SUNLIGHT-
voor de inidbollandsclie en %eenwsclie Eilanden.
Woensdag 30 Januari 1907.
218le Jaargang Nw. 1211.
A n tir e m l n air
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
de beste
Verbelerin^ door de
Socialisten t
gaat ons te ver.
Tuin- en Landbouw.
Vraagbaak.
Binnenland.
Buitenland
FRANKRIJK.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoon Intercom». No. 2.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */j maal.
Diens taan vragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsraimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.?
%lle bukken voor de Bedaefie bestemd, Advertentïën en verdere Administratie franco toe te «enden aan den Uitgever
lil.
We meenen in ons vorig artikel
aangetoond te hebben, dat de econo
mische onzekerheid door den Klasse-
strijd of door de vooropstelling, de
propageering van dat verderfelijke
beginsel wordt ingedragen in land
bouw- en industrie ondernemingen.
De werkstakingen zettendefabrieken
stop; belemmeren in elk geval geregel-
den aankoop van grondstoffen, voort-
durenden invoer, maar beletten dien
tengevolge ook geregelden uitvoer en
van den uitvoer, den verkoop, van
den afzet op binnenlandsche of buiten
landsche markt moet de patroon, de
landbouwer, maar ook de knecht en
arbeider leven.
Het niet meer in ondernemingen
belegde geld, het ophouden met
»boeren« en »fabriceeren«, maakt het
geld waardeloos en nutteloos voor den
werkman, want de boer of fabrikant
gaat rentenieren en zulke menschen
laten geen cent verdienen dan alleen
wat tuinspitten en nog eenige kleinere
hebbelijkheden.
Steken deze neeren hun geld in
buitenlandsche sporen, industrieën,
vennootschappen van handel en zee
vaart enz enz, dan steunen ze 't
Buitenland tegenover hun eigen Vader
land, en de schade voor den arbeider
wo.dt nog grooter, want grooter con
currentie beteekent: langer arbeids
duur, minder loon en minder Zondags
rust.
Maar, schreven we in ons vorig
artikel, dan zijn we er nog niet
En we wenschen op twee punten
te wijzen, die door de Klassenstrijd
prediking ellende brengen over den
arbeider
Punt 1Ze verlamtalle vakbeweging
Punt 2: Ze vermeerdert de armoe
van 't platteland.
Bewijs; De Klassenstrijd heeft het
gemunt op 't Kapitaal en dat moet er
onderdaarom is nauwelijks de eene
looneisch door den weiwillenden
patroon ingewilligd, of de Socialist zit
alweer over een tweeden eisch in zijn
vereeniging of club te delibereeren.
Zóó is 'tloon met een dubbeltje ver
hoogd, of hij zit alweer te broeden
op een voorstel tot 15 centen; zoo is
de werkdag met 1/2 uur verminderd
of hij zit alweer eischen te stellen tot
vermindering van 1 uur. En altijd is
't dien man maar te doen om steeds
hoogere eischen te stellen, want dat:
dood aan 't Kapitaal! zit hem in merg
en bloed en heeft hy als kind van
socialistische ouders met de moeder
melk ingedronken.
Maar wat is 't gevolg? Niets anders
dan dat de boer of patroon kort en
goed zegt (laten we 't maar eens plat
uitdrukken): sloop allemaal naar de
maan met je eischendenk jullie nou,
dat ik gek ben om maar te blijven
gevenEn dan moeten de goede
arbeiders het met de slechte, d.w. z.
met die Socialistische loonopdrijvers
te samen ontgelden. Op ernstige, wer
kelijke grieven let de boer of de patroon
niet meer. want hij is totaal verstoord
over de onzinnigheden der Socialisti
sche werklui en dreigt ten slotte goeien
en kwajen met ontslag.
Zie, dat is nu 't gevolg van den
Klassestrijd volgens ons eerste punt:
De werkelijke grieven worden door 't
overvragen der arbeiders niet meer
gehoord en ter harte genomen; of om
'tweer plat te zeggen: De patroon
h.eft maling aan alle klachten en
willigt er geen een meer in. En hij
zegt: staat dje niet aan, dan ruk je
maar in.
