor te vinden.
Wat Links kan uitvoeren, en be
spreken in den Raad kan Rechts even
goed. Waarom dan de meerderheid
Links gelaten?
Neen! mannen broedersWinzicht
om te stemmen op Linksche Candi
daten, waar de Rechtsche niets minder
bekwaam zijn, is onjuist.
Laat daar van af! We willen niet
6 Liberalen, maar slechts 5 in den
Raad. De liberalen hebben recht op
zetels, gewisMaar niet op zes! Zoo
veel komen er ons toe!
Stemt daarom als een eenig man op
't aftredend lid J. C. BORN en de can
didaten V. D. SLOOT en STRUIK in
Middelharnis; in Sommelsdijk dr.
KNöPS en den hr. M. BORN.
In Sommelsnijk maken we zwart
het puntje voor den eersten en laatsten
naam van het stembiljet.
In Middelharnis: blokje 4, 4 en 5.
We gaan eenparig op den heer J. C.
Born (aftr. lid) en de heeren Van der
Sloot en Struikantirevolutionairen.
In Sommelsdijk op de heeren Born
en Dr. Knöps.
Over hen verder uit te weiden ligt
niet op onzen weg. Ze verder aan te
bevelen, dunkt ons onnoodig. Als
trouwe leden der Kiesvereeniging
stemmen we hénomdat ze in wettige
vergadering onder goedkeuring van 't
geheele Bestuur en al de leden gecan-
dideerd zijn.
Trouw aan onze belofte, om alles
te doen wat we als leden verplicht
zijn tot bevordering der verkiezing,
stemt ieder lid der Kiesvereeniging
natuurlijk de gestelde personen en geen
anderen.
Zoo eischt bet goede trouwDat
eischt het partijleven. Daar zijn we
zonen voor van 't delfde huis. Daar
trekken we voor ter stembus op. Niet
om her- en derwaarts te dwalen, van
't Liberale wat en van 't Antirevolu
tionaire watniet om half om halt
te stemmen niet om den tegenstander
te steunen en den medestander los te
latenneen we gaan ter stembus op
om alleen Rechts te stemmen tfrft doen
mannen, die nog iets gevoelen van
wat 't beteekentsolidair te zijn in
politieke richting Er zullen afdwalers
zijn er zullen er belaas wezen, die de
lauwheid bezitten om half om half te
stemmen. Ze moeten 't voor God ver
antwoorden, die ook in 't stemloket
hun arbeid aanziet. Wij durven niet.
Onze vingers zouden beven, en onze
herinneringen zouden wroegend zijn,
als we uit 't stemlokaal moesten gaan
met de gedachteWe hebben tegen
onze overtuiging gekozen. Neendat
bleef ons vervolgen dat knaagde aan
ons geweten jaren lang. Niet om dien
gekozen tegenstander zelf, maar omdat
we ons eigen beginsel een kaakslag
hadden gegeven.
Daarom, mannen van Rechtsde
Raad kan nu om en zoo hij niet om
gaat, stemt gij nu zóó, dat ge geen
berouw hebt en het voor God kunt
verantwoorden.
Er wordt van liberale zijde gezegd
en men »werkt« er mee: dr. Knöps
heeft een veel te drukke praktijk hij
kan de Raadszittingen niet allen bij
wonen
Het aantal Raadszittingen bedraagt
zoo ongeveer in Sommelsdijk 365, of
als 't een schrikkeljaar is 366, niet
waar? Lach en spot nu niet: er zijn
er hoogstens 12 in een jaar, da's één
in een maand.
Eilievewie kan niet eens éénmaal
per maand een paar uur uit zijn zaken
uitstappen, om een Raadsvergadering
bij te wonen, Ze duurt toch geen
dubbel schoft.
Ja, maar de vergaderingen zijn zoo
gewichtig, niet waar en de vóór stu-
die's tot goed en diep indenken der
belangrijke vraagstukken moeten Jang
duren en ernstig zijn, niet waar
Och, ochwe wisten niet, dat er
zoovele voorstudie's noodig waren,
maar dat zoo zijnde, zullen sommige
leden wel heel wat nachtwakens heb
ben, dat gelooven we zeker.
Maar 't schijnt toch met die studies
en belangrijke vraagstukken niet zoo'n
vaart te loopen hoe moesten deRaads
leden, die toch allemaal drukke zaken
hebben, het dan aanleggen
Ja, maar er kunnen gewondenkomen
om hulp en ouden van dagen kunnen
onwel worden er. kinderen kunnen in
eens kiespijn krijgen, en dan zit dokter
in het Raadhuis, en
Welnu, dan gaat men den dokter daar
halenen dan gaat hij mee, en is 't
dan één der huisgenooten der Raads
leden, dan gaan ze samende dokter
en 't Raadslid, 't kan niet mooier.
Ge spot, wordt gezegd Ja, we spot
ten, want dat praatje van »geen tijdoc
moesten de Liberalen niet gebruiken.
Maar we willen wat anders opmerken
Wie werkelijk ernstig denkt over de
belangen der gemeente kiest in den
Raad een man van kennis een man,
die de Gemeente in al haar belangen
kentdie alle behoeften aller kringen
kentallerlei lof en geklaag over
Gemeentezaken aanhoort met geduld,
een geneesheer eigen en ze onthoudt.
In den Raad is noodig een man van
ambitie en lust tot nauwkeurig onder
zoek een man, die vraagt en navraagt
en nog eens onderzoekt, maar zich
niet door niemand iets laat voorpraten.
Een man, die uit eigen oogen kijkt.
