Woensdag 28 November 1906.
Antirevolutionair
21sle Jaargang N\ 1193.
Orgaan
voor de Knldhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
Alle bukken voor «Ie Kedaetie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
fl
Vraagbaak.
Antwoorden of mededeelingen
laiitenland.
FRANKRIJK.
Plaatselijk Aieuws.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland hij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOMMÈLSBIJH.
Telefoon Intercomm. No. 3.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal.. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nur.
23ste LIJëT
van de 28ste Jaar-Collecte voor de
Scholen met den Bijbel.
Transport f 77,018,18'/^
Den Andel (gem. Baflo) 28.00
Oldehove met Niehove 106,60
Oude-Pekela (per lijst) 170,95
Zoutkamp met Niekerk v 75,60
Hattum c.a. (G. K.)6,68'/j
Hijlaard met Beers, Mantgum, Sehil-
laard, Weidum, Jorwerd en Huins
Oudega, (Wijmbr.) met Idsega en
Sandfirde72,00
Zuidwolde (Dr.)60.35
Den Ham met Linde, Daarle, Egede
en Meerle (G. K.)30,13
Aalten met Lintelo, Barlo en Bre-
devoort294,35
Doesburg met Angerlo, Lathum, Bahr
Bingerden en Giesbeek 132,45
Geldermalsem met Buurmalsen,
Tricht en Meteren
Hien met Doodewaard 376,75
Nijmegen met St. Anuen, Hees, Groes-
beek, Beek, Neerbosch, Weurt, Ha-
tert, Ubbergen, Milligen, Beuniu-
gen, Lent, Bimmel en Eist 663,95
Oosterbeek213,47
IJzerlo (gem. Aalten- 80,08
Zutphen442,07'/,
Schalkwijk en Het 8oij (giften) 22,50
Ameide met Tienhoven. 178,10
Hillegom161,50
Middelharnis met Sommelsdijk. 289,54'/,
Rhijnsburg250,40
Klundert met Moerdijk (G. K.)284,94
Vrijhoeve Capelle met 's Grevelduin-
Capelle
Loonschendijk en Waspik 32.00
Woudrichem met Oudendijk 90,84'/,
Totaal van 575 Locale Comités f 81,081,45'/,
Waar niet9 staat aangegeven is de collecte
aan de huizen gehouden.
Te 's-Gravenhage is behalve de Uniecollecte
in het afgeloopen jaar nog f 4300 gecollecteerd
door de Centsvereeniging tot steun der vier
scholen der Ned. Herv. Gem. Die Centsvereeni
ging telt 5150 leden en heeft in de 10 jaren van
haar bestaan f 34150 bijeengebracht, dat zijn
3415000 centen. Alweer een bewijs, dat veel
kleintjes één groote maken.
Te Oude Pekela is behalve de TJniecollecte
nog ingeteekend voor eene som van f 1000 voor
een nieuw schoolgebouw.
Te den Ham is behalve de Uniecollecte nog
in het laatste half jaar f 243 ontvangen in de
busjes in de Geref. Kerk. Voor de te bouwen
Chr. school is aldaar ingeteekend voor pl.m
f 2500.
Op eeD der circulaires lazen wij de Uniecol
lecte is afgeschaft". Wij zullen den naam van
het L. C., dat ons zoo bitter teleurstelde, ver
zwijgen en het nog niet schrappen, in de hoop,
dat het Bestnur tot inkeer zal komen en zal
leeren verstaan, dat de Uniecollecte eene dank
bare herinnering is aan het Volkspetitionnement
van 1878.
Een ander Bestuur, dat ook een dergelijk be
sluit had genomen, is tot onze vreugde reeds
op dat besluit teruggekomen en hoopt een vol
gend jaar weer te toonen, dat die dankbare her
innering een dure plicht is voor allen, die de
school met den Bijbel liefhebben.
Onder de Uniecollecte te Klundert is f 6,22
uit Moerdijk begrepen.
Wegens bijzondere omstandigheden kon de
Uniecollecte dit jaar niet gehouden worden te
Hijlaard en te Geldermalsen c.a.
R. DERKSEN,
Secretaris der Unie.
