voor de Znidliollandsclie en Keenwsche Eilanden.
W oensdag 21N o vember 1906.
Antirevolutionair
21ste Jaargang N°. 1191.
Orgaan
Buitenland.
Plaatselijk Nieuws.
IN HOC SIGN O VIN CE S
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
T. BOEKHOVEN.
&OMM Mi
Telefoon Intercomm. Ho. 9.
jl Advertentiëu 10 cent per regel en 3/a maal. Reclames 20 per regel,
li Boekaankondiging 5 Cent per regel en */s maa^
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsrnimte die zij beslaan.
I Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
.%lle stukken voor «le Bedacfie Itesteuid, A«lveriesitièn eis verdere AtSiiainlstratie iranco toe te zenden aan de» Uitgever
l
ij die zich nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gra
tis.
22ste LIJNT
van de 28ste Jaar-Collecte voor de
Scholen met den Bijbel.
Transport f 72,733,29'/,
Delfzijl met Farmsum, Uitwierda
Biessum, Meedhuizen, Weiwerd
en 1 levekes (per lijst) 220,85
Beetgum met Beetgumermoleu.En-
gelum, Marssum, Dijkstrahuizen,
Menaldum, Slappekop en Schai-
gen (per lijst)175,55
Drogeham49,45
Haulerwijk met ged.Haule, Ooster-
wolde, Een (Dr.), Veenhuizen en
Westwolde105,
De Lemmer met Follega en Eesterga 129,29
Opeinde met Nijega (Small). 85,—
IJlst125,—
Hardenberg80,
Holten (gift)3,
Eibergen m. Waterhoeken Bekken 210,82
Gendringen17,15
Laren met Verwolde en Oolde 162,07
Renkumm.Heelsum en Doorwerth 163,90
Amerougen met Leersum en Eist 129,28
Nieuw-Loosdrecht70,
Polsbroekerdam met ged. Benschop
(per lijst) 52,80
Amsterdam 1 (oud-Amsterdam. 1,600,37'/,
Amsterdam II (Utr. en Weesp.zijde 57,91
Den Helder met Nieuwediep 150,79
Hoolddorp153,—
Ooltgensplaat67,23
Rotterdam II (oud-Kralingen) 319,09'/,
Dinteloord110,60
Tilburg44,70
Sittard 2,
Totaal van 550 Locale Comités f 77.018,18
Waar niets staat aangegeven is de collecte aan
de huizen gehouden.
De Uniecollecte bedroeg te Delfzijl f 113,75, to
Farnsum 1 46,50, te Uitwierda f38,25, te Weiwerd
met Hevekes f 17 en te Meedhuizen f 5,35.
Da Uniecollecte bedroeg te Beetgum f28,(e
Beetgumermolen f 102,95, te Engelum f 20,75, te
Marssum f 15,90, te MeDaldum f7,95, terwijl voor
het tekort voor de Chr. school te Beetgumerinoleu
nog ruim f 600 werd gecollecteerd.
Te Hardenberg is in de Geref. Kerk voor de
Chr. School in het afgeloopen jaar nog f 150
gecollecteerd.
De Unie-collecte bedroeg te Amerongen f 79,13,
te Leersum f 28,65 en te Eist f 21,59.
Waar blijven toch de circulaires met de opgaven
van de gehouden Uniecollecte?
Vergeet de nagifteii toch niet.
E. DEKKSEN,
Secretaris der Unie.
Minister Ntaal.
Valt Minister Staal, dan 't heele
Kabinet, zoo lazen we in de Memorie
van Antwoord.
Want ook 't Kabinet verdedigt het
weggaan van 't blijvend gedeelte.
Sinterklaas kan dus 't Vaderland
een verrassing bereiden, nl. de ontslag
name van 't heele Kabinet.
Of 't zoover zal komen, is nog niet
te zeggendat hangt af van Rechts
en een deel van Links, maar dat de
kansen tot ontslagneming ernstig zijn,
wordt door niemand ontkend.
Standhouden Excellentie, roept er
een, wiens stem uiteraard van geen
beteekenis is.