Maar dan is de arbeider het kind
van de rekening. En we meenen gelijk
te hebben, door te zeggen en te her
halen: De Socialist is de vijand van
den werkman en op den duur brengt
hij alle actie, alle beweging, alle orga
nisatie voor beter loon in groot ge
vaar; in gevaar, dat ze op niets uitloopt;
of zoo ze al wat brengtdan vijand
schap en wrok tusschen werkgever en
arbeider.
De Socialist slaat alle vakbeweging
van welwillende arbeiders dood; ver
lamt ze. Daarom kunnen we niet
genoeg waarschuwen tegen de Socia
listische vakbewegingen we roepen 't
alle arbeiders, die organiseeren willen
toeOrganiseert U flink, maar houdt
er de Socialisten buiten. Laten die
zelf maar een vereeniging oprichten,
dan kunnen ze «eischen* zooveel als
ze willen.
- Daarom zijn we ook altijd zoo huive
rig voor die zoogenaamde neutrale
vereenigingen; want 'tis in de steden
een
een
dat
bijna een vaststaand feit,
neutrale vakvereeniging is
socialistische.
Kwansuis, om zieltjes te lokken en
te winnen, zegt men: we doen aan
geen godsdienst en geen politieken dan
is dat waar; maar waar ze wel aandoen,
blijkt als men maar eenmaal lid is.
Dan komt de socialistische aap uit den
mouw en dan blijkt, dat het wel om
loonsverhooging te doen was, maar
een verhooging, die bedoelt om over
een jaar of half jaar den «Kapitalist*
nog eens wat gouden schijven uit den
zak te halenom hem te raken, waar
men maar kan. Dan blijkt van geen
samenwerking met dien «uitzuiger*,
met dien «uitbuiters en hoe men den
werkgever nog meer betitelt, maar
van tegenwerking.
Het tweede punt wenschen we in
volgend artikel te behandelen.
Wordt vervolgd)
Mr. Verkouteren, lid en secretaris
van den Christ. Uistorischen Kiezers-
bond, sprak voor de propaganda club
«Groen van Prinsterera over Kies
recht Volgens 't Verslag in de Stan
daard stond hij tegenover uitbreiding.
Uitbreiding van kiesrecht vindt
in hem een tegenstander. Hij is
volkomen tevreden met 't tegen
woordig aantal. Het uit te breiden
zou beteekenen het kiesrecht in handen
te geven van de meest gevaarlijke
elementenvooral het proletariaat. Het
zou ook oorzaak zijn, dat nbg
meer dan tegenwoordig de beste
mannen en knapste koppen, die
meestal niet zoo populair zijn,
héél moeilijk een parlementszetel
zouden kunnen benaderen. Het
algemeen kiesrecht verbetert het
lot van de slechten boven dat van
de goeden, zegt spreker met Xen-
ophon.
Als 't verslag juist is, dan is de
historie in alle tanden met de door
ons gecursiveerde uitspraak in strijd.
Zelfs nu zien we in Rusland iets heel
anders en dezer dagen wees de Neder
lander, het orgaan van mr. Verkou
teren c s. er nog met eenige blijdschap
op, hoe al dat geroep om kiesrecht
kiesrecht niets beteekent, want, als
men het heeft, adres aan den Kauka-
sus, waarin de verkiezingen voor de
Duma (Russische Tweede Kamer) ver
leden week plaats hadden, dan wordt
er bijna geen gebruik van gemaakt.
't Is in Nederland geen haar beter.
Duizenden kunnen nog onder de
slechte wet van mr. v. Houten kiezer
worden, maar jawelals de Kiesver-
eenigingen, de propagandisten, de Pers
de trom nierroerden, kwam er van
die duizenden niet één op de Kiezers
lijst.
Ge kunt ze nog achterna loopen
met allerlei biljetten van Model dit
en Model dat.