Man de Landweer de
mobilisatie dekken f
Het dekken der mobilisatie is een
hoogst belangrijke taak, omdat het
beoogt den vijand buiten de grenzen
te houden, z oolang het eigenlijke leger
nog niet geheel actief kan optreden.
Die taak eischt veel menschenlevens,
omdat 't er natuurlijk den vijand om
te doen is, om zoo spoedig mogelijk
goede strategische punten, gevechts
plaatsen te krijgen omdat 't er hem
alles aan gelegen ligt, dat spoorbruggen
niet worden verbrokendammen,
wegen voor automobielen niet worden
versperd door ijzerdraad als anders
zins dat, in één woord hem den weg
naar 't binnenland niet wordt belem
merd, maar hij na de oorlogsverkla
ring in een, twee uren al die punten
heelt bezet, die hem noodzakelijk
voorkomen voor een mogelijk eerste
victorie in een eersten slag,
Ran de Landweer daar nu dienst
voor doen, is gevraagd. We geven 't
woord aan de Telegraaf, die dit er
van zegt;
Nu is men ten onzent op het aller
ongelukkigst denkbeeld gekomen, om de
toch meestal uit gehuwden en huisvaders
bestaande landweerbataljons met dit zoo
ontzettend veel verliezen opleverend
baantje te belasten1
»Overal elders wordt de landweer eerst
na het leger gemobiliseerd, en dan belast
met alle het minst gevaar opleverende
opdrachten. Zeer terecht zeide keizer
Wilhelm indertijd»Geen huisvaders in
het leger der éérste linie.En wat doen
nu wij, Nederlanders, niet zonder reden
dikwijls de Chineezen van Europa ge
noemd Wij zenden pardoes
onze huisvaders het eerst van allen in
het vuur, en dat om een opdracht te
vervullen, waartoe ze wegens de groote
verliezen niet mochten gebruikt worden,
en waarvoor ze, als zijnde er niet toe
ingericht en geoefend, ook niet geschikt
zijn, terwijl massa's jeugdige en uitste
kende krachten, welke slechts op eenige
organisatie wachten, van alle diensten
bevrijd zijn, door een gunstig lot, gevolg
eeser legerorganisatie, lijnrecht indrui-
schende tegen art. 18o onzer Groudwet
»Wij zeggen, dat de landweer niet in
staat zal zijn, deze eigenaardige taak naar
behooren uit te voeren, omdat het dit
troepenkorps in dezen ontbreekt aan de
vóór alles noodige instracties, oefeningen
en terreinkenniswant waarin bestaat
hier de opdracht
>Op het eerste bevel uit 's Gravenh age
moet binnen enkele uren meer tijd mag
zeker niet verloren gaan de voor
mobilisatiedekking bestemde troepenmacht
overal langs de grenzen en kusten, niet
alleen hare posities ingenomen hebben,
welke reeds in vredestijd door den staf
eenigszins behooren vastgesteld te zijn,
maar moeten ook hals over kop alle toe
gangswegen der grensdistricten bv. voor
het berijden met automobielen onmogelijk
gemaakt wordendoor aanbrengen van
draadversperringen, het vellen van langs
de wegen staande boomen, het opbre
ken van kleine bruggen enz. enz. Het
nieuwe vervoermiddel, de automobiel, zal
nl. bij den opmarsch der vóórlegers onzer
groote buren een rol gaan spelen, waar
van men zich nog maar geen goed
denkbeeld schijnt te kunnen vormen.
Was het voorheen voldoende, eenige
spoorwegviaducten te laten springen, en
alzoo een heele vertraging in het vervoer
van vijandelijke infanterie te veroorzaken,
de vlugge automobiel, aan geen rails
gebonden, zal in dezen de taak der
spoorwegen, zij het ook voor een klein
gedeelte, overnemen en zoo spoedig
mogelijk detachementen infanterie ver
voeren, welke overal in actie kunnen
gesteld worden om verwarring te brengen
in onze organisatie van tegenweer. Verder
moet zulke troepenmacht zorgen, dat
paarden en rollend materieelin de
grensdistricten aanwezig, zoo spoedig
mogelijk naar het binnenland vervoerd
worden; zij behoort schepen en vaartuigen
en alle materieel, den vijand kunnende
dienen voor bruggenbouw en transport,
onmiddellijk te vernietigen of onbruik
baar te maken, en soortgelijke opdrach
ten meer.