Maar die bladen, welke als leidende
organen mogen beschouwd worden,
en op wier steun elke Minister prijs
stelt, zijn zeer schuchter in hun oor
deelvellingen over zulk een stand
houden.
En geen wonderWie eenige ver
antwoordelijkheid voor 's Lands toe
komst te dragen heelt, wat met dat
weekblaadje 't geval niet is, beseft den
zeer moeilijken toestand, waarin Land,
v°lk en partijen worden gebracht.
Houdt de Minister stand, dan valt
1 Kabinet, waarschijnlijk, en hoezeer
wy daarover als zoodanig niet treuren
zouden gaat er weer veel kostbare
nationale tijd verloren en staat 't te
bezien, dat weer een jaar vruchteloos
scheiden gaat. En tocher is zooveel
te doen op allerlei terrein.
En juist daarom zouden we dat
standhouden betreuren, omdat ons,
lettende op 't verleden, 't geloof niet
kan ontnomen worden, dat Minister
Staal handelt na politiek bewerkt te
zijn.
De concentratie zit er achterzij
drijft den Minister naar den hoek
eener bezuiniging, die, lettende op zijn
eerste hegrootingsrede, niet in zijn
bedoeling heeft gelegen.
Bezuiniging juichen we toezelfs
kan deze, nl. de wegzending van 't
blijvend gedeelte goed zijn, wat we
niet anderen napraten willen, wijl we
onze volkomen onkunde erkennen op
't punt van Legerorganisatie, maar
dat in plaats van Minister Staal, Mr.
Borgesius het sein op onveilig zet,
komt ons onweersprekelijk voor. En
dat is gevaarlijk.
€*e§ciaei«ien door liet
Geloot.
De arbeidersvereeniging, zoowel als
de organisatie's der patroons is in ons
Vaderland belangena niet wat zewezen
moet en wat ze wezen kan.
Ten deele zit ditin 't individualistisch
karakter van ons volk; d.w.z. in het
ver langen naar vrijheid en het weigeren
afwijzen van eenigen dwang, zij dit
ook een zedelijke, die 't goede zoekt.
Anderdeels zit 't em in het wantrou
wen der arbeiders onderling, of zooals
een arbeider 't tegen ons uitdrukte
je kunt, als 't op loonsbepaling aan
komt, niet vast op elkaar rekenen.
Ten derde zit 't em in de slapheid
der arbeiders, die, zoodra ze eenige
verhooging van geld, loon, of minder
werktijd langs den weg van »vragen«
gekregen hebben, aanstonds het denk
beeld van orgaffisatie loslaten, al mikt
't vereenigen ook op meer belangen
dan hooger daggeld of minderwerktijd.
Ten vierde zit 't em in 't feit, dat de
arbeider een mensch is, die, het kan
trouwens niet anders, weinig meer
bezit dan zijn werkkracht, en daardoor
een gevoel van af hankelijkheid bezit,
dat de geldman uit den aard der zaak
mist; daarom zijn de arbeiders dan,
wanneer hun werkkracht des zomers
noodig is, wel eens stakingsgezind,
maar zoo onnoozel zijn ze niet, of ze
voelen wel, althans op het platteland,
dat ze machteloos staan, als de boeren
het er nu eens opgezet hebben om niet
toe te geven dat gevoel wringt meest
tijds veel band stuk.
Maar een andere factor is de arbei
ders in de steden vooral zijn huiverig
om den band vast te leggen tusschen
hen en Socialisten. Op het platteland
is dat minder 't geval, omdat het
Socialisme daar nog niet zoovéél wortel
heeft geschoten.
Doch in de steden heeft 't Socialisme
een verleden gehad, en dat werkt nog
na. Daarom zijn daar de arbeiders
gescheiden, ook omdatde Socialistische
vak be weging politieke doeleinden heeft.
Het godsdienstig en politieke geloof
scheidt de burger-arbeiders van de
Socialist-arbeiders, en dat is noodza
kelijk, zoolang 't Socialisme in zijn
süitdooven der hemelsche lichten,
en zijn Klassenstrijd elk Christen-ar
beider belet met hen mee te doen.