En is er verkiezingiedere partij
houdt haar hart vast voor de gere
nommeerde «thuisblijvers.*
Hoe dus, bij zooveel lakschheid van
kiesbevoegden, mr. Verkouteren bang
is om 't kiesrecht in handen te geven
van talloos velen, die 't nu missen,
is ons niet duidelijk.
Bedoelde hijomdat er zooveel
lakschheid is, zooveel onverschillig
heid, geeft 't daarom nietdaar zouden
we wat voor gevoelen, want kiesrecht
is kiesplicht, en wie er geen moeite
of tijd voor over heeft om het te
krijgen of om te stemmen, wat moet
dan toch waarlijk zoo'n politiek-schuw
man met 't kiesrecht doen.
Maar dat bedoelt hij niet.
«Gevaarlijke elementen*«vooral
het proletariaat* zit hem dwars. Maar
ondertusschen uitsluitende de gevaar
lijke elementen, veegt hij met één
zwaai al de niet-gevaarlijke elementen
onder 't proletariaat ook weg; en
daarom gaat ons de uitspraak van
mr. Verkouteren veel te ver.
't Zou wel treurig zijndat de
»goeien« om de «kwajen* moeten
lijden.
Omdat er kaf in 't koren is, moet
de boer heel de wan maar op den
mesthoop werpen Geen eene boer,
die 't doetwant daar zou zijn beurs
onder lijden, en politiek gesproken
de socialistische «vogelen des hemels«
zouden er heerlijk van profiteeren of
gebruik maken.
Onzes inziens is nooit door eenige
Kieswet, uitgebreid of eng, er voor
te waken, dat er gevaarlijke elementen
komen. Zie naar de praktijk. Zijn
de Socialisten gevaarlijk? Ja. Zijn
ze kiezer? Ja. Zijn Bankdirecteuren
die een millioen of drie stelen, gevaar
lijk? Ja. Zijn ze kiezer? Ja. Hoe
veel booze, oproerige, oneerlijke, luie,
verkwistende menschen zijn er niet?
Zijn ze kiezer? Ja. Waarom niet,
en dat zou meer logisch zijn, het aantal
kiezers ingekrompen, als men zich
nu eenmaal plaatst op 't standpunt
van »'t gevaar* Gevaar is er altijd
maar om met de «kwaden* in het
proletariaat, ook de »goeden«, en dui
zenden zijn er gelukkig nog, uit te
sluiten, dat dunkt ons niet taktisch
en verstandig. Om het gevaar te
bezweren, moet een anderen weg
worden ingeslagen.
OVER DEN PRIJS DIE STALMEST OP ZOU
MOETEN BRENGEN.
My werd onlangs de vraag gesteld, of mem'n
stalmest wel met voordeel kon verkoopen, als
men daar per 1000 kg. f 3,— voor kon maken.
'kHeb toen gezegd, dat ik het tot dien prijs jin
geen geval zou doen, vooral niet, als de stalmest
versch is. Mij dunkt, het kan geen kwaad, hier
even te vertellen, op welke gronden mijne meening
steunde in dezen.
In 1000 kg, versche stalmest, zegt ons de land-
bouwscheikunde van Dr. Coops vinden we:
Ongeveer 750 kg. vocht.
212 humusvormende en stik-
stofhoudende stoffen.
38 minerale bestanddeelen en
zouten.
De stikstof houdende en de minerale bestand
deelen bevatten ongeveer:
4,2 kg. stikstof,
1,9 phosphorzuur,
5,0 kali,
4,5 kalk.
Dit viertal komt vooral in aanmerking, wan
neer we de waarde als plantenvoedsel van den
stalmest wenschen te beschouwen. Intusschen
zijn ze niet zoo maar te vergelijken met de stof
fen van dien aard, die we met kunstmest koopen.
Ze zijn (in stalmest) voor een heel groot deel nog
moeilijk oplosbaar en dus niet terstond door de
planten op te nemen. „Vooral geldt dit van de
stikstof", zegt Dr. Coops. En volgens proeven,
door den bekenden Wagner genomen, bedraagt
de hoeveelheid nuttig verbruikte stikstof in den
vorm van stalmest gemiddeld slechts 25 pCt.