>Nu begrijpt een kind, dat alleen
plaatselijk wonende en ingedeelde grens
troepen, wier aanvoerders reeds in vredes
tijd nauwkeurige aanwijzingen, hoe te
handelen, van onze beroepsofficieren
ontvangen hebben, waarvan ieder man
als 't ware volkomen met zijn functie
vertrouwd is, tijdig zulke zooveel spoed-
eischende opdrachten met succes kunnen
vervullen, en dat onze landweer met hare
twee oefeningen in de vijf jnren ergens
in de hei, daar totaal ongeschikt voor is
Ons lijkt deze critiek op de Land
weer als orgaan tot dekking der mo
bilisatie zeer ter zake.
Hypotheekliaiikeü.
Hypotheekbanken komen in een
slechten reuk. Het vertrouwen is in
de laatste jaren geschokt door de
geweldige catastrofen (ongevallen), die
zij ondergingen en waardoor honder
den in geldelijke ongelegenheden
kwamen, zoo nog niet erger, en wat
thans voor de Rechtbank verschijnt
nl. de treurige figuren in de Hol-
landsche Hypotheekbank, zoo beschul
digden als medeplichtigen, is van zulk
een afschuwelijken aard, van zoodanig
misdrijvend karakter, dat men zelfs
bij de beste Banken nog schuchter
zou zijn om er zijn geld te brengen,
ziende hoe listig en vermetel de waar
heid en leugen kunnen opgeborgen
worden om eigen zak te spekken,
Commissarissen van toezicht zand in
de oogen te strooien en Adviseurs
(raadgevers) te misleiden.
Geen wonder dan ook, dat sommige
Banken door heel 't Land circulaires
hebben verspreidwe denken hier
aan de Groningscbe en Zeeuwsche
waarin ze uit een zetten, hoe haar
administratie en boeking loopt; hoe
belet kan wurden dat uitgeloote pand
brieven weer worden uitgegeven hoe
de boekhouding over gesloten hypo
theken, renten, aflossing; loopen moet
en loopt, om de kleinste onregelma
tigheid aanstonds te zien.
En zoo duiken ermeer vragen op.
Er is gevraagd aan den Minister
van Justitie, in verband met deze
zaakZijn er geef! regelen noodig
omtrent de in acht te nemen verhou
ding tusschen het aandeelenkapitaal
der bank en het bedrag der uit te
geven pandbrievenomtrent de ver
houding tusschen 't bedrag dezer
pandbrieven en der uitgezette kapi
talen omtrent het houden van her
schattingen het vormen van een re
servefonds, onder toezicht der over
heid. In zoodanige regeling zou men
ook deze vraag onder de oogen moeten
zien, of 't directeurschap of 't com
missariaat wel met elke betrekking
vereenigbaar is, bv. niet met 't nota
risambt. Ook zou aan de pandbrief
houders zekere invloed moeten worden
gewaarborgd op de benoeming van
de leden van den raad van toezicht.
In een woorder dient in de toe
komst aan de banken een veel nauw
keuriger toezicht opgelegd te worden
strenger controle van de administra
teurs, en den aandeelhouders enz. de
zekerheid hunner penningen bevestigd.
Zooals 't nu staat, is er veel wankels.
Taiin- en Landbouw.
„LANDBOUW-ONDERWIJS."
XVII.
Be Wedstrijd
En in de derde plaats bad J. MASTENBROEK
te Ouddorp nog een cultuurproefmethavervarië-
teiten. Het waren Reuzenvlag en Anderbecker.
Ze groeiden naast elkaar elk op een stuk van
1 H.A. groot. Gezaaid werd 20 Aprilen sposdig
bleek, dat Reuzenvlag het mooiste stond. Dus
werd daaraan op 25 Mei slechts 40 KG. Chili-
salpeter gegeven en aan Anderbecker 80 KG.
Geheel gelijk was nu de toestand niet. Doch
trots het verschil in bemesting bleef Reuzenvlag
tot aan 't laatst toe vóór.