Is dat nu ook op't Platteland zoo
Dat is niet met een algemeen Ja of
Neen te beoordeelen
Scheiding van Christelijke en neu
trale Arbeiders kan op 't platteland
evenzoo noodig zijn als in de steden
dat hangt er maar af, wat men met
dat Neutraal bedoelt. De Socialisten
noemen zich ook neutraal, maar er
schuilt een adder onder het gras.
Scheiding der Organisaties door 't
geloof, kan absoluut noodzakelijk zijn
ook op 't Platteland
Wijziging- «Ier wel lot
regeling van liet recht
van vereeniging en ver
gadering,
li
Het doel, dat de wetgever van 4855
meende te bereiken, is niet bereikt.
Het gevaar voor oplichterij en ge
waagde ondernemingen, dat men
eenigszins te bezweren dacht door
den eisch van rechtspersoonlijkheid,
is niet geweken. Het Koninklijk toe
zicht op de vennootschappen heeft
voldoende aangetoond, hoe de Over
heid mis kan tasten en de gewaagde
ondernemingen onder de Koninklijke
erkenning niet minder in aantal zijn,
geworden. Het bezitten der rechtsper
soonlijkheid heeft thans weinig waar
de, omdat 't zoogenaamd preventief,
toezicht op de handelingen van zoo'n
vereeniging een wassen neus is. On
danks alle voorzorgen, faalt het toe
zicht, denk slechts om de goedgekeurde
statuten der te Amsterdam en Maas
tricht gevestigde Speelclubs.
En juist, omdat dat toezicht zijn
waarde mistomdat de statuten altijd
zoodanig kunnen worden geformu
leerd, dat de meest onzedelijke han
delspraktijken als anderszins kunnen
worden gepleegd, daarom is Tbeterdat
toezicht niet meer op die wijze als in 1855
is voorgesteld, te doen plaats hebben
afgedacht nog van de ontzaglijke
administraties aan 't Departement;
een administratie, verzwaard door tal
van kleine vereenigingen voor muziek,
zang, voetbal, kegelspel enz. die waar
lijk ook al om rechtspersoonlijkheid
vragen, omdat ze daar eenige waarde
of eenige voornaamheid in zien hun
vereeniging moet rijzen in respect,
meenen ze, en de rechtspersoonlijk
heid moet daarvoor dienst doen, maar
natuurlijk, de wetgever heeft er ad
ministratie door, zonder dat de eer
lij k heid, rechtschapenheid, zedelij kheid
der vereeniging in 't minst niet daar
door wordt verhoogd.
De wet van van 1855 heeft als
uitvoerster van een toezicht geen
waarde meer, omdat de statuten elk
toezicht kunnen misleiden.
Wordt vervolgd
Tuin- en Landbouw.
„LANDBOUW-ONDERWIJS."
XVI.
De Wedstrijd.
De proef genomen door P. VAN DEN BOGAARD
te Oude Tonge had blijkens het verslag ten doel
om na te gaan den invloed van verschillende
hoeveelheden chilisalpeter op suikerbieten. Behal
ve 300 KG. superphosphaat kregen alle vijf per-
ceelen op 15 Mei per gemel nog 50 KG. chili en
op 25 Juni strooide men op perceeel 2 nog 50 KG.
op 3 100 KG. op 4 150 KG. en op 5 ook 150 KG.
Perceel 1 en 5 hadden ook slootaarde gehad. In
de opbrengsten is een aardige klimming te con-
stateeren. 't Onderstaande staatje wijst 'tduidelijk
aan. Ga maar zelf de getallen daarin na.
Bemesting per Gemet.
Opbrengst.
300 KG. super en 50 KG. chili en
slootaarde.
300 KG. super en 100 KG. chili
300 KG. super en 150 KG. chili
300 KG. super en 200 KG. chili
300 KG. super en 200 KG. chili en
slootaarde.
