Woensdag 12 December 1906.
21sle Jaargang JS°. 1197.
voor tie %ui<Hioll<iiid*rlie en üeeuwsche Eilanden
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
Alle Stikken voor «ie MSeiSaetie bestemd, Adverteiatiën en verdere Administratie franco toe te «enden aan den Uitgever.
25sle LIJST
Be Gasfalirieb, bron van
luist en ergernis.
li
Tuin- en Landbouw.
Uit de Pers.
Buitenland.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
ifzonderlyke nummers 5 CeHt.
UITGEVER
Telefoon Intercomm. No. 3.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
1 Boekaankondiging 5 Cent per regel en i/3 maal.
1 Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Grooto letters en vignetten worden berekend naar de plaatsraimtedie zij beslaan.
1 Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
vati de 28de Jaar-Collecte voor de
Scholen met den Bijbel.
Transport f84.771.61
Loppersum120.—
Warffum met Breede en üsquert 187.16
Hallam216.
Hoornsterzwaag met Jubbega,
SchurlDga en Hemrik 12.
Lippenhuizen met Gorredijk(G. K.) 4.80
Terwispel (G. K.)7.50
Tjummarum53.—
Wolvega met Oudelemmer, Nije-
lemmer, Sonnega, De Blesse,
Oldeholtwoude jNijeholtwoude en
Ter Idzerd55.05
DwingeloometLeggeloenLee(G.K.) 15.—
Roden (G. K.)23.—
Hasselt117.54
De Krim bij Lutten (G. K.) 75.35'/i
Doornspijk90.277,
Bunschoten95.06
Doorn met Maarn198.37
Maartensdijk met Groenekan en
Blauwkapel (G. K.)11.66
Zandvoort15.71
Groote Lindt23.50
Hoek yan-Holland69.—
Scheveningen279.287,
Schiedam 185.40
Zevenhoven met Achttienhoven 23.
Nieuwdorp (G. K.)24.32
Schoondijke (G. K.),151.
Dussen (G. K.)30.75
Totaal van 625 Locale Comités f86.855.347.
Waar niets staat aangegeven is de collecte aan
de huizen gehouden.
Te Loppersum is behalve de TTniecollecte nog
eene collecte gehouden voor het te kort, die
148.25 opbracht.
De Unieeollecte is te Hoornsterzwaag gehouden
door de leden eener Jongedochtersvereeniging.
Onder de Uniecollecte is begrepen een Nagift
van f 2.50.
Te Doornspijk is in de Ger. Kerk in het afge-
loopen jaar voor de school nog f 80 28'/, gecol
lecteerd.
Onder de Unieccllecte te Maartensdijk is eene
Nagift van f 2.50 begrepen.
Onder de Uniecollecte te Schoondijke is eene
Nagift van f 15.begrepen.
Nog 2 lijsten kunnen gewacht worden. Och
waren alle Correspondenten even vlugl Wat zou
dat heerlijk zijn!
Een nieuwe gasfabriek moet con-
curreeren met de oude.
Maar dat zal slecht uitpakken.
De nieuwe gasfabriek krijgt deOpen-
bare Scholen en de Straatverlichting,
plus nog eenige leden van den Raad,
een logementhouder en wellicht nog
een paar menschen, die onder den
duim zitten.
En al de anderen blijven bij de
oude
Waarom? Omdat ze goed en goed
koop behandeld worden; omdat nie
mand zoo dwaas is om ten gerieve
van eenige vijanden van de gasfabriek
in zijn huis te laten breken en rom
melen.
Omdat niemand der burgers, die nog
wat redelijk gevoel heeft, er nooit aan
zal meedoen, om den heer Adriaans
te ruineeren en daarmee zijn vrouw
en kinderen in ellende te storten.
Wie dat durft, is geen mensch;en
wee hem, als hij eens voor soortgelijk
geval komt te staan. Hij is waard
vertrapt te worden, zooals hij een
ander in den put getrapt heeft.
Ja, als de nieuwe fabriek komt,
zal er een bittere strijd gestreden
worden.
Een strijd van burgers tegen de
Burgemeesterstegen de Raadsleden,
die den moed hadden om vóór de
nieuwe fabriek te stemmen.