Waar dus de stikstof in chilisalpeter op't oogen-
blik plm. 95 cent kost (by groote party en wat
minder) daar mogen we voor die in stalmest
niet meer dan 25 cent per kg. rekenen. Phos
phorzuur, kali en kalk willen we nu maar even
hoog noteeren als in superphosphaat, patentkali
en landbouwkalk. Per kg. kost het daarin onge
veer 23 cent, wat 't phosphorzuur betreft, plm.
27 cent, wat aangaat de kali en bijna 1 cent,
waar 't de kalk geldt.
Onze rekening wordt dan aldus:
4,2 maal 25 cent is f 1,05
1,9 23 0,44
5 27 1,35
4,6 1 0,04'/.
Totaal is f 2,88'/,
Wy biyven derhalve nog iets beneden de f 3.
Maar daar staat tegenover, dat we nu ook nie
mendal in rekening brachten voor de zooge
naamde humusvormende bestanddeelen. En deze
mag men zoo maar niet wegcy feren. Zij hebben
ongetwijfeld groote waarde, 't Is waar, zij kunnen
de planten niet van voedsel voorzien, maar zij
hebben eene andere werking; zij maken namelyk
zoo lezen we in Dr. Coops' boven aangehaald
boek zware gronden losser, warmer en meer
toegankelijk voor de lucht. En in de al te lichte
gronden verhoogen ze de vastheid en 't water
houdend vermogen. De stalmest is dus niet
alleen drager van plantenvoedsel, hij is tegelyk
een uitstekend middel, om de gesteldheid van
den bodem te verbeteren. En de laatste eigen
schap is meer waard dan een paar dubbeltjes per
1000 kg. Daarop steunde mijne meening, dat het
niet verstandig zijn zou, 1000 kg. versche mest
voor slechts f 3 te verkoopen. M.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst
Antwoorden of mededeelingen
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
23. Kan uit krijt kalk verkregen worden
24. Heeft kaf veel bemestingswaarde
Antwoorden en mededeelingen.
21. Waarom paardenmest warm heet en koemest
koudT Omdat de eerste veel meer broeit aan
den hoop dan de tweede. Er zit in paardenurine
veel meer stikstof dan in die van koeien.
22. Spinazie nu al zaaien? Toen deze vraag
gesteld werd, zou men 't gewaagd hebben. Doch
op 't oogenblik, dat de lezers ze onder deoogen
kregen, zullen velen wel effen met den vinger
tegen 't voorhoofd getikt hebben en gedacht:
is de vrager niet al te goed? Maar als 't zoo
vriest als Dinsdag 22 en Woensdag 23 dezer, dan
zaait men niet en denkt ook niet aan zaaien.
Intusschen is spinazie wel 't eerst aan de beurt.
Het ontkiemt al by betrekkelijke lage tempe
ratuur en groeit gauw een weinig.
Statendistrict Oud-Beijei'land.
In de Hoeksche Waard zal de Staten
verkiezing een eigenaardig karakter hebben.
Aftreden moeten twee ledenéén liberaal
den heer L. Overwateren één antirevolu
tionair, de heer J. L. Verhoeven. Beiden
zijn op het eiland mannen van positie en
van invloeden geen der partijen ziet
kans om beide zetels voor zich te winnen.
Immers vast staat voor de antirevolutionairen
dat de heer Overwater niet uit de Staten
kan worden geweerden vast voor de
liberalen, dat dit ook niet lukken zal met
den heer Verhoeven.
Onder deze omstandigheden lijkt ons het
gerucht nog niet zoo onaannemelijk, dat
nl. bij liberalen en antirevolutionairen het
voornemen zou bestaan om geen strijd te
voeren bij de liberalen om tegenover ons
aftredend lid, den heer Verhoeven, geen
candidaat te stellen >en bij de antirevo
lutionairen om tegenover den heer Overwater
met geen caadidaat uit te komen.