17913 KG.
17863
18748
20041
21384
Dan komt de eerste proef van J. MASTEN
BROEK Jz. te Ouddorp, een bemestingsproef op
Oost-Indische kers. Het veld, waarop de proef
genomen werd, verdeelde men in drie perceelen,
elk 60 roeden groot. Perceel I bleef onbemest, II
kreeg 5 KG. chilisalpeter en III eveneens, doch
bovendien nog 100 KG. superphosphaat. In by.
gaande tabel zijn de resultaten der verschillende
bemestingen bijeengebracht.
Zooals de lezer ziet, is alles omgerekend per
gemet.
t-i
QJ
Bemesting per Gemet.
Opbrengst.
1
Onbemest.
300 KG.
2
25 KG. chilisalpeter.
325
3
500 KG. sup. en 25 KG. chili.
420
't Zaad werd verkocht voor f 0,60 per KG.
Proef II van .T. MASTENBROEK Jz. te Ouddorp
wa s gelijk bemestings- en cultuurproef. Hier werd
de werking nagegaan van 200 KGammoniak-
superphosphaat en 100 KG. chilisalpeter op Zil
veruien, Aioster en Gewone Stroogelen. Wat cy fers
drukken dit heel duidelijk uit. Ze zijn in onder
staande staat heel netjes bijelkaar gebracht door
den proefnemer.
PH
1
2
3
4
5
6
Variëteiten.
Zilveruien
Aioster
Stroogelen
Bemesting
per Gemet.
Onbemest.
200 kg. Am. Sup.
en 100 kg. Chili.
Onbemest.
200 kg. Am. Sup.
en 100 kg. Chili.
Onbemest.
200 kg. Am. Sup.
en 100 kg. Chili.
Opbrengst.
10800 KG.
12000
16200
18200
14400
15800
De bemesting had dus wei gewerkt op 't doen
stijgen van de opbrengst. Maar bij de Zilveruien,
zegt proefnemer, deed zij den groei langer voort
duren, zoodat ze later konden worden geleverd
en op een tydstip, toen de markt gezakt was.
Indirect had men dus nadeel van de bemesting.
M.
t ruafi baah.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of' mededeelingen
z|jn met hetzelfde nummer gemerkt als devrageD
waarop ze betrekking hebbon.
Vragen.
3. Kan men Chrysanthemums stekken
4. Gaan de wortels onzer landbouwgewassen
heel diep den grond in
Antwoorden en mededeelingen.
1. Kanariezaad waarde als Veevoeder? Zeer
zeker, 't Bevat volgens de voor ons liggende
voedertabellen ongeveer evenveel stikstofhouden-
de bestanddeelen en vet als haver.
Doch van stikstofvrije extratiestoffen houdt
kanariezaad slechts 38,5 percent tegen haver 58
percent.
2. Bruinsteen is een oxydeeene zuurstof-
verbinding. 't Element waaraan er de zuurstof
verbonden is, heet mangaan.
FRANKRIJK.
In de „Temps" komt Bertillon ver
teilen, dat de eerstdaags verschijnende
bevolkingsstatistiek (over 1905) nog on
gunstiger cijfers zal toonen dan men
dusver onder de oogen kreeg. Het aan
tal geboorten is geringer geweest dan
ooit sinds honderd jaar. Daarentegen is,
hetgeen den toestand nog erger maakt,
de sterfte toegenomen, hoewel niet aan
merkelijk. Die vermeerdering is wellicht
tijdelijk en geenszins zóó onrustbarend
als de regelmatige daling van het ge
boortecijfer, dat in alle andere landen
stijgt. In 1904 vermeerderde de bevol
king der Britsche eilanden met 475,000,
van Oostenrijk-Hongarije met 562,000,
van Italië met 387,000, van Duitschland
met 862,000 inwoners. „Alle vo ken
groeien rondom ons", roept Bertillon,
„wij alleen staan stil, in afwachting dat
wjj achteruit zullen gaan. En dat zal
niet uitblijven."
In 1904 waren er 36 departementen,
waar het aantal sterfgevallen dat der
geboorten overtrof; in 1905 waren er
reeds 44. Er zjju departementen, waar
men op elke twee geboorten drie sterf
gevallen vindt
^Treurige toestanden, wortelend in af
schuwelijke zeden. Er bestaat geen on
gezien verband tusschen zulke bedroe
vende dingen en het „uitdooven van de
lichten aan den hemel?"