Die nieuwe fabriek zal een wanorde,
een onrust in de Gemeenten brengen,
een strijd, een twist, zooals er nog nooit
een is geweest.
Want dat kan een kind wel begrijpen,
■de heer Adriaans vindt zijn brood in
de fabriek en werkt met klein kapitaal,
en heeft dus in die twee omstandig
heden een machtig middel om het
uiterste te doen ten gerieve van zijn
klanten, die dat natuurlijk zullen
waardeeren en in daden zullen toonen.
En daarnaast staat dan die hatelijke
nieuwe fabriek, opgericht uit haat en
wrok van eenige heeren tegen den
heer Adriaans, opgericht van de dure
belastingcenten ook dier burgers, welke
den heer Adriaans beslist en zeker
getrouw blijven, al is 't niet om hem,
dan om zijn vrouw en kinderen. Daar
staat dan dat nieuwe pronkstuk van
haat ennijd; bijpassen, bijpassen, 'teene
jaar voor, en 't andere jaar na. Daar
staat dan dat sieraad van Middelharnis
en Sommelsdijk met den heer Sneep
als directeur, van wie vermoed wordt
door alle burgers, dat hij alle gegevens
en alle stukken der oude fabriek aan
de Burgemeesters in handen heeft
gespeeld, waarover terecht ieder zich
dagelijks ergert, dat deze man nu nog
in dienst is als technisch raadgever
voor beide Gemeenten.
Daar staat ze dan dat pronkjuweel
van ouden wrok en broodrooverij
En bijpassen, mijnheer! betalen elk
jaar meer! want 'tding brengt de
rente| niet op, laat staan de aflossing.
Zie, zoo zal er een strijd ontstaan
tegen de Burgemeesters, en Wet
houders, die geweldig is; tegen Raads
leden, die ons dat vrachtje hebben
thuis bezorgd, waar ze nota bene
moesten zorgen, dat de belasting zoo
laag mogelijk bleef; voorstanders van
de oude fabriek tegen de tegenstanders.
En daarom wilden we„van meet af®:
taxatie; en weigert men die, dan een
redelijk bod.
De heer Adriaans diene afgekocht
te wordenmaar ook de heer Sneep
kan niet gehandhaafd blijven en late
men dan met een nieuwen directeur
de gekochte oude fabriek verder stoken
op billijke voorwaarden.
Dan komt er rust. Nu reeds is er
onrust, wrijving, boosheid en als de
heeren Overheden dat niet weten, dan
wenschen we ze zeer ernstig te waar
schuwen; want 't loopt verkeerd uit
't Wordt door de Gasfabriek op den
duur een verbitterden strijd tegen de
Burgemeesters. Aanvaarden zij dien
strijd tegen de Gemeentenaren en de
redelijk denkende Raadsleden; fiat!
ze moeten 't wetenmaar laten ze zich
bedenken.
De Ambachtsschool is gebouwd en
wij zijn er sterke voorstanders van, maar
de antipathie er tegen wordt grooter
onder 'tvolk; en nu weer zal men
't vuurtje gaan stoken door de stichting
van een nieuwe Gasfabriek. Zoo maakt
men haken en oogendoch 't kruikje
gaat zoolang te water, dat ze breekt,
't Wordt van een strijd over zaken,
een strijd tegen personen! Wil ge
waarschuwd wezen, mijne heeren!
Napoleon was machtig, maar toch
vond hij een St. Helena.
Een li roc is ure.
Heeft de schrijver der Brochure,
en we citeerden dat reeds, gewezen
op onze bloeiende goud- en zilverin
dustrie, waarin vóór 30 jaar nog ruim
1800 menschen werkten in Amster
dam op verdwenen touwslagerijen,
leerlooierijen, papierfabrieken, kuipe
rijen enz., hij vervolgt aldus:
Het vrijhandelstelsel verslapt niet
alleen het volk in zijn geestkracht,
het verstompt het ook in zijn begrip
pen van eerlijkheid en kweekt niet
alleen luiheid maar ook zedeloosheid
aan.