En dan, zonder iets te kort te doen
aan de bekwaamheden van den heer
De Graaf, meenen we, dat dr. Knöps
onmisbaar is in den Raad.
Toen ik een schooljongen was, had ik
een diepen eerbied voor de kennis van mijn
ouden leermeester en inzonderheid voor zijn
bekendheid met de Heilige Schrift, waarin
tal van meer moderne onderwijzers voor
hem moeten onderdoen, durf ik veronder
stellen.
Maar toch waren er een paar punten,
waarmee mijn meester ik durfde 't haast
niet te denken destijds een weinig tobde.
Daaronder behoorde ook de- gelijkenis
van den onrechtvaardigen Rentmeester.
Wel werd mij uitgelegd, waarin nu eigen
lijk de heer dien Rentmeester »prees,« ook
kreeg ik een verklaring van dien geheim-
zinnigen tekstj>Maakt. uzelf vrienden uit
den onrechtvaardigen Mammon,en wat
er verder volgt, maar m'n kinderlijk verstand
kreeg daar toch geen vat aaD.
Als knaap deed ik weinig aan exegese,
maar jongeling en lid eener jongelingsver-
eeniging moesten er natuurlijk de lastigste
teksten eerst aan gelooven, daar men op
dien leeftijd ik voor mij tenminste
soms meent, dat de meer s. gewone* zoo
geen stof tot bespreking kunnen geven.
Hoe het zij, we hebben een uur en langer
zitten redeneeren, hadden geloof ik, drie
gezichtskringen en vier standpunten, maar
kwamen weinig verder.
Later heb ik er meer dan een schriftuit
legger over nageslagen en tweemaal over
die gelijkenis hooren preeken en ben nu
zoover dat ik op mijn Zondagschool
klasse blij ben, als ik de gelijkenis van den
onrechtvaardigen Rentmeester op een dra
gelijke wijze behandeld heb.
De Staten verkiezingen deden mij ook
weer denken aan den Rentmeester en den
onrechtvaardigen Mammon. En ik vond,
dat er steeds bij de stembus een streven
is, bewust of onbewust, om zich uit dien
Mammon vrienden te maken en zoo stemmen
te winnen voor een bepaalde partij.
Het staat nu eenmaal zoo, met een
groote menigte van onze mannen-kiezers,
dat ze voor beginselen wel niet gansch
onverschillig zijn, maar dat ze dan pas goed
in beweging komen, als hun portemonnaie
in 't gedrang komt.
Dat is wel geen groote eer, maar 't is
de waarheid,
En we kunnen er bijvoegen, dat dat
verschijnsel zich niet slechts in Nederland
voordoet, maar beslist internationaal is.
Het is zelfs niet van Onzen tijd, die
terecht in zeer bizonderen zin Mammonnis-
tisch wordt geheeten, maar 't is alle eeuwen
door zoo geweest.
Vader Willem* heeft het op de meest
pijnlijke wijze ondervonden en hij heeft het
den Nederlanders meer dan eens gezegd ook.
Toen hij in 1568 al wat hij had op
offerde, en met het in Duitschland aan
geworven leger over de Maas trok, om de
geloofsvervolging te doen ophouden en
's lands vrijheden te redden van tusschen
de vingeren des geweldenaars, die ze
trachtte te vermalen tot stof toen
was er hier niemand, die een vim voor
hem verroerde.
Geen stad opende hem haar poorten;
geen leeftocht werd hem gezonden geen
geld versterkte zijn krijgskas. En dat, niet
tegenstaande hem allerlei schoor,e beloften
waren gedaan. De mannen van beginsel
meer dan 100,000 uit het gansche land
zwierven als ballingen in 't buitenland of
zwalkten als Watergeuzen op zee. Zij
deden wat ze konden. Maar de talrijke
middenstof* liet zich door de hooge
idealen van den Prins niet bekoren en
bleef echt vaderiandsch de kat uit den
boom zitten kijken
Maar toen, een goed jaar later de Prins
zonder geld en zonder vrienden zat, zich
verbergen moest voor zijn schuldeischers,
toen de zaak der gereformeerden, zoowel
in Frankrijk als in de Nederlanden hopeloos
verloren scheen toen geraakten de
lieden in beweging en begonnen ze uit
zichzelf, in alle stilte, die omvangrijke or
ganisatie te vormen, waardoor in 1572 de
opstand ineens zoo groote afmetingen kou
aannemen.
Toen kwam er toewijding en offervaar
digheid.
Maar vergeet dan ook niet, dat tusschan
1568 en 1570 Alva's vordering van een
tienden penning ligt. Daar hebt ge den
sleutel ter oplossing.
Of dan zij gelijk hebben, die meenen,
dat onze opstand tegen Spanje enkel ging
om stoffelijke redenen AllerminstZonder
de geestkracht, de taaie volharding en den
geloofsmoed der Calvinistische volkskern,
wie de geestelijke goederen boven alles
dierbaar waren, zou ons volk in dien bangen
krijg nooit de overwinning hebben behaald.
Daarover zijn alle geschiedschrijvers het
eens.
Maar indien Alva de Nederlanders niet
tevens in hun stoffelijke welvaart had aange
tast, dan zou de kern niet de ^middenstof*
uit dien tijd zóó in beweging hebben kunnen
brengen, dat ze een bruikbaar element werd
in den strijd tegen Spanje.
Ik keer nu voor goed tot den Mammon
en de Stembus terug.
In 1905 werd het van de daken gepre-
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Wonderlijke nummers 5 Cent.
UTfQ-EYER
Telefoon Infercomm. So. 3.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. j
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- ea Vrijdagmorgen 10 uur.
1'
IV
I
L