Per geniet was de opbrengst
Reuzenvlag 2064 KG. met een HL. gewicht van
43 KG.
Anderbecker 1845 KG. met een HL. gewicht van
45 KG.
Van 'tstroo vertelt 't verslag ons niets.
Dan volgen er niet minder dan een drietal cul-
tuurproeven op aardappelvarieteiien, alle geno
men doorL. W. H. VOGEL te Goedereede.
Op 'teerste werden vergeleken: Eigenheimers,
(nieuwe Eriesche kleipoters). Bravo's, (al sinds 4
jaren achtereen verbouwd). Wadden (poters uit
Zeeland). Hoewel 't gewas prachtig opgroeide,
viel er later in de Wadden de ziekte. Eigenhei
mers en Bravo's bleven vrij.
't Resultaat was als volgt:
Eigenheimer 115 HL. aardapp. pl. 24 HL. poters.
Bravo 104 32
Wadden 60 22
Op 't tweede teelde de proefnemer Matador,
(van den heer Veenhuizen uit Sappemeer betrok
ken). Eigenheimer, (nieuwe Eriesche kleipoters)
en Bonten, (één jaar geteeld). Ook hier werd één
der drie te vergelijken soorten leelijk door de
ziekte aangetast, 't Was het stuk met Bonten.
Eigenheimer en Matador bleven vrij.
'tResultaat was:
Matador 150 HL. aardapp. pl. 22 HL. poters.
Eigenheimer 142 25
Bonten 30 22
Het derde proefveld van L. W. H. VOGEL ein
delijk droeg Eigenheimers, (nieuwe Friesche klei
poters). Eigenheimers, (één jaar verbouwd) en
Prima (nieuwe poters van den heer Veenhuizen).
Reeds aanstonds bleek, dat de „oude" Eigen
heimers achter zouden blijven, 't Verschil werd
maar grooter en bij het delven was 't verbazend.
Eigenh. (nieuw) 150 HL. aardapp. pl. 20 HL. poters
Eigenh. (oud) 68 28
Prima 105 23
Vooral wat aangaat 'tresultaat met Eigenheimers
(oud en nieuw) was deze proef heel leerzaam.
Wie nog mocht twijfelen aan de beteekenis van
het „vernieuwen" van zijn zetgoed, die ziet het
hier dan weer eens heel klaar aangetoond, hoe
het altijd van veel belang is voor den boer.
(Slot volgt.) M.
JV g
60
O
60
O
O
CO OO 2
a
CO CO O
o o o oi oo °o
O?
o» rj .2
Ph M j3
07
07
to o
to X
o -2
H fl
<37
07
07
r-H C3
07 I
Pi M
Pi v
u a
07 07
o -a
M g s
M
o
M
w o
O) V
H "te
M.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
J5[jn met hetzelfde nummer gemerkt ala de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
5. Hoe te zien of grond kalkarm is?
6. Wat zijn boven- en ondergrassen?
Antwoorden en mededeelingen.
3. Chripanthemums stekken? Dat gaat heel ge
makkelijk. Als men de uitloopers, die onderaan
voor den dag komen maar afbreekt en in den
grond zet, slaan ze heel licht aan.
4. Zie 't antwoord hier boven.
In 27 departementen is de boedelbe
schrijving nu voltooid. Eergisteren zijn niet
minder dan 343 inventarissaties gedaan in
bet departement Cötes-du Nord, 86 in
Haute Loire, 85 in Doubs, 78 in Maine-
et-Loire, 78 in Hérault, 72 in het Noor
derdepartement en even zooveel in Savoye
enz.
In 21 departementen zou het werk
gisteren hervat woiden, en dan bleven er
nog maar 2000 inventarisaties te doen
over.
Op sommige plaatsen werd gisteren nog
heel wat verzet geboden. In Haute-Savoie
moesten vei schillende kerken stormender
hand worden genomen, en als dan de
ambtenaren eindelijk waren 'binnengetreden,,
bevonden ze zich in een verstikkenden
zwaveldamp, zoodat men bijv. te Pignan
door twee brandspuiten en door het werpen:
van zand eerst de brandende zwavel moest
OF DE WORTELS ONZER LANDBOUW
GEWASSEN DIEP GAAN.