De splinter van voorheen, die de
wol bereidde, is overbodig geworden
door den invoer van een surrogaat,
waarvan luttel of geen invoerrechten
worden geheven, en aan dat artikel
kan men alweer de zegeningen van
het vrijhandelstefsel bespeuren
Dit houdt ook de keuring van levens
middelen tegen, bevordert de meel-
vervalsching, laat het importeeren toe
van limonade surrugaat, kortom
het bevordert alles, wat voor een volk
schadelijk en schandelijk is.
Bovendien belet het een breede
ontplooiing der Volksconcientie, want
waar de gelegenheid zich voordoet,
steelt men tot zelfs de producten op
kunst en litterair gebieden zij, die
zich kanten tegen de Berner Conven
tie, roepen met hartroerende eenstem
migheid uit»welk een zegen, welk
een genot, welk een voordeel vloeit
voort uit het vertalen der werken van
buitenlandsche schrijvers«, en wiegen
zich al stelende lekkertjes in slaap.
Leve het vrijhandelstelsel!
Mercurïus was bij de Grieken de
god van den koophandel maar tevens
die van de dieven in alles wordt die
stelling bewaarheid door de toepas
sing van ons vrijhandelsbegrip. De
naweeën van een goedkoop tarief doen
zich overal en in alle takken van nij
verheid gevoelen
Ieder Nederlander, die produceert,
wordt er de dupe van
Ie. het is regel geworden dat de
bnitenlandsche fabrikant door
onze winkeliers wordt voorge
trokken
?e. waar liet Nederlandsche pro
duct zich staande houdt tegen
over den vreemdeling, geschiedt
dit ten koste van zijn concurent.
In geen geval kan de industrieel,
die geen kapitaal bezit, zich op de
been houden, en op den duur moet
zelfs de kapitalist fabrikant er ook
ondereen der oorzaken van het
oprichten van naamlooze vennoot
schappen, die thans als paddestoelen
uit den grond oprijzen.
Tal van familiën in ons land ver
armen en ze kunnen aan niemand
met eenige hoop op verbetering hun
nood klagen.
De machtige vrijhandelaar viert in
dolzinnigheid hoogtij, niets en niemand
ontziende, en wetten, die daaraan
paal en perk stellen, zijn er niet in
Nederland. De faillissementen nemen
bij den dag in aantal toe, en er zijn
helaas zoo velen, die speculeeren op
den ondergang van hun evenmensch.
Hier ontbreekt een wet, die den
industriëelenarbeid beschermtWach
ter, wat is er van den nacht?
VAN EEN BEMESTINGSPROEF OP AARDAP
PELEN.
Bij den heer A. L. van Dorsser op Rozenburg
werd dit jaar onder mijn toezicht eene proef
genomen om 't werk te vergelijken van ammo-
niak-superphosphaat eenerzijds en superphos-
phaat met chilisalpeter anderzijds op aardappelen.
Tot dat doel werd een akker (158 roeden of
iets meer dan een kwart bunder) voor de ééne
heift bemest met 75 KG. superpbosphaat pi. 25
KG. chilisalpeter, terwijl de andere helft naast
75 KG. super 19 KG. zwavelzuren ammoniak
ontving.
Zoodat de giften phosphorzuur stikstof op de
beide proefperceelen nagenoeg dezelfde heeten
mochten. Maar 't resultaat was niet 't zelfde.
Want bet perceel, dat men de stikstof gaf in den
vorm van chili, bleef langer groen en liet zich
al van uit de verte van het andere onderkennen.
Bij 't delven bleek er de opbrengst:
197, HL. aardappelen
10 7» poters.
17, kriel,
terwijl men van het andere stuk oogstte
167, HL. aardappelen,
11 poters,
17, kriel.
Zoodoende kon het geldelijk voordeel van 't
chilisalpeter perceel, trots den lagen prijs der
aardappelen op f 7 hooger geschat worden, dan
dat van het ammoniak superphosphaat per
ceel. Ongerekend over 1 HA. zou dit dus pl. m.
8 m. f 7 is f 56 worden. Voorzeker een bedrag,
dat wel de vraag doet rijzen zou het geen zaak
zijn, dat door meerderen eens werd beproefd,
om 't resultaat van ammoniak-superphosphaat
(gelijk dit in onze streken nog al vaak gebezigd
wordt op aardappelen) te vergelijken met dat,
wat verkregen wordt, bij het vervangen van den
zwavelzuren-ammoniak door chilisalpeter?