Of het gerucht waarheid bevat dit
is thans nog niet uit te maken. Doch dat
het iets aantrekkelijks heett, kan moeilijk
worden betwist. Immers, vast staat over
en weer, dat de heeren Overwater en
Verhoeven toch herkozen worden waarom
dan zoo vraagt men zich druk te
maken
Intusschen is het zaak door onze partij
alle zeilen bij te zetten. Het meerendeel
der bevolking van de Hoeksche Waard
is orthodox roomsch katholieken vindt men
er niet, behalve in de gemeente Oucl-
Beijerland; en Chistelijk-historischen zijn
er ook vrijwel onbekend. Indien de leiders
van onze partij taktisch optreden, wat van
hen trouwens te verwachten is indien thans
gezorgd wordt, dat alle menschen van onze
richting op de kiezerslijst komen dan
is niet slechts de zetel van den heer Ver
hoeven verzekerd maar dan als de Hoeksche
Waard bij een eventueele Kamerverkiezing
meer stemmen op den autirev. candidaat
kunnen uitbrengen dan in 1905 het geval
was, toen een paar gemeenten uitge
zonderd indeidaad het stemmental voor
ons niet schitterend was.
Hard werken zal dus de boodschap zijn.
De heer De Wilde van Den Haag trad
er reeds in enkele gemeenten op in flink
bezochte vergaderingen.
DUITSCULAND.
Zou Von Bülow werkelijk op een hem
welgevallige meerderheid in den Rijksdag
straks mogen rekenen
We wagen ons aan geen voorspellingen,
maar de eerste stem busresultaten zijn zeer
gunstig voor de regeering. Het is wel
niet zwart dat verkiest, gelijk Von Bülow,
althans zijn liberale keurkorps, het liefst
had gezien doch met een gevoelig verlies
van rood wordt de kracht der oppositie
óók gebroken. En nu, de socialisten zijn
geducht aan het verliezen, terwijl we voor
de roomsche staatspartij tot op dit oogen
blik nog niet één verloren zetel hebben te
boeken.
De bestaande leerplichtwet voldoet in
de Fransche Republiek al even weinig als
die ten onzent. Veel omslag, een hoop
last, en zeer povere resultaten. E11 daarom
heeft de regeering nu bij de Kamer een
ontwerp ingediend tot wijziging der wet
van 1882.
In de toelichting wordt gezegd, dat het
aantal analphabeten blijkens de jongste
statistiek wel 4.8 pet. van de manneliike
en 6.3 pet, van de vrouwelijke bevolking
bedraagt, maar dat die cijfers wel tot 25
a 80 pet. zouden stijgen, wanneer ook het
aantal werd meegeteld dergenen, die slechts
gebrekkig lezen en met moeite hun naam
schrijven kunnen. De voornaamste schuld
hieraan wijt de regeering aan hef toezicht
op het schoolbezoek door de bij de wet
ongestelde commissiën, én aan het feit dat
n 14,000 van de 36,000 gemeenten des
lands zoodanige commissiën niet eens zijn
benoemd.
Donderdag heeft de Kamer met 358 tegen
125 stemmen een wetsontwerp aangeno
men, bepalende, dat de scheiding van tafel
en bed na drie jaren zal overgaan in alge-
heele echtscheiding, wanneer een der par-
tijeu zulk# verlangt.
Jaure» wil weer eens zijn pijlen op
Rusland afschieten. Hij heeft bij de Kamer
een aanvrage ingediend tot interpellatie
over buitenlandsche fondsen, die een gevaar
opleveren voor de geldmiddelen der Repu
bliek. Hfj zal Maandag verzoeken, deze
interpellatie zoo spoedig mogelijk aan de
orde te stellen. Men begrijpt wat er komen
kan. Maar de regeering zal niet veel moeite
hebben om zich den lastigen interpellant
van het lijf te houden, tenzij de socialist
kan aantoonen, dat Frankrijks regeering
weer op de een of andere manier den
Russischen bondgenoot financieel wil ster
ken.
De prefect van Morbihan en geueraal