(antwoord op vraag 4.)
Wie eens aandachtig 't volgende lijstje nagaat
zal aanstonds inzien, hoe het antwoord op de
gestelde vraag volmondig „jal" moet zijn.
ZP a
S "3
f-i Tji
O
bO
P
blusschen, alvorens tot de inventarisatie
kon worden overgegaan.
Te Villelongue-de-la Sanlangue (Pyre
nees Orientales) boden vooral de vrouwen
heftigen tegenstand. Ue pastoor las een in
bet Katalaansch gesteld protest voor, waarin
hij zeide, dat de kerk hem door den
bisschop was toevertrouwd, en dat hij eerder
het schavot zou beklimmen dan de kerk
over te geven. Sappeurs sloegen daarop
met geweld de deur open, maar er hing
in de kerk zulk een zware zwaveldamp,
dat men twee uur moest wachten, alvorens
men binnen kon treden. En toen bleek,
dat alle kerksieraden, alle bij den dienst
benoodigde voorwerpen, naar een nabij
gelegen lokaal waren gebracht.
Te Erossay in Bretagne wierpen de
boeren soldaten en gendarmen peper in de
oogen, en toen de kerk werd geopend,
ontstond er een gevecht, waarbij verschil
lende gendarmes werden gewond.
Ook in het departement Einistère ging
hier en daar de inventarisatie met heel wat
moeite gepaard Te Pioudry werden de
ambtenaren op een hagelbui van steenen
onthaald. Te Ploudaniel wierpen de dorpe
lingen, op het kerkhof verzameld, soldaten,
veldwachters en den smid, die de deur
openbrak, met allerlei projectielen, zoodat
er eenigen gek west werden. Te Trennec
hebben de vrouw en de dochter van den
burgemeester de dienstdoende ambtenaren
met steenen en stukken hout. bestookt.
Elders, te Linselles, werd een luitenant
met een stok boven bet oog gewond. Te
Saint-Bonnet d'ürcival, in 't kanton Roche-
fort, verbrijzelde meliniet dc zware kerk
deur. Hier en daar werden eenige betoogers
gevangen genomen, maar daar bleef het bij.
Te Elètre is een kapitein, die weigerde
de kerkdeur te laten openbreken, van zijn
bevel ontheven.
Middelharnis. De vorige week had de
huisvrouw van R. v. d. V. door met haar
voet op een klomp te trappen het ongeluk
dit lichaamsdeel zoodanig te verwondden
dat geneeskundige hulp moest worden inge
roepen en zij tot nog toe bijna of geheel
geen gebruik kan maken.
De vergadering morgenavond (Woens
dag) te houden in het svergaderlokaak en
waarin zal optreden Ds. Bakker van 's Gra-
venhage zal half zeven aanvangen. Wij
wekken allen op zich derwaarts te begeven,
eenerzijds om overtuigd te worden, dat,
waar men God Woord beschouwd als het
richtsnoer ook in de opvoeding van zijn
zaad, men naar dat Woord verplicht is hen
naar die scholen te zenden waar dat Wooid
in eere is, en anderzijds om in die over
tuiging gesterkt te worden.
De pogingen in het werk gesteld om
hier nog een Chr. Jongedochtersvereeniging
op te richten schijnen met den gewenschten
uitslag te zijn bekroond. Maandagavond
werd de eerste vergadering gehouden.
Oude Tonge. De bietenaanvoer alhier
is voor goed gestaakt. Er zijn pl.m. 13
milioen K G. aangevoerd.
Goedereede. Naar wij vernemen, heeft
de heer S. I. van Nooten bedankt als bestuurs
lid der plaatselijke vereeniging »Het Groene
Kruisalhier. Thans zijn twee zetels vacant
gekomen, n.l. door het nietaannemen der
benoeming als bestuurslid door den heer
A. J. van Vessem en het bedanken van
den heer van Nooten.
Naar wij vernemen heeft de Oogst-
collecte in de Ned. Herv. Kerk alhier
ongeveer f 22 opgebracht.
Het navolgend schrijven aan den
Directeur van de Stoomboot-Maatschappij
»Maasnymph« circuleert in deze streek ter
onderteekening.