Ik meen van wel.
En gij, m'n waarde lezer
G. VAN DER MOLEN.
Landbouwonderwijzer.
Vlaardingen, Dec. 1906.
Tuinbouwvereeniging „DE ZUID-HOLLAND-
SCHE EILANDEN," gevestigd te Rotter
dam, goedgekeurd by Koninklijk besluit,
d.d. 16 Mei 1905, no. 48.
Naar aanleiding van het besluit der Algemeene
Vergadering van 29 November jl. die hetgevolg
was, van eene gecombineerde vergadering van
HH. Rotterdamsche Exporteurs met het Hoofd
bestuur van de Tuinbouw-vereeniging „de Zuid-
Hollandsehe Eilanden," is besloten om vanaf 17
December e.k. groote Export veilingen te doen
plaats hebben en deze geregeld 8 maal per week
te doen plaats vinden in het gebouw „Caladonia"
N.Z. 41 te Rotterdam en wel Maandag, Dinsdag
en Vrijdag des vóórmiddags 10'/, uur. Voorloopig
van de w.v. producten, juin, aardappelen en
wortels.
Van Juin zal 27, ets. per baal veilingskosten
worden berekend.
Van aardappelen zal 4 ets. per baal veilingkos-
ten worden berekend.
Van wortels zal 2 ets. per baal veilingskosten
worden berekend.
De vracht komt voor rekening van den kweeker,
de contróle op uitladen voor den Directeur-Boek
houder.
Met volstrekte meerderheid van stemmen werd
sympathie en steun toegezegd door H.H. Rott.-
Exporteurs en van de leden der Tuinb.-vereeni-
ging de „Z.-H. Eilanden" werd met algemeene
stemmen het voorgenomen doei toegejuigd.
In opdracht van het geacht Hoofdbestuur der
Z. H. E. verzoek ik U beleefd, deze voor U zoo
gewichtige zaak te willen steunen door flinke
Export-toezendingen. Ieder blijft meester over zijn
producten, daar dezelve kunnen worden opgehou
den. Hiervan moet worden kennis gegeven aan
den Directeur Boekhouder, die zelfs geen handel
in Uw producten mag drijven volgens art.2der
Reglementen. De Veiling-opbrengst wordt U na
de veiling onmiddelijk na attrek van de onvermij
delijke kosten toegezonden, met bijvoeging van
Copie Veilingsbrief. De Nieuwe Directeur-Boek
houder zal alles in 't werk stellen uw belangen
te behartigen. Zoowel ter veiling als bij de con
tróle. Hij wenscht U echter op't hart te drukken,
steeds toe te zien op goed gesorteerde eerlijke
waar, doch ook op gewicht.
Het zal den Directeur aangenaam wezen, om
trent het belang der Exportveilingen en kleine
veilingen te komen spreken ten Uwent, gelieve
hem daarvoor tijdig in kennis te stellen, zoodat
de werkzaamheden er hier ter plaatse naar kun
nen geregeld worden. In het belang der zaak
raadt hij U aan voor bekendmaking zorg te willen
dragen, zoodat zijn uiteenzettingen omtrent vei
len op finantieel en moreel gebied onder gehoor
komen van vele belangstellenden.
Gelieve aan het kantoor der Veiling Persoons-
dam, Rotterdam uw schrijven te richten op hoe
veel balen men van U rekenen kan op den 17,
18 en 21 December e.k. en vervolgens iedere
Vrijdag vooruit, zoodat, den Directeur vroegtijdig
den heeren Exporteurs daarvan in kennis kan
stellen.
De Producten worden geveild in het gebouw
„Caladonia", Haringvliet N.Z. Rotterdam.
Namens het Hoofdbestuur der Tuin-bouw-
Yereeniging „de Zuid-Hollandsche Eilanden,"
De Directeur-Boekhouder,
HERMAN VOGEL.
Vraagbaak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of mededeelingen
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrokking hebben.
Vragen.
9. Is laagveen 't zelfde als moerasveen
10. Waarom moet men bij 't vervoederen van
erwtenstroo nog al voorzichtig zijn?