Somnielsdijk. De marechaussee Neele
van het detachement Kon. marechaussees
alhier, is benoemd tot gemeenteveldwach
ter te Goedereede.
Middelharnis*. Zondag jl. had het
dochtertje van den heer W. Huijsmans,
terwijl het zich in de woning van den
heer A. Jansen bevond, zoodanig over een
kleed te struikelen dat het meisje haar
been brak
Zaterdag had een der leerlingen van
de Chr, school het ongeluk een speld in
den voet te trappen. Hoewel alle pogingen
in het werk gesteld werd om haar te ver
wijderen mocht dit niet gelukken, zoodat
men genoodzaakt was geneeskundige hulp
in te roepen
De vrijwillige oefeningen in den
wapenhandel alhier, worden geregeld door
een 30 tal personen bijgewoond. De oefe
ningen hebben gelukkig een heel wat or
delijker verloop dan verleden jaar.
Ds Bakker zal op 28 November in
het ^vergaderlokaal® optreden, tot het
houden van een rede in het belang van
het Chr. onderwijs.
Alhier worden pogingen in het werk
gesteld tot oprichting van een Chr. Jonge-
dochtersvereeniging Het initiatief schijnt
uit te gaan van de dames van den Doel
en Korteweg uit Sommelsdijk, die reeds
bezig zijn begunstigers(sters) te winnen.
Stad aan 't Haringvliet. In deze
gemeente is eene voorloopige commissie
opgericht met het doel rot de oprichting
te komen van eene vereeniging in den trant
van »Het Groene kruis.® Eene vergadering is
daartoe uitgeschreven tegen Dinsdag 18
December a.s. des avonds ten 6.30 ure op
de bovenzaal van den heer G. Smits. De
commissie bestaat uit de heeren: Du A.,
W. van Toorenenbergen, Johs. v. d. Gevel,
W. van Ettinger, Ds. G. W. H. Esselink,
J. Koert Mzn. en L. J Elvé.
Aan de kaai zijn ruim 5 millioen K G.
peeën gebracht. Het gewicht der gehalte
peeën is hierbij niet tnedegerekend.
Den Hommel. J.l. Zaterdag kwam den
heer M. met zijn, fiets door de Kerkdreef
rijden en had het ongeluk in de sloot terecht
te komen. Met een nat pak kon hij zijn
weg vervolgen.
19 Nov, De schipper J. v. N. werk
verrichtende aan de boegspriet, had het
ongeluk in de kaai terecht te komen. Spoedig
was hij weer op het droge.
Oude Touge. Nog dagelijks ziet men
Wouter Spruijt in den ouderdom van ruim
95 jaar het dorp rondwandelen. Zijn de
publicaties met een flinke letter gedrukt,
hij kan ze nog zonder bril van het aanplak
bord lezen.
De hengst »Fenelon« van den heer
K. Dingemans alhier is op de j.l. te Dirks-
land gehouden najaarskeuring, goedgekeurd.
Zaterdag j.l. had J. de Korte Sz. het
ongeluk een paard door den dood te ver
liezen. Een zware slag voor iemand die
niet verzekerd is.
Naar men verneemt heeft zekere
Urksche schipper, alhier een collecte gehou
den en -j- f 30 gecollecteerd.
Nieuwe Tonge. J.l. Zaterdagmiddag
zou een schipper op Battenoord, met zijn
vaartuig geladen met suikerpeen, wegvaren.
Hij was echter nog maar goed op de slikke,
toen zijn mast met het zeil overboord sloeg.
Spoedig kwamen zij hem ter hulp, om het
vaartuig voor anker te krijgen, hetgeen goed
gelukte Zondag is hij door een sleepboot
gehaald en naar zijn bestemming gebracht.
Dirksland. Toen men verleden week
met een dorscbmachine toe behoorende aan
den heer Nelisse uit een dam wilde rijden,
wilde het ongeluk dat een dam uitschoot,
en de machine kantelde. Met behulp van
domkrachten, wist men het echter (hoewel
niet zonder moeite) weder over eind te
krijgen.