Antwoorden en mededeelingen.
7. Magnesium Dat is een metaal. Net zoo
goed als ijzer, koper, goud enz. Maar 't komt
niet vrij voor in de natuur, 't Is gebonden aan
andere stoffen. Magnesiumzoufe» komen er in
de aardkorst voor. Sommige „kalizouten" zoo
als men die in de Stassfurter bekken vindt zjjn
ook rijk aan magnesiumverbindingen. Zwavel
zure kali magnesium b. v. bevat er vrij
wat van.
8. Waar lurfetrooisel koopen Te Rotterdam
vindt men het hoofdkantoor van „De Griendts-
veen Mosslitter Compagnie" een van de groote
maatschappijen, die zich ten doel stelt, 't grauw-
veen te verwerkon tot turfstrooisol. Wanneer de
geachte vrager zich tot dit hoofdkantoor wendt,
zal hij stellig wel aan 't goede adres zijn.
Een juiste opmerking.
Mr. Troelslra heeft Zaterdag in de Kamer
eene opmerking gemaakt, welker juistheid
moeilijk kan betwist worden.
De socialistische leider was van oordeel
dat in het inroepen van Gods zegen in de
Troonrede niet thuis behoort en zeide
hij, o.i. zeer ad rem
»het is eene inconsequentie van den
heer Borgesius, die scheiding van gods
dienst en politiek wil, om zulk een passus
in de Troonrede op te nemen.c
Inderdaad, Mr. Troelstra gij spreekt de
waarheid
Al verheugen wij er ons over, dat de
Nederlandsche liberalen thans nog zoo
handelen, inconsequent is het.
Der liberalen »Staat« is los van God.
Dit wil volstrekt niet zeggen dat ze,
hoofd voor hoofd, eeu oneerbiedige posi
tie tegen God Almachtig wenschen in te
nemen.
Neen, dat werd onzerzijds nimmer be
weerd.
Maar wie met Prof. van der Vlugt, en
Mr. Beaufort bijv. van meening is, dat
>Godsdienst« alleen thuis behoort in de
binnenkamer, moet, wil hij consequent zijn,
Gods heiligen naam uit de Troonrede
schrappen.
De Staat, als Slaat, moet God ignor-
reeren, doen alsof Hij niet bestaat.
Dat is, Mr, Troelstra heeft volkomen
gelijk, de consequentie van het liberale
beginsel.
Maar des te duidelijker komt op die
wijze uit, dat wie de souvereiniteit Gods
over alle dingen erkent, wie belijdt, dat
de Oveiheid is Gods dienaresse, onmogelijk
de hand aan de vrijzinnigheid kan reiken.
De antithese bestaat. Door geen vrij
zinnige redenaars is de werkelijkheid weg
te redeneeren.
De liberalen en socialisten belanden,
willen zij consequent zijn, bij den God-
loozen Staat.
De Christelijke partijen daarentegen
vragen eerbiediging en erkenning van het
gezag, dat God Almachtig ook op het
gebied van den Staat heeft.
Vrije Fries.)
VAN DEN BALKAN.
De Europeeaehe bevelhebber der po-
litietroepen in Macedonië, de ltaliaansche
generaal De Giorgis, heeft in het laatst
van November de bevelvoerende officieren
in de verschillende afdeelingen bijeen
geroepen om over deD toestand te be
raadslagen en op hun eerste bijeenkomst
die Dinsdag vorige week gehouden werd,
gaven ze eenstemmig als hun opinie te
kennen, dat de toestand in één woord
treurig is. Allen getuigden, dat krach
tige maatregelen noodig zijn, om een
einde te maken aan de moordpartijen.
De feiten schreien ten bemol. Telkens
en telkens hoort men van nieuwe schand
daden. In ontzettende eentonigheidzeggen
de opsommingen. Zooveel mannen gedood,
zooveel vrouwen en kindereu vermoord,
zooveel lijken geschonden.
De wandaden van den rassenhaat
worden dagelijks erger en ergerlijker.
En de gisting onder de Balkan-volkeren
neemt hand over hand toe. Te Sofia
heerscht een zeer verbitterde stemming
